Morgunblaðið - 01.05.1955, Blaðsíða 10

-10
MORGUNBLA&IÐ
Sunnudagur 1. maí 1955
J SHELL X-100 — 10 W/30 hefur alltaf rétta þykkt. Hún rennur því og smyr
\ jafn vel á ísköldum vetrarmorgni sem heitasta sumardegi. Auk þess verndar
' hún hreyfilinn fyrir sýrutæringu og hreinsar hann af sora.
)
Áður þurfti að breyta um olíu vor og haust, en nú þarf aðeins eina olíu:
SHELL X-100 BIEREIÐAROLBIJ 10 W 30
>
> Látið afgreiðslumenn vora leiðbeina yður um rétta notkun SHELL X-100 10 W/30.
H.F. f SHELL) Á ÍSLANDI
RÉTTA OLÍAN VIÐ
ÍSLENZKAR
FALLEC
SUMARKJÓLAEFNI
MÝ SENDING
iMarteim
pw6Avc63/ Einarsson w
Ódýrir kjólar
Seljum næstu daga mikið af kjólum með miklum
afslætti.
Vesturgötu 3
Ódýr
sumarkjólaefni
Kr. 18.50, 19.50 og 20.50 m.
Verzlunin PERLON
Skólavörðustíg 5
sími 80225.
HJOLBARÐAR
ásamt slöngum, fyrirliggj-
andi í eftirtöldum stærðuiq:
600—16 fyrir fólksbíla
600—16 fyrir Jeppa
650—16
710—15
760—15
O R K A h.f.
Laugavegi 166
3 m/ni oK 4 m/m.
nýkomið. —

m
arriJAvfb
BEZT AÐ AVCLfSA
/ MORGVNBLAÐINU
— Reykjavíkurbréf
Framh. af bls. 9
brigði kúnna. Menn segja sem
svo, að hætt sé við að úrvalið
reynist svo einsýnt ef það verð-
ur tímunum saman framkvæmt
með þeim hætti.
En meðan eitt nafntogaðasta
kúakyn austur í sveitum, Klufta-
kynið, hefur á að skipa þvílíkum
úrvalsskepnum sem Grása á
Galtafelli í Hrunamannahreppi
er, er mjólkaði á síðasta ári 7328
lítra af nálega 4% feitri mjólk,
virðast Hreppamenn geta vel un-
að framförunum í því efni.
í ritgerð sem Hjalti Gestsson
búfræðingur birti nýlega í tíma-
rit Búnaðarsambands Suðurlands
kemst hann m. a. að orði á þessa
leið:
Nú eru starfandi hér á Suður-
landi 27 nautgriparæktarfélög
með yfir 500 meðlimum, sem eiga
rúmar 5000 árskýr á skýrslum.
Starfsemi nautgriparæktarfélag-
anna hefur nú staðið yfir í hálfa
öld. Guðjón heitinn Guðmunds-
þroskunar í þrjá áratugi er út-
breiðsla þessarar ræktunar ekki
eins ör og menn gætu búizt við.
Forystumenn á búnaðarsviðinu
hér sunnanlands ættu að leggja
meiri áherzlu á en þeir hingað til
hafa gert, að hefja kornræktina
í hinum gömlu kornræktarhéruð-
um á Suð-Vesturlandi til meiri
vegs og virðingar en hún hefur
verið. Og fyrsta takmark þeirra
verður að bændur hér um þessar
slóðir rækti sitt kjarnfóður sem
þeir þurfa til skepnufóðurs á bú-
um sínum sjálfir.
Ýmsu er borið við þegar um
útbreiðslu kornyrkjunnar er
rætt, t. d. er það sagt, að bænd-
ur hafi ekki fólksafla til þess að
bæta á sig verkum við korn-
skurð og hirðingu korns fyrir
heyvinnustörfum.
En vel muna þeir hin ógleym-
anlegu orð Gunnars á Hlíðar-
enda, þegar hann leit til Fljóts-
hlíðarinnar er blasti við honum
á ferð hans til útlanda „sem aldr-
son ráðunautur stofnaði fyrstu
nautgriparæktarfélögin árið 1903.
Þegar þessi starfsemi var hafin
mjólkaði meðalkýrin um 2000 kg.
En núna mun meðalkýr naut-
griparæktarfélaganna mjólka um
3000 kg.
Mér þykir líklegt, segir Hjalti,
að nú séu um 9000 árskýr á
mjólkursvæði Flóabúsins, en
mjólkurmagnið sé samtals um 27
milljón kg á ári. Nú mun verð
til bænda hafa verið um kr. 2.40
á hvert kg árið sem leið, og hef-
ur því verðmæti þessarar árs-
mjólkur numið ca. 65 milljónum
króna. Ef kýrnar mjólkuðu ekki
meira en þær gerðu fyrir 50 ár-
um, hefði verðmæti mjólkurinn-
ar ekki numið meira en ca. 43
milljónum króna miðað við sama
kúafjölda og nú.
Kynhætur fyrir
22 millj. á ári
Höf. heldur áfram: Er því
tekjuaukning héraðsins vegna
þessara auknu afkasta um 32
milljónir á ári.
Þetta sýnir hinn tölulega
ágóða af kynbótunum í 50 ár.
Vitanlega getur þessi eini
einstakiingur á Galtafelli bent
til miklu stórstígari framfara
en átt hafa sér stað á síðast-
liðinni hálfri öld. Er hann
nægilega augijós til þess að
bændur veiti þessum árangri
nákvæman gaum.
Hjalti Gestsson starfar nú m. a.
við kynbótabúið í Laugardælum
og væntanlega gefst honum tæki-
færi til að skýra frá þessari
merku starfsemi sinni innan
skamms hér í blaðinu.
í sömu grein í tímariti Búnað-
arsambands Suðurlands minnist
Hjalti á kjarnfóðurnotkun sunn-
lenzkra bænda, er hann álítur að
sé að meðaltali á kú um 350 kg
eða um 7 milljónir króna að
verðgildi á ári.
Hjalti segir: „Þessum árangri
með aukningu ársnytarinnar
mætti lýsa með því, að fyrir 50
árum þurftu kýrnar eina fóður-
einingu til að skila einu kg af
mjólk, en núna munu kýrnar
þurfa um 0,8 fóðureiningu að
meðaltali, til þess að framleiða
sama mjólkurmagn. Það er því
augljóst að á þessu tímabili hafa
verið unnir stórir sigrar, sem lýsa
sér í því, að hér hafa verið rækt-
aðir nautgripir sem hafa miklu
meiri afurðagetu en áður þekkt-
ist, og samfara þessu hefur áunn-
izt þekking til þess að fóðra þessa
gripi, á þann veg að þeir skiluðu
afurðúm samkvæmt eðli sínu“.
Hitt er líka augljóst að í allri
þessari baráttu hafa bændur í
nautgriparæktarfélögunum staðið
í fremstu víglinu, og orðið lang
mest ágengt, enda hafa þeir bar-
izt til þess sigurs fylktu liði og
undir farsæili stjórn búlærðra
manna“.
Kornræktin
EN ÞÓ ckkar ágæti forystumað-
ur við kornræktina Klemens
Kristjánsson á Sámsstöðum hafi
að staðaldri ræktað korn til full-
ei var farin“. Hann leit þar
„bleika akra, en slegin tún“. Þessi
sjón hefur verið algengt á þeim
árum, meðan íslenzkt sumarlofts-
lag var með þeim hætti, að korn-
yrkja hér á Suðurlandi var al-
geng og arðbær.
Orð Gunnars benda ótvírætt
til, að þegar kornakrar Fljóts-
hlíðarinnar báru þroskað korn
og „bleikt“ þá var túnaslætti
lokið.
Og eins verður það þegar
kornyrkjan verður almennt tek-
in upp hér syðra. En þegar farið
er út í þessa sálma, getur maður
vart komizt hjá, að benda á að
með súgþurrkunartækjunum sem
eru orðin algeng í sveitum lands-
ins, getur ekkert verið því til
fyrirstöðu, að þeir bændur sem
eru svo framkvæmdasamir að
þeir hirði um kornræktarmögu-
leikana, noti sér súgþurrkun-
ina til að hirða kornið og koma
því nægilega snemma í hús að
hausti. Svo „viðbáran með haust-
rigningarnar“ ætti að reynast
þarflaus.
Bændur varist
síðslægjuna
í ÞESSU sambandi er eðlilegt að
minnast á þann leiða og hættu-
lega ávana sem allt of víða ligg-
ur í landi, að bændur taka of
seint til sláttar á vel hirtum og
frjósömum túnum sínum, láti töð-
una standa þangað til hún verður
„fullsprottin“ velvitandi að þeg-
ar þroski hennar er kominn á
það stig þá er hún ekki jafn
auðmeltanleg og næringarrík
eins og þegar grasið er ungt og
hefur ekki komizt á fullsprettu-
stigið.
í Lésbók Morgunblaðsins í dag
er birt frásögn frá Iðnaðardeild
Atvinnudeildarinnar og hinum
margvíslegu störfum, sem Iðnað-
ardeildin leysir af hendi fyrir
almenning. T. d. er þar talað um
efnagreiningar, sem deildin tekur
að sér á töðufóðri á mismunandi
þroskastigi. Bændur ættu að hug-
leiða þær athuganir, sem Iðnað-
ardeildin hefur með höndum og
læra af því, hve mikið tjón þeir
bíða af því, að slá tún sín seint.
Þó Iðnaðardeildin hafi nú
starfað í framt að því 50 ár og
safriað miklum fróðleik er getur
komið atvinnuvegum landsmanna
að miklu gagni, þá hefur Iðnað-
ardeildin látið allt of hljótt um
starísemi sína, svo margir lands-
manna hafa ekki hirt um að nota
sér af hinni margþættu rannsókn-
arstarfsemi hennar.