Morgunblaðið - 14.05.1955, Blaðsíða 1

16 síður
tmMðfrl
4X árgangur
108. tbl. — Laugardagur 14. maí 1955
PrentsmlSJa Morgunblaðsins
íholdsmeim
Breilmdi
í fyrsfa
Vesfurvel
-----------»
Lepdardomsfuli
efiir fall IVSaBenkovs —>
við Molofoff
LONDON, 13. maí. — í hópi
Íhaldsmanna er vakin at-
hygli á því, að andstóðuflokkar
sósíalista unnu ó í bæjarstjórnar
kosningunum í gær í hinum svo
kölluðu „jaðar“ kjördæmum, sem
mestu móli skipta í þingkosning
unum, sem fram fara 26. maí. —
Verkamannaflokkurinn tapaði
meirihluta sínum í 11 borgum í
kosningunum í gær, og töpuðu
65 hundi aðshlutum af íylgisaukn
ingunni, er þeir hlutu í bæjar-
og sveitastjórnarkosningunum
árið 1953 |
Samtals unnu andstöðuflokkar ■
sósíalista (íhaldsmenn, frjálsl.,
óháðir o. fl.) 343 atkv. af verka- |
mannaflokknum.
Kommún’star áttu 2 fulltrúa í
bæjarstjórnum, sem kosið var
um í gær. Nú eiga þeir engan.
Sir Anthony Eden, forsætis-
ráðherra, sendi flokksmönnum
sínum í dag hvatningarorð um
að duga vel í kosningabaráttunni
og draga ekki úr árvekni sinni,
til þess að tryggja öruggan sigur
26. maí.
Kjördæmin „í jaðrinumrr
LONDON, Reuter.
HÖRÐUSTU orrusturnar í
kosningabaráttunni í Bret-
landi eru háðar um hin svoköll-
uðu „jaðarsæti", þingsætin, sem
litlu má muna um, hvoru megin
jaðars þau falla, hvort íhalds-
menn vinni þau, eða verkamanna
flokkurinn. Þessi þingsæti unn-
ust í síðustu kosningum, árið
1951, með minna en 5000 atkv.
meirihluta og eru samtals 143.
Snúist skoðanir manna í þess-
um kjörsætum hvort heldur er
til íhaldsflokksins eða verka-
mannaflokksins, getur það haft í
för með sér, að þingsætin raskist
milli flokka.
Til dæmis má geta þess að
Jhaldsmenn hafa litla von um að
geta unnið úr höndum verka-
mannaflokksins kjördæmi eins
og Hemmsworth í kolanámahér-
uðunum í Yorkshire, þar sem
verkamannaflokkurinn hafði 37.
491 atkv. meirihluta árið 1951, en
miklir möguleikar eru á því að
þeiri geti náð Preston South
kjördæminu, þar sem meirihluti
verkamannaflokksins nam að-
eins 16 atkv. árið 1951.
Á sama hátt hefir verkamanna-
flokkurinn litla von um að vinna
miðstéttahverfið South Kensing-
ton í London, þar sem meirihluti
íhaldsmanna nam 25.968 atkv. ár-
ið 1951. En öðru máli gegnir um
Buckingham, markaðsborg í S.-
Englandi, þar sem íhaldsmenn
sigruðu með 16 atkv. meirihluta
árið 1951.
SKIPTAST JAFNT
MILLI FLOKKANNA
Árið 1951 var kjörið til þings
í 625 kjördæmum, þar af unnust
63 með minna en 2 þús. atkv.
meirihluta og 33 með minna en
1000 atkv. meirihluta.
Jaðarsætin skiptust nokkurn
vegin jafnt milli tveggja stærstu
flokkanna í síðustu kosningum,
árið 1951. íhaldsmenn unnu 77
sæti með undir 5000 atkv. meiri-
hluta, og verkamannaflokkurinn
Framh. á bls. 12
iteyiarköll
FHeki fundinn
LONDON, 13. maí: — Á hafinu
fyrir suðaustan Noreg hefir fund-
izt fleki með tveim mönnum,
sem frosnir voru í hel. Mennirnir
eru annað hvort af rússnesku eða
pólsku bergi brotnir.
Við fund flekans hefir rifjast
upp mjög leyndardómsfullur at-
burður, sem gerðist aðfaranótt 5.
maí. Pólskur togari, Cietrzew,
sendi frá sér neyðarkall, og var
þá staddur í miðjum Norðursjó,
og heyrðist kallið í radíó-stöðv-
um víða á austurströnd Eng-
lands. Var á neyðarkallinu að
skilja að tíu menn af skipshöfn-
inni hefðu flúið frá borði.
Kallið frá togaranum var á
þessa leið: „Erum í mikilli hættu,
staðan breiddargráða 59’N, lengd
2’A, hraði níu sjómílur, stefna
suðvestur. Erum á leið til Peter-
head, nafn mitt er Cietrzew.
Sendið flugvél eða lítinn hrað-
bát“.
En skyndilega þögnuðu neyð-
arköllin og ekkert heyrðist frá
togaranum meir. Köll voru send
úr landi til annara pólskra skipa,
sem voru þarna í grennd, en þau
svöruðu ekki.
Eftir fyrstu neyðarköllin frá
Cietrzew, skýrði annar pólskur
togari, Fishing Faith, frá því að
hann væri farinn togaranum til
aðstoðar. Síðar tilkynnti Fishing
Faith að „togarinn væri ekki í
hættu staddur. — Við nálgumst
hann óðum“.
Klukkustundu síðar tilkynnti
móðurskip pólsku togaranna í
Norðursjónum, 3.357 smálesta
skipið Morska Wola: „Cietrzew
er ekki í neinni hættu. Ekki þörf
á dráttarskipi eða neinni annari
hjálp. Morska Wola er komin til
hjálpar".
Síðast heyrðist frá útvarpinu í
Bergen, að skipshöfnin hefði yfir-
gefið Cietrzew, að fráskildum
þrem eða fjórum mönnum, sem
ekkert kunnu til siglinga eða vél-
stjórnar.
Spurningin er þessi: Hvað varð
um mennina tíu?
Alvarlegur fundur
í fagnandi Vsnarborg
Austurríkismennirnir, sem sömdu í Moskvu: Raab kanslari (lengst
t h.), þá Scharff, varakanslari, Figl, utanríkismálaráðherra og
sendiherra Austuríkismanna í Moskvu.
Halvorsen snýr ekki
affur til Færeyja
KHÖFN, 13. maí. Danska lög-
regluskipið „Parkeston" kemur
til Kaupmannahafnar á morgun
með 110 lögregluþjóna — 15 lög-
reglumenn urðu eftir í Færeyj-
um og eiga að vera þar um sinn
til aðstoðar starfsbræðrum sín-
um þar. Kampmann kom flug-
leiðis frá Noregi í dag.
Halvorsen fer til Kaupmanna-
hafnar á næstunni, ásamt konu
sinni. Hann hefir látið svo um
mælt að sér þyki ólíklegt, að
fyrir sér eigi að liggja að koma
til Færeyja aftur. Hann segist
undanfarin tvö ór hafa „búið
í ferðatöskum sínum, hann hafi
ávallt verið reiðubúinn til þess
að fara, en Klakksvíkingar hafi
ekki viljað sleppa sér.“
LONDON, 13. maí.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR
vesturveldanna þriggja hitta
Molotov, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna í Vínarborg á
morgun, laugardag, og er það
í fyrsta skipti, sem utanríkis-
ráðherrarnir hittast frá því að
Malenkov baðst lausnar. Ut-
anríkis’-áðherrar Vesturveld-
anna þurfa margs að spyrja,
til þess að geta gert sér grein
fyrir hvert stefni með hinum
nýju mönnum í Rússlandi.
Dulles, Mc Millan og Piney,
komu til Vínarborgar í dag og
var þeim mjög fagnað við
komuna. Molotov kemur til
Vínarborgar í fyrramálið,
beint frá Varsjá, en þar verð-
ur áður undirskrifaður samn-
ingur um gagnkvæma aðstoð
milli ríkjanna austan járn-
tjalds.
Síðdegis á morgun setjast utan
ríkismálaráðherrarnir fjórir
við samningaborð til þess að
bera saman ráð sín um fjór-
veldafund hinna æðstu manna,
sem ráðgert er að halda í sum-
ar. Fastlega er gert ráð fyrir
því, að Molotov taki boði vest
urveldanna um þátttöku Rússa
á fundinum.
Hið fyrsta, sem ráðherrarnir
munu reyna að koma sér sam-
an um er, hvar halda skuli
fund hinna stóru í sumar. En
síðan mun hvert vandamálið
reka annað.
FÖGNUÐUR í VÍN
Ráðherrarnir munu halda
fund í borg, sem er í uppnámi
af gleði og fögnuði yfir því
að vera um það bil að heimta
aftur frelsi sitt eftir 10 ára
hersetu bandamanna og seyt-
ján ára hersetu, ef miðað er
við árið, sem Hitler gerði Aust
urríki að hluta af Þýzkalandi.
Vínarbúar keppast við að
skreyta borgina og mikil há-
tíðahöld eru ráðgerð á sunnu- •
daginn, en þá verða friðar-
samningarnir undirirtaðir af
utanríkisráðherrunum fjórum.
VARSJA
Samningurinn um gagn-
kvæma aðstoð og um sameig-
inlega herstjórn ríkjanna átta,
Póllands, Ungverjalands,
Tékkóslóvakíu, Austur Þýzka
lands, Rúmeníu, Búlgaríu,
Albaníu. auk Sovétríkjanna,
spáir ekk góðu um sameiningu
alls Þýzkalands á næstunni. ■—
Utanríkisráðherra Austur-
Þýzkalands, sagði í útvarps-
ræðu frá Moskvu í kvöld, að
samningurinn væri mjög mik-
ilvægur fyrir Austur Þýzka-
land, þar sem aðildarríkin
hefðu tekið að sér að vernda
landamæri Austur Þýzkalands
eins og þau væru nú.
Með þessum átta ríkja sátt-
mála hyggjast Rússar að fá sér
samningsvopn gegn bandalagi
Vestur-Evrópu.
Bólusetning
að hef jast
aftur í DSA
WASHINGTON 13. maí: — Leon-
ard Scheele, landlæknir Banda-
ríkjanna skýrði frá því í dag,
að bólusetningin með Salk bólu-
efninu myndi hefjast að nýju í
Bandaríkjunum „von bráðar". —
Farið heíur fram yfirgripsmikil
rannsókn í hinum fimm verk-
smiðjum, sem bóluefnið fram-
leiða og er nú svo komið, að einni
verksmiðjunni, í Detroit, hefur
verið leyft að hefja aftur útsend-
ingu bóluefnis.
Salk hefur látið svo um mælt,
að ekki sé verra, og kunni jafn-
vel að vera til bóta, að meir en
f jórar vikur líði milli fyrstu bólu-
setningar og annarar bólusetn-
ingar.
Rannsóknin, sem fram hefur
farið, hefir ekki verið um gildi
Salk bóluefnisins, sem slíks, held
ur um það, að bóluefnið frá verk-
smiðjunum sé ekki frábrugðíð
forskrift Salks.
í G Æ R kom dr. Kristinn
Guðmundsson utanríkisráð-
herra heim eftir að hafa setið
ráðhcrrafund Atlantshafs-
bandalagsins. Flutti hann stutt
ávarp í útvarpið í gær, þar
sem hann skýrði grá helztu
verkefnum ráðherrafundarins.
Dr. Kristinn skýrði m. a. frá
því að nú hefði Þýzkaland
fengið inngöngu í Atlantshafs-
bandalagið og hefði það nú
átt sinn fulltrúa á ráðherra-
fundinum. Þar með eru þátt-
tökuríkin orðin 15.
Annars kvað hann óvenju-
mikla bjartsýni hafa einkennt
fundi A-bandalagsins að þessu
sinni. Virðast friðarhorfur í
heiminum aldrei hafa verið
betri en nú, enda hafa hin
frjálsu samtök lýðræðisþjóð-
anna til verndar friðinum
aldrei verið styrkari en nú.
Alómorkiiskip
Elsenhowers forsela
NEW YORK — Atom-skipið, sem
Eisenhower forseti, hefir lagt tíl
að smíðað verði til þess að sýna
með því hvílíkur hagur er að
friðsamlegri notkun atomorkuntr-
ar, verður komið út á rúmsjó ár-
ið 1957, ef nægilegt fé fæst hjú
ameríska þinginu.
Gert er ráð fyrir að skipið
kosti um 500 milljónir króna (30
millj. dollara), verði að smálest-
um 10 eða 15 þús. og um 500 fét
á lengd. Skipið verður innréttað
eins og fljótandi sýningarhöll,
með leikhúsi, þar sem sæti verða
fyrir 1000 manns og vistarverur
verða fyrir 75 manna skipshöfn
og farþega.Árlegur reksturskostn
aður er áætlaður um 8 millj. kr.
Friðarhorfur í heiminum
aldrei betri en nú
Stefnan ákveóin
PARÍS, 13. maí: — Edgar Faure,
forsætisráðherra Frakka, sagði í
dag, að fullt samkomulag hefði
tekizt milli leiðtoga vesturvéld-
anna um stefnuna í Suður-Viét-
nam. — Svo virðist, sem Frakkar
hafi fallizt á að Ngo Dinh Diem
fari áfram með stjórnarforystu,
en að Bao Dai fái einnig að
halda keisarastign sinni.
STOKKHÓLMUR, 13. maí: —
Sænskur liðsforingi var í dag
dæmdur í 5 ára fangelsi og kona
hans í tveggja ára fangelsi fyrir
njósnir. Konan varð uppvís að
því að selja tékkneska sendiráð-
inu í Stokkhólmi bækur eigin-
mannsins um helztu hernaðar-
fyrirrræli.
Liðsforinginn hafði haldið því
fram að hann væri saklaus.
Eins og kunnugt er komst
sænska lögreglan á snoðir um
stórfelldar njósnir Tékka í Sví-
þjóð í vetur og af því leiddi að
tveim af starfsmönnum sendi-
ráðsins var vísað úr landi á sín-
um tíma.