Morgunblaðið - 21.06.1955, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 21. júni 1955
MOKGUTSBLAÐIÐ
Tómas Alberfsson, prentari
ALDAVINUR Tómasar Alberts-
sonar, sem á sínum tíma vann
með honum að undirbúningi og
Btofnun Lúðrasveitar Reykjavík-
ur, Hljómsveitar Reykjavíkur,
Tónlistarfélagsins og fjölda ann-
arra fyrirtækja er til heilla
horfðu landi hans og þjóð, og var
náinn samstarfsmaður hans í
blíðu og striðu, til dauðadags,
gagði eitt sinn um hann, að hann
Væri einn mesti og hreinhjartað-
asti idealisti, sem hann hefði átt
samleið með á lífsleiðinni. Munu
efalaust margir vilja taka undir
þessi orð, og meðal þeirra sá, sem
þessar línur skrifar.
Aðstaða til þess að sinna áhuga
málum og koma hugsjónum á
framfæri, er mjög á ýmsan veg
með mönnunum. Sumum er siglt
undir skínandi seglum auðs og
gæfu og fá trauðla undan því
komist að láta ljós sitt skína, en
aðrir eru fæddir til þess að þreyta
brimróður meðan lif og kraftar
andast. En einkennilegt er það,
hve þetta tvennt virðist oft litlu
ráða um það hve aflögufærir
menn reynast í volki veraldar-
hafsins um fagurt fordæmi, heill-
andi bjartsýni og úrræði.
Tómas Albertsson var alla tíð
í senn skipstjóri og háseti, og
lífsfley hans var aldrei knúið
neinni vél, heldur beitt handafli
einu til þess að halda því á floti.
Það er mikið átak fyrir daglauna-
mann að seðja tíu munna, klæða
og hýsa svo stóran hóp og styðja
til mennta, og raunar óhugsandi
nema eiga samhendan lífsfélaga.
En Tómas brást aldrei skyldunni
við hversdagsstörfin og föðurlega
forsjá. Heimili þeirra hjóna var
ávallt veitandi, og aldrei mælt
æðruorð, þó naumt væri á stund- I
Minnlnsarorð
var fólgin í því að veita öðrum,
og að lífið ann þeim börnum
sínum engrar hvíldarstundar.
Þetta hafa alltaf verið örlög
þeirra, sem guðirnir unna.
Þessar linur enda ég með
kveðju og þökk okkar félaga
þinna í Tónlistarfélaginu, sem
geymum minr.ingar fjórðungs ald
ar samstarfs, sem enginn skuggi
hefir fallið á.
Ragnar Jónsson.
® c—^
UM áramótin 3934—'35 mátti
Iundanförnu í Félagsprentsmiðj-
unni. Árið 1925 dvaldizt hann
um skeið í Þýzkalanai og nam
þar meðferð „Typograph“-setj-
aravéla, og er |)á rakm starfsaga
hans í stórum dráttum.
Þann 9. maí 1925 kvæntist
Tómas eftirlifandi konu sinni,
Ásu Sigríði Stefánsdóttur úr
Reykjavik. Eignuðust þau tíu
börn, og eru níu þeirra á lífi, ■—
Ólína Þórey: Albert Eyþór, flug-
maður hjá hollenzka flugfélag-
inu KLM; Bryndís; Arndís Lára,
gift Garðari Magnússyni frá
Höskuldarkoti; Ómar flugmaður;
Þorbjörg; Stefán; Tómas og
Messíana.
Árið 1933 festi Tómas kaup á
litlum sumarbústað inm í Lang-
holti, og vann síðan hverja stund,
sem til féll um sumarið, að því
að gera hann íbúðarnæfan að
, vetrarlagi, og fluttust þau hjón
• þangað í séptemhermánuði um
haustið. Hafa þau búið þar síðan
alla tíð, og sex af börnum þeirra
eru þar fædd. Þröng voru þessi
‘ híbýli og þægind tsnauð fyrst í
stað, verzlun næst niðri í bæ,
langt í vatnsból og stórgrýtisurð,
þar sem bæjarstéttina þraut.
Eins og að líkindum lætur var
efnahagurinn þröngur, er fyrir
svo mörguni börnum var að sjá,
en þau hjónin voru samhent og
bjartsýn, og jafnan ríkti friður,
ást og eining að Tómasarhaga.
Tómas var þrekmaður, lagði nótt
við dag, og hlífði sér hvergi.
Góð 2ja herbergja
IBUÐ
um um veraldarauð, en gleði
ríkti þar oft eins og í höll kon-
ungs, og hefir mér alltaf verið
það mikið og áleitið umhugsun-
arefni hvaðan sá kraftur kæmi,
er léti slíkt gerast hér, en mis-
heppnast þar sem allt er svo
vandlega í pottinn búið fvrir
háværan mannfagnað. En þetta
verður mér sjálfsagt óráðið úr-
lausnarefni enn um stund, nema
að því leyti sem ráðningin felst
í þeirri staðreynd, að hugur
idealisma og fórnarlundar var
var alla tíð hinn raunverulegi
húsbóndi á heimili Ásu og Tómas-
ar í Tómasarhaga, og sannast þar,
sem oftar, er okkur var kennt
með kristindóminum í gamla
daga, að menn verði aðeins ríkir
af því að veita og gefa.
Það var lýjandi verk og varla
holt, að sitja í tólf klukkustundir
við setjaravél í þungu eiturlofti
prentsmiðjanna hér áður, eins og
Tómas gerði iðuglega, og mundi
sjálfsagt nú þykja nóg unnið
þann daginn, þótt ekki væri bætt
upp með svo sem tveggja til
þriggja tíma æfingum á erfitt
hljóðfæri. En óbrigðul ábyrgðar-
tilfinning og ómótstæðileg iöng-
un til þess að vera veitandi en
ekki þiggjandi í heiminum voru
allsráðandi 1 fari Tómasar og
mættu ýmsir ungir menn nú læra
af hans fordæmi. Hann var mjög
heilbrigður maður og frjálslynd-
ur, áhugi hans jafn brennandi
fyrir umbótum í andlegum efn-
um sem í efnahagsmálum, en
hann flæktist aldrei í neti
neinna ofstækisfullra trúar-
bragða.
Þó ekkert sé eðlilegra en að
mannleg áreynsla eigi sér viss
takmörk, kemur okkur það alltaf
jafn sárlega á óvart, hversu allt
tekur enda, svo kraftar sem líf,
og oft því fyrr sem afrek og
fórnir eru stærri og lífið dýr-
mætara. Hitt gleymist líka mörg-
Um, að göngumóðum manni er
hollast að njóta hvíldar með
nokkurri varúð.
Tómas Albertsson og kona hans
tóku sér fyrir nokkrum dögum
fari með skipi til útlanda í því
skyni að njóta fyrstu næðisstund-
anna í lífinu, í svipinn líklega
óminnug þess að hamingja þeirra
Langholtið enn heita ónumið og • Hann la6ði ' atnsæð heim, langa
óbyggt að mestu. Suðvestan i, leið, vann þar einn að, er venju-
holtinu stóðu nokkrir litir sum-! -eSu;n s,arfsdegi lauk, og af
arbústaðir, því að þarna var hæfi Þeirri vandvii-kni^að hvorki hef-
lega langt uppi í sveit til þess,
að unnt væri að dveljast þar yfir
sumarmánuðina, og stunda þó
vinnu sína í borginni.
Á gamlárskvöld 1834 mátti sjá
blys loga á steini úti íyrir einum
af þessum bústoðum, og ljós
skinu þar úr giuggum. Um tólf-
leytið gekk maður nokkur,
vörpulegur á velii og hvatur í
spori á hlað út og umhverfis bú-
staðinn. Stökkti hann vini á
veggi og þil, og hafði um leið
yfir bæn þessa;
Göfugar dísir, góðir vættir,
gæfu veiti um glugga og gættir,
ríki friður, ást og eining
alla daga
í Tómasarhaga.
Þannig skírði og vígði Tómas
Albertsson prentari þau híbýli,
sem hann hafði búið sér og fjöl-
skyldu sinni. Sú athöfn var hon-
um ekki neitt hátíðlegt forms-
atriði, heldur einlæg alvara, og
bænin mælt af heiíum huga.
Húsakynnin voru að vísu lág-
reist, en hverju skipti það, ef
göfugar dísir og góðir vættir
stóðu vörð um þau, og þar ríkti
friður, ást og eining. Þau mátt-
arvöld, sem hann nefndi sér til
liðs, brugðust heldur ekki trausti
hans.
Tómas Albertsson var Vest-
firðingur, fæddur á ísafirði, þann
23. desember 1896. Móðir hans
var Messíana Sæmundsdóttir,
ur vatnið fi’osið eða leiðslan bil
að. Stórgrýtisurðina braut hann
til ræktunar og gerði fallegan
túnblett umhverfis húsið, girtan
háum grjótgarði, vn husakynnin
byggði hann upp og stækkaði
árið 1941. Umhvggjan fyrir fjöl-
skyldunni, heimilisræknin og
hibýlatrýggðín var einn sterkasti
þátturinn í fari hans, eKkert var
hcnum ljúfara, en að forna barna
hópnum og skilningsríkri eigin-
konu starfskröftum sínum, ekk-
ert kærara, en að geta bætt hag
og aukið öryggi ástvina sinna.
Göfugar dísir blessuðu honum
erfiðið BÖrnin stækkuðu, gerð-
ust mannvænleg og dugmikil og
auðsýndu honum og moður sinni
þakklæti 3itt með þvi að veita
þeim alla þá aðstoð, er þau máttu.
í vor gengust þau fyrir því. að
foreldrarnir gætu tekizt ferð á
hendur til meginlandsins og not-
ið þar hvíldar og skemmtunar.
Lögðu þau hjór.in af stað með
m.s. Gullfossi, þann 4, þ. m.
áleiðis til Kaupmarmahafnar, þar
sem börn þeirra, Bryndís, er að
undanförnu hefur dvalizt í Stokk
hólmi, og Albert ilugmaður, er
átti sumarleyfi um þær mundir,
hugðust taka á móti þeim. Kunni
Tómas vel að meta þann þakk-
iætisvott og hugulsemi, og ein-
kennilega vildi ti), að hann, sem
yfirleitt sást aldrei bera ytri
merki hryggðar eða fagnaðar,
gerðist allur annar maður, er að
ferðinni dró, og reyiidi ekki á
neinn hátt að dylia hve ákaft
óskast til leigu frá 15. júlí
eða frá 30. ágúst. Reglu-
semi áskilin. (Hlunnindi:
Atvinnnumöguleikar). Til-
boð sendist Mbl. fyrir 1. júlí
merkt: „Verkstjóri —- 613“
Öxlar með hjólum
fyrir aftanivagna og kerr-
ur. Bæði vörubíla- og fólks-
bilahjól á öxlunum. Líka
dekk 900x18” til sölu hjé
Kristjáni Júlíussyni, Vest-
urg. 22, Rvík. — Sendi
gegn póstkröfu.
Skrífsfofoma&ur
með verzlunarskólamennt-
un, vanur bókhaldi, ver^-
unarbréfaskriftum á ensku'
og dcnsku og öðrum algeng'
um skrifstofustörfum, ósk-
ar eftir atvinnu í haust. —
Tilboð merkt: „RX 619“
leggist inn á afgr. Mbl.
fyrir 30. þ. m. «,
Vörubifrei5
til sölu, 4ra tonna með
sturtum, rnodel 1947 í góðw
ásigkomulagi. Skifti á jeppa
eða fólksbíl koma til greina,
Tilboð sendist afgr. Mbi!
fyrir miðvikudagskv. merkt
„V. 169 — 634“.
4ra manna bíll
Vil kaupa 4ra manna bíl,
ekki eldra model en 47. —
Tilboð er greini verð og
aldur ser.dist afgr. Mbl.
fyrir kl. 5 í dag, nierkt:
646,
fáðir hans Albert Brynjólfsson
skipstjóri. Föður sinn misstí'hann hlakkað! til. Hann lezt i
Tómas ungur, móðirin stóð ein svefm fyrstu nott • hafi, aðfara-
uppi með fimm börn, og kom sér j no Þess jum.
þá vel, hve frábær dugnaðar- og j Tómas var þrekmaður og
mannkostakona hún var, og' hraustmenni alla æfi. Garpsleg-
minntist Tómas hennar iafnan! ur á velli, léttur í hreyfingum,
með ást og virðingu. Tómas varð °g svo hvatúr í spori, að hann
því skjótt að vinna fyrir sér við taldi sig iítr muna um það, þótt
ýmiss störf. stundaði hann meðal! bann færi fótgangandi heim að
annars sjómennsku um skeið, en' loknu dagsverki, gekk þá hratt,
hóf siðan prentnám hjá Arngrimi og herti jafnan gönguna, er heim
Fr. Bjarnasvni, sem starfrækti dró. Svipmikill var hann og svip-
þá prentsmiðju ó ísafirði. Að
loknu námi fluttist Tómas suður,
vann fyrst í prentsmiðju á Sel-1
fossi, en síðan í Gutenberg. Þeg-j
hreinn, dulur í skapi, tilfinninga-
næmur, geðmikill og ör, en hafði
temið skap sitt svö, að ekki sást
hvort honum féll betur eða verr,
ar útgáfa Aiþýðublaðsms hófst,! væri um atburði nokkra að ræða.
gerðist hann prentari við það, Kappsfullur var hann í starfi
fyrst í prentsmiðjunni í Berg-
staðastræti og síðan í Alþýðu-
prentsmiðjunni, og vann þar sem
og skyldurækinn, hress og reifur
i viðmóti, drenglundaður, glaður
cg spaugsamur í vinahópi. Hann
HÆÐ
tilbúin eða í byggingu. V
kaupa hæð í nýju húsi. Þai
ekki að vera fúllbyggt eða
komast 5 samband við mann
sem hefði lóðaréttindi. Til-
boð með upplýsingum
merkt: „íbúð — 625“ send-
ist.afgr. Mbl. fyrir fimmtu-
dagskvöld. —
ilíli ésk«3st
Vil kaupa 5—6 manna
bíl. Vel með farinn eldri
gerð kemur til greina. Til-
boð er greini verð og teg-
und sendist Mbl. fyrir
fimmtudagskvöld, merkt:
„Staðgreiðsla — 618‘.
Sveinn Finnsso.i
béraðsdómslögmaður
lögfræðistörf og fasteignasala.
Hafnarstrætí S. Sími 5881 og 6288
^ BEZt Afí AVGLfSA ^
▼ t MOHGUIVB' AfílNU ™
vélsetjari óslitið til ársins 1952. < unni mjög tónlist lék á ýmiss
Vann hann síðan um hrið í prent- ! þlásturshljóðfæri, bæði í lúðra-
smiðju Morgunblaðs-ns, og nú að»
Framh. á bis. 12
IIM10 ¥
Nýkonmir ádýrir
DUNLOP GÚMMiHANZKAR
Fribrik Bertelsen G- Co. h.f.
Hafnarhvoli.
Biívélavirbjar — Vélvifkjar
Til sölu er á góðum stað úti á landi ailstórt járnsmíða-í
og bifreiða-verkstæði ásamt nýlegri íbúð.
TiJ staðar eru fullkomnar vélar og verkfæri til vél-
smíða- og bifreiðaviðgerða.
Selt ódýrt, ef samið er strax. — AHar nánari upplýs-
ingar í síma 6439 kl 4—-6 e. h. í dag og á morgun.
Sölumaðsr
Stórt iðnfyrirtæki vantar duglegan sölumann strax
eða mjög bráðlega. Þagmælsku heitið varðandi umsækj-
endur. Tilboð ásamt upplýsingum um fyrri störf og
menntun, óskast send afgr. Mbl. fyrir fimmtudagskvöld,
merkt: „Söiumaður — 638“.
Skrifstofusiúlka
með vélritunar- og bókhaldskunnáttu óskast til starfa í
skriístofu vorri. — Uppl. í dag og á morgun kl. 11—12
í skrifstofu vorri Klapparstíg 26. — Upplýsingar verða*
ekki gefnar í síma.
VÁTRYGGINGAFÉLAGIÐ H.F.