Morgunblaðið - 10.07.1955, Síða 14

u
MORGVNBLÁÐIB
Sunnudagur 10. júlí 1955 j
I
E L_ [JÓNABANDSÁ! EFTIR AL8ERTO MORAVÍA 5T
Framhaldssagan 27
hinna viðkvæmu og algengu at-
hugasemda.
Á meðan kom eitthvað slen eða
diungi yfir mig, svo að ég lagði
fIjótlega bókina frá mér aftur og
lagðist til svefns.
Ég hefi e. t. v. sofið í eina
klukkustund, en í svefninum
fannst mér oft sem ég vaknaði og
ég, ,'gat séð borðið, stólinn, rit-
\jélina og hugsaði sem svo, að
e£ginlega ætti ég að vera að vinna
og ég fann til biturrar vanmáttar
óáfmagnleysiskenndar.
■ Loks vaknaði ég fullkomlega,
eang og samkvæmt gefinni bend-
íttgu og spratt á fætur.
Serbergið var hulið rökkri. Ég
géfik út að glugganum og lauk
.gluggahlerunum upp. Himininn
Vár enn bjartur, en sólin var sezt
til viðar og geislar hennar titr-
uðu dvínandi neðst á gluggarúð-
unum.
Ég settist við borðið, hugsunar-
láust og sljór og byrjaði að vél-
rita.
Ég ritaði tvær — þrjár blað-
síður, en féllust hendur, í upp-
hafi hinnar fjórðu og sökkti mér
niður í þungar hugsanir.
Raunar hugsaði ég hreint ekki
neitt. Ég gat beinlínis ekki gripið
meiningu þeirra orða, sem ég
Iiafði skrifað með svo miklum
ákafa, fám dögum áður. Ég sá,
að það voru orð, en þau héldu
áfram að vera aðeins orð og mér
virtust þau hvorki vera gædd
meiningu né gildi. Þau voru hluti
úr ræðu, en tilgangslaus, hluti af
máli sem því, er ritað er í raðir
á blaðsíðum orðabóka og ekkert
annað eða meira en það.
Á þessari stundu birtist konan
mín í dyragættinni og spurði,
livort ég vildi ekki te. Ég tók
boði hennar með gleði, gleði
vögna truflunar þeirrar, er það
Jiafði á fásinnu og fjarlægðartil-
finningu þá, er ég kenndi, frammi
fyrir handriti mínu, og ég fylgd-
ist með henni niður.
Hún hafði þegar búið sig til
Linnar venjulegu göngu okkar og
íeíð beið á borðinu.
Ég reif mig með áreynslu, upp
úr drunganum og byrjaði að masa
úm allt og alla, meðan ég drakk
ijteið.
Konan mín sýndist nú ekki jafn
útan við sig og fyrr um daginn og
það gladdi mig. Að tedrykkjunni
lokinni fórum við út og gengum
niður eftir akveginum, áleiðis til
hliðsins.
Eins og ég hefi áður sag, þá
var ekki um marga staðfað velja
til skemmtigöngu þar í nágrenn-
ipu, svo að við snérum inn á
þröngan stíg, sem við þekktum
nijög vel og lá þvert yfir völlinn.
Ég gekk á undan og Leda fast
a hæla mér. Hugur minn var,
eins og ég brátt komst að raun
um, ennþá háður áhrifum veik-
leika og skilningsskorts, sem
handrit mitt hafði valdið, en ég
gerði ákafar tilraunir til að
lirinda frá mér þessari undirok-
un og ræddi við Ledu fjörlega,
um einskisverða hluti. Stígurinn
liðaðist um völlinn og tengdi sam
an hin mörgu bændabýli. Stund-
um sameinaðist hann þreskflöt
einhvers eyðibýlis eða einangraðs
hóndabæjar og þaðan bugðaðist
hann svo áfram á milli tveggja
líæða, eða. meðfram skurði og
kartöflugörðum, eða framhjá síð-
ustu vínviðargörðunum í jaðri
einhvers víngarðsins.
í hinni skæru, jafnvel ljóm-
andi birtu haustsins, sást hin víð-
áttumikla slétta, svo langt sem
augað eygði, með stöku trjám hér
og þar, dökkum í sambandi við
baksviðið, hiinininn og með öll
laufblöð sín upplituð af sólar-
geislunum.
Er við komum að lítilli bog-
myndaðri brú, sem lá yfir djúpt
síki, nam ég staðar, til þess að
skoða útsýnið, en konan mín hélt
áfram göngunni. Ég man, að hún
var klædd í pils úr gráu taui,
með gula, rauða, bláa og græna
depla og flekki á gráum grunn-
inum. Er ég fyrst horfði á eftir
henni, þar sem hún gekk áfram,
greip mig hræðsla og kvíði vegna
þess að mér virtist hún skyndi-
legavera, eins og orðin í hand-
riti mínu, aðeins mynd eða tákn,
merkingar og gildislaus. Ég sagði
hljóðlega: „Leda“ og mér fannst
ég vera að segja það heimsku-
legasta sem til er í heiminum, og
hélt svo áfram: „Nafn mitt er
Silvió Baldeschi og ég kvæntist
konu, sem heitir Leda“ og mér
finnst ég ekki hafa sagt neitt. Ég
skildi að eina leiðin til þess að
I sleppa frá þessu andrúmslofti
óraunveruleikans var sú, að þola
eða valda kvöl, líða þjáningu, eða
' orsaka hana, t. d. með því að
grípa í hár konu minnar, kasta
henni niður á egghvassa og odd-
beitta steinana á veginum og taka
á móti frá henni, velútilátnu
sparki á sköflunginn að launum.
Þannig ætti ég e. t. v. líka að
endurvekja gildi og verðmæti
handritsins, með því að rífa það
í sundur og kasta á eldinn.
| Þessar hugsanir læddu inn hjá
mér grun um það, að ég væri að
missa vitið.
I Konan mín var að leita eftir
hentugum stað til að hvílast á
— erfitt vandamál á svæði sem
l þessu, þar sem jafnvel hver þuml
ungur jarðar var ræktaður, hver
jurt var nvtsöm og sérhvert mold
arkorn hafði að geyma sáðkorn.
^ Loks komum við að sprungu á
jörðinni, þar sem niðri á botnin-
um rann lítill lækur. Þarna höll-
uðust grænir bakkarnir, brata-
laust niður og lækurinn myndaði
ofurlítinn poll eða tjörn, líka
hringlóttum spegli úr þykku,
grænu vatni, vfirskyggðu af
trjám og laufgróðri.
^ Mjó, steypt stétt hallaði niður
og lá út í pollinn, stétt sem kon-
ur notuðu, er þær þvoðu og undu
fatnað sinn þar, þessi stétt sýndi
ljóslega, að þessi sýnilega einangr
aði staður var þó notaður sem j
þvottastaður kvenna.
Þarna settist Leda og ég við
hlið hennar, á grösugum lækjar-
bakkanum.
Við fórum að ræðast við í hálf-
um hljóðum, einmitt á þeirri
stundu, rétt fyrir sólarlagið, þeg-
ar bæði Ijósið og hljóðin dvína út
og deyja. Konan mín hafði slitið
upp strá, stungið upp í sig og saug
það annarshugar, en ég sem sat
litlu neðar á bakkanum, horfði
á hina daufu skugga asparinnar
á spegilsléttum vatnsfletinum.
Við töluðum stundarkorn um
veðrið og staðinn en þá, af mjög
litlu tilefni (ég hafði spurt hana,
hvort hana langaði til að fara
upp í fjallahéruðin í vetur) tók
hún að segja frá atvikum úr lið-
inni æfi sinni, sem gerst höfðu á
samkomustað uppi í hálendinu,
tveim árum áður. |
Fyrra hjónaband konunnar
minnar átti sér ekki langan aldur
og er því lauk, lifði hún ein og
ólofuð í tíu ár og átti, eins og
mig hafði grunað, fjölmarga elsk
huga á þeim tíma.
Ég fann ekki til afbrýðissemi
í garð þessara fyrirrennara
minna og er hún sá, að ég lét mig
þá engu varða, fór hún áð tala
um þá, fyrst varfærnislega, en
smátt og smátt gerðist hún opin-
ská og berorð. Hversvegna hún
gerði það, veit ég ekki, e.t.v. sök-
um hégómaskapar eða — í hinum
ólíku, núverandi kringumstæð-
um — vegna þess, að hún saknaði
hins ótakmarkaði frelsis, er hún
naut á þeim árum.
Ég get ekki beinlínis sagt, að
sögur hennar hafi skemmt mér,
en samt gerði engin afbrýðissemi
vart við sig, innra með mér.
Þarna sat hún, saug puntstráið
og horfði starandi, ekki ámig,
heldur á eitthvað sem hún sá í
ímyndunum sínum og hugarár-
um og hún sagði mér frá einu af
æfintýrum sínum. Ég fann, að
hinar veiku, óþægilegu tilfinn-
ingar, sem endurminningar henn
ar ollu mér, reyndust mér þægi-
legar í þetta sinn, eins og styrkj-
andi hressingarlyf veikum manni.
Vissulega þjáðist ég og það
mjög, er ég hlustaði á frásagnir
MJallhvítar-hveitið
fæst i öllum búðum
WESSANtN
WOflMIHVH* t HOlLINO
5 punda bréfpoki
10 punda léreftspoki
Hveitið er framleitt aðeins úr bezta
hveitikorni
Biðjið ávallt um
Snow White". hveiti
(Mjallhvítarhveiti)
//
Wessanen tryggir yður vörugæðin
Crosse &
Blackwell ltd
t orlösum og flöskum;
Malt edik
Olive olía
FRENCH CAPERS
Rose syrop
Mayonnaise
Salad Cream
Cheí tómatsósa
Branston sósa (fiskisósa)
Chef sósa
Worchestersósa
Sveppasósa
Sandwich spread
í pckkum:
Tea ..VEDDA“
Matarlím
Jellv Cristals,
jarðirberja,
hindberja,
appelsínubúðingar.
í dósum:
Lyftiduft
Krydd, allskonar
Custard Powder
AHar þessar heimsþekktu vörur
höfum við fyrirliggjandi.
H. eiKEDIKTSSOIV 8 CO. H.F.
Hafnarhvoll — Sími 1228
Atvinna
Ungur maður með háskólamenntun frá Bretlandi ósk-
ar eftir aukastörfum, t. d. bókhaldi, bréfaskriftum eða
hverskonar öðrum verzlunarstörfum. Önnur störf gætu
einnig komið til greina. i
Tilboð merkt „Bretland — 925“ óskast send Mbl. fyrir
miðvikudagskvöld 13. þ. m.
Þjóðleikhúsið
verður í sumar til sýnis fyrir gesti á þriðjudögum og
föstudögum frá kl. 11 til 12 árdegis. Inngangur frá
Lindargötu.
Þjóðleikhúsið
Borð-SALT
SIFT4
sern nu er
eftirlæti a-Ilra
húsmæðra
- SIFTA SALT -
— Fæst í næstu verzlun —
H. BEIDIkm 8 CÖ. H.F.
Hafnarhvoll
Sími 1228