Morgunblaðið - 16.07.1955, Síða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 16. júlí 1955

Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgBarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá VigBJT.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kj-istinsaon.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðala:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanria-
í lausasölu 1 krónu eintakið.
5 UR DACLEGA LIFINU f
Hið mikla verkefni
framtíðarinnar
AÞAÐ var minnst fyrir nokkru
hér í blaðinu, að hið mikla
verkefni framtíðarinnar í þessu
landi væri að tryggja vaxandi
fólksfjölda öryggi um afkomu
sína og pólitískt og menningar-
legt sjálfstæði þjóðarinnar. Er
það vissulega tímabært, að gera
sér þess sem gleggsta grein,
hvernig það verði gert.
Reiknað hefur verið út, að ís-
ienzka þjóðin muni um næstu
aldamót vera orðin yfir 300 þús-
und manns, ef fólki fjölgar á
næstu áratugum svipað og undan
farin ár. Þetta þýðir það, að eftir
45 ár verða íslendingar orðnir
um það bil helmingi fleiri en þeir
eru í dag. Til þess að tryggja þess
um fólksfjölda atvinnu, félags-
legt öryggi og góða aðstöðu til
þess að lifa menningarlífi þarf
margt að gerast, mörgum stór-
framkvæmdum að ljúka. Stöðug
þróun verður að eiga sér stað.
Engin kyrrstöðutímabil mega
ganga yfir þjóðina. Uppbygging
iandsins verður að halda áfram,
án stöðvunar um lengri eða
skemmri tíma.
Ræktun landsins verður í
fyrsta lagi að stóraukast.
Stofnun nýrra iðnfyrirtækja í
kaupstöðum og sjávarþorpum
víðsvegar um land er mjög þýð-
ingarmikið atriði. Verður þannig
að leggja höfuðáherzlu á sköpun
fjölbreyttni í atvinnu- og fram-
leiðsluháttum.
í aðgerðum hins opinbera og
afskiptum af atvinnu- og fjár-
málalífi verður sem flest að mið-
ast við það, að örfa einstaklings-
og félagsframtak til framleiðslu-
aukningar. Aukin framleiðsluaf-
köst hvers einstaklings hljóta að
vera frumskilyrði þess, að vax-
andi fólksfjöldi í landinu geti
haldið áfram að bæta lífskjör sín
og skapa sér öryggi um afkomu
sína.
Skilningínn á þessu verður
umfram allt að glæða. Því mið
ur verður það að segjast í
fullri hreinskilni, að hann er
ekki nægilegur í dag. Fjöldi
fólks skellir skollaeyrunum
við þeirri staðreynd, að arð-
urinn af framleiðslunni er það,
sem raunverulega kemur til
skiptanna milli þegna þjóð-
félagsins. Þess meiri sem þessi
arður er þeim mun hærri kröf-
ur er hægt að gera til kaup-'
gjalds og lífsþæginda.
Áframhaldandi ráðstafanir til
verndunar íslenzkum fiskimiðum
eru einnig lífsnaUðsynlegar til
þess að tryggja framtíðarafkomu
þjóðarinnar.
I skjóli aukinnar friðunar fiski
miðanna fyrir rányrkju útlend-
inga getum við svo haldið áfram
að byggja upp fiskiskipaflota
okkar og fiskiðnað.
Flug á alþjóða flugleiðum,
aukning kaupskipaflotans, og
siglingar fyrir aðrar þjóðir geta
eihnig orðið þýðingarmiklir liðir
í islenzkum þjóðarbúskap.
Hagnýting gæða landsins, vatns
afls, gróðurmoldar, fiskimiða,
jarðefna og málma, ásamt skyn-
samlegri notkun vinnuaflsins og
jafnvægi í byggð landsins eru
undirstöðuatriðin í sambandi við
lausn hjnna miklu verkefna fram
tíðarinnar
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
tekizt á hendur forystu í hinu
mikla uppbyggingarstarfi.
Hann mun halda því áfram og
ekki hika við að segja þjóð-
inni sannleikann um það á
hverjum tíma, hvernig henni
beri að haga baráttu sinni til
þess að sem mestur árangur
og blessunarríkastur verði af
henni, fyrir núlifandi og kom-
andi kynslóðir.
Það er ekki
i
HITINN hefir verið svo mikill
í Englandi og raunar um
alla Evrópu — undanfarna daga,
að hin heimskunna súkkulaði-
verksmiðja, Cadbury, hefir orð-
ið að gefa starfsmönnum sinum
frí. Mörg hundruð starfsmenn
verksmiðjanna hafa fengið frí
undanfarna fimm daga, vegna
i þess að súkkulaði „massinn" hef-
i ir ekki náð að harðna í hitunum.
f Skotlandi hefir eftirspurnin
eftir gosdrykkjum verið svo
mikil, að gosdrykkjaframleiðend
ur hafa ekki getað fullnægt eftir-
spurninni, þrátt fyrir að unnin
hafi verið mikil eftirvinna.
•
Hið eina sem linað hefir þján-
ingar manna vegna hitanna er, að
gert hefir annað veifið stórfelld-
ar regnskúrir með þrumum og
eldingum. Hefir þá orðið svalara
um stund.
. En skúrirnir og eldingarnar
SúLLula&ifa
náfai elhi
Lar&na í Litun
Lttn
hafa valdið miklu tjóni, — í
Frakklandi fórust í fyrrinótt sex
menn af völdum eldinga og upp-
skerutjón nemur tugum milljóna
franka.
—★—
ISAMBANDI við ókyrrðina í
Argentínu að undanförnu hafa
blöð á Norðurlöndum grafið það
upp, að Júan Peron, forseti, sé af
finnskum ættum, frá Álandseyj-
um,
Afi Perons í karllegg var toll-
heimtumaður í Degerby í Álands-
eyjaklasanum. Faðir forsetans
gerðist lyfjasveinn og hélt að
LiuaLandi áLri^ar:
ÞAÐ fólk í Reykjavík, sem ann
leikiist hefur fagnað því, að
Heimdallur, félag ungra Sjálf-
stæðismanna, hefur beitt sér fyrir
þeirri nýbreytni að koma hér upp
sumarleikhúsi. Hafa leiksýningar
þess verið vel sóttar, enda hefur
ágætt leikrit verið valið til sýn-
ingar. Nokkrir fremstu leikarar
höfuðborgarinnar fara þar með
hlutverkin.
En tvö af dagblöðum bæjarins
hafa haft allt á hornum sér í sam-
bandi við þessa menningarvið-
leitni. Það eru blöð hinna „frjáls-
lyndu umbótaflokka", Tíminn og
Alþýðublaðið. Bæði þessi blöð
finna það upp, að til þessara leik-
sýninga sé stofnað til þess að
lauma brennivíni ofan í fólk!!
Jæja, svo er nú það. Það er
„gúrkutíð" hjá þessum vesalings
blöðum og bersýnilega lítið til
um að skrifa.
En hvað skyldi nú vera til í
þessari staðhæfingu þeirra?
Áfengi er alls ekki veitt í Leik-
húsi Heimdallar í Sjálfstæðis-
húsinu meðan á leiksýningum
stendur. Hinsvegar geta gestir
fengið áfengi keypt eftir að sýn-
ingu er lokið. Þessi veitingastarf-
semi er eingöngu á vegum veit-
ingahússins. Leikhús Heimdallar
hefur engan hagnað af henni.
í Þjóðleikhúsinu geta leikhús-
gestir keypt sér vín og oft mat
á undan leiksýningum. Þeir geta
ennfremur fengið áfengi keypt í
hléum og að sýningum loknum.
Þar er ennfremur „bar“, sem leik-
húsgestum er frjáls aðgangur að.
Tíminn og Alþýðublaðið
hneykslast ekkert á þessum vín-
veitingum Þjóðleikhússins.
Það er ekki sambærilegt, segja
þessi blöð, að neyta áfengis fyrir
eða eftir leiksýningu upp við
Hverfisgötu og að gera það niður
við Austurvöll. Ef það er gert hjá
Rósinkranz þá er það í þágu
menningarinnar. Sé það gert í
Sjálfstæðishúsinu þá kárnar gam
anið!!
Það er ekki sambærilegt, er hið
gamla kjörorð Framsóknarfor-
réttindaklíkunnar. Eftir þessu
kjörorði lifir hin roskna mad-
dama ár og síð og alla tíð. En hún
er fyrtin og tiltektarsöm. Ólundin
skín t. d. út úr henni þegar hún
sér að Heimdallur aflar sér þakk-
lætis og vinsælda fyrir forgöngu
sína um sumarleikhús í Reykja-
vík.
En með þetta verður sú
gamla að sitja. „Hinar sögu-
frægu þúfur“ og brennivins-
veitingar eru hennar stóru
„hugsjó"^mál“. Það er hennar
einka „sumarleikhús".!!
MENN hafa mjög rætt og hugs-
að um álftirnar á Tjörninni
og samskipti þeirra við endurnar,
og einkum andarungana. í þess-
um dálkum hefur verið um þetta
mál skrifað og mörg bréf hafa
borizt. Velvakandi hefur þó að
eins birt eitt eða tvö þeirra, og
nú ætlar hann að ljúka umræð-
unum um álftirnar með eftirfar-
andi bréfi frá J. K. — Bréfið
verður ekki birt í heild, heldur
aðeins glefsur úr því, en við þær
má bæta þeirri tillögu bréfritar-
ans, að „sett verði net í brúarop-
ið, svo að endurnar syndi ekki
með ungana sína inn á litlu tjörn
ina". —
Dreki — og tveir hnoðrar.
J. K. skrifar m. a.:
ÞÁ kom andamamma með sex
nýfædda unga syndandi gegn
um brúaraugað milli tjarnanna,
og hélt áfram leið sinni inn á
syðstu tjörnina án þess að blanda
sér í brauðmolaslaginn og sex
litlu dúnhnoðrarnir syntu í
hnapp á eftir. Þarna fannst álfta-
pabba heldur en ekki vera kom-
inn köttur í ból bjarnar. Hann
teygir fram hálslengjuna og synd
ir af stað með þungum skrið og
boðaföllum að ungahópnum. Þeir
verða hættunnar varir og reyna
af veikum mætti að forða sér
undan, en árangurslaust. Álfta-
steggurinn nær þeim strax, lyftir
upp væng sínum og slær honum
þungu höggi yfir allan hópinn,
sem færist í kaf. Drekinn heldur
áfram að berja vatnið, en litlu
hnoðrunum skítur upp allt í
kringum hann og synda óttaslegn
ir burt í allar áttir. En steggur-
inn teygir hálsinn og heggur til
þeirra og brátt flýtur einn þeirra
dáinn á vatninu. Enn er ekki nóg
að gert; hann nær til annars ung-
ans og sást hvernig hann beit
goggnum um höfuð hans og
færði hann í kaf. Þegar unginn
kom upp aftur var hann úr háls-
Iið, en með lífi, og synti óður í
krappa hringi með höfuðið hálf
snúið aftur. Enn heggur drekinn
til hans, bítur í hausinn og færir
í kaf. Að þessu sinni hreyfðist
hann ekki þegar honum skaut
upp. Nú flutu þeir tveir nýfæddir
en andvana undan lygnum
straumi tiarnarinnar. Öndin, móð
tB fjtítnm WSSb> Brvœntingarfullar
tilraunir tii að bjarga börnum
sínum með því að synda sjálf
allt í kring um stegginn og láta
hann heldur ráðast á sig en þau,
enda tókst þeim sem eftir lifðu
að forða sér inn í sefið við hólm-
ann, en álftin elti öndina langa
leið umhverfis hólmann.
Litlu börnin, sem þarna stóðu
á bakkanum, fylltust skelfingu
að horfa á þessar grimmilegu að-
farir álftarinnar, en enginn fékk
neitt að gert. Sum hrinu, önnur
formæltu grimmdarseggnum og
hótuðu að gefa honum aldrei
brauð framar. — Drenghnokki
sagði: „Hann drepur alltaf litlu
ungana, ef hann nær í þá, þessi
vargur".
Það má rétt vera að álftir leggi
sér ekki andarungana til munns,
en þær drepa þá miskunnarlaust,
um það er ekki að efast lengur.
Eins og í gamla daga.
\?ELVAKANDA hefur borizt
eftirfarandi vísukorn frá
Úlfi. Er það ort í orðastað
brezkra löndunarbannsmanna. —
Það hljóðar svo:
Snáfið þið heim með fjárans
fiskinn,
þið færðuð okkur nóg á diskinn,
meðan að æddi styrjöld stríð.
í viðskiptum er ég enginn álfur
út mörlandi — nú get ég sjálfur.
Kúgum til hlýðni kotungs lýð!
Þetta minnir okkur á þá gömlu
daga, þegar hér „æddi styrjöld
„stríð“ — og Jón Ólafsson orti
níð um Danskinn.
Góður beini.
LOKS er hér bréf frá H. B.: —
„Kæri Velvakandi!
Undanfarin ár hefur það háð
mjög ferðafólki á Austurlandi,
hve erfitt var um gistingu á Hall-
ormsstað. Fjöldi manns vill kom-
ast þangað til að sjá gróðurmátt
íslenzkrar náttúru og hjóta frið-
ar og hvíldar í skóginum við
Hallormsstað. Síðastliðin tvö ár
hefur ekki verið unnt að veita
gestum nokkurn beina þar á
staðnum, nema af mjög skornum
skammti, þar sem verið var að
gera við skólahús húsmæðra-
skólans.
Nú er þessari viðgerð lokið og
skólinn orðinn hið vistlegasta
hús. Hann er sem nýr af nálinni
og þar er öllu mjög smekklega og
skemmtilega fyrir komið. Og þar
er nú aftur tekið á móti gestum
til lengri eða skemmri dvalar. —
Ungfrú Ásdís Sveinsdóttir frá
Egilsstöðum, forstöðukona skól-
ans, sér um allar veitingar og
gerir það með ágætum, svo að
gistihúsið á Hallormsstað jafnast
á við beztu gistihús landsins.
Þeir, sem flýja nú rigninguna
hér syðra mættu vel muna Hall-
ormsstað, því að nú er gott að
dveljast þar. — H. B.“.
Merkið, sem
klæðir landið.
heiman, fór fyrst til Bandaríkj-
anna og þaðan til Argentínu. í
Argentínu kvæntist hann
spænskri konu og þeim hjónum
fæddist sonurinn Juan.
Nafnið hefir haldist óbreytt í
| ættinni og Peronsnafnið er ekki
óalgengt í héruðunum umhverfis
Ábo og á Álandseyjum. Föður-
systur á Peron í Degerby, en eng-
in kynni eru þó á milli þessara
frændsystkina.
—★—
ELÍSABET Bretadrottning brá
sverði 60 sinnum á tuttugu
mínútum í 30 stiga hita síðastlið-
inn þriðjudag.
Sverðið var næstum jafnlangt
drottrtingu sjálfri.
Þetta gerðist er drottning var
að slá 60 velforþénta borgara í
brezka heimsveldinu til riddara.
Riddararnir krupu á kné og
drottning brá sverðinu fyrst á
hægri öxl þeirra og síðan á þá
vinstri.
•
Meðal riddaranna var Robert
Ho Tung, 92 ára gamall gráskegg
ur frá Hong Kong. Skeggur hafði
með sér skósvein, sem veifaði
yfir honum stórum suðrænum
blævæng í molluhita dagsins.
Er riddaraathöfninni var lokið
gengu fyrir drottningu 140 virð-
ingamenn og tóku á móti ýmsum
heiðursmerkjum samveldisins.
Þeirra á meðal var hlaupagarpur
inn, Roger Bannister.
—★—
FISKNEYZLA í Bretlandi fer
stöðugt minnkandi.
Talnasérfræðingar hafa komizt
að þeirri niðurstöðu að Bretar
borði meir og betur nú heldur
en fyrir stríð, þeir fái í sig 3.120
hitaeiningar á dag, samanborið
við 3.000 hitaeiningar fyrir stríð.
En fiskneyzlan var fyrir stríð
21.8 ensk pund á mann, en er nú
ekki nema 18.4 ensk pund á mann.
Kjötneyzlan hefir einnig minnk-
að, var 110 ensk pund fyrir stríð,
en er nú 103.8 ensk pund (í stríð-
inu, árið 1942, var hún 84.6 ensk
pund).
Önnur merkileg breyting hefir
gerzt með Bretanum. í staðinn.
fyrir hið fræga enska ,roast beef‘,
er hann farinn að kjósa svína-
kjöt á sunnudagsborðið. Og gul-
rætur — neyzlan á þeim hefir
aukizt stórlega, og kartöfluneyzl-
I an nemur nú 221 pundi á mann
eða 40 enskum pundum meir held
ur en fyrir stríð. Einnig er Bret-
inn trúr sjálfum sér um te-
i neyzluna, hún hefir aukizt um
hálft pund frá því fyrir stríð og
nemur nú 9.5 ensku pundi á
mann.
j Smjörneyzlan hefir minnkað
um 10 ensk pund og er komin
niður í 14.2 ensk pund, en neyzl-
an á smjörlíki hefir aukizt að
sama skapi og er komin upp i
18.4 ensk pund.
—★—
Einnig í Bandaríkjunum er
hugsað vel fyrir þörfum líkam-
ans. Dæmi: 5000 sundlaugar við
einkahíbýli manna eru í smíðum
þar í ár.
—★—
HAMBORG er óðum að verða
ein mesta verzlunarborg
heims. Til marks um hina miklu
tækni þar við afgreiðslu skipa
er frá því skýrt, að skipað
hafi verið um borð í þýzka vél-
skipið Gustav Pistor (5.822 smá-
lestir) 684 Volkswagen-bifreið-
um, þ. á. m. 60 bússum, sem
fara áttu til Bandaríkjanna og
að útskipun hafi tekið aðeins
28% klukkustund. — Þetta er
stærsti bílfarmurinn, sem nokkru
sinni hefir verið fluttur með
þýzku skipi og hleðsluafköstin
eru stórfelld — 24 bilar á klst.