Morgunblaðið - 21.07.1955, Side 9

Fimmtudagur 21. júlí 1955
MORGUNBLAÐIÐ
9
Bulganin er framkvæmdarstjór-
inn — en markar ekki stefnuna
SÁ, er að nafninu til heldur ]
stj órnartaumunum í hendi sér
í Rússlandi, er formaður æðsta '
ráðsins, sem almennt gengur
undir nafninu forseti Ráðstjórn-
arríkjanna. Stöðu þessarí gegnir
nú Voroshilov, fyrrverandi mar- 1
skálkur — hann er orðinn 74 ára
gamall og sættir sig því vafa- j
laust við að vera aðeins að nafn-
inu til æðsti maður í Kreml.
Framkvæmdavaldið er í hönd- !
um formanns ráðgjafaráðsins,
sem venjulega er kallaður for-
sætisráðherra Ráðstjórnarríkj-
anna, og sá er nú Bulganin rnar-
skálkur, sem verður fyrirliði
fulltrúanefndar Ráðstjórnarinn-
ar í Genf. ;
★ BULGANIN HVERFUB
í SKUGGANN
En það vald, sem markar
Stefnuna í Ráðstjórnarríkjunum
er miðstjórn kommúnístaflokks-
ins — og framkvæmdastjórínn í
þeim herbúðum er aðalritarinn
Nikita Krúsjeff, er gegnir að
vísu ekki ráðherrastöðu, en frá
því Malenkov sagði af sér em-
bætti forsætisráðherra í febrúar
í ár, hefir Krúsjeff komið fram
sem óumdeildur leiðtogí og tals-
maður lands síns — og forsætís-
ráðherrann Bulganin hverfur í
skuggann, jafnvel þar sem hann <
ætti að koma fram sem fulltrúi
framkvæmdavalds ríkisins eins
og í Belgrad, er ráðamenn í
Kreml sóttu Tító marskálk heim.
Þegar um er að ræða undirrítun
sáttmála og samþykkta, er það
Bulganin marskálkur, sem held-
ur pennanum í hendi sér, en er
gera á opinbera yfirlýsingu eða
marka stefnu stjórnarinnar, kem-
ur Krúsjeff fram á sviðið.
★ ★ ★
f Belgrad var enginn vafi á
því, hvor var meiri áhrifamaður,
en einmitt þar gafst einstakt
tækifæri til að virða þá fyrir sér
hlið við hlið. í fyrsta skipti síðan
stjórnartíð Stalíns hófst, höfðu
fréttamenn Vesturlanda færi á
að virða fyrir sér ráðamenn í
Kreml á stuttu færi — til þessa
höfðu þeir aðeins séð þeim
bregða fyrir við sérstök tæki-
færi, en í Belgrad komu þeir
fram daglega við ýmsar aðstæð-
ur. Maðurinn, sem mest lét að
sér kveða, hafði orð fyrir sendi-
nefndinni og talaði með því
valdi, sem sá hlýtur að hafa, er
ræður yfir 200 milljónum manna,
var hinn rauðbirkni, hvíthærði,
þrekvaxni og mælski fyrrverandi
kolanámuverkamaður frá Úkra-
ínu.
Krúsjeff hafði sig í frammi, á
meðan Bulganin forsætisráð-
herra hlustaði rólegur og brosti
vinsamlega. Honum fór öðru vísi
en Malenkov á undan honum —
aldrei varð Bulganin óþolinmóð-
ur yfir öllum þeim skyndiræðum,
sem Krúsjeff flutti, hann reyndi
aldrei að stöðva orðaflauminn af
vörum Krúsjeffs og mótmælti
honum aldrei. Hann tók þessu af
hinni mestu rósemi hugans, hann
virtist hafa góðlátlega skemmt-
an af því að horfa á þennan
framkvæmdasama starfsbróður
sinn láta að sér kveða — Bulg-
anin virtist njóta þess að gegna
mikilvægri stöðu án þess að
verða að bera hita og þunga
ábyrgðarinnar.
Þær spurningar, sem hljóta að
vakna í huga hvers erlends frétta
manns um, hverjir séu raunveru-
lega ráðamenn í Kreml, eru ótal
margar, t. d.: Er Zukov marskálk
ur áhrifamikill? Er Molotov eín-
dreginn fylgismaður hinnar nýju
stefnu — og ef svo er ekki,
hversu lengi fær hann að halda
sínu embætti? Hvernig stendur á
því, að Malenkov -—eftir að hafa
játað mistökin í embættisrekstri
sínum — hefir komið aftur fram
á sjónarsviðið og m a.s. látið þar
nokkuð að sér kveða? Veiti
“ eflir Edward Crankshaw
Bulganin hlustaði rólegur — og
brosti góðlátlega.
Krúsjeff engar frekari upplýsing
ar um þessi atriði, getur hann
ekki álasað erlendum fréttarit-
urum fyrir að reyna að draga
eigin ályktanir af rás atburð-
anna.
Og við bíðum í mikilli eftir-
væntingu eftir að sjá, hvort
Krúsjeff, framkvæmdastjórinn,
leyfir forsætisráðherranum að
taka ákvarðanir á eigin spýtur
á ráðstefnu æðstu manna í Genf.
★ ★ ★
Það eru ekki mikil líkindi til
þess, að svo verði. Einkum er það
tvennt, sem einkennir embættis-
feril Bulganins marskálks. — í
fyrsta lagi hefir hann sýnt fram-
úrskarandi hæfni til að fram-
kvæma í öllum þeim embættum,
er hann hefir gegnt. í öðru lagi
virðist hann aldrei hafa átt frum-
kvæðið að neinu.
* GLÆSILEGASTUR OG
FÁGAÐASTUR AF RÁÐA-
MÖNNUM í KREML
Hann er 61 árs — <einu ári
eldri en Krúsjeff, en er þó miklu
ellilegri og gæti vel verið rúm-
lega sjötugur. Hann kemur ekki
úr flokki erfiðisvinnumannanna
eins og Krúsjeff og hann ber það
líka með sér — hann er glæsi-
legastur og fágaðastur af öllum
ráðamönnum í Kreml — stoltur
af hökuskeggi sínu og fallegum
hörundslit sinum.
Árið 1917 gerðist hann bolsé-
viki, starfaði fyrst í stað með
Cheka (leynilögreglunni), en fór
síðan að vinna við iðnaðinn. Á
BULGANIN er 1,65 m á hæS.
Hann hefir fengizt við stjórn-
mál í 24 ár, en gegnt embætti
forsætisráðherra s.1. fimm
mánuði. Hann talar engin er-
lend mál, er kvæntur en á
engin börn. Tómstundum sín-
um ver hann hvað mest til að
lesa sígildar bókmenntir.
Uppáhaldsréttur hans er kavi-
ar, og eftirlætisdrykkir hans
eru vodka og kampavín. Hann
reykir mjög lítið. Viðurnefnið,
sem menn almennt hafa gefið
honum, er Diadiushka — litli
föðurbróðir. Sú setning, sem
honum er tömust, er: Okkar
ágæti flokkur
þessum tíma er Rússland var í
svo brýnni þörf fyrir fyista
flokks framkvæmdastjóra til að
skipuleggja hina gífurlegu aukn-
ingu iðnaðarins, var Bulganin
einmitt einn af þeim mönnum,
sem svo mikil þörf var fyrir.
Hann færði rafmagnsmál í
Moskvu í nýtízku horf, og eftir
að hafa gengt því starfi í níu ár
var hann gerður borgarstjóri í
Moskvu á árinu 1931 — og var
það einkum gert í þeim tilgangi
að fela honum að gera Moskvu
að aðaliðnaðarborg Ráðstjórnar-
ríkjanna. Buiganin gerði þetta —
hann vann fyrst undir stjóm
Kaganovitch og því næst undir
stjórn Krúsjeffs, en Krúsjeff tók
við af Káganovitch sem pólitísk-
ur yfirmaður höfuðborgarinnar.
★ MIKILL SKIPULAGS-
FRÖMUÐUR
Það kom í ljós, að Bulganin
hafði slíka skipulagningarhæfni
til að bera, að árið 1937 var hann
gerður bankastjóri ríkisbankans
— sem er mjög virðuleg og á-
byrgðarmikil staða — þó að hann
hefði til þessa ekkert fengizt við
fjármál. Tveim árum síðar fékk
hann sæti i miðstjórn kommún-
istaflokksins.
Bulganin hafði hafið feril sinn
sem skjólstæðingur Kaganovitch,
er verið hafði hægri hönd Stal-
íns — en nú var Bulganin kom-
inn inn í klíku Stalíns sjálfs. Á
þessum árum kynntist hann
einnig æðstu mönnum hersins.
★ ★ ★
Þessi fyrsta flokks fram-
kvæmdamaður var hægt og hægt
að færa sönnur á það, að hann
væri einnig hæfur til að gegna
pólitískum stöðum innan flokks-
ins sjálfs. í síðustu heimsstyrjöld
var hann aðal umboðsmaður
flokksins á aðalvígstöðvunum —
einmitt þar sem Zukov var hers-
höfðingi — og eitt af viðfangs-
efnunum var að skipuleggja vörn
Moskvu. Það var fyrir þetta starf,
sem Bulganin hlaut marskálks-
titilinn. Stalín valdi hann til að
gegna áfram störfum Voroshilovs
sem pólitískur yfirmaður Rauða
hersins í heild.
★ SETTI Á LAGGIRNAR
LUBLIN-STJÓRNINA
í PÓLLANDI
Árið 1944 tók hann við em-
bætti Voroshilovs í hermálaráðu-
neytinu. Árið 1946 — eftir að
hafa um skeið gegnt ýmsum
störfum þ. á. m. sett á stofn
Lublin-stjórnina í Póllandi — var
hann gerður að varnarmálaráð-
herra, en þeirri stöðu hafði Stalín
gegnt á undan honum. Stalín
mun hafa valið Bulganin í þessa
stöðu fremur en einhvern hinna
nafnkunnu hershöfðinga — þar
sem hann áleit þá vera orðna of
vinsæla. En Bulganin virðist
samt engu að síður hafa tekizt að
halda góðri vináttu við hershöfð-
ingjana. Að öðrum kosti hefði
mátt ætla, að Zukov marskálkur
hefði neitað að gegna embætti
varnarmálaráðherra í stjórn und
ir forsæti Bulganins.
Þetta er saga manns, sem hefir
til að bera mikinn dugnað qg
ódrepandi þrautsegju — hann
hefir hinsvegar ekki til að bera
áhrifamikinn persónuleika. Það
er Krúsjeff sem sér fyrir því,
Krúsjeff er sá, sem alltaf vill
leggja eitthvað til málanna, hann
er mjög hugmyndaríkur, hefir
ótakmarkað sjálfstraust og kær-
ir sig kollóttan þó að hann verði
að taka á sig mikla áhættu. En í
fljótu bragði virðist Krúsjeff
ekki geta verið slægvitur, hann
treystir á sinn eiginn mátt og
megin.
★ ★ ★
Engu að síður virðist hann
vera einn af þeim, sem eru reiðu-
búnir til að hlusta á aðra og læra
af þeim — og er þetta mjög
merkilegt skapgerðareinkenni
hjá eftirmanni Lenins og Stalins.
Og það er ekki ólíklegt, að hann
geti lært margt af Bulganin, sem
er mjög „diplomatískur".
Frh. á bls. 11.
Júní var óvenju rakur
En slær júlí þá öll met?
JÚNÍ-MÁNUÐUR s.l. var óvenjulega óþurrkasamur. Sést þetta
bezt af skýrslu veðurstofunnar, en þar segir að úrkomudagar
í Reykjavík í júní-mánuði hafi verið: 21, en það er hvorki meira
né minna en 7 dögum fleira en venjulegt er í júní-mánuðum. —•
Þarna var rosinn þó ekki byrjaður fyrir alvöru og má búast við
að úrkomudagar verði miklu fleiri í yfirstandandi mánuði. Að
minnsta kosti hafa tæplega liðið nema einn eða tveir dagar á
Suðurlandi svo að ekki hafi vætt.
12 MM RIGMING Á DAG
Veðurstofan segir, að þrátt fyr-
ir þetta hafi magn úrkomunnar
ekki verið eins mikið fram yfir
meðallag. Það reyndist í júní-
mánuði 58 millimetrar eða um 9
mm fram yfir meðallag. Af því
féllu 12 mm til jarðar á einum
degi, í miklu rigningunni 14. júní.
Á Akureyri voru 19 rigningadag-
ar en það er um 12 dögum meira
en í meðalári.
MF.ÐALHITI MÁNAÐAR HÁR
Þrátt fyrir aukna rigningu var
meðalhiti júnímánaðar nokkru
meir en venjulegt er. Var meðal-
hiti mánaðarins í Reykjavík 9,9°
eða 0,3 stigum hærri en venjulegt
er. Er undarlegt að meðalhitinn
skuli verða hærri, þar sem menn
rekur minni til þess að í norð-
austan áttinni 11.—13. júní snjó-
aði í fjöll og hiti var nálægt frost-
marlá.
Miklar óeirSir urðu
í Saiffon x gær
Hgo Dinh Di m kveður kcmmúniska æsingamenn frá
H-Yiefnam eiga sök á óeirðunum
Saigon, 20. júlí.
TIL mikilla óeirða kom í Saigon í dag, en einmitt í dag er eitt
ár liðið síðan vopnahléssáttmálinn var gerður í Genf og Viet-
nam skipt formlega í tvö ríki.
Múgurinn, er safnazt hafði sam
an á götum borgarinnar, réðist
inn í þau tvö gistihús, er vopna-
hlésnefndin hefir til umráða.
Fulltrúar nefndarinnar sluppu að
mestu ómeiddir, en múgurinn
gerði aðsúg að indverska aðal-
fulltrúanum og var hann alla
hart leikinn.
★ ★ ★
Rændi múgurinn og ruplaði í
stöðvum nefndarinnar, braut
rúður, mölvaði húsgögn og hafði
á brott með sér mikið af skjölum
nefndarinnar og dreifði þeim um
göturnar. Kveikt var í tveim bif-
reiðum fulltrúanna, er stóðu fyr-
ir utan gistihúsið. Lögregiunni
tókst að dreifa manngrúanum
með táragasi og púðurskotum.
Margir menn fórust og all-
margir slösuðust alvarlega.
Nefndin er skipuð fulltrúum
frá Indlandi, Póllandi og Kanada,
og hafa íbúar Suður-Vietnam
áfellzt nefndina fyrir að draga
um of taum kommúnista í Norð-
ur-Vietnam. Forsætisráðherra
Suður-Vietnam, Ngo Dinh Diem,
kveður kommúniska æsingamenn
frá Norður-Vietnam hafa átt sök
á óeirðunum.
★ ★ ★
Viðræður áttu að hefjast milli
stjórna Suður- og Norður-Viet-
nam í dag samkvæmt Genfar-
sáttmálanum, en engar fram-
kvæmdir urðu á því, og þykir lík-
legt, að þær munu dragast nokk-
uð úr hömlu.
Heimsóttu stöðvar .,Sið-
Sátu og Hástúkuþing á Englandi
NÝLEGA eru þeir Pétur Sigurðsson og Brynleifur Tobíasson
komnir heim úr för um England. Þar heimsóttu þeir aðal-
bækistöðvar hreyfingar þeirrar, sem á íslenzku hefur verið nefnd
Siðferðisvakningin (M.R.A.) og sátu ráðstefnu með forystumönn-
um hennar á Englandi og víðar að úr veröld.
BÆTT SAMVINNA
Heimsóttu þeir aðalstöðvarnar,
sem eru í gömlu lávarðasetri í
Lundúnum. Voru þar saman
komnir merkir menn frá mörg-
um þjóðlöndum, m. a. einn af
bankastjórum alþjóðabankans,
þeldökkur ráðherra frá Brezku
Afríku. Hefir hreyfingin m. a.
beitt sér fvrir bættri samvinnu
hvítra manna og svartra í þeim
löndum, þar sem samskipti þeirra
hafa verið nokkurt vandamál.
MERK HREYFING
Siðferðisvakning hefir aðal-
stöðvar sínar í bænurn Caux í
Svisslandi, en hreyfingin er
stofnuð af Bandaríkjamanni ein-
um, sem Buckman nefnist og lif-
ir hann enn í hárri elli. Mark-
mið Siðferðisvakningarinnar er
að hafa bætandi og þroskandi
áhrif og kenna mönnum að leysa
deilumál sín, t. d. verkföll og
milliríkjamál á friðsamlegan og
hógværan máta.
Að heimsókninni i Lundúnum
lokinni, héldu þeir félagar lengra
suður á England og komu til
bæjarins Bournmouth, en þar var
haldið alþjóðahástúkuþing. Voru
þar samankomnir 1600 fulltrúar
úr 4 heimsálfum, en flestir voru
Svíarnir, yfir 9 hundruð talsins.
Er blaðið átti tal við Pétur Sig-
urðsson lét hann hið bezta yfir
förinni og árangri hennar.
Mlkið hey úti í
Skagaflrði
SAUÐÁRKRÓKI, 20. júlí —
Slæm heyskapartíð hefur verið
hér frá sláttarbyrjun, fram að
þessum tíma. Stöðug vestanátt
með úrkomu. í dag hefur brugð-
ið til norðanáttar og er allgóð
flæsa, en lítið sólfar Bændur
eiga mikið hey úti, en sama sem
ekkert í hlöðum. Sem stendur,
lítur út fyrir áframhaldandi norð
anátt og þurrk. — Guðjón.