Morgunblaðið - 31.07.1955, Blaðsíða 2

1
MORGVNBLAÐIB
Sunnudagur 31. júlí 1955 1
Söllun SuðurlaudssiMar
hefst ekki að svo komnu
Útgerðarmenn ræia við ríkissfjémina
um verðiag
SGÆKKVÖLDI var haldinn hér í bænum almenndur fundur í Fé-
lagi síldarsaltenda á Suðvesturlandi til þess að ræða vandamál
? sambandi við síldarsöltun á félagssvæðinu á komandi hausti.
Undangengin tvö haust hefir
fram farið hér á Suðvesturlandi
umfangsmikil síldarsöltun upp i
BÖlusamninga, aðallega við Rúss-
Vand og Póliand. sem sérstaklega
fiaía verið gerðir fyrirfram um
fíuðurlandssíld án tillits til gangs
cúldveiða norðanlands. Framleið-
cndur telja sig hafa sýnt fram á
|rað með rökum, að það verðlag,
sem verið hefir undanfarið á síld-
•4nni og er óbreytt enn, hafi ekki
firokkið fyrir framleiðslukostn-
«Bi, þrátt fyrir allmikinn stuðn-
íng frá rikissjóði. Nú hefir ástand
tð enn versnað vegna stórfelldra
■lcauphækkana í landinu og þarf
tiú, ef söltun á að takast ennþá
tneiri stuðning í einhverri mynd
frá ríkissjóði en áður.
MINNI SALA EX UPPHAF-
EiEGA RÁBGERT
Hér má geta þess, að fyrir
liendi er sala á 45 þúsund tunn-
um síldar til Rússlánds og 10
|>úsund tunnum til Póllands.
Upphaflega lá fyrir sala á
namtals 85 þúsund tunnum fyrir
fjetta ár til þessara landa, en skv.
/ikvörðun ríkisstjórnarinnar var
líamið við Rússa um að flytja 30
|>iis. tn. af þessu magni til söltun-
«tr fyrir Norðurlandí. Saltendur
cru' óánægðir með að þessi ráð-
i.töfun skyldi gerð án samráðs
við þá.
•,V GER A ÞARF RÁÐSTAFANIR
Framleiðendur llta svo á, að
f.iolmargt mæli með því að gerð-
nr verði ráðstafanir af hálfu rík-
is.ítjómarinnar, til þess að sölt-
un verði framkvæmd svo og fryst
ir g á síld til Póllands, en þangað
cíx hægt að selja 20—30 þúsund
ínnnur af hraðfrystrr síld. Má
«uk hins almenna hags benda m.
á. að nauðsynlegt er að skapa að-
Ktöðu til þess að halda úti báta-
flotanum að haustinu.
Á þetta alveg sérstaklega við
um þá, sem eigi fóru til síldveiða
fyrir Norðurlandi, en þeir eru
nllmargir, svo og þá báta, sem
veiðar stunda norðanlands, ef
fseir hætta veiðum í fyrra lagj
eins og verið hefir undanfarin ár.
>>á er á það að líta, að síldarsölt-
un auðveldar beitusíldaröflun.
í þessu sambandi má benda á,
«ð frystiafköst hraðfrystihúsanna
eru eigi meiri en það, að þau
geta eigi nýtt síld af nema einum
ííl tveimur bátum, en eins og
kunnugt er getur brugðið til
beggja vona um veiðarnar og
}>rátt fyrir fremur lítil frystiaf-
köst hraðfrystihúsanna getur
veiði eins til tveggja báta orðið
•narga daga svo rýr, að frystiaf- }
köstin verði ekki nýtt. Þetta þarf
ekki að koma fyrir, ef síldarsölt-
un fer fram, því að þá geta frvsti
húsin haft fleiri báta að veiðum
og þá tryggt sér nokkuð stöðugt
og nægilegt magn til frystingar.
Benda verður í þessu sambandi
nlveg sérstaklega á, að beitubörf
{ vetrarvertíð er nú um 80 þús.
tunnur. Verður því að halda vel
fi spöðunum við beitusíldaröflun-
ína. Á s.l. ári þurfti að flytja inn
(frá Noregi) talsvert magn beitu-
tiíldar þrátt íyrir 75 þúsund tunna
nöltun þá.
Loks má benda á, að árið 1953
var það hreín nýlunda, að seld
væri Suðurlandssíid án tillits til
|>ess, hversu til tækist með veiðar
fyrir Norðurlandi. Hefir svo geng
ið nú um þrjú ár.
Á SKRIFA RÍKISSTJÓRNINNI \
Framleiðendur telja það geysi-
)ega þýðingarmikið, að reynt
’ verði eftir föngum að tryggja
áframhald á þessu.
Hér verður að hafa í huga, að
( vitað er, að Danir og Færeyingar
hafa keppt við íslendinga um
markaði fyrir frcsna og saltaða
sild bæði í Rússlandi og Póllandi,
en íslendingar hafa orðið hlut-
skarpari í þeirri samkeppni, þar « hllMÞVÚ
sem þessar frændþjóðir okkar “ ””‘il '' I * *
hafa á þessu ári enga samninga
fengið um þessar vörur við þess-
ar þjóðir. Framleiðendur líta það
mjög alvarlegum augum, ef eigi
verður gert allt sem fært er til
þess að viðhalda þessum mörkuð-
um fyrir síldína, sem mikið hefir
verið gert til að afla.
Fundurinn. sem í upphafi get-
ur, samþykkir íneð atkvæðum
allra fundarmanna fyrir sitt
leyti bréf, sem sent er í dag ríkis
stjóminnl í nafni félagsins svo
og í nafni Landssamhands ísl.
útvegsmanna og Sölumiðstöðvar
Hraðfrystihúsanna, og felur það
í sér lágmarks framleiðsluverð.
Það er samróma álit fundar-
manna, að eigi sé unnt að hefja
síldarsöltun nema skapaður sé sá
starfsgrundvöllur, sem fram kem
ur í nefndu bréfi.
I!! )íð við Djúp
ÞtÍFUM við ísafjarðardjúp, 29.
júlí: — Ekki breytist veðurlag
héi-. Er áiítaf þúr rkíaust og oft
mikil úrkoma. I.itið af töðu er
komið í hús. Er heyið hrakið og
illa útlítandi. Verður þetta m,iög
slæmt, ef ekki bregður til betri
veðráttu um mánaðamótin.
Þetta vonda tíðarfar hefur taf-
ið brúargerð á ísaf.iarðar-á. Fuku
þar nýlega uppstillingar og þak
fank af skúr. óveðrið tefur einn-
ig vegagerðina, einkum hin mikla
bleyta, hvarvetna í jarðveginum.
Verkfiæðingur frá Vegagerð rík-
isins hefur verið að athuga um
vegarstæði yfir Hestakleif, en
hann hefur einnig tafizt vegna
óveðurs. — P.P.
Fundurinn var mjög fjölsóttur.
(Fréttatilkynning frá Félagi síld-
arsaltenda á Suðvesturlandi)
Gcð skemmtyn
AKUKEYRI, 30. júlí: — Frúrnar,
Fúsi og Gestur héldu tvær skemrnt
anir hér á Akureyri við ágætar
undirtektir. Emelía, Nína og Sig-
fús eru að góðu kuim og Gestur
Þorgrímsson kefur nú slcapað sér
gott nafn hér á Akureyri. —
Skemmtiflokkur þessi er nú á
austarleið, en mun koma aftur við
á Akureyri á heimleið og skemmta
þá hæði hér og að Kristneshæli.
— H. Vald.
MOSKVU 29. júlí — í dag þóf-
ust í Moskvu samningaumleitan-
ir milli brezkrar sendinefndar
og fulltrúa Ráðstjórnarinnar um
fiskveiðisamning. — Samkvæmt
samningi frá 1930 höfffu brezkir
togarar heimild til að stunda
fiskveiðar að þriggja mílna
landhelgislínu fyrir norð-vestur
strönd Rússlands. enda þótt
Rússar hafi haldið sig við 12
mílna landhelgi.
skemmíi-
ferðum um
FerðáféiagiÖ hælli yið Ðaiaferð sökm oíæröar þar
PAMKVÆMT upplýsingum, sem blaðið fékk hjá BSÍ, Ferða-
skrifstofunni, Ferðafélagi íslands og fleiri aðilum, sem halda
uppi áætlunar- og skemmtiferðum, er mikil aðsókn að öllum
ferðum innanlands um helgina. Er svo að sjá að folk setji ekki
verulega fyrir sig þótt veðurútlitið sé ekki upp á það bezta, en
þó liggur straumurinn heldur norður, en um Suðurlándsundir-
Iendið. Fóru svefnvagnar Norðurleiða norður í fyrrakvöld með
rösklega 120 manns.
MARGIR ÚTLENDINGAR y Væri óskandi að allt þetta
Á vegum Ferðaskrifsiofunnar fólk, sem farið hefur úr bænum
eru nú mjög margir útlendingar, um helgina, fái gott og fagurt
sagði Þorleifur Þórðarson, forstj. veður —■ enda firinst okkur
Ferðaskrifstofunnar. Við reynum Sunnlendingum víst Öllum að við
svo sem mögulegt er að beina eigum það sannarlega skilið eft-
þeim norður, þar sem heldur er ir þá vætusömu tíð, sem hér hef-
að vænta sólskins. Einnig er ur öllu ætlað að drekkja i sum-
ákaflega mikil þáttaka í ferðum,
sem eru á ökkar vegum, bæði
inn á ÞórsmÖrk og víðar
Kvernelands-ýtan í notkun. Traktorsmaðurinn hefir rennt ýt-
unni undir sætið á túninu og lyft því upp með vökvalyftu vél-
arinnar. Svo er ekið heim í garð.
livernelandsýtan
Athyglisverð nýjung við heyskapinn 1
SÍÐASTLIDINN föstudag var í
Morgunblaðinu sagt frá nýju
heyskaparverkfæri sem Kverne-
lands-verksmiðjan norska er far-
in að framleiða, og um leið var
þess getið að tæki þessi vrðu
reynd hér á fáeinum stöðum í
sumar, auk þess seín Klemeus á
Sámsstöðum hefir notað eina ýtu
af eldri gerð tvö undanfarin sum-
ur.
Tæki þessi kalla Norðmenn
farínn að líða af
ar.
SKRIÐUKLAUSTRI, 26. júlí —
Ekkert lát hefur verið á hitun-
um og þurrkurium hér. Suðvest-
an átt hefur haldizt dag eftir
dag með 15—20 stiga hita. Hit-
inn liefur þó orðið meiri og t. d.
í dag var hér 23. stiga hiti í for-
sælu laust fyrir kl. 8 í morgun,
en síðdegis í dag voru 25 stig.
Oft hefur orðið allhvasst hér
undanfarið og valdið ódrýgindum
á töðu og jafnvel á stöku stað
valdið nokkru heytjóni. Gróður
er nú mjög farimi að líða af
vatnsskorti þar sem þurrlent er
og víða byrjuð að sjást skrælnuð
jörð. Kæmi sér vel að skipta við
SuS-Vesturlandið á nokkrum
rigningardögum.
Túnahevskap er að verða lokið 1
almennt og er vrða lítið um
slægjur næstu daga, þar sem út-
hagar eru óvíða sprottnir til
slægna. — Þótt háarspretta sé
óvenju mikil, einkum á því sem
fyrst var slegið, þá eru þurrkar
nú teknir að tefja vöxtinn, en
:- i:k fádæma þurrktíð hefur ekki
verið hér um árabil
Vegna hitanna er Jökulsá í
Fljótsdal nú í stórvexti dag hvem
sem i mestu vorleysingum. —J.
ÓFÆRT í KERLINGAFJÖLL
OG DALINA
Ferðafélag íslands hafði ráð-
gert margar ferðir um hélgina
og var ein þeirra inn í Kerlingar-
fjölL En fregnir bárust af því á
fimmtud. s.lj, að þar Væri ákaf-
lega torfarið. Var þá ákveðið að
bætta við þá för og fara þess í
stað um Dalina og víðar þar um.
En á föstudag bárust þær fregn-
ir félaginu, að þar væri orðin
mikil ófærð á vegum, t.d. sér-
staklega fyrir Klofning. — Varð
þá einnig að hætta við þá för.
80 MANNS í ÞÓRSMÓRK
Var þá horfið að því ráði að
fjölga bílum í Þórsmerkurför og
í Landmannalaugar. Þáttaka í
öllúm þessum ferðum F.í. um
helgina var ákaflega mikil, t.d.
fóru um 80 manns í Þórsmörk.' farastjórn.
í knattspymuför
Á morgun fer meistaraflokkur KU í Svíþjóðar- og Danmerkurför.
Myndin sýnir þá er þátt taka í förinni, knattspyrnumennina og
„Höysvans“. Ég nefni þau aðeins
ýtu — Kvemelands-ýtu, að þessu
sinni, þó að nafnið segi of lítið
um notkunina, því að eins og
áður var sagt frá er þetta
traktor-heyýta og flutninga-
tæki í senn.
Fyrsta reynslan í sumar er nú
fengin. Skólabúið á Hólum 2
Hjaltadal fékk eina Kvernelands-
ýtu. Þar hefir ekkert verið hægi
að þurrka frekar en annars stað-
ar á óþurrkasvæðinu þangað til
á mánudag og þriðjudag í vik-
unni sem leið, þá kom nokkur
þurrkur og náðust inn um 700
hestar af heyi. Kristján skóla-
stjóri var staddur hér í Reykja-
vík síðar í vikunni; og spurði ég
hann hvort þeir Hólamenn hefðu
gefið sér tíma til að reyna ýtuna,
— Já, sagði Kristján, af fregn-
um frá Noregi leist mér svo velí
á tækið, að við fórum af stað með
það þessa þurrkdaga, þó við teld-
um oss hafa öðru að sinna en að
reyna vafasama hluti.
— Og hvernig gekk?
— í einu orði sagt ágætlega.
Ég er þegar sannfærður um að
hér er á ferðinni ágætt tæki sem'
á erindi á mörg heimili í öllum
sveitum landsins, þar sem traktor
ar við hæfi eru notaðir, og þar
sem vegalengd af túni heim 2
hlöðu er ekki of mikil.
— Ýtan er auðvcld í notkun,
hún er ódýr og sparar bæði vinnu
og annan vélakost við að taka
saman hey og flytja í garð.
Þannig fórust Kristjáni skóla-
stjóra orð. Er gott til þess að
vita að þetta heyskapartæki, sem
náð hefir feikna vinsældum 1
Noregi, kemur hér líka að full-
um notum.
Frekari reynsla fæst á næst-
unni. Heildverzlunin Hekla flutti
inn 4 Kvernelandsýtur til
reynslu. Ein þeirra fór sem sagt
að Hólurn, önnur að Stóra-Hofi á
Rangárvöllum, sú þriðja að Laug
arvatni —. en Bjarni skólastjóri
sá ýtuna í Noregi nú nýlega og
ákvað þegar að kaupa hana og
reyna. Loks fer ein ýtan að Star-
dal á Kjalarnesi, en Magnús son-
ur Jónasar bónda í Stardal er ný-
kominn heim frá verklegu náml
í Noregi og veit því deiti á þeim
vinnubrögðum sem hé- er um
að ræða. — Veðurfarið hefir enn
eigi leyft að nota ýturnar þrjár
sem reyndar verða hér sunnan-
lands, þar eð ekki hefir náðsí
tugga í garð, en einhverntíma
styttir upp óg þá er gott að hafa
fljótvirk tæki við hendina.
SÍS mun einnig hafa fengið fá-
einar Kvernelands-ýfur til
reynslu nú alveg nýverið, en ekkl
veit ég enn hvar þær verða not-
aðar.
En hvað á svo að kalla Kverne-
lands-ýtuna á íslenzku? Þetta er
meira en ýta, það er líka flutn-
ingstæki eða einskonar ökutæki.
Nú eru gömlu vögurnar komnar
í móð," en að kalla þetta traktor-
vögur.
Á G. E.