Morgunblaðið - 31.07.1955, Blaðsíða 5

i Sunnudagur 31. júlí 1955
VORGUNBLAÐIB
9
S&gL
Plötuspilarar
33s/á — 45 — 78 snún.
NÝJAR PLÖTUR
SíSdarsffiEleEsdiur 1
Gjorið svo vel að panta sem fyrst þau síldartunnumerki,
sem þér þurfið að nota í sumar.
Asgrímur Albertsson, gullsmiður
BergstaSastræti 3S — Reykjavík
Málverk Emil Walthers af Hliðarenda.
og sö, u íslendinga í Norður-
Arnc: : 'j, en hana hefur hún
sagt í gætri bók, sem kom út í
biiii i'yrra og nefnist „Modern
Sagís'. Hún átti og arjúgan
þátt því, að Bandaríkjast’óra
vifturkenndi Leif heppna sem
finnanda Ameríku, með því aó
geía ír.lendingum minnismerkið
á S'có avörðuhæð, í tileíni 1000
ára a mælis Alþingis, en sú gjöf
yar í þeim anda sem prýðir sam-
búó vinaþjóðar.
t /alters er maður um sextugt
og er ætt hans úr Skagafirði. —
■Hugur hans hneigðist snemma að
málaralist og voru það ekki sízt
skógarmyndir hans, sem vöktu
hér á ferð skömmu fyTÍr Alþingis
hátíðina. Var hugmynd hans að
byggja þar upp í fornum stíl, og
gera staðinn að einslconar sögu-
safni. Af því varð þó eigi, en
hús sitt fyrir vestan kaila þau
hjónin Hlíðarenda, eða Lythend.
Vilhjálmur Stefánsson og vin-
ir hans vestra höfðu mikinn hug
á því, að efna til vísindaleiðang- |
urs er leitaðist við að rekja sömu
slóðir er Eiríkur rauði fór til
Grænlands og Leifur heppni og
aðrir íslendingar frá Grærtlandi
til Hellulands, Marklands og Vín
lar.ds. Var ætlun þeirra sú, að
leiðangur þessi yrði íarinn á ís- ,
lenzku skipi og kostaður af [
Emtfrvmur islenzkar:
Ég rr kominn lirini.
Kósir og vín.
Selja litla.
Kæri Jón
Kaujuviiktin.
.HIJÓÐFÆRAVERZUIN
J/griáuZ Jfelgadótí/iX.
Lsekjargötu 2. Sími 1815
TaM fsest
í BiBStU búíl
Af hverju nota hús-
mæður hinar heims-
þekktu Tana vöntr?
Af því aS þær geín
falíegri oz enámgar-
betri gljáa. þær fásl
i iillunt rbJkulifuitt ft
allar tegundir xt
skórn. þaer nu
ódýrastar og geta
geymst a» þest*
að þoraa upp.
Emile
FYRIR NOKKRU er kominn
hingað til lands hinn kunni list-
málari, Vestur-íslendingurinn
Emile Walters. Hyggst hann að
dveljast hér fram á haust og ferð-
ast um stöðvar Eiríks rauða,
Leifs heppna og Þorfinns karls-
efnis, en sjálfur er hann 25. mað-
ur frá Þorfinni. Er ætlun hans
að mála myndir af þessum stöð-
um, en næsta ár hyggst hann að
dvelja á Grænlandi og máia þar
slóðir Eiríks rauða og annara
íslenzkra iandnema. Myr.dum
þessum er ætlað að koma út í
riti, sem gefið verði út vestan
hafs í þeim tilgangi að kynna
íbúum Bandaríkjanna og Kanada
sem bezt landafundi íslendinga
©g gera alþjóð Ijóst að það voru
íslendingar en ekki Kolumbus,
sem fundu Ameríku fyrstir
snanna. Mun Bandaríkjastjórn
leggja fram fé nokkurt til .þessa
fyrirtækis og Danir til mynda-
gerðarinnai’ í Grænlandi og
væntanlega leggja íslendingar
einnig fram sinn skerf, því að
þeim er málið skyldast.
Þetta fyrirtæki er liður í löngu
Eiarfi, sem íslendingar vestan
hafs hafa haft með höndum, í
þeim tilgangi að Ameríkumönn-
iim verði Ijóst hverjir fundu
Ameríku Ýmsir vilja helzt ekki
heyra annað nefnt en að Kolum-
bus hafi fundið Vesturheim og
hafa lagt áherzlu á að innprenta
fólki að Leifur heppni sé hálf-
gerð þjóðsagnavera og hinar
gömlu sögur um landnám íslend
inga skáldskapur einn. Hins veg-
ær hafa margir góðir menn orð-
ið til að andmæla þessu, og heí-
ur „Scandinavian-Ameriean
Foundtion, undir forustu dr.
Henry Goddard Leach unnið
mVkilsvert starf á því sviði, m. a.
með því að safna fé til fyrirtækis
f-em Emilie V/alters hefur með
höndv.m nú. En af hálfu íslend-
'inga vestra eru það fyrst og
•f’ tímst dr. Vilhjálmur Stefánsson
og þ ;u hjónin Þorstína og Emile
V/ ai í rs, sem hafa verið vakin og
eofir. í því að halda upp nafni
I ií íeppna og annara íslenzkra
mani’j í sambandi við fund Vest
u.-bci ns. Frú Þorstina heíur ver-
ið mj farin að heilsu mörg
undaniarin ár og legið rúmföst,
en þr’átí fyrir sjúkdóminn er hug-
•ur ): ‘m:ar ólamaður og enn
foren: :;ndi fyrir málefninu, sem
omtnn
ii!5 sem ssierta
n
rauca
Mynd þessi var tekin af þeim saman Emil Walthers og Einari
Jónssyni myndhöggvara, er sá fyrrnefndi heimsótti ísiand kring-
um 1930.
athygli. Myndir eftir hann eru
til á nær þrjátíu opinberum söfn
um víðsvegar um heim auk
fjölda mynda í einkaeigu, svo sem
á „Palace of the Legion öf Honif"
í San Francisco, „Los Angeles
Museum“, Seat.tle Museum, lista
safninu í SpringvíHe, Utah, —
„Housten Museum“ í Texas,
„National Collection of Fine
Arts“ í Washington, „Wanderpol
Museum“ i Chicago, og „Thomas
J. W'atsins United National
Collection“ í New York. í Kana-
da eru til myndir eftir Walter á
listasöfnunum í Wbnmpeg, Saska-
toon, Edmonton cg Regina. Sömu
leiðis eiga listasöfn í Glasgow,
Dublin, Helsinki, Rouen, París,
Melbourne, Bangkok og listasafn
íslenzka ríkisins myndir eftir
Emile Walters.
En eitt mesta hugðarœál lians,
auk málverkalistarinnar, er að
halda uppi sem náiiustum tengsl
um milli íslendinga austan hafs
og vestan og styðja íslenzkan mál
stað meðal þjóðarina í Vestur-
heimi. Eitt sinn munaði minrxstu
að hann keypti Hlíðarenda, er
þau hjónin Þorstína og hann voru
Bandaríkjamönnum og íslending
um, en vísindamenn ýmsra þjó'ða
tæki þátt í honum. Hefði Vil-
hjálmur Stefánsson oi’ðið formsð
ur fararinnar ef úr þessu hefði
orðið. En ferðin fórst fyrir, því
að eigi tókst að útvega fé til henn
ar. Sá sem einna bezt barðist fyr-
ir þessari ráðagerð var Emile
Walters. Og hver veit nema þessi
góða hugmynd eigi eftir að kom-
ast í framkvæmd ennþá.
En verkefnið, sem nú liggur
næst fyrir, er að koma út mynda
safninu, sem snertir Vínlandsferð
irnar fornu. íslendingum má vera
það metnaðarmál að leggja sem
drýgstan skerf til þessa fyrirtæk-
is og keppa að því, að voldugasta
þjóð heimsins og Kanadaþjóðin
fái fujlan skilning á því, að það
voru íslendingar en ekki Kolum-
bus, sem fyrstur hvítra manna
stigu fæti á land í Norður-
Ameríku.

Tilkynning
« e»
Gialddagi útsvara í Reykjavik árL5 1955 er 1. agúst* «
m
d
n
■
Þá fellur í gjalddaga 'V4 hluti álagðs útsvars áð frá- \
•1
dreginni lögboðinni fyrirframgreiðslu (helmingj utsvars- S
•1
ins 1954), sem skylt var að greiða að fullu eigi siðar en S
1. júní síðastliðinn. ■
•
o
Sérreglur gilda um fasta starfsmenn, en því aðeins, S
áð þeir greiði reglulega af kaupi.
«1
o
u
Vanskil greiðslna samkvæmt framanrituðu valda því, »
að allt útsvarið 1955 (ellor í emdaga 15. ágúst næatkom- •
«
andi. og verður þá lögtakskræft, ásamt dráttarvöxtum. S
Reykjavík, 28. júli 1955.
or9
arnlannvi