Morgunblaðið - 01.10.1955, Síða 1

16 síður
42. árgangur
223. tbl. — Laugardagur 1. október 1955
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Danska stjórnin fyrirskipar landgöngu í Klakksvík
líBakksvíkurbúar fá 12—14
sfunda gálgafrest
KAUPMANNAHÖFN, 30. sept. — Einkaskeyti frá Páli Jónssyni.
AÐ AFLOKNUM ráðuneytisfundi í kveld mælti danska stjórnin
svo fyrir, að lögreglumennirnir um borð í Hrólfi kraka skpli
ganga á land í Klakksvík, láta hart mæta liörðu og herja niður
alla andspyrnu. Verði vopnaðir menn fyrir á hafnargarðinum,
skuli sjóliðarnir um borð ryðja lögreglumönnum leið. Sé hinsvegar
um smávægilegar óeirðir að ræða, skuli lögreglumennirnir fara
fyrstir í land með lögregluhunda og handtaka þá menn, sem staðið
hafa fyrir óeirðunum undanfarna daga.
Mynd þessi var tekin í forsætisráðuneytinu í gær. Á henni sjást, talið frá vinstri: Turan Gunes frá
Tyrklandi, framsögumaður laganefndar Evrópuráðsins í landhelgismálinu, Ólafur Thors forsætis-
ráðherra, Henri Adam, þjóðréttarráðunautur á skrifstofu Evrópuráðsins í Strassbourg og Hörður
Helgason, sendiráðunautur við sendiráð íslands í París.
(Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
Kynnir sér sjónarmið íslendinga
i landhelgismdlinu
Stutt samtal við Turan Gunes
frá Tyrklandi, framsögumann
laganefndar Evrópuráðs
UNDANFARNA daga hefir framsögumaður laganefndar Evrópu-
ráðsins í landhelgismálinu dvalið hér á landi. Er það Turan
Gíines þingmaður frá Tyrklandi, en með honum er þjóðréttar-
ráðunautur skrifstofu Evrópuráðsins í Strassburg, Henri Adam,
sem er franskur að þjóðerni. Koma þeir hingað í boði íslenzku
rikisstjórnarinnar til þess að kynna sér sem bezt sjónarmið íslend-
inga í málinu. Hafa þeir átt viðræður við ráðherra og ýmsa embætt-
ismenn, sem gleggsta yfirsýn hafa um gang málsins og eðli þess.
Þessir starfsmenn Evrópuráðsins munu dvelja hér rúmlega
viku tíma.
MÁLIÐ TEKIÐ UPP
Gangur þessa máls í Evrópu-
ráðinu er sá, að í des. 1952 lagði
Ólafur Thors, þáverandi atvinnu-
málaráðherra, sjónarmið íslend-
inga í landhelgisdeilunni við
Breta, fyrir fund Efnahagssam-
vinnustofnunarinnar í París. —
Flutti hann þar tvær ræður um
málið, þar sem hann sýndi fram
á, hvílík lífsnauðsyn íslending-
um væri á vernd fiskimiða sinna.
Síðar tóku svo Bretar, Hol-
lendingar, Belgir og Frakkar
málið upp í Evrópuráðinu. Lögðu
þeir til að ráðið tæki hin nýju
fiskveiðitakmörk Islendinga til
athugunar. Ríkisstjórn íslands
gaf þá skömmu síðar út
Hvíta bók, þar sem öll gögn frið-
unarmálsins voru lögð fram. Var
hún að mestu leyti samin af Hans
G. Andersen, þjóðréttarfræð-
ingi, sem verið hefir frá byrjun
aðalráðunautur ríkisstjórnarinn-
ar í þessum málum.
Á grundvelli þessarar skýrslu
voru sjónarmið íslands svo reif-
uð af fulltrúum íslendinga í
Evrópuráðinu. Síðan var málinu
vísað til laganefndar ráðsins, en
hún kaus fulltrúa Tyrkja þar,
Turan Giines, fyrir framsögu-
mann sinn. Var honum falið að
kynna sér sjónarmið deiluaðila.
Ríkisstjórn íslands bauð
lionum að koma hingað til
lands í því skyni að afla sér
sem beztrar þekkingar og yf-
irsýnar um málið hér heima.
Hefir hann átt ýtarlegar við-
ræður við Ólaf Thors, for-
sætisráðherra, og ennfremur
við Bjarna Benediktsson,
dómsmálaráðherra, og Eystein
Jónsson, fjármálaráðherra,
auk þess sem hann hefir rætt
við ýmsa embættismcnn, sem
ríkisstjórnin hefir falið að
gefa hverskonar skýringar á
málstað íslendinga í landhelg-
ismálinu.
EVRÓPURÁÐIÐ FELLIR
ENGAN ÚRSLITADÓM
Ekkert verður gert opinbert
um þessar viðræður framsögu-
mannsins við íslenzka ráða-
menn. En Morgunblaðið átti í
gær stutt samtal við Turan
Gunes um komu hans hingað. —
Hann komst þá m.a. að orði á þá
leið, að enda þótt Evrópuráðið
væri ekki fært um að fella neinn
úrskurð í þessari deilu Islend-
inga og Breta hefði það þó verið
talið rétt að taka fyrrgreinda til- !
lögu á dagskrá og freista þess að
sætta hin ólíku sjónarmið deilu-
aðila. Starf sitt væri fyrst og
fremst í því fólgið að kynna sér
málið sem vandlegast og gefa síð-
an um það skýrslu. Hann kvað ,
boði íslenzku ríkisstjórnarinnar
um að hann kæmi hingað til
Frh. á bls. 2.
Segja Frokkar
sig úr S.Þ.?
NEW YORK, 30. sept.: — Utan-
ríkisráðherra Indónesíu, Gde
Agung, hvatti allsherjarþing SÞ
í dag til þess að taka Algiermálin
á dagskrá. Óstaðfestar fregnir
herma, að franski forsætisráð-
herrann Edgar Faure, hafi veitt
utanríkisráðherranum Pinay,
fulla heimild til að lýsa því yfir
í SÞ, að Frakkar segi sig úr SÞ,
ef allsherjarþingið ræðir Algier-
málin. Segja Frakkar, að slík
ráðstöfun væri afskipti af innan-
landsmálum þeirra. Stjórnmála-
fréttariturum þykir ótrúlegt, að
Frakkar grípi til þessa neyðar-
úrræðis, en hinsvegar muni þeir
gera allt, sem þeir geta til að
koma í veg fyrir, að Algiermálin
verði rædd. — Reuter-NTB
Ben Arafa
fékk sér
göngutúr
RABAT, 30. sept.: — Ben Arafa,
soldán af Marokkó, fékk sér
göngutúr kringum höllina í Rabat
í kvöld til að hnekkja orðrómin-
um um, að hann hefði flúið land,
afsalað sér soldánstign og setzt
að í Tangier. Bæði í París og
Rabat voru menn teknir að trúa
orðrómnum. Hefði hann átt við
rök að styðjast hefðu Frakkar get
að hafið framkvæmd stjórnarbóta
í Marokkó. Talsmaður Istiqlal-
flokksins í París hafði skýrt svo
frá, að Ben Arafa væri farinn til
Tangier, en aðrir héldu því fram,
að soldáninn færi ekki til Tangier
fyrr en með kvöldinu.
Hvað verður
um
Reuter —NTB
MADRID, 30. sept. — Mikið er
nú rætt um, hver verði aðseturs-
staður Peróns í framtíðinni. •—
Spánska stjórnin mun vera fús til
að veita fyrrverandi forseta
Argentínu landvist, sem pólitísk-
um flóttamanni, ef hann fari
fram á það. Frétzt hafði, að
Perón hefði farið fram á landvist
í Vestur-Þýzkalandi, en talsmað-
ur vestur-þýzku stjórnarinnar
bar þá fregn til baka. — Perón
er enn um borð í fallbyssubátn-
um Humaita, sem liggur úti
fyrir Buenos Aires.
Danska herskipið Hrólfur kraki
er væntanlegt til Klakksvikur
seint í kvöld eða nótt. Seinkaði
þvísSÖkum óveðurs. Um borð í
skipinu eru 30 vopnaðir lögreglu-
menn og 150 sjóliðar.
★ ★ ★
I Reutersfregn er það talið
ólíklegt, að skipstjórinn á
Hrólfi kraka reyni að sigla
inn á höfnina í Klakksvík i
náttmyrkrinu. Innsiglingin til
Klakksvíkur er ekki greiðfær
og mun skipstjórinn varla
vilja hætta á að stranda skipi
sínu á blindskeri.
Hinir skapheitu Klakksvík-
urbúar fá því sennilega 12—14
stunda gálgafrest, áður en lög
reglumennirnir hef ja aðgerðir.
Síðustu fregnir frá Klakksvík
benda til þess, að enginn viðbún-
aður sé hafður í Klakksvík til að
taka rösklega á móti „Danskin-
um“. Allt virðist vera þar með
kyrrum kjörum, og hinir dug-
miklu Klakksvíkingar sækja
vinnu sína að vanda. Frétzt hefir,
að sumir óróaseggirnir hafi flúið
til fjalla. En þó að ekki slái í
bardaga, má búast við því, að til
nokkurra tíðinda dragi.
★ ★ ★
f Þórshöfn eru menn yfirleitt
rólegir, þar sem fylgismenn
I Halvorsens — sem hindruðu rík-
j isumboðsmanninn og sjúkrahús-
i stjórnina í að yfirgefa lögreglu-
| stöðiná í Klakksvík á dögunum
I — virðast vera að „renna á“
ásetningi sínum.
| Yfirvöldin hafa undir höndum
nöfn nokkurra þeirra manna, er
' stóðu fyrir árásinni á ríkisum-
boðsmanninn og aðra embættis-
menn. Kona nokkur gaf ríkisum-
boðsmanninum utan undir í ó-
eirðunum, og nokkrir menn
; börðu og spörkuðu í landlæknir
I Framh. á bls 12
Auglýsingaverð
Frá og með deginum í dag er verð
á auglýsingum í
Morgunblaðinu
kr. 15.00, fyrir eindálka sentimeter.
JpftorgttttUaÞtð
Um þessa þrjá menn stendur nú styrrinn í Klakksvík. Til vinstri
er núverandi yfirlæknir sjúkrahússins í Klalrksvík, Jordahl, sem tók
við af Halvorsen. Nú vilja Klakksvikurbúar ekki sjá af Jordahl,
nema því aðeins að Halvorsen (t. h.) komi aftur, en Jordahl er
ákveðinn í að snúa aftur til Kaupmannahafnar. Á miðri myndinni
er sjúkrasamlagslæknirinn Jarnum. Myndin var tekin i vor, er
Jordahl og Jarnum tóku við af Halvorsen.