Morgunblaðið - 12.04.1956, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 12. apríl 1956.
MORGUNBLAÐIÐ
21
Litið inn í skála hjá flugvirkjunum
sem áhyrgjast öryggi flugvélanna.
Samfal við Brand Témasson
yfirflugvirkja hjá Flugfélagi
*
Islands
Flugvélin Örninn fyrir framan fyrsta flugskýli Flugfélagsins í
Skerjafirði. Þar byrjaði Brandur Tómasson starf sitt hjá félaginu.
ÞEIR eru fyrir löngu orðnir
fulltíða menn, og standa nú
dreifðir á skákborði þjóðfélags-
ins, einn og cinn. En forðum daga,
heima á Hólmavík, áttu þeir sam-
leið í draumum sínum og vonum,
starfi og leik. Þá ætluðu þeir all-
ir að verða eitthvað! |
Brandur Tómasson, yfirflug-
virki og verkstæðisformaður
Flugfélags íslands, var einn
þeirra, — og þegar hinir dreng-
ímir smíðuðu sér kænu eða vagn,
bjó hann sér til „flugvél" — eða
stóð álengdar og góndi upp í loft-
íð. Hann var þá að skima eftir
flugvél, sem hann þóttist heyra
S, — en kcm akki fyrr en eftir
mörg ár!
FYRSTT STAB’FSM AÐUR F. f.
f dag fljúga íslenzkar flugvél-
ar fram og aftur yfir landinu, —
og sumar fara til fjarlægra landa.
Þetta er orðið svo hversdagslegt,
að fæstir taka eftir því. Flestar
sslenzku vélarnar hefja sig til
ílugs frá heimahöfn í Reykjavík
með vottorð og hæfnisskilríki
„.flugvéiasmiðsins" frá Hólmavík.
Og þær fara ekki nema hann hafi |
yfirlitið þær og gefið þeim farar-
Seyfi.
'Brandur Tómasson er fyrsti
starfsmaður Flugfélags íslands,
sem enn er h.iá félaginu. Hann
gegnir mikíu ábyrgðarstarfi í
þágu félagsins cg þjóðarinnar
allrar. F>rrst nam hann járnsmíði
fl Landssmiðjunni, og að loknu
Sðnprófi fór hann til framhalds-
náms í Þýzkaiandi. Þar lærði
íiann flugvélavirkjun hjá Luft-
ihansa í Berlín og lauk þar prófi
í viðgerð og eftirliti flugvéla og
flugvallastjórn. Að því búnu inn-
ritaðist hann í loftskeytaskóla í
Kaupmannahöfn, — en var
kvaddur heim eftir nokkra vikna
nám.
— Flugfélag Akureyrar var þá
nýstofnað, segir Brandur, og
Agnar Kofoed-Hansen þegar tek-
inn að fljúga einu vél félagsins,
TF-ÖRN, milli Akureyrar og
Reykjavíkur, aðallega með sjúkl-
inga. Vanfaði hann tilfinnanlega
vélamann sér til aðstoðar og til
viðgérða —> svo að hann skrifaði
mér, heldur Brandur áfram, og
bað mig að koma sem allra fyrst.
— Og þú gerðir það?
— Já, eiginlega strax. Hann
hafði minnst á þetta við mig áð-
ur, vónglaður og bjartsýnn að
vanda. Agnar var nefnilega einn
hinna örfáu manna, sem alltaf
trúði á flugið, þó að engin flug-
vél væri til í landinu og fátt benti
til þess, að það ætti hér nokkra
framtíð!
FYRSTUR ÞEIRRA, SEM
ALDREI ÞURFTU AÐ HÆTTA
— Á jólum 1938 kom ég heim
og tók strax til starfa við annan
mann í skúr einum suður við
Skerjafjörð. Það er óhætt að
segja, að vinnuskilyrðin þar voru
öll önnur en á verkstæðum Luft-
hansa!
— Varst þú fyrsti íslendingur-
inn, sem lærðir flugvirkjun?
— Nei, þeir voru víst þrír á
undan mér, —- en allir höfðu þeir
snúið sér að einhverju öðru, sem
von var, þar sem flug lá hér niðri
um nokkurt árabil. En ég var
fyrstur í „seinna hollinu“, —
fyrstur þeirra, sem aldrei þurftu
að hætta í faginu af því að ekkert
væri fyrir þá að gera.
— Og hvert er svo fagið? spyr
sá, sem ekki veit.
— Verkið greinist í viðgerðir
og eftirlit. Flugvirkinn á að gjör-
þekkja flugvélina, byggingu
hennar og ástand, hreyfla hennar,
Frh. á bls. 31
í stjórn knattspyrnusambands
Sjálands í aldarfjórðimg
Brandur Tómasson yfirflugvirkl Flugfélags Islands sést hér vi8
flugvélahreyfil, sem verið er að yfirfara.
Hrfeyílar étvt teki-ir úr íiugvéium tii aiishcrjar skcðunar
og uui 900 iima á innanlandsvélum.
1“S0 íiugtiraa á tíiíIi»Sandáftugvclum
Á KYRLÁTUM stað og í fögru
umhverfi við Eyrarsund stendur
lítið en snoturt einbýlishús: Öll
umgengni utan húss ber merki
þess, að þar búi snyrtimenni
mikil.
Innan húss er líka allt í röð og
reglu og auk þess ber hver hlut-
ur smekkvísi íbúanna vitni. Beri
gest þar að garði, er tekið á móti
honum með fádæma innileik og
gestrisni, lausri við uppgerð eða
smjaður. Þegar gesturínn hefur
heilsað og skyggnzt um á heim-
ilinu, mun hann ósjálfrátt spyrja
sjálfan sig, hvort hann sé ekki
staddur á alíslenzku heimili, því
veggir eru skreyttir mörgum
málverkum og myndum frá ís-
landi og ýmsir aðrir hlutir bera
þess og merki, að uppruni þeirra
sé íslenzkur. En þrátt fyrir þetta
er hann staddur á aldönsku
heimili, enda þótt húsbóndinn
skilji íslenzku í ræðu og riti, og
sé allra útlendinga fróðastur um
íslenzk málefni, enda munu fáir
dagar líða svo, að hann hitti ekki
einhvem héðan að heiman og
spvrji hann spjörunum úr, um
fréttir af landi og þjóð. Slíkt er
vani Edwai-ds Yde, forstjóra.
Tilefni þess, að ég tek mér
penna í hönd og hripa þessar
línur, er það, að þeasi ágæti ís-
landsvinur átti merkilegt af-
mæli núna nýlega og var
í tilefni af því heiðraður á
margan hátt í heimalandi sínu.
Hann hafði þá i aldarfjórðung
setið í stjórn Knattspyrnusam-
bands Sjálands, nú síðast sem for
maður þess. Fyrir óeigingjarnt
starf í þágu danskrar æsku og þá
sérstaklega knattspyrnumanna,
sæmdi Danakonuneur hann ridd-
■araltrossi Dannebrogsorðunnar
fyrir skemmstu. Áður hafði hann
hlotið riddarakross Fálkaorðunn-
ar fyrir sams konar störf í þágu
islenzkrar æsku. Dönsku og is-
lenzku íþróttahreyfingamar hafa
fyrir löngu sæmt hann æðstu
i heiðursmerkjum sinum. Veit ég
um fáa menn, sem betur hafa
unnið til þessarar við'urkennmg-
ar pri Edwárd Yde. !
Þeir 'em kynnzt hafa Yde per-
sónulega telja það mikla gæfu og
þeir munu ávallt geyma í hug og
hjarta ljúfa mynd af þessu
hjartahreina og óvenjulega göf-
ufmmnni. sem alltaf hefur verið
reiðubúið til að rétta hjálpar-
hönd hverju góðu málefni og sem
eigi þekkir hugtakið erfiði eða
fyr-irhöfn.
Edward Yde hefur oft til ís-
lands komið siðasta aldarfjórð-
uneinn, fyrst sem verzlunarer-1
indreki og síðar sem íþróttafröm- 1
uður. í þ ’u tvö skipti sem danska
landsliðið í knattspvmu hefur
beimsótt landið. hefur hsnn verið
einn af fararstjórum þess og svo
var einnie. er úrvalslið sjálenzkra '
knattsnvrrumanna kom hingað
fyrir nokkru. Hann hefur séð um
móttökur flestra islenzkra knatt-
snvrnufiðkká. sem til Dánnjerk"-
ur hafa farið pg verið óþrevtándi
'við ao hjálpá og íeiðhéina. Vegná j
þessa hefur hann kynnzt fleiri
íslendingum en títt er um er~
lenda menn og það sem betra er,
hann hefur eignazt þá alla meff
tölu að vinum. Þetta kom greini-.
lega í ljós i sumar, þegar hanr»
kom hingað. Þá héldu vinir han*
honum samsæti í Þjóðleikhúss •
kjallaranum, sem var mjög fjöl->
sótt, í tilefni þess, að hann Vav
þá nýorðinn sextugur. — Sýndl
þátttakan í hófinu bezt, hve vina-
hópur hans hér er stór og, ef aðí
líkum lætur, þá á hann enn eftir
að stækka mikið á komandi ár-
um. —
Allir þeir landar mínir, sem
hafa kynnzt Yde, munu nú taka
undir með mér og senda honum
beztu hamingjuóskir vegna af-
mælisins og þess frama, sem hon-
um hefur í skaut fallið, því um
það er okkur vel kunnugt, að hév
hefur maður hlotið viðurkenn-
ingu að verðleikum.
Við óskum honum langi-a líf-
daga, og vonum að hann enn um
hríð eigi eftir að greiða götv»
margra íslenzkra íþróttamanna i
Danmörku, og að leið hans megi
enn oft til íslands liggja.
J. S*
Krisljáss Ó. Björrss- J
son 70 ira
24. MARZ varð Kristján ó.
Björnsson læknir í Álaboríf
sjötugur.
Kristján er fæddur á ísafirðá
24. marz 1886. Foreldrar han.-»
voru Björn Guömundsson gull-
smiður og kaupmaður á ísafirði
og kona hans Elísabet Jónsdóttir.
Hún andaðist er Kristján var níu
ára gamaU, en faðir hans héll
ófram búi og var Kristján hjá
honum fram yfir fermingaralduv.
Kristján varð stúdent, frá latinu
skólanurn 1909 og lauk lækna ■
námi við háskólann í Kaup-
mannahöfn 1916. Að loknu námA
starfaði hann þrjú ár í sjúkra-.
húsum i Danmörku, og siðan
næstu þrjú ár í eyrna-, nef- og
hálslækningadeild Sct. Jóseplvs ■
spítala i Árósum, og síðar hálft ár
við sömu lækningar i ríkisgpítal -
anum i Kaupmannahöfn, og enn
til framhaldsnáms í Vinarborg íl
þrjá mánuði. Hlaut 1924 viður •
kenningu sem sérfræðingur %
eyrna-, nef- og hálslækningum.
Var síðan um stund praktiserandl
læknir i Færeyjum og Danmörku
L ágúst 1924 varð Kristján
eyrna-, ncf- og hálslæknir I
sjúkrahúsum KamiUusbræöra OR
Set. Jcsephssystra í Álaborg og
hefir gegnt þar störfum síðan
með miklum dugnaði og almenn-
uni vinsældum. Jafnframt lækn-
isstörfum í sjúkrahúsum þessum
var Kristján læknir starfsmanna
ríkisjárnbrauta f Norður-Jót-
lándi. Eihnig hefir hann vefiU
ráðunautur í eyrna-, nef- og háls •
íækningúm' í SkðrjúngsSanatóri-
úm frá því í ársbýrjun 1936.
Þótt kfistjári hafi álið aldur
Frh. á bls. 2r4