Morgunblaðið - 12.04.1956, Blaðsíða 7

FiMmtudagur 12. apríl 1956.
M ORC.VNtiLAÐlÐ
23
unum
Jtokkur vafi leika á því, acS þeir i hið minnsta við. Kemur hér'
veiti nægilega alhliða líkamlega
þjálfun. Mælingar, sem gerðar
hafa verið á skólafólki í Evrópu
®g Bandaríkjunum þykja hafa
sýnt, í Evrópu sé
mun betur á sig komið líkam-
lega.
Hefir þetta vakið forráðamenn
skólamála í Bandaríkjunum til
Umhugsunar. Mun ekki of mælt,
að nokkrar áhyggjur ríki þar
œn þessi mál. Margir virðast
hafa fullan hug á því að ráða
bót á þessu.
Forseti Bandaríkjanna hafði
boðað til ráðstefnu um þetta í
fram svipað sjónarmið og í þrótt-
unum. Það er verið að reyna að
móta skapgerð nemandanna og
sanna mannkosti. Enginn getur
fengið háa einkunn í námsgrein
nema hann ástundi iðni, leggi
sig fram, sýni samvinnulipurð,
sé sæmilega að sér í sínu eigin
tungumáli, hegði sér vel o.s.frv.
Mér finnst, að þeir skólar, sem
svona haga störfum sínum
ástundí sanna mannrækt. Eink-
unnagjöfin felst í því að meta,
hversu vel nemendunum tekst
að tileinka sér það, sem skói-
arnir ætlast til að þeir læri og

byrjun okt. á sl. ári. En vegna ástundi. Tilgangurinn er auðsær
veikinda hans var fundur sá ■ og ég held að ái’angurinn hafi
aldrei haldinn. Forseti landsins verið það einnig í þeim skólum,
er einn þeirra manna, sem mest sem ég kynntist. Á ég þar eink-
um við allt fas og framkomu
barna og unglinga. Ekki dettur
mér þó í hug að þakka skólun-
um það allt einum, sem
sem
kennari kemur
annast kennsluna. Er þetta sagt
án þess að rýra 1 nokkru þa?í
merka starf, sem þegar hefir ver-
ið unnið á þessu sviði í sumuirk
skólum landsins. Það eru allt of
margir skóia", sem bua við allt
of lítið tónhstarlíf.
7. Móðurmálsmeðferð tel ég aðf
megi bæta og auka virðingu fyr-
ir vönduðu máli og frágangi, ef
tekinn yrði unp sá háttur að taka
tillit til íslenzkunnar, þegar gefn-
ar eru einkunnir fyrir prófúr-
lausnir í lii íum ýmsum náms-
greinum.
“Hefi ég oft horft á það, a<5
nemendur hafa lítið skeytt un
réttritun og orðaval í öðrum
verkefnum en þeim, sem bein-
línis koma íslenzkuprófinu við.
hafa haft orð á því, að þörf væri
úrbóta á þessu sviði.
Eins og áður er sagt, þykir
það hinn mesti heiður að keppa
í kappliðum skólanna. En auk
þess að vera góður íþróttamaður
verður nemandinn einnig að
standa sig sómasamlega í hinum
bóklegu nimsgreinum. Er þetta
gert vegna þess, hve íþróttafólk-
íð er í miklum hávegum haft.
Margur tekur það sér til fyrir-
myndar. Þeir, sem líta á upp til
eiga að vera þeim kostum bún-
ir, að þeir séu sönn fyrirmynd í
sem flestum greinum. Sá sem
vanrækir störf sín að einhverju
leyti, er ekki talinn æskileg fyr-
irmynd; þótt sá hinn sami geti
verið snjall íþróttamaður.
EINKUNNBR
í skólum mun yfirleitt tíðkast,
að einkunnir séu gefnar í þeim
námsgreinum, sem kenndar eru.
Stundum er mismunandi mikil
áherzla lögð á námsgreinar og
þykir þá venjulega mestur sómi
að fá hæstu einkunn í þeirri eða
þeim námsgreinum, sem skólinn
telur veigamestar og mest á-
herzla er á lögð.
Ali mikill múnur er á eink-
unnagjöf í íslenzkum og banda-
rískum skólum. Er þar í raun
og veru iítið sameiginlegt nema
nafnið. Við gefum einkunnir í
tölum en þar eru notaðir bók-
stafir; A — ágætt, B — gott, C —
fi meðallagi, D —- nægilegt til þess
að standast próf, F — fall, I
— ekki að fullu lokið.
Að sjálfsögðu skiptir litlu máli,
hvaða tákn eru notuð til þess
að sýna einkunn nemandans, svo
frarharlega sem þau eru skýr og
auðvelt að átta sig á þeim. Það
er annað sem ólíkt er með eink-
unnagjöf hér og þar. Til glöggv-
unar skal greint hér frá eink-
unnagjöf í einni námsgrein —
landafræði. Einkunnaspjald nem-
andans gæti t. d. litið þannig út:
Einkunn nemandans B
Kunnátta sýnd í kennslustofu
og prófum ................ B
Fyrir úrlausnir (heima)verk-
efna ................... C
Ástundun og eftirtekt í
kennslustund ........... A
Samvinna í störfum bekkj-
arins ................. A
Framför .................... B
Meðferð enskrar tungu...... C
Notkun áhalda ............... C
Hegðun í skólanum ........... B
Það leynir sér varla, að þar
sem svona eru gefnar einkunn-
ir, er verið að fiska eftir ein-
hverju meiru en kunnáttu í
landafræði. Til útreiknings er
tekið margt, sem flestum mun
finnast, að ekki komi landafræði
En ég held að skólamir gætu
eftir hverjar frímínútur. öllum að skaðlausu lagt meiri
Með framkvæmd nýju fræðslu- áherzlu á manngöfgi en þeir nú Hlýtur hver jum manni að vera
laganna koma bömm ári yngri gera. Ég álít það beinlínis nauð- Það ljóst, að enginn nær árangrl
í gagnfræðaskóla en áður. Þeim synlegt fyrir velferð þjóðarinnar í Því að rita rétt mál, ef aðein»
, hentar því alls ekki sama kennslu að sem fyrst verði hafizt handa
pao alit emum, sem eg fyrú-komuiag og ^ður tíðkaðist, svo um munar í þessum efnum.
sa vei fara í umgengm almennt. þar yfirieitt. j öllum gagnfræða- | Nokkur virðist vera að rofa til
n ^a!' la!a 6 -i1 Sltt ^u1/.,186skólum ætti — að mínum dómi í skilningi manna á þessú. Hefi
og rétta heimilimum hjalpandi _ að stefna að því á skyldu. ég þá sérstaklega í huga ný-j
011 ’ „ . , . . námsstiginu, að sami kennari stöfnað foreldraráð á skólásvæði
Til þess að fyrirbyggja nus- kenni allt að þremur aða]náms. Melaskólans í Reykjavík.
s ilmng skal þess geúð, að aðrar greinum { sgmu bekkjardeild. 5. Kennsluhættir hafa tekið
namsgreinar eru_að sjalfsogðu Fæst með því meiri festa i mikium breytingum á seinni ár-
metnar á sama hátt og landa- kennslUna. Rennarinn fær betra
fræði, sem hér var emungis tek- tækifæri tn að kynnast nemend.
in sem dæmi.
I unum persónuiega, foreldrum
unu Yfirheyrslurnar og drunginn
eru að víkja fyrir meira starfi
í kennslustundmium. Kennslu-
FORELDRAFÉLÖG
þeirra og öllum aðsíæðum. Hefir stofumar fá annan svip. Þær
. ... það svo augljóslega heilladrjúgar bera nú yfirleitt meir og meir
issandi þáttur í skolastarf-, afieiðingar, að óþarfi er um að merki þess að vera vinnustofur
mu eru hin svonefndu foreldra-
fjölyrða.
er um það hugsað við svo sjaid-
gæf tækifæri. Ég hygg að móður-
málinu væri ekki gert of hátt
undir höfði, þó að því væru veitt
umrædd forréttindi.
8. Danssamkomum í skólunum
þarf að stilla meir í hóf en víða
er nú gert. Tel ég hæpinn menn-
ingarauka að því að efna til
skemmtana um aðra eða þriðju
hverja helgi, sem hafa lítið ann-
að fram að færa en dáns fyrir
böm um og innan við ferming-
araldur. Að minnsta kosti er álit
þeirra er að því stuðla ekki mikið
félög. Hlutverk þeirra er það
að auka sem mest samstarf skóla Mér er ljóst að þetta hafa
og foreldra. Fimdir eru venju- margir séð og bent á á undan
lega haldnir einu sinni í mánuði. mér, og margir skólar haga störf-
en ekki dómssalur þar, $em hverá menningarstigi þeirra heimila,
bíður sinnar yfirheyrslu. Kenn-er hlut eiga að máli, ef þeir
araborðið verður í framtíðartelja, að börnunum sébetur borg-
kennslustofu ekki sá miðpunkt-ið utan heimilanna fram til mið-
ur, sem það var. Nú verður unn-nættis um aðra eða þriðju hverja
ið og starfað við hvert skólaborðhelgi.
og hlutverk kennarans verður Mér er það vel Tjóst að ýmsum
það, að leiðbeina og stjórna. skólum tekst að þræða góðan
Undir þessa þróun málannameðalveg í þessum efnum. En
þarf að ýta. Þessir starfshættirþað er of víða pottur brotinn.
þurfa að breiðast örar út hér á 9. Ýta ber undir alla þá tóm-
landi en þeir hafa gert hingaðstundaiðju, sem hægt er að hafa
til. um hönd á heimilunum og sem
6. Tónlistarkennslu þarf aðtil heilla má verða. Ætti það að
auka til muna í skólum landsins.vera sjálfsagður liður í skóla-
Skólarnir þurfa að eignast hljóð-starfmu að veita nemendunum
færin og það þarf að sjá um aðtækifæri til þess að kynnast þess
til séu hæfir menn til þess aðháttar hollum viðfangsefnum.
í borðsalnum.
Mæta þar bæði foreldrar og um sínum þannig. Held ég, að
kennarar. Rædd eru sameiginleg rétt sé að halda áfram á þeirri
hagsmunamál skóla og heimila, braut og fleiri skólar ættu að
er við koma skólastarfinu. Hefir bætast í hópinn.
þessi samvinna foreldra og kenn- 0 „ , , , ,. _
ara komið mörgu góðu tif ieiðar, fSSJS
eytt misskilningi og fitjað upp. skó*um 45 mín;Á mim kennslu-
á ymsum gagnlegum nyjungum. stunda eru gem kunnu^ er frí.
Þess má geta her að á skola- mÍMÚtur Hvernig sem á stendur
dansleikjum eru ætið kennan og
einhver eða einhverjir foreldr-
anna til eftirlits.
er starf rofið. Kennarinn verður
að hnitmiða kennsluna við viss-
an mínútufjölda, ef hann á ekki
að eiga það á hættu, að kennslu-
stundin sé eyðilögð vegna út-
, , , , , hxingingar áður en aðalatriðun-
, skulu hér nefnd um er iokið jafnframt þessari
^"a!!1 , skefjalausu sundm-brytjun er það
heimtað eða til þess ætlast að
LOKAORH
Að lokum
sem mér eru ofarlega í huga.
1. Kennarar og nemendur þurfa
að hafa sem bezta aðstöðu við
störf sín í skólunum. Með því,
að hver kennari hafi veg og
vanda af sinni ákveðnu kennslu-
stofu, tel ég, að spor sé stigið
í þá átt.
2. Ungum nemendum tel ég
heppilegast að hafa sama kenn-
arann í sem flestum greinum.
Sífelldar breytingar verka rugl-
andi á sálarlífið. Hin milda ró,
kennarinn reki og haldi lifandi
áhuga nemeandanna á náms-
greininni! Sannleikurinn er sá,
að takist okkur að sökkva okk-
ur niður í eitthvert viðfangsefni,
sér skólabjallan um, að það
verðuj? ekki lengi.
Búa þarf svo um hnútana, að
kennárar geti gefið nemendum
Fréttir úr Árnessýslu:
Úi þorragælQ — BúmQnnsraanir
— Skólholt rís úr rústnm
BISKUPSTUNGUM, 15. marz: —
Á hverju ári er efni til þorra-
bíóts hér á Vatnsleysu og er þá
gleði hátf á lofti. Sveitaskáldið,
Þórður á Fljóti, dregur þá jafnan
nokkrar þorravísur úr pússi sín-
um og menn syngja þær undir
borðum. Úr Þorragælu Þórðar
frá í fyrra eru þessar stökur:
Mætavel hann rósir ristir
rúðui- á og sýnir listir
en þegar gráan hausinn hristir
fer heljarkuldi um storð.
Stundum eru brár hans blíðar
bitrar hvergi nærri hríðar
sauðfé unir upp um hlíðar
og ekki af Þorra veit.
TÍDARFAR OG BÚMANNS-
RAUNIR
Þótt seinni vísan hans Þórðar
eigi betur við í ár, megnið af
hvíld með vaxandi þreytu.
4. Skólarnir þurfa að stefna Þorra og það, sem af er Góu, eru
sem börnum og unglingum er svo a® meiri mannrækt en þeir gera bændur hér um slóðir þó engan
nauðsynleg fær ekki þrifist þar,1 yfirleitt nú. Þekking á einstökum Veginn allskostar ánægðir með
Menntaskólanemcndur eiga þess kost að læra að aka bifreið,
I fræðigreinum er í sjáifu sér
góðra gjalda verð, en áreiðan-
lega munu fáir mæla með því,
að öll áherzla sé lögð á það, að
þroska heilann. Hjartað og göfg-
un góðra hvata verða að fá
sitt. Það er kvartað um slæínt
framferði unga fólksins í orði
og æði. Heimur versnandi fer,
segja menn og hrista höfuðið.
Og þeir sem telja sig enn vitrari
segja að slíkt hafi ætíð verið
sagt um æsku allra tíma og telja
enga þörf neinna úrbóta, allt er
í stakasta lagi.
Þetta tel ég hættulegan hugs-
unarhátt, sem ekki ætti að við-
gangast óátalið. Hitt er annað
mál, að ekki er rétt að gera úlf-
alda úr mýflugunni.
tíðarfarið. Fjárbændum þykir
umhleypingamir leiðinlegir enda
þótt þeir beiti nú fé sínu talsvert.
Myrkrið gerir gróðurhúsabændur
gráhærða, þar sem vart hefur séð
til sólar að undanförnu, en nú
ríður hvað mest á sólskini fyrir
ungu tómata- og gúrkuplönturn-
ar, sem nýlega hafa verið gróður-
settar í gróðurhúsunum.
Allmiklar óhreysti gætir í kúm
og kenna menn það lélegum heyj
um, en fóðurbætismoksturinn
ekki einhlýtur. — Nágranni minn
einn, sem í fyrra hafði 9 kýr og
100 fjár, keypti þá fóðurbæti fyrir
20 þúsund krónur. í ár hefur
hann aðeins 7 kýr og 80 fjár, en
keypti þó fóðurbæti fyrir helm-
ingi hærri upphæð eða 40 þúsund
krónur og mun ekki af veita.
Fæstir gera sér líklega ljóst, að
vegna óþurrkanna í fyrrasumar
vinnur stór hluti bænda hér um
slóðir kauplaust í vetur.
FRAMKVÆMDDM MIDAR
f SKÁLHOLTI
Hér um slóðir telja menn að
framkvæmdum í Skálholti hafi
ekki miðað eins- vel á síðastliðnu
sumri, þrátt fyrir ærinn tilkostn-
að og mikinn mannafla. Tíðar-
farið átti sinn þátt í þessu en-
einnig var um kennt skipulags-
ievsi og ýmsum byrjunarerfið-
leikum.
Nú stendur þetta allt til bóta,.
tíðarfarið hagstætt fyrir bygg-
ingaframkvæmdir. Almenna
byggingafélagið hefur tekið að
sér framkvæmdimar og ungur og
ötull verkfræðingur, Páll Flygen-
ring úr Hafnarfirði, hefur umsjór*
með verkinu fyrir félagsins hönd.
Unnið er nú að því að steypa upp>
allmikla byggingu, sem á teikn-
ingum nefnist Biskupsstofa, 4
biskupsskrifstofunni í Rvík, em-
bættisbústaður, en hér innan-
sveitar prestshús, en landslög
mæla svo fyrir að Torfastaða-
prestur skuli fluttur í Skálholt.
St. Þ.
jJÖBARtMHjílMSSm
IÖGGRTUR SKJALAWDAND!
• OGDÖMTOUUStENSLU •
mumiix-sia! (1655