Morgunblaðið - 05.05.1956, Blaðsíða 2

MORGL N BLAÐIfp
Laugardagur 5. mai 1956 1
i Melyrliin rerfer
w Merkilegt ræktunarstarf
IGÆR bauð sandgræðslustjóri tíðindamönnum blaða og útvarps
með sér upp að Leirvogstungu í Mosfellssveit, eða réttara sagt
upp á tnelaRa fyrir ofan Tungu, þar sem er örfoka land millum
Köldukvíslar og Leirvogsár beggja vegna þjóðvegarins.
Vestan vegarins ofan við túnið í Tungu hefur verið girt 2 ha
upilda. Skýrði sandgræðslustjóri svo frá, að þetta væri sýnisreitur ag ég hafi verið framsögumaður
f.rá Sandgræðslu íslands, sem á að benda vegfarendum á, hvernig
Ijíjegt er að gera örfoka melinn að grænum velli.
Til skamms tíma var aðalverkefni Sandgræðslunnar að hefta
Mandfok og stöðva uppblástur, þar sem foksandur er á ferðinni.
Enn er þetta eitt megin verkefni En nú hefur þó bætzt við að gera
tilraunir með að rækta sanda og mela og gera slíkt land að túni.
3f»etta heppnast langtum betur en nokkur ókunnugur getur trúað.
Enn vekur utanríkisráðlierra undrun
t
Alhugaiemd frá Jéhanni Hafsteln
DR. KRISTINN Guðmundsson,
utanríkisráðherra, ritar grein í
Tímann í gær, sem hann kallar:
„Athugasemdir út af landsfundar
ræðu dómsmálaráðherra.“
Á einum stað er að mér vikið
með þeim hætti að ég varð öid-
ungis undrandi yfir óskammfeilni
ráðherrans. Hann vísar til þess,
6»ýr ræktun
Þetta verður ódýr ræktun? Já,
það verður hún. Raunar verður
•að bera vel á. Hér höfum við bor-
Talsverð-
ur inflúenzufaraldur gengur hér
og hafa margir veikzt og orðið
frá vinnu nokkra daga.
1. mai var haldinji liátíðlegur
hér með skrúðgöngu, ræðuhöld-
um og dansleikjum urn kvöldið.
RA» I MELINN « T_T „----?
- Við göngum um sléttuna, sem | ^
<*r þeidökk yfir að líta þar sem
íítondum við. Hér hefur verið sáð
fí'*tnelirm, eins og hann var
ðhreyfður, án þess að ýfa hann
upp með herfi hvað þá meir. Sáð
•vér blöndu af Túnvingli (Festuca
Xiöbra) og Vallarfoxgrasi (Timo-
jjj^qii). Fræið var herfað niður,
tilbúinn áburður borinn á og
ypltað, og ræktuninni þar með
íðfiið.
Norðurhelmingur sléttunnar
-yᥠrisjulegri og rótminni. Þar
faafði melurinn verið herfaður
rækilega áður en sáð var Sand-
£oxi (Bromus). En Páll sand-
græðslustjóri tjáir okkur, að það
fiéÆðli sandfoxins að mynda gisna
rol fyrstu tvö árin, en hún smá-
fífttist.
Sjálfstæðismanna við umræðurn-
ar um vamarmálin í lok Alþing-
is. Síðan segir Dr. Kristinn orð-
rétt:
„— og þa8 var hann, (þ. e.
Jóh. Hafstein) sem las upp af
minnisbiöðum sinum óná-
kvæmt hrafi úr því, sem ég
hafðl sagt í utanríkismála-
nefnd fyrr um daginn. Hafði
ég þó boðið nefndinni að veita
skrifleg svör og las þau sjálf-
ur upp í þinginu. Taldi ég þá,
að Jóhann hefði haft yfir
minnispunkta ,„sina“ í fljót-
ræði, en þykist nú sjá, að þar
hafi fleiri að verki verið.“
Svo mörg eru þau orð! Ég
þekki Dr. Kristinn Guðmundsson
frá fyrri tíð. Mér verður á að
spyrja: Hvað hefur komið fyrir
þennan marm, að honum skuli
verða á að telja sér íært að snúa
algjörlcga við staðreyndum, sem
liggja fyrir sannanlegar og eru
heilum þingflokkum aikunnar?
Sannleikurinn er þessi:
1. Á fundi utanríkismálanefndar
um varnarmálin ritaði Björn
Ólafsson niður svör utanrík-
isráðherra við spuningum
fulltrúa Sjálfstæðismanna í
neíndinni.
2. í lok fundarins lét hann vél-
rita svör ráðherrans í skrif-
stofu Alþingis — og las þau
þannig upp fyrir ráðherran-
um í áheyn allra nefndar-
manna — og ráðherrann síað-
festi þau banitis rétt til bók-
unar.
Þessi staðfestu svör ráðherr-
ans las ég fyrir þingheimj
nokkru siðar.
f lok umræðnanna í þinginu„
kvaddi ráðherrann sér hljóðs„
Ekki gerði hann þá í einu
orði athugasemd við, að ég
hefði rétt eftir honum þau
svör, sem hann gaf utanríkis-
málanefnd. Hins vegar las
hann nú upp alveg ný svör
við spurningunum, sem í veru-
legum atriðum voru önnur em
þau, sem hann skötnmu áður
hafði gefið utanríkismálanefndl
— eins og margsinnis hefur
verið skýrt frá opinberlega-
líæktufiarsamböndin fái styrk á
allar nýjar vélar og verkfæri
i
>8 á um 320 kg. af þrífosfati og Þá gerði fundurinn samþykkt um
um 420 kg af Kjarnaáburði á ha.
En það er um einum þriðja meira
«gi borið er á tún. Kalíið spörum
við alveg 1. og 2. árið. Fosfór-
fiýruna má ekki spara, það er
•ainkenni hins vindbarða og vatns
Jirungna jarðvegs melanna, að
faar er gapandi fosfórsýruhungur,
og ekki má heldur spara köfnun-
arefnið ef uppskera á að fást.
FYRRAKVÖLD bauð Búnaðarsamband Kjalarnesþings, sem
hélt þá aðalfund sinn að Hlégarði í Mosfellssveit formönnum
og starfsmönnum ræktunarsambanda á öllu landinu til kvöldverð-
ar að Hlégarði. En formenn og starfsmenn ræktunarsambandanna
hafa undanfarið setið á fundi hér í Reykjavík. Var til þess fundar
boðað af Búnaðarfélagi íslands. Voru þar samþykktar ýmsar til-
lögur.
M. a. var sú skoðun látin í ljós, I fyrningargjald véla og verkfæra.
að varhugavert væri að fjölga j Lýsti hann sig mótfallinn breyt-
tegundum dráttarvéla í landinu,; ingum þeim, sem gerðar voru á
Frh. á bls. 4.
VARBA VH) VEGINN
Verður haldið áfram að raekta
þetta melaflæmi?
Nei, ekki á vegum sandgræðsl-
unnar. Þessi spilda er aðeins
varða við þennan fjölfarna veg
«em á áo benua sern flestum á,
hvað hægt er að gera. Sandarnir
fitóru eru sérkenni í vissum sýsl-
ura, eins.og t d. Rangárvallas.
Melamir eru um land allt, víða
við vallargarðinn. Það er risa-
Hpor í ræktunarmálum, ef bænd-
ur geta komizt udd á það með
óruggum tökum aö gera meiana
að grónu túni. Fyrst er að sjá
og trúa, og svo er að vinna
verkið.' „4
En;byggir þó ekki Sandgræðsl-
an slíkar ræktunarvörður víðar
um land?
Það væri æsKHegt að gera það.
Á einum stað er verið að taka
nokkuð stórt á í því efni. f fyrra
Og þar er hugmyndin að sá í
allt að 1000 ha á næstu árum.
I>ar eystra er landþröngt og rækt
un sandanna til slægna og beitar
fíetur skapað nýtt viðhorf í bú-
Hkap og búsetu.
Hver borgar þessa stórræktun.
Bændumir verða að bcrga hana
að rriestu, en Sandgræðslan létt-
jr undir með þeim eftir föngum
og svo kemur framlag ríkisins til
þar eins og annars staðar.
TRÚ OG ÞEKKING
AB verki
Um Skógasand eiga ekki mjög
margir leið og 1000 ha sáðtúnið
|>ar er enn ekki orðið að veru-
íeika, þó gott byrjunarspor sé
Btigið. En þeir sem aka leiðina
noröur í sumar, ættu að gefa
auga grænu spildunni á Leirvogs-
lungumelum og lita jafnt til ann-
Mrrar handar, á melana auðu sem
*ívo- auðvelt er aö gera að græn-
»*m velli, ef trú og þekking er
rtð verkL , ,
, * Age.
Leihiéiag Hveragerðis sýnir
Aamingja Hönnu í Heykjavík
IKAUPTÚNINU Hveragerði hefur um nokkurt árabil verið hið
blómlegasta leiklistarlíf. Er þar starfandi Leikfélag Hvera-
gerðis og hefur það á hverju áii haldið leiksýniugar Og víðar en
í sjálfu kauptúninu. Nú er Leikfélagið að sýna hið skemmtilega
gamanleikrit „Aumingja Hönnu" ur.dir leikstjóm Ragnhildar Stein-
grímsdóttur. Hefur’ leikritið verið sýnt viða í nærsveitunum, en nú
ætlar það að flytja þennan gamanleik í sjálfri höfuðborginni, í
Iðnó á sunnudagskvöldið.
Aummgja Hanna er eftir ’ aldrei áður verið sýnt ) Reykja-
Kenneth Horaer í þýðingu vík. En síðan Leikíéiag Hvera-
Sverris Thoroddsen. Hefur það Framh. á bls. 12
Hermann Jonasson heflr emt
engu svarall um bankamálin
Tíminn veður sfoðugan reyk
EIN meginuppistaðan í ræðu Hermanns Jónassonar á flokksþingi
Framsóknarmanna var bæði ósannar og órökstuddar stað-
liæfiugaí.’ og uylgjur um hankastarfsemina í iandinu. Á þessum
óhróðri stagaoist Tíminn svo sí og æ.
Nokkru síðar flutti Hermann þennan sama „boðskap“ á fundi
fulltrúaráðs Framsóknarmanna í Reykjavík.
Jóhann Hafstein, bankastjóri, ritaði þá svargrein til Hermanns
Jónassonar í Morgunblaðið, þar sem öll ósanniiuli og missagnir
Hermanns voru ýmist hrakin lið fyrir lið eða lciðrétt.
Síðan hefur ekki orð heyrzt frá Hermanni Jónassyni um þessi
mál og verður því að ætia, að þau séu útrædd milli Hermanns og
Jóhanns — eftir að hið sanna hefur verið leitt í ljós.
Tíminn hefur hins vegar reynt að taka upp hanzkann fyrir
Hermann með smáskitlegum aðdróttunum í garð Jóhanns. Ekkert
af því er þó á neinn hátt tilraun til málefnalegra svara fyrir hönd
Hermanns,
Aðalhvalreki Tímans er grein, sem Jón Árnason sendi frá Ame-
ríku og þar sem vikið er að skiptum Landsbankans og Útvegs-
bankans. Sú grein snertir á engan hátt svargrein Jóhanns til Her-
manns Jónassonar.
í gær er Tíminn enn að spyrja um einhver „óheilbrigð viðskipti“
Útvegsbankans við Landsbankann af tilefni greinar Jóns Árna-
sonar — og snýr máli sínu til Jöhanns Hafstein.
Nægir að upplýsa — að grein Jóns Árnasonar fjallar um við-
skiptí bankanna áður en Jóhann Hafstein varð bankastjóri í Út-
vegsbankanum og meðan enginn bankastjóranna þar var Sjálf-
stæðismaður.
Tíminn verður því að leita svars um þessi „óhetlbrigðu viðskipti"
— bafi þau einhver verið — í sínum eigin herbúðum.
Framsókn gefst allfaf upp
(•'rh a* bls
eru nú. Þess ber þó að geta að á I
fyrra tímabili var erlendum!
skuldum safnað til þess að ná
neyzluvörum inn í landið, en ekki
til þess að auka framleiðslutæk- |
jn ,en nú hafa erlendu lánin verið j
notuð til þess að auka framleiðslu
tækin og útflutningsverðmætin. i
Það er von að Framsóknarmenn
og Alþýðuflokksmenn tali um
efnahagsmálin með yfirlæti og
telji forystumenn þcssara flokka
bezt til þess fallna að lagfæra það ,
sem aflaga fer.
Ef íslenzka ríkið skuldaði þetta
í dag í erlendum gjaldeyri þá
býst ég við að mörgum þætti út-
litið dölckt. Enda held ég, að þá
væri ekki ástæða til bjartsýni að
óbreyttum framleiðsluháttum og ,
tekjuöflun í þjóðfélaginu. i
Það mun því margur brosa, j
þegar Framsóknarflokkurinn
hleypur úr ríkisstjórninni á
þclm forsendum, að ekki sé
unnt að leysa vandamálin með
okkar sluðningi, cn leitar
fylgis við hluta af Alþýðu-
flokknum og telur sig geta
leyst vandamálin með stuðn-
ingi hans“.
UPPGJÖFIN 1949
Á árunum 1949—1953 sat að
völdum samstjórn Sjálfstæðis-
manna, Framsóknar og Alþýðu-
flokksins undir forsæti formanns
hins síðastnefnda. Sjálfstæðis-
menn voru þar í algerum minni-
hluta, en þegar séð varð 1949, að
haftastefnan, sem meirihluti rík-
isstjórnarinnar — Hræðslubanda-
lagsmennirnir núverandi —-
héldu uppi, hafði beðið skipsbrot,
hlupu þeir bandalagsmenn frá
öllum vanda, en minnihluta-
stjórn Sjálfstæðismanna tók
við. Sú stjórn breytti um
stefnu og lagði grundvöll að
frjálslegri háttum í efnahags-
lífinu.
En henni var ekki langra líf-
daga auðið, því að Hræðslubanda
lagsflokkarnir samþvkktu van-
traust á hana og tók nú nv stjórn
undir forsæti Framsóknar við.
Þannig hlupu þá Hræðslu-
bandalagsflokkarnir frá allri á-
byrgð 1949 og knúðu fram kosn-
ingar með svipuðum brellum og
nú.
SAMSTARFSSLITIN 1953
Þegar leið að kosningunum
1953 tóku Framsóknarmenn að
gerast órólegir. Þeim fannst hafa
tekizt vel árið 1949 að rjúfa sam-
starfið í stjórninni og ganga til
kosninga undir merki uppgjafar
og „óánægju“ með allt og alla.
Framsókn benti ekki á nein sér-
stök ágreiningsmál en samþykkti
þó að fara úr stjórn.
Þá cins og nú hlésu Fram-
sóknarmenn upp að „djúptæk-
ur ágreiningur“ væri um efna-
hagsmálin, Sjálfstæðisflokkur
inn var rægður, alveg eins og
nú og Framsókn taldi sig með
engu móti geta unnið með
þeim flokki, aiveg eins og ui
Þannig lék Framsókn sama
leikinn 1953 en eftir kosningarn-
ar var á ný gengið til samvinnu
við Sjálfstæðismenn.
?
ENNÞÁ NÝ UPPGJÖF í VOR
Atburðirnir frá í vor eru fl
svo fersku minni að óþarfi er að
rekja þá. Enn hafa skapazt vanda
mál í efnahegelífj íandsins, sens
Framsókn þorir ckki að horfast i
augu við. Flckkurinh knýr enn á
ný fram kosningar, segir að ó-
mögulegt sé að vinna með Sjálf-
stæðisflokknum að efnahagsmál-
unum án þess að geta bent á
nokkur dæmi um ágreining. —
Framsókn hefur engar tillögur
lagt fram svo ekki er unnt að
benda á að hún hafi ekki komið
fram því, sem hún óskaði í þess-
um málum. AHt er þetta þes9
vegna, eins og áður, íóm kosn-
ingabreíla, sem á að ganga í kjóa-
endur.
Það er glöggt af þessum ferli
Framsóknar, að har.n getur 1
rauninni alls ekki talizt samstarfa
hæfur og ábvrgur stjórnmála-
flokkur. Hvenær, sem verulega á
reynir, hleypur flokkurinn frá
allri ábyrgð, gemrur t.il kosninga
á fölskum yfirskinsforsendum fi
þeirri von að hálda þverrandi
fyigí.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
enn ekki fenelð hann melri-
hluta, sem ti! þess nægir a@
það má öllum vera ljóst, að
eina ieiðjn f;! að L-.sa þjóðina
við bann glumb. vna. sem Fram
sóbn hefu’’ í ! >urlsmál-
unum. er að R»á*fs*æðisflokk-
urinn nái meiriMutaaðstöðu á
Alþingi. i
Vormé! ÍR i f rfáís
íþrólfurn 15. r«iaí
i
VORMÓT ÍR, verður fyrstS
frjálsíþróttamótjð, s'ii haldið
verður á þessu sumri. Fer það
fram 15. maí n. k. og verður
keppt í 100 400 800 og 3000 m
hlaupum, spjótkasti, xúluvarpi.
og kringlukasti. stangarstökki og
langstökki. — Þál.í.ujl-. t: á að til-
kynna til Bjama Liruiet, Póst-
húsinu. j
----------------------- 1
AKRANESl, 4. jnai — Barna-
skóla Akraness var slitið í kirkj-
unni miðvijjudf ginn z. þ. m. t
ræðunni, sem Njáli Guðmunds-
son skólastiori héít við það tæki-
færi, lagði hann mikla áherzltt
á aukiö samstarf mi’li heimila
og skóla. — oe að lögð sé áherzla
á að innræta bömunum að bera
virðingu fyrir foreldrum og
heimili. —O. j