Morgunblaðið - 15.05.1956, Blaðsíða 8

8
fff O RGUiy uLAfýtÐ
Þriðjudagur 15. maí 1956
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavflt,
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (óbyrgttarm.)
Stjómmálaritatjóri: Sigurður Bjarnason íri Vigaa.
Lesbók: Ami Óla, sími 3041.
Auglýsingar: Ami Garðar KristinssoaL
Ritstjóm, auglýsingar og afgraiðsla:
Austurstrseti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 i mánuði Innaalaada.
í lausasölu 1 króna eintakið.
*v:
Verkeínin verða ekki leyst með
óbyrgðcrlausri sýndormennskn
VEÐ íslendingar erum ung og
vaxandi þjóð. Uppbygging
lands okkar er nýlega hafin. —
Fólkið er stórhuga og fram-
kvæmdasamt. Það vill að fram-
farimar gerist örhratt og að
hvers konar nýjungar séu tafar-
laust teknar í þjónustu þess í
lífsbaráttunni. Engin ástæða er
til þess að harma stórhugann.
Hann er lítilli þjóð nauðsynleg-
ur. Og bjartsýnin og stórhugur-
inn hefur lyft Grettistökum í
þessu landi.
En stórhugurinn einn dugir
ekki. Forsjálnin verður líka að
vera með í starfinu.
Um þessar mundir steðja ým-
isleg vandkvæði að íslenzku þjóð-
inni. Grundvöllur efnahagslífs
okkar er ekki nægilega traustur.
Við höfum krafizt of mikils af
bjargræðisvegum okkar, talið
okkur trú um að meira væri til
skipta í þjóðarbúinu en þar hef-
ur verið. Vegna þess eru þau
framleiðslutæki, sem skapa þjóð-
inni erlendan gjaldeyri nú rekin
með stórfelldu tapi.
Töfraformúlan og
stóllinn
Það er stærsta viðfangsefni ís-
lenzkra stjórnmálamanna í dag,
að hafa forystu um að skapa
heilbrigðan grundvöll fyrir at-
vinnulíf og framleiðslustarfsemi
í landinu. Sá grundvöllur verður
ekki skapaður með töfraorðum,
sem ráði í einu vetfangi bót á
öllum vanda, án þess eð nokkur
þurfi nokkuð á sig að leggja. Sá
stjómmálaflokkur, sem lofaði
kjósendum slíkri lausn hefði
gerzt ber að mikilli léttúð og
ábyrgðarleysi.
Þegar nánar er að gætt hafa
þó einstakir stjórnmálaflokkar
einmitt gert sig seka um þetta.
Framsókn og Alþýðuflokkurinn
hafa tilkynnt þjóðinni, að til þess
áð leysa allan vanda efnahags-
málanna þurfi aðeins eitt að ger-
ast: Þessir flokkar þurfi að geta
myndað „vinstri stjórn“ og Her-
mann Jónasson að verða forsæt-
isráðherra. Þetta er sú „töfra-
formúla“, sem Hræðslubandalag-
ið segir að leysi vanda efnahags-
málanna: — Hermann forsætis-
ráðherra og Alþýðuflokkurinn
innlimaður í Framsókn.
Þegar nánar er að gætt, kemur
það í ljós, að í stefnuskrá þessara
flokka er hvergi bent á eina ein-
ustu raunhæfa leið til þess að
skapa framleiðslutækjunum heil-
brigðan rekstrargrundvöll. Þar er
fjasað um að breyta þurfi yfir-
stjóm bankanna, þannig að þess-
ir flokkar geti misnotað þá rpóli-
tískt að eigin geðþótta. En á ný
úrræði í efnahagsmálunum er
hvergi minnzt.
Hin ábyrgðarlausa sýndar-
mennska situr þannig í önd-
vegi hjá Hræðslubandalaginu.
En með henni verða verkefni
nútíðar og framtíðar ekki
leyst. Þjóðin getur ekkert
traust sett á hana. Þess vegna
hlýtur hún að hafna henni.
Söðlað um
Það er beinlínis aumkvunar-
vert að sjá, hvernig Framsókn-
arflokkurinn hefur söðlað um í
málflutningi sínum um efnahags-
yandamálin á síðustu mánuðum.
í eldhúsdagsumræðunum í vetur
ilagði Eysteinn Jónsson megin-
j áherzlu á <að sanna áheyrendum
sínum það, að erfiðleikar okkar
spryttu fyrst og fremst af því,
að kommúnistar og Alþýðu-
flokksmenn hefðu knúið fram
stórfelldar kauphækkanir með
verkföllunum í fyrravetur.
Nú kennir Eysteinn Sjálfstæð-
ismönnum um alla þessa erfið-
leika, og segir að ómögulegt sé
að leysa vandkvæðin með þeim.
Og nú er hann genginn í banda-
lag við þá menn, sem hann sagði
í vetur að bæru ábyrgðina á efna-
hagsvandræðunum!!
Sýndarmennskan segir til sín.
Alþýðuflokkurinn hefur barizt
eins og ljón gegn efnahagsmála-
stefnu ríkisstjórnarinnar, sem
Framsókn segist hafa markað ein
af miklu viti og framsýni.
Nú gengur Alþýðuflokkur-
inn í Framsóknarflokkinn og
berst af engu minna kappi
fyrir sigri hans og stefnu hans
í efnahagsmálunum. Hver er
alvaran og ábyrgðartilfinning-
in í þessari málafylgju? Hún
er vandfundin. Sýndarmennsk
an og braskið setur allan svip
sinn á hana.
Fólkið finnur
alvöruleysið
Almenningur í landinu sér og
finnur alvöruleysið og yfirborðs-
háttinn í málflutningi Hræðslu-
bandalagsins. Fólkið man, hvað
Eysteinn Jónsson sagði s.l. vetur
um orsök efnahagsvandræðanna.
Og það heyrir hvað hann segir
nú. Það ber þetta tvennt saman,
sér að ummælin stangast ger-
samlega og dregur sínar álykt-
anir af því. Það treystir ekki
mönnum, sem slíkum baráttu-
aðferðujn beita. Hugsandi menn
skilja, að eitthvað annað en
áhuginn á alþjóðarhagsmunum
liggur á bak við slíka mála-
fyigiu.
Allt þetta leiðir til þess, að
fleira og fleira fólk hallast að
Sjálfstæðisflokknum. Hann hef-
ur ekki haft neina sýndar-
mennsku eða loddarabrögð í
frammi í sambandi við þessi þýð-
ingarmiklu mál. Hann markaði
stefnu sína í efnahagsmálunum
fyrir kosningarnar 1949. Hann
framkvæmdi hana, ásamt með
Framsóknarflokknum veturinn
1950. Þær ráðstafanir báru mik-
inn og heillaríkan árangur, sem
síðan var spillt með niðurrifs-
starfsemi kommúnista og undir-
lægja þeirra í Alþýðuflokknum.
Þess vegna stendur þjóðin nú
frammi fyrir miklum vanda í
efnahagsmálum sínum. Sjálfstæð-
ismenn hafa ekki hikað við að
vara þjóðina við að styðja niður-
rifsstarf kommúnista. Þeim að-
vörunum hefur ekki verið sinnt
sem skyldi. Þess vegna er komið
sem komið er.
Sjálfsitæðismenn sögðú
sannleikann
Þjóðin veit, að Sjálfstæðis-
menn hafa komið fram af fyllstu
ábyrgðartilfinningu í þessum
málum. Þeir hafa sagt henni
sannleikann, hvort sem hann
hefur verið sætur eða beiskur.
Og þeir hafa framkvæmt það,
sem þurft h^fur að gera og þorað
að standa víð gerðir sínar.
Það er m. a. af þessum
ástæðum, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn eykur nú fylgi sitt
á sama tíma og vinstri glund-
roðinn magnast og hræðslu-
bandalög vinstri flokkanna
riðlast.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
&
np
tar
era e
Ui L
urur
umdir styrjóíd[
en.
Dag Hammarsköld héfur fyr-
ir nokkru lokið för sinni til land-
anna fyrir botni Miðjarðarhafs-
ins, til þess að reyna að stiila þar
til friðar. Ástandið var orðið æði
ískyggilegt, er för Hammarsk jölds
var ákveðin, en svo virðist sem
rætzt hafi úr — og það betur en
flestir gerðu sér vonir um. Þrátt
fyrir að Hammarskjöld bafi tek-
j izt að fá Araba og ísraelsmenn
I til þess að undirrita „ekki-árásar-
! samninga“, 'hefur þegar komið í
i ljós, að samningar þessir eru eng
an veginn tryggir, því að nú þeg-
ar hafa þeir verið brotnir þris-
var sinnum.
4r En þrátt 'fyrir 'það er árang-
> ur sá, er Hammarskjöld náði í
förinni, mjög atbyglisverður. —
Leysti bann þar m. a. deilu Isra-
elsmanna og Sýrlendinga um
not af vatnsmagni árinnar Jórd-
an, en sú deila virtist ætla að
kosta styrjöld. Israelsmenn hafa
lýst því yfir fyrir skömmu, að
þeir ætluðu að hefja byggingu
stíflugarðs yfir fljótið — til á-
veitu, en Sýrlendingar höfðu í
hótunum — og sögðu, að jafn
skjótt og fyrsti steinninn yrði
lagður í þá stíflu, kæmi allur jórd
anski herinn og sýndi hvers hann
er megnugur. Þetta þýddi einfald
lega það, að herir Jórdaníu, Sýr-
lands, Saudi-Arabíu og Egypta-
lands mundu 'þá ráðast gegn Isra
elsmönnum, því að þeir bafa gert
með sér samkomulag þess efnis,
að betfja sameiginlegar aðgerðir,
strax og Israelsmenn gæfu
minnsta tilefni til vopnaðrar á-
rásar. s
i, Lausn Hammarskjölds á mál-
inu var einföld, og leit frékar út
fyrir að hann væri að sætta tvo
óstýriláta og stríðna krakka. —
Skilýrði, sem Sýrlendingar settu
VeU andi iLr'dar:
Bogar í móð.
ÞAÐ er einkennilegt í þjóðlífi
okkar, hvernig allskyns uppá-
tæki geta farið í öldum yfir.
Þetta hefst strax hjá börnunum.
Sum vorin eru sippibanda-vor,
en önnur eru parísarleiks-vor. Og
svo mikið er víst, að þetta vor
ætlar að vera vor boga og örva
hjá drengjunum. Að þessu sinni
eru skylmingar hins vegar ekki
í móð hjá þessum hugumdjörfu
köppum, sem arka um göturnar.
Fullorðna fólkið er ekkert
betra. Menn minnast þess enn að
fyrir nokkrum árum gengu spurn
ingaþættir yfir þjóðina eins og
faraldur. Hvar sem menn stungu
saman fleiri en svona 20 eða 30
nefjum, þá þótti sjálfsagt að þetta
fimm spekingar úr hópnum tröm
uðu sér upp á svið og svöruðu
heimskulegum spurningum á
gáfulegan hátt.
Já eða nei.
NOKKUR ár liðu og afbrigði
komu fram af spurningaþætt-
um. Það var hinn frægi Já og nei-
þáttur. Þá þurftu spekingarnir
sem spurðir voru raunar ekkert
að vita og jafnvel þeir sem
spurðu vissu ekki hið rétta svar.
Dæmi um það var t.d. þegar
spurt var: — Er eldfjallið Hekla
í Rangárvallasýslu? — Rétt svar:
Nei, hún er í Árnessýslu. Og nú
var tekið upp á að verðlauna vit-
levsuna.
í vetur fór nýr faraldur að
ryðja sér rúms. Það eru hin svo
nefndu heilabrot. Þau eiga víst
að vera gáfulegri en spurninga-
þættirnir, enda fá spekingarnir
vfirleitt dálítinn umhugsunar-
frest. Geta þeir setið um sinn með
hönd undir kinn og reiknað út
hinar erfiðu reikningsþrautir eða
íhugað eðlislögmálin.
Hvernig kemst önd
í land?
EIN spurning þessarar tegund-
ar hljóðar svo: í skeri einu
um 200 metra frá landi er önd.
Hvernig á hún að komast í land.
Hún má ekki fljúga, hún má ekki
synda, hún má ekki kafa, hún má
ekki ganga eftir botninum, hún
má ekki taka sér far með báti,
hún má ekki fara með helikopter
né neinu öðru farartæki, hún má
ekki láta sig reka í land, hún má
ekki ganga eftir þurru í land,
þótt það fjari. Hvernig kemst
hún í land?
Nú situr spekingurinn langa
stund úti í horni og hugsar öll
eðlislögmál heimsins svo að svit-
inn bogar af honum. En allt kem-
ur fyrir ekki. Honum dettur eng-
in aðferð i hug, og hann gefst
upp á svarinu.
Svarið er þetta: — Öndin
syndir í land, því að hún tekur
ekkert tillit til þess, þó henni sé
bannað að synda í land.
Heilir hálfvitar.
HIÐ skemmtilega kímniblað
„Spegillinn“ birti nýlega
mjög gott dæmi um hinar gáfu-
legu getraunir. Dæmið er svona:
Kennari í tossabekk var að
gera úrslitatilraun til að sann-
prófa námsgáfur barnanna og
lagði fyrir þau svohljóðandi
dæmi:
Ég fór í búð og keypti: 2 kg af
strásykri (kílóið kostar 3,70), 1
kg af niðurgreiddu smjöri, 10
páskaegg (nokkuð stór), 5 van-
illudropaglös, 4 hárgreiður og 2
rakblöð. — Hvað er ég þá gamall?
Nonni litli reiknaði dæmið eins
og skot. Getið þið gert það?
Svar Nonna litla: Kennarinn
hlýtur að vera 28 ára, því að það
er einn hálfviti heima og hann er
14 ára.
Það má með sanni segja, að slík
ar gáfnaraunir eru helzt hæfar
fyrir heila hálfvita.
Burt með götusteinana.
IFRAMHALDI af því sem stóð
hér í pistlinum mínum um
daginn um götusteinana, þar sem
þess var krafizt að þeir yrðu fjar-
lægðir, því að þeir gerðu ekkert
nema ógagn, hefur mér verið
bent á það, að ekki alls fyrir
löngu varð bifreiðaárekstur á
horni Njarðargötu og Sóleyjar-
götu. Annarri bifreiðinni, lítilli
fólksbifreið hvolfdi svo að hún
skemmdist mikið. Bifreið þessari
hefði aldrei hvolft nema af því
að hjól hen’nar fengu fyrirstöðu
við götustejn þarna. Þess vegna
segjum við: Burt með götustein-
aruu ,
fyrir undirritun „ekki-árásarsátt-
málans", sem Ihin Araibaríkin und-
irritúðú, voru þau, að Israels-
menn skuldbindu sig til þess að
hefja engar virkjunarframkvæmd
ir í Jordan. Átti Hammarskjöld i
mikl-u stríði, er bann reyndi að
miðla málunum, en bvorugum að-
ilanum fékk hann mjakað um
skref frá fyrri yifirlýsingum. En
skyndilega -datt 'hann niður á
lausnina, ef 'svo mætti að orði kom
ast. —
— □ — .
★ Ef Israelsmenn bæfu virkjun
arframkvæmdir í Jordan-Anni, -—
þá væru þeir ékki að brjóta sátt-
málann, sem lá fyrir til undirrit-
unar — heldur væru þeir að
brjóta ákvæði, sem öryggisráðið
'hafði sett árið 1953 — þar sem
það krafðizt þess þá, að Isra-
e.smenn hættu öllum virkjunar-
framkvæmdum, sem til ágreinings
ísraelsmenn segja, að Hammar-
skjöld hafi ekki tekizt að tryggja
friðinn — heldur hafi hann sam-
ið um áframhaldandi vopnahlé.
gætu orðið. Nú gat Ben-Gurion
ekki sagt neitt. Hér var sleginn
varnagli fyrir því að Israelsmenn
legðu í slíkar framkvæmdir, því
að segja má, að Israelsríki hafi
þrifizt undir verndarvæng iSamein
uðu þjóðanna, og það mun mikið
þurfa að ganga á, éf þeir brjóta
ákvæði þau, sem þar eru sett. —
Sýrlendingar gátu þess vegna ó-
bræddir undirritað samninginn,
Oá þar með var stærsti íþröskuld-
urinn ytfirstiginn.
— □ —
★ Eftir viðræður Hammar-
skjölds og egypskra r'áðamanna,
sagði yfirtoersböfðingi egypska
hersins, að Egyptar vildu ékki
leggja út í styrjöld. iSagði bann
að það væri ekki að ástæðulausu
sem Egyptar befðu undirritað
'bina gagnkvæmu samninga við
Israelsmenn, og það væri Egypt-
urn mikill hagur, ef takast mætti
að koma á varanlegum friði á
Gaza-svæðinu.
— □ —
★ Er bandarískir toermálasér-
fi-æðingar voru spurðir að því,
hvort líklegt væri að isl'íkur væri
hugur Egypta, sögðu þeir, að mjög
ósennilegt væri, að lEgyptar
treystu sér út í styrjöld nú, ef
þeir ætluðu sér að hafa nokkuð
gagn af þeim Vopnum, sem Rússar
toáfa að undanförnu sent þeim. —
Töldu þeir að það tæki þá larigau
tíma að fullþjálfa menn sína í
meðferð þeirra vopna. Egyptar
hafa aldrei áður haift slík tæki
með höndum — sem þrýstilofts-
örustu-! og sprengjuflúgvélar, og
nýjustu gerðir skriðdreka. Hamm-
arskjöld várð þess einnig vísari,
að Rússar ihafa látið Egypta
hafa marga kafbííta. og játuðu
egypskir herforingjar það beinlín-
Framh. á bls. 8