Morgunblaðið - 02.11.1956, Blaðsíða 2

s
MORCWnLAÐIÐ
Fðstudagur 2. nðv. 1956
Finnskur sérfræðingur
vinnur að áætlun um
holræsagerð bæjarins
Borgarstjóri leiðréttir ranghermi blaða
GUNNAR XHOUODDSEN borgarstjóri tók til máls á íundi bæ|-
arstjórnar í gær út af blaðaummælum í sambandi við til-
lögu hans frá 4. okt. s. 1. um að gerð skyldi heildaráætlun um
holræsagerð í Reykjavík og nágrenni og leita aðstoðar erlenda
sérfræðings í því efni.
Egyptalarid
— Ungverjaland
Framh. af bls 1
hann jafnframt innrás rúss-
nesks herliðs í landið.
0 Ungverjar hafa sent S.Þ.
tilkynningu þess efnis að
landið hafi sagt sig úr Var-
sjárbandalaginu.
0 Þýzka fréttastofan DPA
sagði frá því í kvöld að ung-
verska stjórnin hafi skýrt
fréttamönnum í Búdapest svo
frá að öflugur rússneskur her
streymi nú inn í Iandið að
austan, einkum hjá Zahony.
Er hér um að ræða tvö fót-
gönguliðsherfylki, mjög vel
búin léttum og þungum vopn-
um. Þá segir einnig í fréttum
að tékkneskar hersveitir bíði
átekta við landamæri ríkj-
anna.
0 Rauði herinn hertók aft-
i*r í kvöld flugvöllinn við
Búdapest. — Flugvél frá flug-
fóíaginu Swissair sem kom
þangað í kvöld var kyrrsett.
Rússar segja að þær erlendu
flugvélar, sem til borgarinn-
ar komi séu hvorki með blóð,
hjúkrunargögn né vistir —
heldur vopn handa frelsis-
sveitunum.
0 Formælandi frelsissveit-
anna sem nú eru allsráðandi
í Búdapest sagði í kvöld að
Rauði herinn hafi umkringt
borgina.
0 Tugþúsundir manna voru
úti á götum höfuðborgarinn-
ar í kvöld og bíða þess með
nokkrum kvíða, hvað gerast
muni.
0 Sagt er að þrír helztu
kommúnistaforingjar Ung-
verjalands séu komnir til
Moskvu. Þeirra á meðal er
Gerö, fyrrverandi aðalritari
ungverska kommúnistaflokks
ins. Fyrri fréttir hermdu að
hann hefði verið skotinn.
0 Mindzsenty kardínáli sem
kominn er til Búdapest sendi
öllum biskupum kaþólsku
kirkjunnar í Ungverjalandi
bróðurlegar kveðjur sínar í
dag.
Framh. af bls 1
bancti við Breta og Frakka.
Það væri þó ekki sama og
styrjöid væri hafin milli land-
anna.
★ ★ ★
I' SRAELSSTJÓRN tilkynnti í
dag að her landsins hefði haft
mikla yfirburði yfir Egypta í
þeim átökum sem komið hefði til
á Gaza-svæðinu. Herstjórn ísraels
manna heldur því fram að her-
inn hafi hertekið 34 skriðdreka
sem Egyptar fengu á sínum tíma
frá Rússlandi og væru skrið-
drekar þessir nú' notaðir gegn
egypzka hernum. Þá heldur her-
stjórnin því einnig fram að ísra-
elsher sé kominn til strandar á
einum stað og hafi króað egypzka
herinn í Gaza inni. Á því lands-
svæði sem ísraelsmenn hafa her-
tekið af Egyptum eru 200 þús.
flóttamenn. Segjast ísraelsmenn
munu halda uppi löggæzlu á
landssvæðum flóttamannanna.
BREXAR MÓXMÆLA
Egypzka herstjórnin segir að
Bretar, Frakkar og ísraelsmenn
hafi gert sameinginlegar loft-
árásir á Egypta, en herstjórn
Breta á Kýpur mótmælir því. Þá
segjast Egyptar hafa skotið niður
6 sprengjuflugvélar Breta, en her-
100 nómumenn
lokoðír inni
NOVA SCOXIA, 1. nóv. — Ó-
staðfestar fregnir herma að
yfir 100 námumenn hafi lok-
azt inni, þegar sprenging varð
hér í námu einni í dag. — Vit-
að er að einn námumaður lézt
í sprengingunni og margir
særðust. Björgunarmenn voru
ekki komnir á slysstaðinn,
þegar síðast fréttist.
Hlutu Nóbels-
verðlaun
STOKKHÓLMI, 1. nóv. — í dag
var úthlutað hér í borg verðlaun-
um Nóbels í eðlis- og efnafræði
Þrir bandarískir vísindamenn
hlutu verðlaunin í eðlisfræði,
William Shockley, J. Bardeen og
W. H. Brattain. Verðlaunin í efna
fræði hlutu Breti og Rússi. Bret-
inn er Hinshelwood, prófessor
við háskólann í Oxford, en Rúss-
inn er N. Semyonov, prófessor
við Moskvuháskólann. — Þetta
er í fyrsta skipti sem Rússi hlýt-
ur Nóbelsverðlaunin frá því að
kommúnistar gerðu byltinguna í
Rússlandi. — Reuter.
stjórn Breta segir aftur á móti
að brezki flugherinn hafi ekkert
tjón beðið í bardögunum. Egypzk-
ar orrustuflugvélar, þ. á. m. rúss-
neskar MIG-15 þotur, réðust á
sprengjuflugvélar Breta og
Frakka í dag.
í STRÍÐI
Talsmaður egypzku stjórn-
arinnar sagði í dag að Egypt-
ar litu svo á að þeir ættu í
stríði við Breta og Frakka.
Hann sagði að Egyptar hug-
leiddu það nú, hvort ekki væri
rétt að þeir segðu sig úr S. Þ.,
þar sem þeim hefði ekki tek-
izt að koma í veg fyrir að
stórveldi réðust á smáþjóð.
Nasser Egyptalandsforseti hélt
ræðu í dag. Hann sagði að úr-
slitakostir Breta og Frakka hefðu
verið frekleg móðgun við Egypta.
Egyptar gætu aldrei fallizt á að
her þessara þjóða hernæmi Súez-
skurðinn. Forsetinn sagði enn-
fremur: Við munum verja land
okkar, meðan nokkur maður er
uppi standandi. Allir Egyptar eru
hermenn. Við höfurn góðan her og
næg vopn. — Herlög gilda nú í
Egyptalandi og er Nasser her-
stjóri landsins.
NÁLGAST SÚEZ
í kvöld tilkynnti herstjóm
Frakka að brezk og frönsk
herskip nálguðust Súez-skurð-
inn.
í loftárásum Breta og Frakka
í dag á Súez sökktu þeir egypzku
herskipi í skurðinum, svo að nú
eru siglingar um hann stöðvaðar.
★ ★
INS og að framan getur, varð
þingfundur Neðri málstof-
unnar heldur sögulegur. Því má
bæta við, að Eden lýsti því yfir
eftir hléið að Bretar og Frakkar
hefðu ekki sagt Egyptum stríð á
hendur. Hér væri aðeins um lög-
regluaðgerðir að ræða og gætu
S.Þ. gripið í taumana, þegar þeim
væri lokið. Forsætisráðherrann
gaf þessar yfirlýsingu þegar
stjórnarandstæðingar höfðu lengi
hrópað að íhaldsráðherrunum og
krafizt þess að því væri svarað.
hvort um styrjöld væri að ræða.
Gaitskell lýsti því yfir að Verka-
mannaflokkurinn liti svo á, að
framkoma Breta væri brot á sátt-
mála S.Þ. Hann krafðist þess að
hernaðarframkvæmdir væru
stöðvaðar, þangað til Allsherjar-
þingið hefði fjallað um málið.
Þá sagði Gaitskell að brezka
þjóðin bæri kinnroða fyrir fram-
komu stjórnarinnar. Bevan tók í
sama streng. Umræðurnar í þing-
inu héldu áfram í allan dag og
lýsti hermálaráðherrann því m.a.
yfir, eins og herforingi Breta og
Frakka hafði gert áður, að loft-
árásirnar miðuðu að því einu að
lama egypzka flugherinn. Hann
sagði að margar egypzkar her-
flugvélar hefðu verið eyðilagðar
á jörðu niðri, svo og birgða-
geymslur og flugvellir.
SLÍTA STJÓRNMÁLASAM-
BANDI VID FRAKKA
Jórdaníumenn slitu í dag
stjórnmálasambandi við
Frakka. Bretar hafa heitið því
að nota ekki bækistöðvar sín-
ar í Jórdaníu til árása á Eg-
ypta. Þá hefur sýrlenzka
stjórnin kallað heim sendi-
herra sína í Lundúnum og
París. í dag komu saman til
fundar í Bagdad, íranskeisari
og forsætisráðherrar Sýrlands,
íraks og Pakistans. — Lönd
þeirra eiga aðild að Bagdad-
bandalaginu. Á fundinum er
rætt um atburðina fyrir botni
Miðjarðarhafs.
★ ★
ORSÆTISRÁÐHERRAR Nýja
Sjálands og Ástralíu héldu
ræður í dag og lýstu yfir stuðn-
ingi sínum við aðgerðir Breta og
Frakka. Menzies, forsætisráðh.
Framh. á bls. 15
Borgarstjóri kvaðst hafa lagt
tillögu sína fyrir bæjarverkfræð-
ing, deildarstjóra holræsadeildar
og borgarlækni, áður en hann
bar hana fram og hefðu þeir ver-
ið henni samþykkir.
Hefði strax eftir samþykkt
tillögunnar verið ráðinn
finnskur sérfræðingur, Makk-
onen, að nafni til verksins og
kom hann hingað til undir-
búnings. Vinnur hann að verk-
inu með starfsmönnum sinum
erlendis en mun koma hingað
nokkrum sinnum sáðar til frek-
ari athugunar. Makkonen verk
fræðingur telur sig geta lokið
verkinu á misseri.
Holræsagerð er meðal stærstu
og dýrustu framkvæmda á veg-
um bæjarfélagsins og þarf mik-
illa aðgerða. Kvaðst borgarstjóri
hafa lýst því á fundinum 5. okt.
og getið þess að mikil tæknileg
vinna væri unnin en hins vegar
væri skortur á verkfræðingum.
HVERS VEGNA ER LEITAÐ
ERLENDRAR AÐSTOÐAR?
Eftir fundinn gerðist svo það,
sagði borgarstjóri, að Alþýðu-
blaðið, Tíminn og Þjóðviljinn
hefðu gert sér upp orð út af þessu
máli. Blöðin hefðu borið sig fyrir
ýmsum ummælum, sem þau við-
höfðu um „mistök“, „kunnáttu-
leysi“ og „óreiðu“ í starfi verk-
fræðinga, en allt væri þetta stað-
lausir stafir og einstök málsmeð-
ferð, sem gæti orðið til að tor-
tryggja verkfræðinga í augum
almennings.
Borgarstjóri sagði að það væri
furðulegur misskilningur að
túlka það að leitað væri erlendrar
aðstoðar, sem vantraust á inn-
Ienda menn. Minnti borgarstjóri
á að núverandi ríkisstjórn hefði
nýlega kvatt 2 erlenda hagfræð-
inga til að gera tillögur um efna-
hagsmál landsins en það dytti
engum í hug að leggja það út sem
vantraust á innlenda hagfræð-
inga. Á sl. ári hefði verið leitað
aðstoðar erlendra lækna vegna
mænusóttarfaraldurs, en þó væru
tii ágætir íslenzkir læknar á
þessu sviði. Ekki hefði þetta verið
túlkað sem vantraust á íslenzka
lækna. Borgarstjóri kvaðst nefna
þetta dæmi til að sýna fram á að
fráleitt er að telja að erlendrar
aðstoðar sé einungis leitað vegna
þess að íslenzkir menn kunni
ekki til verka. Borgarstjóri
kvaðst frábiðja sér að hann sé
borinn fyrir illmælum um verk-
fræðinga bæjarins. „Bærinn hef-
Uppskeruhátíð
garðyrkjumanna
REYKJUM, Mosfellssveit. —
Garðyrkjubændafélag Kjalarnes-
þings var haldinn að Hlégarði
nýlega. Var þar samankomið yfir
200 manns af félagssvæðinu sem
nær yfir Mosfellssveit, Reykjavík
og nágrenni. Meðal annarra
komu garðyrkjubændur og gestir
þeirra úr Borgarfirði og Ámes-
sýslu.
Slíkar upskeruhátíðir eru mjög
vinsælar hér, enda töðugjöld í
sveitum að mestu að leggjast nið-
ur í þeirri mynd sem tíðkaðist
áður fyrr.
Til skemmtunar var kórsöngur,
ávörp, söngur og dans. Stjórn
félagsins á þakkir skildar fyrir
að stuðla að nánari kynningu
sveitafólksins svo og aukinni við-
kynningu þess og forystumaima
iFélags garðyrkjumanna. — J.
ur verið svo hepplnn", sagði
borgarstjóri, „að fá í þjónustu
sína marga prýðilega menntaða
og starfhæfa verkfræðinga,
sem ég ber fullt traust
til.“ — Hins vegar væri milc-
ill skortur á verkfræðingum ea
af því hlytist dráttur á einstök-
um verkefnum, sem ljúka þyrftL
Þess vegna væri leitað erlendrar
aðstoðar í einstökum tilvikum.
Fulltrúar minnihlutaflokk-
anna gátu fáu svarað en á það
má minna að þeir hafa margoft
sýnt að þeir hafa mjög horn i
síðu verkfræðinga bæjarins, eina
og m.a. kom fram út af afgreiðslu
síðustu fjárhagsáætlunar bæjar-
ins, þegar minnihlutinn lagði til
að skera stórlega niður fjárveit-
ingar til verkfræðideildar
Reykjavíkurbæjar.
Ók á blaðsölufurn
KEFLAVÍK, 1. nóvember. — Það
óhapp vildi til í Keflavík í dag
kl. 3, að vörubifreið er ók upp
Hafnargötuna þurfti skyndilega
að hemla allsnöggt, vegna um-
ferðarinnar, en við það sprungu
hemlarörin og rann bíllinn aftur
á bak niður götuna. Bílstjórinn
sveigði bíllinn upp á gangstéttina
til þess að koma í veg fyrir slys,
en þar sá hann engan á gangi.
Lenti pallur bílsins á Bókabúð
Keflavíkur og braut gluggapóst
í nýbyggðum blaðsöluturni þar.
Skemmdist blaðsölutuminn all-
verulega en ekkert slys varð á
fólki. — Þótti þetta snarlega gert
af bílstjóranum og forðaði hann
með þessu stórslysum, sem áreið-
anlega hefðu annars orðið.
— Ingvar.
Reynl a$ ná kerinu
á flot
AKRANESI, 1. nóvember. — í
dag var gerð tilraun til þess að
koma steinkerinu, sem dregið var
upp í sumar með innanverðri
bátabryggjunni, á flot. Er búið
að steypa yfir 12 hólf í kerinu
og dæla lofti í þau.
í dag milli 4 og 5 er stóð á
háflóði var tilraunin gerð. Var
til þess fenginn hafnarferjan og
tveir „trukkbilar“ er toguðu í
öfluga vírstrengi, er brugðið var
í stálblokkir i kerinu. Mjakaðist
kerið 1,4 metra, við öll átökin.
í nótt verður gerð tilraun á
nýjan leik, að ná kerinu á flot,
en háflæði er milli kl. 4 og 5.
— Oddur.
Tvö minniháttar tiys
ígær
í GÆRMORGUN varð það slys
í Tryggvagötu, að bifreið og bif-
hjól rákust saman, með þeim af-
leiðingum, að maðurinn er á
bifhjólinu var, féll í götuna,
hlaut áverka á andliti og heila-
hristing. Var þetta Þorbergur
Gunnarsson, Tjarnargötu 3. Var
hann fyrst fluttur á Slysavarð-
stofuna, en síðan heim tii sín.
Þá varð það slys í vöruskemmu
Eimskip um kl. 16 í gærdag, að
maður féll ofan af pokahlaða og
meiddist nokkuð á höfði. Var
honum einnig ekið á Slysavarð-
stofuna, en síðan heim til sín.
— Allsherjarþingið —
Lundúnum, 2. nóv. — Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
AUKAFUNDUR AUsherjarþingsins hófst í kvöld og var
fulltrúi Chile í forsæti. Fundurinn hófst með einnar
mínútu þögn og skyldu fulltrúar nota þann tíma tii bæna-
gjörða._Þetta er í fyrsta skipti síðan S. Þ. voru stofnaðar
sem Allsherjarþingið er kallað saman tii skyndifundar.
Þingið ákvað að taka fyrir dagskrármálið með 67 atkvæð-
um, 7 ríki sátu hjá, en Bretar og Frakkar greiddu atkvæði
á móti því að styrjöldin í Egyptalandi væri tekin til um-
ræðu. — Síðan hófust umræðurnar. Fulitrúi Ceylons harm-
aði árás Breta og Frakka, fulitrúi Breta sagði að aðgerðir
Breta og Frakka hefðu verið ill nauðsyn og þær miðuðu
einungis að því að binda endi á ófriðarástandið við Mið-
jarðarhaf. Fulltrúi Egypta sagði að það væri yfirskin hjá
Bretum og Frökkum að þeir hefðu skorizt í leikinn til að
hindra að siglingar um Súez-skurð stöðvuðust. Hann sagði
ennfremur að ekkert mark væri á því takandi, þegar Bretar
segðu að þeir mundu hertaka borgir Egyptalands til bráða-
birgða. Þeir sögðu þetta sama, sagði Egyptinn, 1882, þegar
þeir hertóku allt landið.
★ ★ ★
Fulltrúi Bandaríkjanna hvatti Allsherjarþingið til
að kref jast þess að bardögum verði hætt í Egyptalandi.
Fór hann þess á leit við þingið að það hætti ekki
störfum fyrr en vopnaviðskiptum væri hætt.