Morgunblaðið - 02.11.1956, Blaðsíða 17

Föstudagur 22. nðv. 1956
MORCUyBLAÐIl
17
Súezmálin á eina hlið, átökin
milii Jordaníu og ísraelsmanna
á aðra, og yfirdrottnun Rússa yfir
milljónum manna í löndum, sem
áður voru frjáls, og þrá ekkert
heitara en að fá frelsi á ný. (Sbr.
síðustu atburði í Ungverjalandi
og Póllandi. Framkomið eftir
að þessi ræða var flutt). Allt
bendir þetta til, að púðurtunnan
geti sprungið þegar minnst varir,
og þá verður hlutleysi engrar
þjóðar virt, fremur en áður,
hversu friðelsk., sem hún kann
að vera. Við, líkt og aðrar þjóð
ir verðum því - að velja eða
hafna, og það er öll frarntíð
þessa lands undir því komin, að
við veljum rétt. En valið .verður
þvi aðeins rétt, að þeir fulltrúar,
sem sendir eru á þing, og gera
þar út um þessi mál, séu nægilega
víðsýnir og þjóðhollir, og láti
hagsmuni landsins sitja í fyrir-
rúmi fyrir flokkshagsmunum og
valdafýkn. En reynzlan liefur
sýnt, að til þess er núverandi
ríkisstjórn og þeim fulltrúum sem
hana styðja ekki treystandi.
EFNAHAGSMÁLIN ÞRIÐJA
STÓRVANDAMÁLIÐ
Þriðja stóra vandamálið, sem
þingið fær að glíma við og verð-
ur að leysa, eru efuahagsmál
þjóðarinnar.
Formaður Framsóknatflokks-
Ins hefur haldið því fratu um
langt skeið, og endurtekið pað
nú í ræðu nýlega, að allt efna-
hags- og fjármálakerfi þjóðarinn-
ar sjé helsjúkt. Og Sjálístæðis-
flokkurinn er talinn eiga á því
alla sök, þó að Framsókn hafi
reyndar farið með fjármálin í
landinu í síðustu sjö ári.t, og þar
hafi fjármálaspekingurinn Ey-
steinn Jónsson setið við stýrið
með sínum alkunna dugnaði og
alkunnu speki. Á kosningafund-
unum í sumar héldu þeir Her-
mann og Eysteinn þessu óspart
fram, og sögðu það allt Sjálf-
stæðismönnum að kenna. Allt
sem vel hefði verið gert í sam-
slarfi við Sjálfstæðismenn væri
Framsóknarmönnum að þakka
knúð fram af þeim gegn harð-
skeyttri andstöðu Sjálfstæðis-
manna, og allt sem miður hafi
farið væri Sjálfstæðismönnum
að kenna, knúð fram af þeim
gegn harðskeyttri andstöðu Fram
sóknarmanna. Eg geri ráð fyrir
því, að þessi sami söngur hafi
verið sunginn hér við síðustu
kosningar. En trúið þið tilheyrend
ur góðir þessum fullyrðingum?
Ég veit að þið trúið þeim ekki,
og enginn, sem kynnt hefur sér
þessi mál trúir þessari fjarstæðu.
Mér dettur ekki í hug, að ætla
piér þá dul, að telja nokkrum
manni trú um, að allt sem vel
var gert hafi einungis verið að
þakka Sjálfstæðismönnum, og
allt sem miður hefur farið, ein-
ungis að kenna Framsóknarmönn
um. Þessi verk 611, góð eða ill
eru sameiginl. verk beggja flokk-
anna, sem þeir bera sameigi-
lega ábyrgð á, og sem hefðu orð-
ið enn áhrifarík., betri og meiri,
ef Framsóknarflokkurinn hefði
ekki svikið samslarfið, eins og
bent hefur verið á. En ég skal
bregða hér upp örfáum myndum
af gangi þessara mála, svo að
þið getið dæmt um það, tilheyr-
endur góðir, hvor flokkanna hafi
lagt þyngra lóð á vogskálarnar
til velferðar landi og þjóð.
Þegar stjórn Alþýðuflokksins
eettist að völdum haustið 1947,
var samið um, að Jóhann Þ.
Jósefsson tæki við fjármálaráð-
herraembættinu, en Eysteinn við
menntamálunum og Bjarni Ás-
geirsson við landbúnaðarmálun-
um. Samið var jafnframt um
það, að ríkisstjórnin öll skyldi
bera ábyrgð á afgreiðslu greiðslu-
hallalausra fjárlaga, svo lengi,
sem stjórnarsamstarfið stæði.
Emil Jónsson fór þá með við-
skiptamálin.
ÓHEILINDIN 1 SAMSTARFINU
VI® FRAMSÓKN
Ég var þessi ár formaður fjár-
veitingarnefndar. Ég minnist þess
vel, að í hvert sinn, sem þáver-
andi fjármálaráðherra varaði við
óeðlilegum útgjöldum var svar
Framsóknarmannanna jafnan
það, að ef hann vildi ekki taka
við þeim, þá skyldi hann bara
segja af sér, því að það mundu
finnast nógu margir til að þyggja
sætið. Og þó höfðu þeir tekið
að sér að vera meðábyrgir um
öll útgjöld. Og það var ekki ó-
sjaldan, að einmitt þeir notuðu
atkvæði stjórnarandstöðunnar til
þess að koma fram margvísleg-
um útgjaldatillögum gegn vilja
fjármálaráðherra, og ein þeirra
var sú, svo að dæmi séu nefnd,
að samþykkja að láta ríkissjóð-
inn kaupa gamalt blaðarusl fyrir
300 þús. kr., sem að sjálfsögðu
var samþykkt með stjórnarand-
stöðunni gegn vilja Sjálfstæðis-
manna. Þannig kom fram ábyrgð
Framsóknarmanna þá og sam-
starfsvilji.
Seinni hluta þingsins 1948—49,
vildi Framsóknarflokkurinn gera
þá breytingu á viðskipta og inn-
flutningreglunum, að skömmtun-
arseðlarnir væru látnir gilda,
sem innflutningsleyfi og að sett
yrði á miklu strangara skömmt-
unarkðrfi og verðlagseftirlit. En
þetta gat Sjálfstæðisflokkurinn
ekki samþykkt. Út af þessu m.a.
urðu svo stjórnarslit, þingrof og
nýjar kosningar, um haustið
1949.
Alþýðuflokkurinn tapaði
þeim lcosningum fylgi, en Fram-
sókn vann nokkuð á, en sameig-
inlega gátu þeir ekki myndað
stjórn, án þátttöku þriðja aðila.
Við þetta myndast enn stjórnar-
kreppa. Aðkallandi vandamál
biðu úrlausnar sem ekki var unnt
að skjóta á frest. Og til þess að
forða þinginu frá þeirri smán, að
senda á ný inn utanþingss' jórn
tók Sjálfstæðisflokkurinn að sér
að mynda ríkisstjórn, þó að hann
væri í minni hluta, og undirbúa
framtíðarskipun efnahagsmál-
anna. Lagði hann fram tillögur
um þetta eftir áramótin, en jafn-
skjótt og þær voru lagðar fram
á Alþingi, lýsti Framsóknarflokk-
urinn vantrausti á ríkisstjórnina
út af þessum tillög'um, en mynd
ar stjórn með Sjálfstæðismönnum
örfáum dögurn síðar, til þess að
framkvæma þær tillögur, sem
fram höfðu verið lagðar, og hann
þá hafði lýst vanþóknun sinni
á. Er nú hægt að hugsa sér
meiri vesældóm af ábyrgum
stjórnmálaflokki, eða meira á-
byrgðarleysi, og hringlandarhátt?
um og þorpum mögulegt, að koma
yfir sig húsnæði. Voru það ósam-
starfshæíir menn og óþjóðhollir,
sem unnu að því, að fá afnumið
óvinsælustu stofnun landsins
fjárhagsráð, milduðu skattalögin,
komu á Almannatryggingalög-
gjöfinni gegn vilja Framsóknar-
flokksins og tryggðu fé til henn-
ar, tryggðu framlög til vega, brúa
og símalagninga meira en nokkru
sinni áður, og komu á margvís-
legum öðrum umbótum í menn-
ingarmálum, mannúðarmálum og
framkvæmdum. Voru það glæpa-
menn á borð við Suður-Ameríku
bófaflokka, eins og Sjálfstæðis-
menn eru nefndir af Framsóknar-
flokknum ,sem undirbjuggu raun
hæfar aðgerðir til að viðhalda
jafnvægi í byggð landsins, og
sömdu um margra milljóna kr
framlög til þeirra mála á síðasta
þingi við Framsóknarmenn, sem
þeir sviku þjóðina um á síðustu
stundu. Þetta og margt fleira
hefur verið þáttur Sjálfstæðis
manna í baráttu fyrir betri lífs-
kjörum fólksins. Og það þarf
meira en meðal fólsku af sam-
starfsflokki, að ætla að kenna
þeim mönnum um allt sem miður
fer í þjóðlífinu og þakka sér allt
sem vel var gert. Og það er þung-
ur og óréttlátur dómur á dóm-
greind almennings í landinu, að
ætlast til þess, að hann trúi slíkri
fjarstæðu.
4ki
UMBÓTA ÞÖRF Á EFNAIIAGS-
KERFINU
Hitt er svo annað mál og þessu
óskylt, að efnahagskerfi þjóðar-
innar hefur raskast svo, að þar
er umbóta þörf. Ekki fyrir gjörð-
ir Sjálfstæðisflokksins, lieldur
þrátt fyrir aðvaranir hans. En
um það er að saka þá menn, sem
nú ætla sér að bjarga málunum
og finna til þess engar leiðir aðr-
ar en þær, sem Sjálfstæðismenn
bentu á og vildu fara, en Fram-
sóknarflokkurinn hafði ekki
manndóm í sér til að hafa sam-
starf um að framkvæma. Er það
haft fyrir satt, að þegar sérfræð-
ingarnir, sem stjórnin fékk utan-
lands frá til þess, að ræða þessi
mál og gefa sér ráð, hafi bent
aðeins á þær sömu leiðir, út úr
efnahgaserfiðleikunum, sem Sjálf
stæðismen hafa marg bent á og
barist fyrir að farnar yrðu, en
ekki fengið fylgi annara til að
koma frarn, að þá hafi Hannibal
orðið að orði á stjórnarfundi
Jæja, er það þá svo, að engar
aðrar leiðir finnast færar, en þa>r
sem íhaldið hefur alltaf verið að
berjast fyrir.
Alla tið síðan að Framsóknar-
flokkurinn var stofnaður ,nú fyrir
40 árum hefur hann haft Reykja
vik og nágrenni og fólkið, sem
þar býr, sem Grílu á fólkið í hin
um dreifðu byggðum landsins. í
höfuðstaðnum og umhverfis hann
sóknarflokkurinn aldrei rætur.
Þegar þið því lesið næst áróðurs-
greinar í Tímanum um braskar-
ana í höfuðstaðnum og allt ill-
þýðið, sem þar býr, og vill ekki
fylgja Framsóknarfl., eða heyrið
þetta í ræðum þeirra Framsóknar
manna, þá skuluð þið athuga,
hvort ýmislegur annar fróðleikur,
sem þessir menn flytja ykkur,
muni ekki vera af sama toga
spunninn.
INNLIMUN KOMMA OG
KRATA í FRAMSÓKN
Það kann að verða langt eða
skammt til næstu kosninga. Um
það verður ekkert spáð. En það
er haft fyrir satt, að áður en það
komi til, ætli Framsóknarflokk-
urinn að hafa innlimað að fullu
Alþýðuflokkinn, og það má vel
vera að honum takist það, zð
ganga að honum dauðum. Hann
ætli sér þá að koma á saina
kosningarbandalagi við Komma
og nú var við Alþýðuflokkinn,
og þannig að ná enn miklu fleiri
kjördæmum og þingfulltrúum. Er.
gamallt máltæki segir: „Kongur
vill sigla, en byr hlýtur að ráða“.
Sjálfstæðisflokkurinn mun telja
það skyldu sína vegna framtíð-
ar þessa lands, að hefja harða
sókn á öllum vígstöðvum, sækja
alstaðar fram og vinna alls stað-
ar á í næstu kosningum. Hrinda
að íullu því gerræði, sem nú á
FRAMSOKN ABYRGÐARLAUS
Eysteinn Jónsson var þá gerð-
ur að fjármálaráðherra. Þær
erlendu stofnanir, sem veittu okk
ur efnahagsaðstoð, gerðu það
beinlínis að skilyrði, að ef þær
ættu að halda því áfram, þá yrði
að fást trygging fyrir því, að fjár
lög ríkisins yrðu jafnan afgreidd
greiðsluhallalaus, en sú trygg
ing gat ekki verið örugg, nema
með ábyrgð Sjálfstæðismanna á . að þroskast allskonar ósómi>
afgreiðslu þeirra. Abyrgð Fram
sóknarflokksins höfðum við feng
ið reynslu af, og hún var ekki
meira virði en uppáskrift þrota-
bús á víxil.
Hér fóru því saman tillögur
Sjálfstæðisflokksins í efnahags-
málunum og ábyrgð þeirra á af-
greiðslu fjárlaga. Og hvernig
reyndist svo þetta?
Á árunum 1951 til 1955 urðu
tekjur ríkissjóðs rúmlega 700
milljónum króna meiri en áætl-
að var á fjárlögum. Voru það
vondir eða ábyrgðarlausir sam-
starfsmenn, sem stóðu að slíkri
afgreiðslu fjárlaga árum saman?
Var það sjúkt fjárhagskerfi, sem
gat gefið ríkissjóði slíkar tekjur
fram yfir áætlun? Og þó byggðu
menn á þessum árum meira upp
á öllum sviðum af varanlegum
verðmætum til lands og sjávar en
á nokkru öðru tímabili. Voru
það óþjóðlegir braskarar, sem
byggðu upp togaraflotann, efldu
fiskveiðasjóðinn, byggðu áburð-
arverksmiðjuna, undirbjuggu og
tryggðu fé til sementsverksmiðj-
unnar, undirbjuggu og stóðu að
rafvæðingu landsins og útveguðu
fé til þeirra framkvæmda, lögðu
grundvöllinn að þeirri byltingu,
sem orðið hefur í jarðrækt og
húsabyggingum í sveitum lands-
ins, og gerðu fólki í kaupstöð-
kreppti hendurnar. Konurnar,
sem áttu margar andvökunætur
yfir börnunum sínum, til þess að
geta hlúð sem bezt að þeim, til
þess að gera þau sem nýtasta
borgara þjóðfélagsins. Konurnar,
sem marga nóttina biðu í ofvæm
eftir makanum, sem á landi eða
á sjó var að verki fyrir neimil-
ið, umkringdur hættum á allar
hliðar. ömmurnar, sem sögðu
barnabörnunum sínum ævintýr-
in um fljúgandi klæði, sem fyrir
þrotlaust starf þessa fólks er
orðið að veruleika, og flytur okk-
ur nú heilbrigða og sjúka lands-
horna og landa á milli. Og ég sé
líka fyrir mér hér mennina, sem
byltu um jörðinni með berum
höndum, til þess að gefa niðjun-
um betri lífskjör, mennina, sem
ruddu björgunum úr veginum,
að hann yrði eftirkomendum
greiðfærari. Fyrir allt þetta strit
hefur þjóðin orðið, það sem hún
er í dag, frjáls og fullvalda menn
ingarþjóð með bjarta framtíð, og'
fegurra land. En er rétt að fórna
öllum þessum verðmætum á alt-
ari pólitískra spekulanta? Á að
afhenda þau þjóðum, sem ber eru
að því að kúga þegnana og neita
þeim um allt rétt læti? Ég sé hér
einnig fyrir mér æskuna, fegurri,
betri og þróttmeiri en æsku
flestra annara landa, sem ég hefi
kynnzt, og það er hennar verk,
að sjá um, að fórnirnar, sem feð-
að beita þjóðina af valdasjúkum | ur og mæður færðu á altari um-
pólitískum ævintýramönnum. I hyggju, ástar og erfiðleika, verði
Hér í þessu héraði eigið þið
kost á því, að fylkja ykkur um
mann, sem í hvívetna hefur sýnt
það, að hann hefur verið þeim
vanda vaxinn, er honum hefur
verið trúað fyrir, og hefur aflað
sér trausts allra þeirra manna,
sem við hann hafa átt viðsk'ipti,
af hvaða flokki, sem þeir hafa
verið. Fylkið ykkur því fast sam
an konur og karlar, ungir sem
gamlir, og sendið hann á þing
við næstu kosningar, cn hryndið
þeim fulltrúa, sem í dag hefur
skipað sér £ þá fylkingu á Al-
þingi, sem vinnur gegn frjálsræði
og lýðræði í landinu.
EFLING SJÁLFSTÆÐISFL. TIL
HAGSÆLDAR ÞJÓÐ-
FÉLAGINU
Ég sé hér fyrir framan mig í
kvöld hina eldri kynslóð, sem nú
er að afhenda öðrum verlcefnin.
Fólkið, sem margra ára strit risti
rúnir á andlitin, beygði bakið og
til þess, að gera þetta land enn
byggilegra, enn auðugra, enn
frjálsra en nokkru sinnL fyrr, en
til þess, að svo megi verða þarf
að efla sem mest og bezt stefnu
hins frjálsa framtaks, stefnu
frelsisins, stefnu lýðræðis og
þingræðis, stefnu Sjálfstæðis-
flokksins.
Þá mun þessari þjóð vegna vel,
þá mun hún afla sér virðingar
og vináttu allra frelsiselskandi
þjóða, og' hafa við þær farsæla
samvinnu.
Alhnba
Verkfrcebiþjónusia
TRAUSTM
Skólavör'busHg Jð
Simi 3 2624
alls konar klækir, alls konar illt
siðferði og þar eiga allir að gera
fólkinu út á landsbyggðinni allt
til ama og erfiðis. Það er þessi
Grímsbylýður, sem á að vera
því valdandi, að fólkið í byggð-
inni býr við erfið kjör og minni
þægindi. öll þessi ár hefur Fram-
sóknarflokkurinn unnið að því
markvisst, að skapa fjandskap á
milli þessa fólks og hinna sem
búa í öðrum landshlutum og
talið sig vera sjálfkjörinn aðila
til þess að fara með hagsmunamál
hinna síðara og þá jafnframt kraf
ist trúnaðar þess og fylgis. Nú er
það svo, að á þessum árum hafa
þúsundir manna flutzt úr byggð-
um landsins til Reykjavíkur og
nágrennis, og fjöldi þeirra fylgt
Framsóknarflokknum heima í
héraði, en þegar þeir hafa skipt
um bústað, hafa þeir í flestum til
fellum einig skipt um pólitíska
skoðun. Þeir hafa fundið, að
þarna hefur búið fólk, sem er af
sama stofni og aðrir landsmenn,
eru sömu eiginleikum gæddir,
jafn elskulegir og traustir í öll-
um viðskiptum og eiga enga þá
ljótu eiginleika, sem þeim var
sagt heima, að væru mest ráðandi
í fari þeirra. Og hé-r leið fólk-
inu vel, var ötult og frjálslegt
og undi við sitt. En í höfuðstaðn-
um og nágrenni hans festi Fram-
Gerfileður og plastdúkar
til iðnaðar og annarra nota.
GÓLFDÚKAR
BORÐDÚKAR
Framleiddir af:
VEB Zweenfurther Kunstleder — und
Wachstuehfabrik, Borsdorf bei Leipzig.
Vinsamlegast hafið samband við umboðs-
menn vora: JAKOB LÖVE
Ásvallagötu 52 — Reykjavík
Deutscher Innen- und Aussenhandel
TEXTIL
Berlín W 8, Behrenstrasse 46 — Símnefni: DIATEX
Þýzka Alþýðu-lýðveldið.