Morgunblaðið - 11.12.1956, Blaðsíða 12

12
M ORGVNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 11. des. 1956
ustMiifrttt
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónssun.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Ásmundsson.
Lesbók: Ámi Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600.
Askriftargjaid kr. 25.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
Bíkisstjdrn, sem er orðin
oð gjolti
ÞEGAR ríkisstjórnin tilkynnti
s.l. fimmtudag, að hún hefði sam-
ið við Bandaríkjamenn um áfram
haldandi dvöl varnarliðsins hér á
landi um óákveðinn tíma gat eng-
um dulizt að stjórnin var í raun
og veru orðin að gjalti. Stefna
hennar hafði beðið stórkostlegt
skipbrot. Flokkar hennar höfðu
beinlínis myndað stjórnina um
það meginfyrirheit að varnarlið-
ið skyldi flutt úr landi.
Málgögn stjórnarflokkanna
hafa svo í marga mánuði svívirt
Sjálfstæðisflokkinn fyrir það, að
hann vildi einn íslenzkra stjórn-
málaflokka hafa varnarlið í land-
inu á „friðartímum".
Eldurinn logaði alls
staðar undir
Stjórnarflokkarnir undir for
ystu Hermanns Jónassonar og
kommúnista héldu því þannig
fram, að vegna „andans frá Genf“
og sífellt batnandi friðarhorfa í
heiminum bæri að svipta ísland
vörnum þess.
Á þessu hafa blöð kommúnista,
Framsóknar og krata þrástaglazt
allt frá 28. marz, er þeir sam-
þykktu hina frægu strútstillögu
sína, sem mestan fögnuðinn vakti
í Moskvu, en sló óhug á vestræn-
ar lýðræðisþjóðir og bandamenn
íslendinga.
. 1 þessu sambandi er ástæða til
þess að rifja upp ummæli Ólafs
Thors formanns Sjálfstæðis-
flokksins á Alþingi s.l. fimmtu-
dagskvöld, er hann ræddi hið
mikla „ofaníát“ stjórnarflokk-
anna. Hann komst þá m.a. að orði
á þessa leið:
„Ég segi það nú við kappann,
Hermann Jónasson: Ykkur var
nær að láta minna fyrir 28. marz.
Þá þóttust þið geta sagt öllum
heiminum það, að nú væri ekki
neitt ófriðarbál lengur eða ófrið-
arhætta í veröldinni. En þá log-
aði eldurinn alls staðar undir og
hefur nú gosið upp svo áberandi
á þessum tveimur stöðum og raun
ar svo ótrúlega mörgum stöðum
í heiminum, að það ætti nú ekki
að þurfa mjög mikla spekinga
til að skilja, að því fer svo fjarri
að hættan væri þá liðin hjá. Því
fór svo fjarri að allir viti bornir
menn hlutu að skilja að það var
ekki“.
Álit Atlantshafsráðsins
Kjarni málsins er vissulega
þessi, sem formaður Sjálf-
stæðisflokksins bendir á. Allir
vitibornir menn hlutu að sjá
það á s.l. vori og sumri að eld-
urinn logaði alls staðar undir.
Það voru engir friðartímar
ninnir upp. Krúsjeff brosti að
vísu framan í allt og alla. En
rússneska kommúnistastjórn-
in hafði hvergi sýnt samnings-
eða friðarvilja sinn í verki. .
fslendingar fengu líka ótví-
ræða sönnun fyrir áliti allra
bandalagsþjóða sinna í Atlants-
hafsbandalaginu þegar íslenzku
stjórninni barst álitsgerð Atlants-
hafsráðsins á miðju sumri. Ekki
aðeins varnarmálasérfræðingar
þeirra, heldur hver einasti ábyrg-
ur stjórnmálaleiðtogi þeirra taldi
því fara víðsfjarri að friðarhorf-
ur hefðu batnað svo, að ástæða
væri til þess að gera ísland varn-
arlaust. Ráðið lagði þvert á móti
mikla áherzlu á það, að stórauk-
in hætta væri leidd yfir íslenzku
þjóðina og bandalagsþjóðir henn-
ar ef varnarliðið yrði flutt héðan.
Þess vegna fór það þess eindregið
á leit að hér yrði haldið uppi
vörnum framvegis.
Nota Ungverjaland og
Súez til skjóls
Auðvitað hlaut Framsóknar-
flokknum og Alþýðuflokknum að
verða það ljóst, þegar þetta álit
Atlantshafsráðsins lá fyrir, hafi
þeim ekki verið það ljóst áður, að
þeir höfðu flanað út í háskalegt
ævintýri með kommúnistum.
Engir „friðartímar“ voru runnir
upp. Krúsjeff-brosið hafði ekki
fært íslandi frekar en öðrum
vestrænum löndum neitt aukið
öryggi. Hér var því eins rík þörf
fyrir varnir og nokkru sinni fyrr.
Leiðtoga Hræðslubandalags-
flokkanna brast manndóni og
kjark til þess að viðurkenna
þetta nokkrum vikum eftir að
þeir höfðu myndað ríkisstjórn
með kommúnistum, til þess að
gera ísland varnarlaust. Nú hafa
þeir hins vegar fundið skjól til
að skríða í. Það eru atburðirnir
í Ungverjalandi og átökin um
Súez. Nú þykjast þeir réttlæta
stefnubreytingu sína með þeim.
En alþjóð þekkir nú vinnu-
brögð þessara herra. Eldurinn
logaði alls staðar undir, þegar
þeir samþykktu tillögu sína 28.
marz og byggðu þar með brú yfir
til kommúnista. Leiðtogar allra
þjóða Atlantshafsbandalagsins
lýstu hana flan eitt og heimsku-
pör. Framsókn og kratar geta
því ekki notað atburðina í Ung-
verjalandi og átökin um Súez,
sem skjólfat yfir stefnubreytingu
sína nú. Glapræði þeirra og á-
byrgðarleysi gagnvart vörnum
og öryggi íslands og þjóðar þess
hefur verið afhjúpað.
Hortugheit Alþýðu-
blaðsins
Það sýnir svo dæmalausan
skort á háttvísi þegar Alþýðu-
blaðið ræðst með offorsi á leið-
toga Sjálfstæðisflokksins (cyrir
að hafa komið ókurteislega fram
við utanríkisráðherra í umræð-
unum á fimmtudaginn. Sannleik-
urinn er sá, að stjórnarandstað-
an tók yfirlýsingu hans einkar
hóflega, þakkaði honum meira að
segja fyrir þátt hans i stefnubreyt
ingu stjórnarinnar.
Auðvitað var ekkert eðlilegra
en að ráðherran yrði að standa
ábyrgur gerða sinna, þegar hann
neitaði að svara eðlilegum og
sjálfsögðum fyrirspurn'um er
snertu þetta stóra mál.
Alþýðublaðið ætti að venja
sig af slíkum hortugheitum. Þau
eru fyrst og fremst því sjálfu til
vanvirðu.
Hin grimmdarfulla að-
för Rússa að ungversku þjóðinni
hefur orðið til þess, að’komm-
únistaflokkar á Vesturlöndum
riða nú til falls. Flest málgögn
kommúnista í lýðræðislöndunum
hafa tekið upp hanzkann fyrir
i Rússa og reynt að réttlæta þjóð-
armorðið í Ungverjalandi. Hefur
þessi afstaða kommúnistablað-
anna komið mjög flatt upp á
marga óbreytta flokksmenn — og
hina „nytsömu sakleysingja". Má
nefna sem dæmi, að um 30%
danskra kommúnista hafa sagt sig
úr flokknum — og mikil ólga er
nú innan hans — sem og annarra
kommúnistaflokka.
Allt þykir nú benda til
þess, að danski kommúnista-
flokkurinn klofni, ef formaður
hans, Aksel Larsen, lætur ekki af
formennsku. í janúarmánuði kem
ur ársþing flokksins sarnan — og
er búizt við, að þeir flokksmenn,
sem harðast hafa dæml Rússa-
þjónkun flokksforystunnar, reyni
að velta Larsen úr sessi. Larsen
hefur nú ekki getað ieynt því
lengur, að nann er rammur stalin-
isti — og í danska konuaúmsta-
flokknum mun nú diaga til úr-
slita með stalinistunum og and-
stæðingum þeirra svo sem í
Kreml. Larsen og hans félagar
eiga von á mjög eindreginni and-
stöðu, því að nýlega kröfðust all-
margir flokksmenn þess, að um-
ræður á þinginu yrðu opinberar,
eða — að skýrt yrði greinilega
frá þeim í kommúnistamálgagn-
inu „Land og Folk“. Hins vegar
hefur Larsen ekki fallizt á það,
en hefur aftur á móti lagt til, að
skýrt yrði frá störfum þingsins
í sérstöku blaði, sem aðeins yrði
sent meðlimum flokksins.
Blöð lýðræðisflokkanna
í Danmörku telja, að öll rök hnígi
í þá átt, að kommúnistaflokkur-
inn klofni, ef ekki tekst að víkja
Larsen og hans félögum úr valda-
stólum. Telja þau, að þá verði
stofnaður nýr flokkur, fiokkur
„vinstri-socialista". Slíkur flokk-
ur eigi alls ekki svo litla framtið
fyrir sér, því að víst þykir, að
mikill hluti kommúnista gengi
honum á hönd — og emmg fleiri.
sem óánægðir hafa verið með
socialdemokrata. Það má því með
sanni segja, að danski kommún-
istaflokkurinn sé hætt kominn —
og örlög hans vexða ráðin eftir
áramótin. Fullvíst er, að stalin-
istunum, með Larsen í farar-
broddi, þykir ekki glæsilegt að
hugsa til þess að verða einangrað-
ir í Moskvu-flokknum — og verða
sviptir verkalýðsblæjunni, a. m.
k. í nánustu framtíð.
kJ íðan Ungverjaland
komst á dagskrá hafa miklar
sviptingar verið innan kommún-
istaflokksins. Margir hafa gengið
af línunni eins og fyrr segir og
kommúnistum hefur hvarvetna
í landinu verið sýnd mikil andúð
og fyrirlitning. Margir áhrifa’-
Axel Larsen á nú um tvennt að
velja: Að halda forystunni í
flokknum og standa einangraður
eftir — eða láta forystuna af
hendi, beygja sig fyrir and-
stalinistunum.
miklir menn í þjóðfélaginu hafa
risið upp og greitt kommúnist-
um hvert höggið á fætur öðru,
en einna athyglisverðust er þó
talin grein sú, er próf. Mogens
Fog skrifar í desemberhefti „Frit
Danmark“. Mogens Fog hefur
aldrei verið meðlimur kommún-
istaflokksins, en aftur á móti hef-
ur hann verið þeim mjög hlið-
hollur og meira að segja verið
kjörinn á þing fyrir þá. Hefur
hann jafnan verði mikill áhrifa-
maður og hafa kommúnistar not-
fært sér nafn hans eftir beztu
getu í áróðri sínum.
lL grein þeirri, er Fog
skrifaði, réðist hann harkalega á
kommúnista fyrir Moskvuþjónk-
unina — og kom þessi afstaða
hans dönskum almenningi mjög
á óvart og jafnframt varð hún
mikið áfall fyrir kommúnista.
Segir hann, að afstaða dönsku
kommúnistaforingjanna til fram-
ferðis Rússa í Ungverjalandi sé
ekki „dönsk“ afstaða. Kveður
hann mikla andstöðu vera gegn
„flokkslínunni" innan flokksins
— og sé þar jafnt um að ræða
menntamenn og verkamenn.
Margt þessa fólks hafi frá
blautu barnsbeini Ijáð flokknum
starfskrafta sína og staðið ein-
huga með honum í blíðu og
stríðu. Hins vegar hafi almúginn
ekki getað fellt sig við afstöðu
foringjanna til Ungverjalands-
málanna — og hafi flokksforyst-
an þá kennt fólk þetta við „fas-
ista“ og „moldvörpur". Á þann
hátt hafi flokksforystan afhjúpað
sig hrapalega.
Bók fyrir yngstu
lesendurna
BÓKAÚTGÁFAN Björk sendir &
jólamarkaðinn smábarnabók sem
nefnist Láki. Hún er 7. bókin í
bókaflokknum — skemmtilegu
smóbarnabækurnar — sem allar
eru ætlaðar litlum börnum til
lestrar. Þessi bók — Láki — er
eftisr Grete Janus og Mogens
Hertz og hefur áður komið út
eftir þau í þessum bókaflokki
smábarnabókin Stubbur, sem er
mjög vinsæl meðal yngstu les-
endanna. Þýðinguna gerði Sig-
urður Gunnarsson skólastjóri,
Húsavík.
Önnur hver síða er mynd-
prentuð í tveimur litum.