Morgunblaðið - 04.04.1957, Qupperneq 16

MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 4. apríl 1957
lfl
I
A
ustan
Edens
eftir
John
Steinbeck
5
sinn og hún bjó sig undir að ná
sambandi við hann „fyrir hand-
an“, eins og hún orðaði það sjálf.
Hann kom heim sex vikum eftir
fæðingu Adams. Hann hafði misst
hægri fótinn, rétt fyrir neðan hné.
Hann hökti á klunnalegum og
illa tegldum tréfæti, sem hann
hafði sjálfur búið til úr óvönduð-
um eikarstaf. 1 vasanum hafði
hann blýkúlu, sem hann lagði á
stofuborðið. Það var hún sem hann
hafði verið látinn bíta í, meðan
fóturinn var sagaður af honum.
Cyrus, faðir Adams, var hálf-
gerður gallagripur — hafði allt-
af verið léttúðugur og til í tusk-
ið. Hann hafði notið herþjónustu-
tíma síns, þótt stuttur væri og
sakir léttúðar sinnar hafði hann
hinn mesta unað af heræfingun-
um, flakkinu, fjárhættuspilinu og
vændiskonunum, sem jafnan ein-
kenna líf hermannsins.
Að æfingatímanum liðnum var
hann svo sendur suður á bóginn
með herdeild sem stefnt var gegn
Suðurríkjaliðinu og einnig það
var nokkuð, sem átti við hann —
að sjá nýja staði, stela hænsnum
og skreppa með Suðurríkja-stelp-
unum upp í heystakkana. Honum
var líka hlíft við hinu gráa, öm-
urlega tilbreytingaleysi langvar-
andi • flutninga og smábardaga.
Það var einn vormorgun, um kl.
átta f.h., að hann kom auga á
fyrsta fjandmanninn og kl. hálf
níu fékk hann riffilkúlu í hægri
fótmn, sem kurlaði legginn og
tætti hold frá beini. Jafnvel þá
var hann heppinn, því að rétt í
sömu andránni hörfuðu óvinirnir
til baka og herlæknirinn kom þeg-
ar á vettvang.
Cyrus Trask leið ægilegar kval-
ir í fimfn mínútur, á meðan verið
var að skera trefjarnar í burtu og
saga beinið sundur. Tannaförin á
blýkúlunni sönnuðu það. Og þján-
ingarnar voru ill-þolanlegar, með-
an sárið var að gróa aftur, við
hina miður hreinlegu aðbúð, sem
sjúkrahúsi þess tíma höfðu að
bjóða. En Cýrus var gæddur
þreki og lífsorku, svo að ekkert
beit á hann.
Hins vegar varð hann fyrir
þeirri óheppni, er hann var farinn
að haltra um á tréfætinum, að fá
lekanda af svertingjastelpu, sem
þjónustaði hann á bak við viðar-
hlaða og tók tíu cent fyrir greið-
ann. Nokkru síðar, er hann sann-
færðist, á sársaukafullan hátt, um
það, hvernig heilsu hans var kom-
ið, haltraði hann dögum saman
um næsta nágrennið og leitaði
stúlkunnar.
Hann sagði skálafélögum sínum
aídráttarlaust, hvað hann hygð-
ist gera, þegar hann fyndi hana.
Hann ætlaði að skera af henni eyr
un og nefið og fá peningana sína
aftur. „Hún skal verða algerlega
óþekkjanleg, þegar ég verð búinn
að handfjatla hana“, sagði hann
glottandi. „Útlit hennar skal þá
verða þannif, að enginn, jafnvel
ekki fullur Indíáni, vildi snerta
hana með járntöngum, hvað þá
berum höndunum". En þessa
leiksystur hans hlýtur að hafa
grunað ásetninginn, því að fund-
um þeirra bar aldrei saman, svo
p.ð vitað sé.
Þegar Cyrus útskrifaðist af
E’úkrahúsinu, var svo að sjá, sem
öll mein hans væru læknuð að
fullu, en samt fór svo, þegar hann
kom aftur heim til Connecticut, að
hans fyrsta verk var það, að sýkja
eiginkonu sína af lekanda.
Frú Trask vai fölleit kona og
veikluleg, sem lifði sínu eigin sér-
staka innra lífi. Hinir heitustu
sólargeislar megnuðu ekki að roða
vanga hennar og aldrei sást bros
se-ja spékoppr í kinnar hennar.
Hún notaði trúarbrögðin sem lækn
islyf við þjáningum lífsins og
□-
-□
Þýðing:
Sverrir Haraldsson
□-
-□
raunum og hún skipti um trúar-
brögð eftir því hverjar þjáning-
arrar voru í hvert skiptið. Þegar
hún varð þess vís, að hún þarfn-
aðist ekki þeirrar guðspeki, er hún
hafði iðkað, til þess að ná sam-
bandi við látinn eiginmann, fór
hún að litas t um eftir nýrri óham-
ingju og pessa óhamingju fann
hún brátt ' þeim sjúkdómi, er Cyr
ur hafði komið með úr stríðinu.
Jafnskjótt og henni varð það ljóst,
að eitthvað gekk að henni, fann
hún upp nýja guðfræði. Hinn sam
einandi Guð hennar varð nú Guð
hefndarinnar — sá guðdómur,
sem að hennar dómi veitti mesta
fullnægingu allra þeirra, er hún
hingað til hafði þekkt.
Henni veittist mjög auðvelt
að kenna ástand sitt vissum
draumum, er hana hafði dreymt,
meðpn maður hennar var að heim-
an. En sjúkdómurinn var ekki
nægileg refsing fyrir hina losta-
fullu næturóra hennar. Hinn nýi
Guð hennar var hreinasti snilling-
ur, þegar um refsingu var að
ræða. Hann krafðist fórnar af
henni. Hún rannsakaði sál sína, í
leit að einhverju því er húrt gæti
í eigingjamri auðmýkt boðið og
loks komst hún að þeirri niður-
stöðu, að hún yrði að fórna sjálfri
sér.
Hún var tvær vikur að skrifa
sitt hinzta bréf, með útsstrikunum
og leiðréttingum. 1 þessu bréfi ját
aði hún á sig afbrot, sem hún gat
með engu móti ha'fa framið og
sakir, sem áttu enga stoð
í veru- 0f; þv{ ag ^ þeim árum var það
leikanum. Og eina tunglskins-
bjarta nótt klæddist hún svo
skrúða, er hún hafði látið gera
sér á laun, og drekkti sér í polli,
sem var svo grunnur, að hún varð
að leggjast á hnén og halda höfð-
inu niðri í vatninu. Þetta krafðist
mikils viljastyrks og þegar hún
loks tók að missa meðvitundina,
hugsaði húi til þess með gremju,
að hvíti kjóllinn hennar myndi
nú verða leirugur og ataður for,
þegar að henni yrði komið.
Og sú varð líka raunin á.
Cyrus Trask syrgði konu sína
með hjálp brennivínskúts og
þriggja félaga úr hernum, sem
komið höfðu við hjá honum á leið
inni heim til Maine.
Hvítvoðungurinn Adam grét
mjög ákaft í fyrstu, því að syrgj-
endumir höfðu alveg gleymt að
seðja hungur hans, en Cyrus bætti
fljótt fyrir þau mistök. Hann
bleytti tusku í brennivíni og lét
svo bamið sjúga hana og þegar
hann hafði þannig bleytt tuskuna
þrisvar-f jórum sinnum, sofnaði
Adam. Eftir það vaknaði hann
öðru hverju og bar sig mjög illa,
en fékk þá alltaf tuskuna nývætta
í brennivíninu og sofnaði.
Hvítvoðungurinn lá í drykkju-
vímu í tvö og hálft dægur og eng-
inn veit, hvaða áhrif slíkt hafði á
heilastarfsemi hans, en hins veg-
ar kom í ljós, að áhrifin á efna-
skipti líkamans voru góð: Að
þessum tveimur og hálfu dægri
liðnum, hafði drengurinn fengið
sannkallaða hestaheilsu. Og þegar
faðirinn fór loks út á þriðja degi
og keypti geit, drakk Adam litli
mjólkina af beztu lyst, kastaði
henni upp, drakk meira og kast-
aði ekki upp.
Faðirinn óttaðist eklsi þessi við-
brögð sonarins, því að slík voru
og hans eigin viðbrögð.
Er mánuður var liðinn frá
dauða eiginkonunnar, varð seytján
vetra bóndadóttir, þar í nágrenn-
inu, fyrir vali Cyrus Trasks. Hann
gekk beint og raunsætt til verks
og enginn gat verið í nokkrum
vafa um tilgang hans. Hann var
heiðarlegur og sanngjarn. Faðir
stúlkunnar hvatti til bónorðsins.
Hann átti tvær dætur yngri og
Alice, sú elzta, var seytján ára.
Þetta var fyrsti biðillinn, sem til
hennar leitaði.
Cyrus varð að ná í konu, til að
annast uppeldi Adams. Hann
þarfnaðist kvenmanns til að hirða
um húsið og matreiða og vinnu-
konur heimtuðu mikið kaup. Auk
þess var hann maður á bezta
aldri, þróttmikill og fullur Hfs-
orku og þarfnaðist konulíkama og
slíkt kostar líka peninga, gangi
maður ekki í heilagt hjónaband.
Að hálfum mánuði liðnum hafði
Cyrus beðið stúlkunnar, kvænzt
henni, sofið hjá henni og gert
hana þungaða.
Ekki fannst nágrönnunum hann
flýta framkvæmdunum neitt um
SHlItvarpiö
Fimmtdudagur 4. apríl;
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50-—14,00 „Á frívaktinni", sjó-
mannaþáttur (Guðrún Erlends-
dóttir). 18,00 Fornsögulestur fyr-
ir börn (Helgi Hjörvar). 18,30
Framburðarkennsla í dönsku,
ensku og esperanto. 19,00 Har-
monikulög. — 19,10 Þingfréttir.
— Tónleikar. 20,30 Erindi: Hvaða
rök færir nútímamaðurinn fyrir
algeru bindindi? (Brynleifur
Tobíasson). 20,55 íslenzk tónlist-
arkynning: Verk eftir Björgvin
Guðmundsson. Flytjendur: Guð-
munda Elíasdóttir, Þuríður Páls-
dóttir, Guðmundur Jónsson, Krist-
ir.n Hallsson o. fl. Fritz Weiss-
happel leikur undir á píanó og
undirbýr tónlistarkynninguna. —
21,30 Útvarpssagan: „Synir trú-
boðanna" eftir Pearl S. Buck; X.
(Séra Sveinn Víkingur). 22,10
Passíusálmur (40). 22,20 Sinfón-
ískir tónleikar. (Hljóðritað á tón-
leikum í Þjóðle'khúsinu 18. febrú-
ar s.l.). 23,10 agskrárlok.
Föstudagur 5. apríl:
Fastir liðir eins og venjulega.
13,15 Lesin dagskrá næstu viku.
18,00 Leggjum land undir fót:
Börnin feta í fótspor frægra land
könnuða (Leiðsögumaður: Þor-
varður Örnólfsson kennari). —.
18,30 Framburðarkennsla í
frönsku. 18,50 Létt lög. — 19,10
Þingfréttir, — Tónleikar. 20,20
Daglegt mál (Arnór Sigurjónsson
ritstjóri). 20,25 Erindi: Sendimað
ur landsverzlunarinnar; — fyrri
hluti (Ólafur Þorvaldsson þing-
vörður). 20,50 Prentarakvöld: —■
Samfelld dagskrá. Þættir úr sögu
íslenzkrar prentlistar og sögu
Hins íslenzka prentarafélags, við-
töl við fjóra roskna prentara,
lestur þriggja ungra ljóðskálda o.
fl. — Árni Guðlaugsson og Pétur
Haraldsson búa dagskrána til
flutnings. Auk þeirra koma fram:
Ágúst Jósefsson, Guðbrandur
Magnússon, Jón Árnason, Svein-
björn Oddsson, Þóra Elfa Björns-
son, Björn Bragi, Jóhann Hjálm-
arsson, Baldvin Halldórsson, Ell-
ert Magnússon og Guðbjörn Guð-
mundsson. 22,10 Passíusálmur
(41). 22,20 Upplestur: Böðvar
Guðlaugsson les nokkur gaman-
kvæði úr bók sinni „Brosað í
kampinn". 22,35 Tónleikar: Björn
R. Einarsson kynnir djassplötur.
23,10 Dagskrárlok................
Skrifstofustúlka
Opinber stofnun óskar að ráða stúlku til skrifstofu-
starfa. Þarf helzt að kunna vélritun og hafa ein-
hverja tungumálakunnáttu.
Laun eftir launalögum.
Eiginhandarumsókn, með upplýsingum um aldur
og menntun, sendist afgreiðslu Morgunhlaðsins fyr-
ir 8. apríl, merkt: „Skrifstofustúlka —2537“.
mjög eðlilegt og að öllu leyti venju
legt, að karlmaðurinn sliti út úr
þremur-f jórum eiginkonum, með
ofnotkun, á meðal-langri manns-
ævi.
Alice Track hafði marga aðdáan-
lega eiginleika. /.. heimilinu var
hún óþreytand: ’.-eingerninga-
kona. Hún var c’ ’ : neitt sérlega
ásjáleg og þess vegna ’ urfti Cyrus
ekki að gæta hennar fyrir öðrum
mönnum. Augu hennar voru vatns
blá, hörundið grátt og guggið og
tennurnar srakkar, en hún var ó-
venjulega hraust og kvartaði
aldrei, jafnvel ekki um meðgöngu-
tímann. Enginn vissi, hvort hún
vildi sjálf ala börn eða ekki. Hún
var aldrei spurð um það og hún
sagði aldrei neitt óspurð.
Að dómi Syrus var einmitt
þetta hennar mikla dygð. Hún
lét aldrei neina skoðun í ljós og
þegar Cyrus talaði, virtist hún
hlusta, án þess að gera hlé á starf
sitt.
Æska Alice Trasks, reynsluleysi
hennar og fámælska, allt virtist
það henta Cyrus hið bezta. Hann
hélt áfram að reka búskapinn, eins
Lampaskerma
Efni
Kögur
Leggingar
Gardíntibuðin
LAUGAVEGI 18
FORD ’53
breyttur sendiferða, 6 cyl. til sölu og sýnis í
og næstu daga við
BARÐANN HF. ,
Skúlagötu 40.
Tilboð óskast.
dag
Málverkasýning
Eggerts Guðmundssonar
í Bogasal Þjóðminjasafnsins opin alla daga
klukkan 2—10 síðdegis.
M A R K Ú S Eftir Ed Dodd
I óhappi að velta á svelli, réðust
allir hinir hundarnir á hann.
stilla til friðar, hafa þeir sært
Anda alvarlega.