Morgunblaðið - 05.05.1957, Blaðsíða 10

M
MORCVffBLAnia
Surmudagur 5. maí 1957
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónssun.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Ami Óla, sími 3045.
Augjýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 30.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
Trúin á framtíðina
UTAN UR HEIMI
Enska hirðin tekur upp alþýð-
legri háttu
ISLENDINGAR hafa verið
bjartsýn þjóð og þrautseig.
Þess vegna hafa þeir á liðnum
tíma sigrazt á margvíslegum
erfiðleikum og byggt upp þrótt-
mikið menningarþjóðfélag í landi
sínu.
Einstaklingsframtakið hefur
verið hyrningarsteinn hinna
miklu framfara síðustu áratuga.
Það hefur skapað þjóðfélaginu
bolmagn til stórbrotinna fram-
kvæmda í þágu heildarinnar.
Án dugnaðar, framtaks og
framsýni mikils fjölda einstakl-
inga úr öllum stéttum, til lands
og sjávar, hefði hinu íslenzka
þjóðfélagi ekki reynzt mögulegt
að beita sér fyrir fjölþættum um-
bótum í þágu almennings í land-
inu. Þetta er aðeins afleiðing
þeirrar alkunnu staðreyndar, að
sterkt þjóðfélag verður ekki
byggt upp án sterkra og athafna-
samra einstaklinga.
Óheillavænleg áhrif
Hinar stöðugu hótanir núver-
andi ríkisstjórnar gagnvart ein-
staklingsframtakinu í landinu
eru þess vegna ekki aðeins
heimskúlegar. Þær eru stórhættu
legar og hljóta að hafa óheilla-
vænleg áhrif á þjóðarhaginn. —
Þessi áhrif eru raunar þegar far-
in að koma í ljós. Óvissa og
glundroði í efnahagsmálum
landsmanna lama framtak þeirra.
Atvinnulíf dregst saman og at-
vinna þverr.
Einna greinilegast koma
hin óheillavænlegu áhrif
stjórnarstefnunnar fram í
þeirri staðreynd, að frá þeim
degi, er stjórnin settist að
völdum, má sparifjármyndun
í landinu heita stöðvuð. Leiðir
af því margvíslega erfiðleika,
svo sem tilfinnanlegan skort
á fjármagni til áframhaldandi
stuðnings við íbúðabyggingar
í landinu.
Fyrrverandi ríkisstjórn hófst
handa um merkilegar nýjungar á
því sviði. Hundruð manna fengu
lón árlega til þess að bæta úr
húsnæðiserfiðleikum sínum. Sam
tals hafa yfir þrjú þúsund manns
fengið lán hjá lánadeild smá-
ibúða og hinu nýja veðlánakerfi,
sem fyrrverandi ríkisstjórn beitti
sér fyrir.
Nú má þessi starfsemi heita
stöðvuð. Núverandi ríkisstjórn
hefur stöðvað sparifjármyndun
landsmanna. Hennar eina úrræði
er álagning nýs stóreignaskatts,.
sem þó á aðeins að gefa 7—8
millj. kr. árlegar tekjur í ríkis-
sjóð næstu 10 árin. En af því
fé fær veðlánadeildin aðeins 5—6
millj. kr. á ári.
Fólksflótti úr landi
Það er því staðreynd, að mynd-
un og starf núverandi ríkisstjórn
ar hefur haft í för með sér ugg
og öryggisleysi. Þessa uggs verð-
ur fyrst og fremst vart meðal
alþýðu manna, sem fyrst verður
fyrir barði atvinnuleysis og kyrr-
stöðu. Þeir þjóðfélagsþegnar, sem
eitthvað hafa getað safnað í
sarpinn til erfiðari tíma hafa
meira mótstöðuþrek. Þeir geta
upa nokkurt skeið a. m k. mætt
erfiðleikunum án þess að þeir
bitni verulega á lífskjörum
þeirra. Verkafólk sjómenn,
smærri atvinnurekendur til
sjávar og sveita verða fyrstir
að herða að sér mittisólina
vegna kyrrstöðustefnu vinstri
stjórnarinnar.
Það er athyglisvert, að á
þessu ári hafa fólksflutningar
frá íslandi farið mjög veru-
lega í vöxt. Er auðsætt að sú
staðreynd rekur rætur sínar
til þess óvissuástands, sem
stjórnarstefnan hefur skapað
í landinu.
ísland á mikla möguleika
En þetta öfugstreymi verður
að hætta. ísland býður þjóð sinni
mikla möguleika, sem dugandi,
bjartsýn og þróttmikil þjóð get-
ur hagnýtt. Við eigum víð og
fögur landsvæði, sem bíða rækt-
unar, milljónir hestafla af ó-
virkjuðu vatnsafli, ólgandi hita í
iðrum jarðar og gjöful fiskimið,
sem með aukinni vernd geta gert
íslenzkan sjávarútveg að blóm-
legri atvinnugrein, er veitir
miklum fólksfjölda lífvænlega
atvinnu og afkomu.
íslenzka þjóðin getur því
horft bjartsýn og vongóð móti
framtíð sinni. Hún þarf því
hvorki að flýja land né leggja
árar í bát heima fyrir.
Hagnýting kraftanna
En því aðeins getur þessi þjóð
verið bjartsýn, að hún beri gæfu
til þess að hagnýta sína eigin
krafta. Það gerir hún ekki ef
stjórnarvöldin telja það skyldu
sína og æðsta boðorð að hafa í
frammi stöðugar hótanir við ein-
staklingsframtakið í landinu.
Umfram allt verðum við að
gera okkur það Ijóst, að efling
framleiðslunnar er höfuðnauð-
syn. Þess vegna þarf að glæða
áhuga æskunnar á þátttóku
í framleiðslustarfinu til lands og
sjávar. A því hafa þingmenn
Sjálfstæðisflokksins vakið sér-
staka athygli í þingsályktunar-
tillögu, sem þeir hafa flutt á
Alþingi. Þar er á það bent, að
einn fimrnti hluti sjómanna á
íslenzka fiskiskipaflotanum er
nú útlendingar.
Landbúnaðurinn á einnig við
mikla erfiðleika að etja sökum
skorts á mannafla. Þessi forna
undirstöðuatvinnugrein íslend-
inga er þess vegna allt of víða
orðin að þrotlausu striti fárra
manna.
Þátt fyrir hina öru tækni og
þróun er ekki hægt að komast
af án virkrar þátttöku mikils
fjölda fólks í framleiðslustörfun-
um. Lífskjör þessarar þjóðar eins
og annarra þjóða byggist á þvi,
að hún taki þróttmikinn þátt í
aðalatvinnugreinum sínum. Með
því skapast möguleikar til þess
að vinna að margs konar fram-
förum og stuðla að blómlegu
menningarlífi þjóðarinnar.
Enn umfram allt þurfa ís-
Xendingar að trúa á framtíð
sína og efla einstaklingsfram-
takið til þess að skapa hér
rúmgott, réttlátt og þroska-
vænlegt þjóðfélag.
U m síðustu helgi birtu
Lundúnablöðin allnýstárlegar
myndir. Þær voru af Elisabethu
drottningu, Margréti prinsessu og
fleirum úr Windsor-fjölskyld-
unni. Voru myndirnar teknar við
veðreiðar í lok vikunnar — og
var hið tigna fólk meðal áhorf-
endanna. En nú sat drottning og
fylgdarlið hennar ekki í stúku
eins og venja er. Hún skartaði
ekki sínu fegursta, eins og hún er
vön, þegar hún lætur sjá sig við
tækifæri sem þetta. Nei, Og
meira að segja sáust engir líf-
verðir á vakki umhverfis kon-
ungsfólkið. Þær Elisabeth og
Margrét komu til veðreiðanna
eins og húsmæður, sem hlaupið
hafa snöggvast úr eldhúsinu. Þær
voru hversdagslega klæddar,
dönsk blöð segja, að þær hafi
verið með handklæði bundið um
hárið.
F réttin um atburð
þennan og myndirnar hneyksl-
uðu marga af eldri kynslóðinni í
r
Aætla bvggingu
margra kjarn-
orkuvera
STOKKHÓLMI, 2. mai. — Svíar
gera nú áætlanir um byggingu
kjarnorkuvera til rafmagnsfram-
leiðslu. Fyrsta raforkuverið þess-
arar tegundar verður byggt í
Farsta við Stokkhólm — og munu
framkvæmdir hefjast innan tíðar.
Áætlað er, að árið 1966 verði sjö
orkuver komin í notkun. — Á
næstu 14 árum þar á eftir er á-
ætlað að sjö ný orkuver verði
reist árlega. Árið 1980 á varma-
framleiðsla kjarnorkuveranna að
vera komin upp í 30 milljarða
megakaloriur.
Orkuverið í Farsta á að fram-
leiða 90.000 kw.
Þá búast Svíar við því að eiga
nægt uranium um ófyrirsjáanlega
framtíð, en vinnsla þess er hins
vegar mjög dýr.
Englandi. En það er þýðingar-
laust að fást um þetta, því aug-
ljóst er, að mikil stefnubreyting
hefur orðið innan ensku hirðar-
innar. Haft er fyrir satt, að þau
Elísabeth og Filip prins hafi á-
kveðið að slaka mjög á öllum
hirðvenjum svo og öryggisverð-
inum.
líingað til hefur Elísa-
beth drottning aldrei farið í öku-
för án þess að löng röð af lög-
reglumönnum ækju bæði á und-
an og eftir bifreið hennar. Hvar-
vetna, þar sem hún hefur haft
viðstöðu, hafa lögreglumenn, ein-
kennisklæddir og óeinkennis-
klæddir haft nána gát á henni og
verið tryggir verðir hennar.
Þegar drottning hefur ekið um
London hefur her manns ætíð
verið sendur á undan til þess að
ryðja drottningunni braut. Alla
jafnan hafa þessar „ruðnings-
sveitir" fengið stjórn umferðar-
ljósa í sínar hendur og séð um,
að bifreið drottningar þyrfti
aldrei að stanza við gatnamót.
Ennú bregður svo við,
að Elísabeth hefur ákveðið, að
hér eftir verði engir lögreglu-
þjónar á bifreiðum né bifhjólum
í fylgd með henni, er hún ekur
um London. „Ruðningssveitirn-
ar“ verða einnig lagðar niður —-
því nú mun drottning aka um göt
urnar eins og aðrir borgarar og
taka það sem sjálfsagðan hlut,
að smátafir verði við umferðav-
ljós „ef hún lendir á rauðu“. All-
ar daglegar ferðir hennar verða
því hér eftir óformlegar. Drottn-
ing vill nálgast þjóð sína meira,
hún vill komast í nánari tengsl
við þegnana.
0 g Filip prins, maður
hennar, hefur tekið sömu stefnu.
Sennilega hafa fáar tilkynningar
frá konungshöllinni vakið jafn-
mikla athygli og á dögunum, er
tilkynnt var, að Filip hefði ráðið
til sín einkaritara — almúgamann.
að nafni James Orr. Orr þessi
er gamall æskufélagi Filips, ó-
kvæntur, gegnir nú þjónustu í
lögregluliðinu í Kenya. Orr er
aðeins eldri en Filip — og þegar
þeir voru saman í skóla á sínum
tíma, var Filip einn af „undir-
mönnum“ Orrs. Orr var lífið og
fjörið í skólalífinu, eins konar
foringi skólapiltanna, og Filip
reyndi eins og hinir „litlu strák-
arnir“ að gera Orr allt til hæfis.
Þeir léku saman knattleiki og
léku einnig saman í gamanleik-
um, sem settir voru á svið í skól-
anum.
egar Orr var inntur
eftir því á dögunum hvernig hon
um litist á nýju stöðuna sagði
hann: Ég sé, að ég hef alls ekki
verið vondur við „litlu strákana".
Hann mun innan skamms halda
heimleiðis og setjast að í höllinni.
Hann kveðst munu verða feim-
inn, því að hann þekkti þar eng-
an nema Filip. Og nú er það
Orr, sem stendur í sporum „litlu
strákanna".
Margrét prinsessa kemst þarna i vlnfengl við hund eins af áhorf-
endum.
Margrét prinsessa, Elísabeth drottning og frænka þeirra sitja í
grasinu fyrir framan áheyrendur. Margrét reykir vindling í munn-
stykki og Elísabeth tekur myndir af veðreiðunum. Allir skemmta
sér vel.