Morgunblaðið - 28.05.1957, Qupperneq 2

s
MOnCTJNfíl 4Ð1Ð
Þriðjudagur 28. mai 1957
Hansen
Kampmann
Jörgensen
Dahlgaard
Philip
Pedersen
Starcke
Olsen
— Stjórnarmyndun í Danmörku
Frh. af bls. 1.
ný emhætti. Bomholt var t. d.
áður menntamálaráðherra og
J. O. Krag var efnahags- og at-
vlnnumálaráðherra. Þetta er
fyrsta meirihlutastjórnin í Dan-
mörku í þess orSs venjulegu
merkingu síffan 9. apríi áriff
1940, er meirihlutastjórn Staun-
ings og Munchs var breytt í
þjóðlega samsteypustjórn meff
fulltrúum frá öllum stóru flokk-
unum.
★ ★ ★
Hin nýja stjórn H. C. Hansens
mun formlega verffa útnefnd á
morgun. Þá fer fráfarandi stjórn
á fund konungs, en nokkra síff-
ar gengur hin nýja stjórn fyrir
konung.
★ ★ ★
Þeir flokkar, sem standa aff
hinni nýju stjórn, hafa gert
meff sér mjög ýtarlegan mál-
efnasamning. Þau mál, sem
ekki er tekin bein afstaffa til,
munu flokkamir ræffa um
frekar. Gengiff er út frá, aff
þaff, sem ekki næst samkomu-
lag um, verði ekki hreyft aff
sinni. Sérstaklega er búizt viff
aff þaff ákvæði í frumvarpi
jafnaffarmanna til skattalaga,
sem fyrir hefur legið, aff frá-
dráttur á sköttum viff ákvörff-
un skattskyldra tekna, verffi
felldur niffur, nái ekki fram
aff ganga. Affalatriðin í mál-
efnasamningnum eru þessi:
1) Lagðir verði á nýir neyzlu-
skattar, sem munu nema um
175 millj. danskra króna. A-
ætlað er að um 100 millj. af
þessari upphæð verði lagt á
drykkjarvörur og tóbak.
2) Komið verði á skyldusparn-
aði, sem nemi um 100 millj.
kr. og verða gefin út ríkis-
skuldabréf fyrir hinu spar-
aða.
3) Lagður skal 10% ágóðaskatt-
ur á allan ágóða hlutafélaga,
sem er yfir 6%. Ef hlutafélag
hefur í ár borgað 7% í hagn-
að, má það næsta ár aðeins
borga 6,3%, og hafi það borg-
að 10%, má félagið aðeins
borga 9% næsta ár.
4) Rannsaka skal hvernig vöru-
verð er í viðskiptalöndum
Dana og verði komizt að því,
að verulegur munur sé á
verðlagi í þessum löndum og
á tilsvarandi vörum í Dan-
mörku, þá skal ýtt undir inn-
flutning þeirra vara, annað-
hvort með því að setja þær
á frílista eða með því að veita
fyrir þeim leyfi.
5) Rannsaka skal lánastarfsemi
ríkisins, þar með talin lán til
húsbygginga og til atvinnu-
vega.
6) ýtt skal undir einkaframtak
í húsbyggingum, en takmarka
stuðning hins opinbera við
byggingar við þá, sem verst
eru stæðir.
7) Ekki skal að svo stöddu tekin
ákvörðun um niðurskurð út-
gjalda til vígbúnaðar, en beð-
ið eftir áliti hermálanefndar,
sem skipuð var af stjórnmála-
flokkunum.
Dagens IMyheder:
Tillagan um auBan sfól hefur öfug ahrif
Kaupmannahöfn, 27. maí.
Einkaskeyti til Mbl.
Kaupmannahafnarblaðiff „Dag
ens Nyheder“ ræffir handrita-
máliff í dag og segir, aff ís-
lendingar séu nú aff reyna aff
vekja máliff á ný, en þaff sé
skiljanlegt, að Danir láti það
bíffa, eftir aff íslendingar
höfnuffu „sameignartillögu"
Bomholts menntamálaráðh. t
Danmörku eru skiptar skoff-
anir um þaff, hvort handritin
skuli afhent. Færa má rök
bæði meff og móti því, aff
handritin verffi afhent, en hins
vegar er þaff augljóst mál, að
þaff þjónar engum skynsam-
legum tilgangi aff eitra and-
rúmsloftið sem þetta mikil-
væga norræna vandamál verff-
ur rætt í.
Menn ættu að sneyða hjá
óábyrgum orðum og ögrunum,
segir „Dagens Nyheder“ enn-
— Bæða Bjarna Benediktssonar
Frh. af bls. 1.
almaður kemur aftur til þings, þó
aldrei skemur en tvær vikur.
BRÉF DR. GUNNLAUGS
Þá las hann upp bréf frá dr.
Gunnlaugi Þórðarsyni svohljóð-
andi:
„Reykjavík, 24. maí 1957.
Að gefnu tilefni skal þarð tekið
fram, að það var að eigin ósk, að
ég vék af þingi ,en ekki Bragi
Sigurjónsson, er herra Guðmund
ur í. Guðmundsson utanríkisráð-
herra tók þar aftur sæti sitt þann
18. þessa mánaðar, enda tel ég
að svo hafi átt að vera sam-
kvæmt kosningalögum og venj-
um“.
Eftir þessa ræðu Gunnars Jó-
hannssonar tók Bjarni Benedikts-
son til máls og sagði:
RÆÐA BJARNA
BENEDIKTSSONAR
Herra forseti.
Ég þakka forsetanum fyrir
að mál þetta er nú loksins nokkru
betur upplýst heldur en það var
í fyrstu. Ég heyrði óglöggt það
sem hæstv. forseti Ias. Var það
ekki rétt skilið, að sú greinargerð
sem hann las væri samin af skrif-
stofustjóra Alþ. eða var hún sam-
in af hæstv. forseta?
Forseli: Það var fullt sam-
komulag okkar á milli um svarið).
En er það þá svar forseta eða
skrifstofustjórans?
(Forseti: Því er ekki svarað
hér).
Nei, því er ekki svarað. Ég vek
athygli á því að því er ekki svar-
að hvort hér er um að ræða úr-
skurð eða svar hæstv. forseta eða
grg. skrifstofustjóra Alþingis og
það er nokkuð nýmæli að það
fæst ekki upplýst hver hafi sam-
ið þau plögg, sem hér eru lesin.
Að öðru leyti get ég þess að
þetta er samt fróðleg grg. frá
skrifstofustjóranum, eins og við
var að búast af hans hendi.
Ekki er nema allt gott um hana
að segja annað en það að það er
með mörgum orðum farið fram
hjá þvi, sem eitt skiftir máli í
þessu sambandi að í viðeigandi á-
kvæðum kosningalaganna segir að
varamenn taka sæti í þeirri röð,
sem þeir eru, án tillits til þess
hver þm. listans það er sem for-
fallast hefur eða látið hefur af
störfum. Þannig að það er alveg
ljóst að varaþingmennirnir koma
ekki inn í staðinn fyrir ákveðna
þm., heldur í réttri röð með þeim
eina fyrirvara, sem leiðir af efni
gr. að öðru leyti að enginn þm.
má eiga sæti skemur en 14 daga.
Um þetta hef ég svo í raun og
veru ekki ..íeira að segja. Ég vek
athylgi á því að þannig er nú
komið að það er skrifstofustjóri
Alþingis, sem í þessu tilfelli er
mjög mætur maður, sem hefur
verið fengið það hlutverk að
kveða á um það hvaða þm. séu
rétt kjörnir. Það er ekki lengur
þjóðin eða kosningalög heldur er
þetta orði'* skrifstofuverk að
fjalla um þetta. Það hefur tekið
upþ undir hálfan mánuð að því
er ég hygg, ai fá þessa yfirlýs-
ingu frá dr. Gunnlaugi Þórðar-
syni og verð ég að segja að ýmsir
hafa gefist upp fyrr og samþ.
fyrr að skrifa undir ógeðþekka
hluti, heldur en doktorinn hefur
gert. Hann hefur sýnt meiri
þolgæði og staðfestu, sem honum
var trúandi til heldur en flestir
þeir sem á pínubekkinn hafa verið
settir.
fremur. Ummæli, sem fram
hafa komiff í íslenzkum blöff-
um og á Alþingi, ganga í þá
átt, aff hegna beri Dönum meff
því aff útnefna ekki sendiherra
í staff Sigurffar Nordal, ef fs-
lendingum verffi ekki afhent
handritin.
Slík málsmeffferff vinnur
gegn tilgangi sínum. Ef menn-
irnir, sem koma fram meff þess
ar tillögur, fengju vilja sínum
framgengt, mundi íslending-
um, en ekki Dönum, verffa
hegnt, því þá mundi þeim Dön
um, sem styffja íslendinga í
handritamálinu, gert mjög
erfitt fyrir í viffleitni sinni.
Til allrar hamingju hefur
tillagan um refsiaffgerðir gegn
Dönum ekki fengið opinberan
stuffning á fslandi, segir „Dag-
ens Nyheder“ aff lokum, og
áhrifamikil öfl þar vísa henni
á bug, þeirra á meðal stærsta
og áhrifamesta blaðiff þar,
Morgunblaðiff.
53 hofa farizt
ISTANBUL, 27. maí — Snarp-
ur jarffskjálfti varff í Istanbul
í dag, sólarhring eftir aff 53
höfffu beffiff bana í miklum
jarffskjálftum I Tyrklandi. Vit-
aff er ,aff nær þúsund manns
hafa misst heimili sín og í
fjölda héraffa hefst fólk við
undir berum himni af ótta við
aff hús þeirra hrynji í nýjum
jarðhræringum. Herliff og
sjálfboffaliffasveitir annast víð
tækt björgunarstarf.
- Finnland
Frh. af bls. 1.
falla þingforsetinn í skaut, og
jafnvcl hefur veriff stungið
upp á Fagerholm, fráfarandi
forsætisráffherra, í það em-
bætti. Þá hafa og heyrzt radd-
ir um þaff, aff margir jafnaffar-
menn mundu styðja Leskinen
viff kjöriff.
★ ★ ★
Hin nýja stjórn hefur enn
ekki birt stefnuskrá sína, en
sennilegt þykir, aff þaff verffi
ekki gert síffar en á morgun.
Nokkrir daga munu sennilega
líffa þar til stefnuskráin verð-
ur lögff fram í þinginu.
RÓM, 27. maí — Við því er jafn-
vel búizt, að minnihlutastjóm
sú, sem kristilegi demókratinn
Zoli myndaði á dögunum, muni
ekki hljóta traust þingsins, er
hún leitar þess innan nokkurra
daga.
Adenauer vill láta Rússa gera hreint
fyrir sínum dyrum
BONN, 27. maí. — í dag var skýrt frá því í Bonn, að vestur-þýzka
stjórnin hefði sent ráðstjórninni nýja orðsendingu sem svar við
orðsendingu Rússa varðandi sameiningu Þýzkalands. — í þessari
nýju orðsendingu Þjóðverja er lítið nýtt að finna og ólíklegt, að
komi til neinna viðræðna Vestur-Þjóðverja og Rússa um samein-
ingu Þýzkalands á meðan afstaða Rússa er óbreytt.
Aðaltilgangurinn með orðsend-
ingunni er sá að reyna að þvinga
Rússa til þess að gera ljósa grein
fyrir hvaða skilyrði þeir setji fyr
ir sameiningu iandsins. Þjóðverj-
ar hafa enn ekki fengið nein skýr
svör frá Rússum í þessu efni, og
bregðist þeir enn, hefur Aden-
auer og flokkur hans, Kristilegir
demókratar, sterkt tromp á hend
inni í kosningabaráttunni, þar
sem þeir geta sýnt fram á það, að
af hálfu Rússa hafi ekkert það
komið fram, sem gefi von um að
hægt sé að leysa vandamál þetta
að svo stöddu.
Jafnaðarmenn hafa hins vegar
alltaf haldið því fram, að Aden-
auer hafi aldrei lagt sig í iíma
til þess að reyna að ná samning-
Dagskrá Alþingis
EFRI DEILD:
1. Eyðing refa og minka.
— Ein umr.
2. Tekjuskattur og eignarskatt-
ur. — Frh. 2. umr.
3 Búfjárrækt. — 3. umr.
4 Landsbanki íslands. — 2. umr.
5. Útvegsbanki íslands. - 2. umr.
6. Framkvæmdabanki íslands.
— 2. umr.
NEÐRI DEILD:
1. Hlutafélög. — Frh. 2. umr.
(Atkv.gr.)
2. Gjald af innlendum tollvöru-
tegundum. — 3. umr.
3. Háskóli íslands. — 2. umr.
4. Skemmtanaskattur og Þjóð-
leikhús. — 2. umr.
5 Menningarsjóður og mennta-
málaráð. — 2. umr.
6. Vísindasjóður. — 2. umr.
7. Skólakostnaður. — 2. umr.
SAMEINAÐ ALÞINGI:
Almennar stjórnmálaumræð-
ur. (Útvarpsumræður, frh.)
um við Rússa. Með orðsending-
unni vill stjórn Adenauers sem
sé sýna fram á það, að einskis
sé að vænta af Rússum, eða þá að
láta þá gera hreint fyrir sínum
dyrum.
★ ★ ★
Jafnframt er það skýrt tekið
fram í orðsendingunni, að vestur-
þýzka stjórnin sé alltaf reiðubúin
til þess að ræða öryggismál Ev-
rópu og ganga til samkomulags
um stofnun öryggiskerfis, sem
tryggi Evrópu frelsi og frið.
Ekki gengor saman
Pleven reynir oð m/ð/o málum
París, 27. maf.
NÚ þykir víst, að stjórnarkreppan í Frakklandi muni verða mun
lengri en áður var ætlað. Viðræður eru þegar hafnar með
stjórnmálaforingjunum um myndun nýrrar stjórnar, en þær við-
ræður hafa orðið harla árangurslitlar. Ekki hefur Mollet lýst sig
fúsan til þess að reyna að mynda aðra stjórn — þá á breiðari
grundvelli, og óvíst er talið, að hann fáist til að reyna það fyrr
en allar aðrar leiðir lokast.
Pleven, fyrrum forsætisráð-
herra, sem Coty forseti fól að
rannsaka grundvöll fyrir stjórn-
armyndun og reyna að miðla
málum milli flokkanna, hefur
átt langar viðræður við Mollet.
Hefur hann frestað að gefa Coty
skýrslu um viðræður þessar þar
til á miðvikudag.
Er það þó haft fyrir satt, að
Pieven hafi tekizt að samræma
afstöðu allra flokkanna, að und-
anskildum kommúnistum og
Poujad-istum, til Alsírmálanna,
fjármála, Euratom og sameigin-
legs Evrópumarkaðs.
★ ★ ★
Mikið mun velta á afstöðu
Mollets, því að ekki er hægt að
mynda meirihlutastjórn án þátt-
töku kommúnista eða Poujad-
ista án þess að hafa sósíalista
með. Afstaða þeirra mun samt
ekki verða kunn fyrr en þeir
hafa haldið landsþing sitt, sem
enn hefur ekki verið ákveðið
hvenær verður.
★ ★ ★
Kaþólski flokkurinn hefur
skorað á alla flokka að taka mál
þessi alvarlegum tökum, því að
landið megi ekki við langrl
stjórnarkreppu. íhaldsflokkurinn
gerði í dag grein fyrir afstöðu
sinni. Hann mun ekki taka þátt
í né styðja samsteypustjórn nema
hún skuldbindi sig til þess að
auka ekki tryggingargreiðslur
næstu 12 mánuði.
Leyniíör til
Moskvu
VARSJÁ, 27. maí — Frétta-
maffur Reuters í Varsjá hefur
þaff eftir áreiffanlegum heimild
um, aff Gomulka, formaffur
pólska kommúnistaflokksins,
og Cyrangiewitz, forsætisráff-
herra landsins, hafi komiff í
dag úr leynlegri för til
Moskvu. Segir einnig í frétt-
inni, aff varaformaffur pólsku
efnahagsáætlunarnefndarinn-
ar hafi veriff í för meff þeim.
Þykir þetta benda til þess, að
Pólverjarnir hafi rætt um efna
hagsmál lands síns við höfff-
igjana í Kreml.