Morgunblaðið - 28.05.1957, Blaðsíða 10

10
MOnaVTSBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. maí 1957
Ingvar Guðmundsson skrifar
Keflavíkurbréf

Ljósm.: Sverrir og Einar.
hafa .við hana haft og ekki þekkja
neitt til hinna erfiðu aðstæðna
hér. En það er ekki rétt að sKella
allri sökinni á afgreiðslustúlkurn
ar, sem þúa við svo léleg vinnu-
skilyrði sem raun ber vitni.
Félagslíf hefur verið hér mikið
og gott í vetur, þótt erfiðleikar
hafi verið miklir hjá ýmsum
félögum með húsnæði fyrir starf-
semi sína. Leikstarfsemi er nú að
glæðast hér aftur. í fyrravetur
starfrækti Heigi Skúlason hér
leikskóla og þá um vorið sýndu
nemendur hans gamanleikinn
Penelope við mikla hrifningu. Nú
hefur þetta unga fólk stofnað með
sér félagsskap er nefnist Kefla-
víkurleikhúsið og er fyrsta við-
fangsefni þess gamanleikurinn
Er nokkur æfing var fengin, voru
þau fáu hljóðfæri sem til voru,
tekin fram en þeir hljóðfæra-
lausu urðu að notast við bekki og
borð og á þann hátt halda taktin-
um. Með samskotum bæjarbúa og
framlagi bæjarins rættist úr
hljóðfæravandamálinu og allir
fengu sitt hljófæri, borð og bekk-
ir fengu að vera í friði og æfing-
ar hófust fyrir alvöru. Var þá
komið fram í aprílmánuð og
ákveðið að hljómsveitin skyldi
leika fyrsta sinni opinberlega 17.
júní. Fannst mörgum um hlægi-
lega bjartsýni að ræða, en svo var
ekki því kl. 2 17. júní, hóf Lúðra-
sveit Keflavíkur göngu sína í
broddi fylkingar og lék göngulög
engu síður en lúðrasveit sem æfð
hefur verið að kappi langt skeið.
Síðan hefur lúðrasveitin komið
fram 15 sinnum og skemmt bæjar
búum með leik sínum. Yngsti
meðlimur sveitarinnar er 13 ára
gamall en sá elzti 43 ára. Með-
limir hennar eru tuttugu og æfa
þeir nú af kappi fyrir væntan-
legt landsmót lúðrasveita, sem
haldið verður í júní á Akureyri.
Ég leit snöggvast inn á æfingu
þeirra fyrir nokkru og verð ég að
segja að þar er ekki slegið slöku
við.
Stjórnandinn Guðmundur Norð
dahl stóð fyrir framan sveitina
með taktstokkinn í hendi og
stjórnaði. Líkaði honum ekki eitt-
hvað barði hann í borðið og lét
endurtaka. Og þeir endurtóku
það sem hann sagði fyrir aftur
og aftur með mestu þolinmæði.
Það er líka þoiinmæðin sem giid-
'**v a *k* y ir" *■$”'** sn' s ■“ y''
Póst- og símahúsið við Hafnargötu.
NÚ ER LOKIÐ eini þeirri léleg-
ustu vertíð, er hér hefur komið
um langt árabil. Allmargir bátar
hafa nú tekið reknet um borð
og hafið rek.netjaveiðar. Hafa
þeir aflað vel og er síldin fryst
fyrir erl. markað. Á vertíðinni
réru héðan 46 bátar og var heild-
arafli þeirra 15,274 lestir. Meðal-
afli hjá bát var 332 lestir eða 4,7
lestir í róðri. Aflahæstu bátarnir
voru Kópur, sem var með óslægt
691,5 lestir eftir 91 róður og Hilm
ir með 571,6 lestir af slægðu eftir
92 róðra. Er afli þessara báta
svipaður og er erfitt að gera upp
á milli þeirra. Hásetahluturinn á
Kóp var 27,288,00 krónur, en á
Hilmi 26,400,00 krónur. í fyrra
var heildarafli þeirra 44 báta er
vertíð stunduðu 18,500 lestir og
var þó sú vertíð talin fremur lé-
leg, enda höfðu á vertíðinní þar
áður (’55) borizt á land 22,005
lestir af 38 bátum.
Mikil bjartsýni ríkir nú hjá
mörgum varðandi komandi síld-
arvertíð. Nú þegar í byrjun maí-
mánaðar mun vera fullráðið á
flest síldarskipin. Er það óvenju-
legt, að minnsta kosti nú seinni
árin, að menn hafi svo mikinn
fyrirvara með ráðningu sína á
síldarskipin og er vonandi, að
þetta viti á mikla síld.
Nú þegar fiskiskipin halda úr
höfn á hin fjarlægu síldarmið og
kyrrð færist yfir í höfninni, er
hin rétti tími kominn til að vinna
að endurbótum á mannvirkjum
þar og bæta iendingarskilyrðin,
því vægast sagt eru þau afar lé-
leg. Þótt hér sé um að ræða eina
af þýðingarmestu höfnum lands-
ins, hefur lítið verið gert til að
bæta úr því öngþveiti, sem jafn-
an skapast á hverri vertíð, vegna
þrengsla. Það var sumarið 1955,
sem síðast var að nokkru ráði
unnið í höfninni, en þá var ein
bátabryggjan lengd um 35 metra.
Það er næsta furðulegt, hversu
lítið er unnið að hafnarbótum
hér, þegar tillit er tekið til þeirra
verðmæta, sem hér fara um höfn-
ina. Þessi höfn er ekki aðeins fyr
37000 tunnur af söltuðum hrogn-
um og saltsíld.
Þess má geta hér, að samkvæmt
frétt Mbl., hlóðu Fossarnir
um 13 þúsund lestir af fiski af
höfnum kringum landið, eftir að
þeir komu úr verkfallinu í vetur.
INFLUTNINGUR:
Ca. 6000 lestir af salti og sem-
enti. Ca. 30 þúsund lestir af benz-
íni, flugvélabenzíni, þrýstilofts-
vökva og brennsluolíu. Á vertíð-
inni hafa haft fastaviðlegu í höfn
inni um 50—60 fiskiskip, en í höfn
ina hafa komið um 80 fiskiskip
að meðaltali á mánuði með sam-
tals 6300 viðkomudaga á þessu
fyrrnefnda tímabili. Þessi fiski-
skip lönduðu um 13000 lestum af
fiski.
★
Og enn jókst skipakoman í
aprílmánuði, en þá komu hér við
103 fiskiskip, þar af 20, sem ekki
höfðu komið áður á vertíðinni.
Það var ekki svo lítill floti, er
hingað leitar bæði til löndunar á
afla sínum eða þá undan Sveðri.
Og í höfninni geta aðeins 16 fiski-
skip landað afla sínum á sama
tíma og er þá reiknað með að fyr-
ir sé eitt flutningaskip. Vegna
þess hversu skip eru hér mörg og
fá lendingarrúm, verður að skipu
leggja mjög nákvæmlega alla af-
fermingu, en skipin eru af-
greidd eftir þeirri röð, sem þau
koma af miðunum. Einn maður
er í þessu starfi og fylgist hann
nákvæmlega með allri löndun.
Þegar skipin koma í höfnina hef-
ur hann samband við skipstjór-
ana og segir þeim til um ástand-
ið. Hefur hann gjallarhorn eitt
mikið, sem tengt er rafhlöðu, og
getur hann borið það með sér
eftir bryggjunum. Án þessa
ágæta verkfæris væri þetta starf
bryggjuvarðarins næstum óvinn-
andi. Oft lenda þeir í því, sem
seint koma að landi, að bíða all-
langa stund, þar til þeir, sem fyr-
ir eru, eru búmr að landa sínum
afla. Þetta getur komið mjög ilia
við þá, sem seint eru á ferð og
Hluti bátaflotans í höfn
að ræða hina opinberu þjónustu.
Einstaklingar og félög hafa aftur
á móti fylgzt vel með vextinum
og reist ýmis fyrirtæki til þjón-
ustu fyrir íbúana. Opinberum
stofnunum hér mætti helzt líkja
við brúðguma, sem klæðist ferm-
ingarfötum sínum.
Við höfum hér t.d. lögreglu-
stöð, sem byggð var í síðustu
heimstyrjöld af hernum. Póst- og
símaþjónusta, er enn í húsi, sem
hyggt var 1937, en það er einlyft
steinhús 117 fermetrar að stærð
með niðurgröfnum kjallara. Upp-
haflega var þetta hús einnig
byggt sem íbúðarhús símstöðvar-
stjóra, en þá voru simnotendur
heldur ekki fleiri en um 50. Nú
hefur allt húsið verið tekið undir
þjónustu póst og síma.
Á þessum stað er mikið annríki
og verða viðskiptavinir umfram
allt að temja sér mikla þolin-
mæði. Nú eru skráðir hér 480
símnotendur og skal engan undra
þótt afgreiðsla sé ekki góð ef litið
er á þau vinnuskilyrði, sem af-
greiðslustúlkurnar búa við. Á
stöðinni vinna 27 stúlkur og þegar
flestar eru á vakt eru þær 12.
Stúlkurnar vinna í herþergi, sem
er um 30 fermetrar að stærð, en
á þessum gólffleti er fyrirkomið
ýmsum tækjum símans svo sem
10 símaafgreiðsluborðum, rítsíma
borði (teleprinter), fyrirferðar
miklum microbylgjutækjum, er
gefa frá sér mikinn hita og á
veggjum eru skápar miklir, sem
hafa að geyma símatengingar, en
við þær starfar að jafnaði einn
maður. Með öll þessi tæki
í vinnusalnum gefur að skilja,
að ekki er mikið svigrúm eftir
fyrir stúlkurnar. — Þær hafa
sína kaffistofu og mætti halda, að
þar gætu þær hvílt sig í
næði, í kaffitímanum en því mið
ur er ekki ávallt svo. Fyrir kemur
að pósturinn verður að taka þetta
herbergi fyrir geymslu, þá er mik
ið berst að af póstbögglum, það
er einkum um hátíðar. Símanum
er skipt niður i tvær deildir A og
B. Þeir notendur, sem númer nafa
fyrir neðan 600, eru í A deild og
eru þeir því leyti betur settir en
hinir, að ein stúlka getur afgreitt
samtöl þeirra, svo framarlega
sem þeir biðja ekki um númer
yfir 600, en viðskiptanúmer eru
flest öil í þeirra deild. Þeir, sem
eru í B deild, þurfa oftast að fá
afgreiðslu á tveimur borðum og
er það ákaflega tímafrek af-
greiðsla, þegar mesta álagið er
á símanum.
★
Því er það, að þegar þeir, sem
hingað koma frá höfuðstaðnum,
rekur í rogastanz, er þeir þurfa
að nota okkar síma. Er það orðið
aðkallandi að fá hér sjáltvirka
símstöð. Keflavík mun nú vera
kominn allmikið upp fyrir þann
notendafjölda, er var á Akureyri,
þa sjalfvirka stöðin var þar sett
upp og var ástandið þá talið þar
með öllu óviðunanlegt. Ég hef að-
eins skrifað hér um innanbæjar
símann, en að sjálfsögðu afgreið -
ir stöðin hér fjöldann allan af
langlínusamtölum. Fyrir nokkru
var settur upp hér mikill turn og
eftir að hann var tekinn í notkun
getur stöðin haft 24 símsambönd
við Reykjavík þráðlaust. Vissu-
lega er bót í því hversu mikið er
hægt að bæta við stöðina eins og
er búið að henni nú.
Því miður hefur stöðin fengið
á sig óorð af þeim, sem viðskipti-
Gimbill, er Leikfélag Reykjavík-
ur sýndi á sínum tíma.
Það er Helgi Skúlason sem
setti leikinn á svið og stjórnar
honum. Ég get ekki látið hjá líða
að lokum að minnast örlítið hér
á tvö ung og þróttmikil félög og
á ég þar við Karlakór Kefla-
víkur og Lúðrasveit Keflavíkur.
Segja má að starfsemi þessara fé-
laga hefjjst með komu Guðmund
ar Norðdahl er hann flutti hingað.
Er Guðmundur mikill áhugamað-
ur um tónlist, enda er hann vel
menntaður á því sviði. Vakti
hann brátt áhuga söngmanna
á stofnun karlakórs og fór svo
að kórinn var stofnaður 1. desem-
ber 1953 og hafa verið reglu-
bundnar æfingar síðan. Bæjar-
búar tóku þessum félagsskap
þegar tveim höndum, enda var
tala styrktarfélaga þegar komin
upp í 200 er kórinn hélt sinn
fyrsta samsöng annan í hvíta-
sunnu 1955.
Síðan hefur kórinn ferðazt all-
mikið um og haldið söngskemmt-
anir og hvarvetna hlotið lof
áheyrenda. Nú um næstu mán-
aðamót heldur kórinn samsöng
fyrir styrktarfélaga sína og gesti.
Viðfangsefni kórsins að þessu
sinni er það erfiðasta, sem hann
hefur ráðizt í til þessa. Með kórn-
um syngja þau Þuríður Pálsdótt-
ir og Kristinn Hallson, en undir-
leikari verður Fritz Weisshappel,
en þeir Kristinn og Weisshappel
hafa starfað með kórnum allt frá
því hann hélt sinn fyrsta sam-
söng. Frá stofnun kórsins hefur
Guðmundur Norðdahl verið
stjórnandi hans. Næsta viðfangs-
efni hans var lúðrasveit og eftir
að hafa náð saman nokkrum
áhugasömum mönnum var sveit-
in stofnuð, en það var 15. janúar
1956. Ekki nema örfáir stofnenda
höfðu lært að lesa nótur og var
því hafizt handa með kennslu í
nótnalestri.
ir, því án hennar væri árangurinn
ekki mikill. Að hlusta á lúðra-
sveit innan 4ra veggja er stór-
kostlegt. Ég bjóst við því þá og
þegar að rúðurnar myndu brotna
eða þá þakið fjúka af. En þá brá
svo við að hávaði utan frá var
nærri búinn að yfirgnæfa þá
lúðrasveitarmenn hversu hátt
sem þeir blésu. Þessi miklí háv-
aði, sem barst að utan, er okkur
bæjarbúum mjög vel kunnugur.
Hann var frá 4 þotum, er
voru að lyfta sér af Keflavíkur-
flugvelli. Þær fljúga svo lágt hér
yfir bæinn, að gler nötra í glugg-
um og ekki mun það vera óal.
gengt að fólk innandyra beygi
sig niður, eins og það hafi það á
tilfinningunni að þoturnar lendi
á húsþökunum. Svo mikill háv-
aði er frá þessum vélum, að ekki
er reynandi að tala saman meðan
þær fara hjá og í skólum verða
kennarar að leggja niður kennslu.
Einkum er þessi hávaði nvim-
leiður á nóttunni og eru margir
sem ekki geta sofið fyrir hvinin-
um. Ástæðan til þess að vél-
arnar fara svo iágt hér yfir, mun
vera, sú að flugbrautin sem þær
nota, þegar vindur er af norðri,
stefnir á Keflavík.
*
í flestum tilfellum, eru þær
þotur, sem hér hefja sig til flugs
á leið í æfingarflug og er sá hátt-
ur hafður á, er þær hefja sig til
fflugs, að þær fara upp með
stuttu millibili. Því getur þessi
geigvænlegi hávaði staðið all.
langa stund. Séu engar aðrar
brautir til fyrir fyrrnefnda vind-
átt, hlýtur að mega haga flugi
þessara óhugnanlegu véla þannig,
að þær þurfi ekki mikið að vera á
lofti að nóttu til, svo fólk fái að
hafa svefnfrið.
Lúðrasveit Keflavíkur. Stjórnandinn Guðmundur Norðdahl i
miðju (bak við stóru trommuna).
Keflavík, heldur fer allur út-
itningur sjávarafurða af Suður-
sjum um hana. Hér ferma skip-
afurðir frá nokkrum stærstu
rstöðvum landsins s.s. Sand-
rði og Grindav. Er fróðlegt að
a í skýrslur varðandi þá starf-
mi sem hér fer fram í höfninni.
Mun ég hér aðeins nefna tíma-
lið frá janúarbyrjun til marz-
ka, en á því tímabili komu hing-
79 flutningaskip, sem samtals
iru 46 þúsund nettólestir.
TFLUTNINGUR:
Ca. 16500 lestir af fiskimjöli,
:reið, saltfiski, hraðfrystum
iki, kjöti, kavíar, söltuðum
mnildum og frosinni sild. Ca.
getur svo farið að þeir nái ekki
róðri í tæka tíð, en eins og allir
vita er róðratíminn fyrirfram
ákveðinn. En þrátt fyrir mikil
þrengsli í höfninni, hafa sjaldan
orðið slys og er það að þskka
hinum öruggu skipstjórum, sem
sigla skipum sínum af mikilli ná-
kvæmni um höfnina, enda hafa
þeir öðlazt mikla reynsluáundan
förnum árum, frá því skipunum
hér fór að fjölga svo mjög
★
Öllum er það kunnugt hversu
geysilega Keflavík hefur vaxið á
síðustu árum. Nú er íbúatala
Keflavíkur orðin 4063. Hinn hraði
vöxtur bæjarins hefur skapað
ýmsa erfiðleika varandi þjónustu
við íbúana og er þar einkum um