Morgunblaðið - 25.08.1957, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 25.08.1957, Blaðsíða 6
6 MORGVNBLAÐÍÐ Sunnudagur 25. ágúst 1957 Norðlendingar fagna hjörg- unarskútunni Albert Hátiðleg móttaka á Akureyri Akureyri, 23. ágúst. í GÆRKVÖLDI var mikið um dýrðir hér á Akureyri. — Albert, björgunarskúta Norðurlands lagðist hér að Torfunessbryggjunni í fyrsta sinn. Laust fyrir kl. 5,30 hafði mikill mannfjöldi safnazt sam- an niðri við höfnina, sem var fánum prýdd. Lúðrasveit Akureyrar lék er Albert lagðist að bryggju fánum skreyttur stafna á milli klukkan 5,30. — Frk. Sesselja Eldjárn, formað- ur slysavarnadeildar kvenna hér á Akureyri, flutti ávarp og bauð hið kærkomna skip velkomið, enn fremur forstjóra Landhelgisgæzl- unnar, Pétur Sigurðsson; skip- stjóra og skipshöfn og aðra þá gesti er með skipinu voru. Bað hún Albert, hinu langþráða óska- barni Norðlendinga farsældar og blessunar um ókomin ár og kvaðst eiga því þá ósk heitasta, að með stjórnendum þess mætti sá standa við stýrið er eitt sinn hefði lægt bæði sjó og vind. — Þakkaði hún loks öllum, jafnt lífs og liðnum, er veitt hefðu þessu mikilvæga slysavarnamáli stuðning. Þessu næst söng kór slysa- varnakvenna undir stjórn Jakobs Tryggvasonar, ljóð er ort hafði verið í tilefni þessarar hátíðar. Pétur Sigurðsson sjóliðsforihgi ávarpaði mannfjöldann úr lyft- ingu skipsins og þakkaði hlýjar móttökur svo og öllum þeim er lagt hefðu fram mikið og óeigin- gjarnt starf til þess að draumur- inn um þetta góða skip mætti verða að veruleika. Að síðustu lék lúðrasveitin á ný. Björgunarskútan Albert hafði í gær komið frá Sigiufirði en þar tók það fyrstu höfn á Norður- landi. Var það vígt þar af séra Sigurði Stefánssyni, prófasti Eyjafjarðarprófastsdæmis. Síðan hélt skipið til Ólafsfjarðar, Dal- víkur og Hríseyjar og var því Pétur Sigurðsson forstjóri Landhclgisgæzlunnar ávarp- ar Akureyringa úr lyftingu skipsins. Við hlið hans eru Júlíus Havsteen og Guðbj. Ólafsson. Lífeyrissjóðsréttindi farmanna í þjón- ustu Hf. Eimskipafélags Islands 1 SAMBANDI við farmannadeil- una, var oft minnzt á lífeyris- sjóðsréttindi farmanna, og á sum- um blöðum mátti skilja, að Eim- skipafélag Islands væri eina fyr- irtækið, sem ekki veitti starfs- mönnum sínum lífeyrissjóðsrétt- indi á borð við þau, sem S.Í.S. og Skipaútgerð ríkisins veitti sínum starfsmönnum, og jafnvel að fé- lagið tefði lausn deilunnar með því að neita að láta farmenn njóta slíkra réttinda. „Þjóðvilj- inn“ komst t. d. þannig að orði í blaðinu 2. ágúst, þegar skýrt var frá lausn farmannadeilunnar, og feitletrar blaðið setninguna: „Verður Eimskip því að koma upp sambærilegum lífeyrissjóði fyrir sína starfsmenn" o. s. frv. Er þannig beinlínis gefið í skyn að Eimskipafélagið hafi engan lífeyrissjóð handa starfsmönnum sínum. Þetta er fjarri sanni, með því að einmitt Eimskipafélag ís- lands mun fyrst allra hérlendra fyrirtækja hafa komið upp líf- eyrissjóði fyrir starfsmenn sína, ekkjur þeirra og börn. Á Aðal- fundi félagsins árið 1917, var stofnaður eftirlaunasjóður með framlagi frá félaginu og á þeim 40 árum, sem liðin eru frá stofn- un sjóðsins hefur félagið lagt fram samtals 11 millj. 530 þús. kr. í sjóðinn, síðustu 5 árin 1 millj. 200 þús. kr. á ári, en starfs- menn félagsins hafa hins vegar ekki lagt neitt í sjóðinn af laun- um sínum. Hafa tryggingafróðir menn reiknað það út, að þessi hlunnindi svari til um 6% launa- uppbótar. Árið 1933 var fyrst byrjað að greiða eftirlaun úr sjóðnum, og sá starfsmaður, sem þá lét af störfum vegna aldurs, er enn á lífi, og hefir því notið eftirlauna úr eftirlaunasjóði félagsins í 24 ár. Til ársloka 1956 hefur alls verið greitt í eftirlaun til aldr- aðra starfsmanna, ekkna þeirra og barna 6 millj. 428 þúsund kr. Eftirlaunin hafa verið greidd 18 starfsmönnum af skipum félags- ins, 16 ekkjum skipsmanna, en af starfsmönnum í landi hafa 7 menn notið eftirlauna er þeir létu af störfum og 5 ekkjur starfs- manna í landi hafa fengið eftir- laun eftir' lát eiginmanna sinna. Þá hafa og ekkjur starfsmanna fengið framfærslustyrki fyrir 21 barn innan 16 ára, sem þær höfðu á framfæri sínu. Samtals hafa þannig 67 manns notið eftirlauna úr sjóðnum á þessu tímabili. Það hlýtur því að stafa af ókunnugleika aðila um starfsemi Eftirlaunasjóðsins, þegar gefið er í skyn, að lífeyrissjóðsréttindi starfsmanna á skipum Eimskipa- félagsins séu lakari en hjá öðr- um fyrirtækjum eða jafnvel eng- in, svo sem skilja má af grein „Þjóðviljans“. Hingað til hafa það a. m. k. varla verið talin lakari kjör, að þurfa ekki að greiða neitt af launum sínum til þess að tryggja sér eftirlaun, heldur fá þau greidd án þess að leggja neitt af mörkum til þess að njóta þeirra réttinda. Má ætla að það sem m.a. muni hafa vakað fyrir farmönnum, er þeir fóru fram á að fá að greiða af laun- um sínum til Eftirlaunasjóðs fé- lagsins, hafi verið, að þeir fengju þá jafnframt rétt til bygginga- lána úr sjóðnum, en þetta er al- veg óskylt mál sjálfum lífeyris- sjóðsréttindunum. (Frá H.f. Eimskipafélagi íslands 20/8—57). Milljón ára fílar PRAG, 24. ágúst. — Tékkneskir vísindamenn hafa fundið leifar af risafílum, sem eru taldir hafa farizt fyrir um milljón árum. Hafa m.a. fundizt skögultennur, sem eru nær fjórir metrar á lengd, og jaxlar sem eru á stærð við múrsteina. alls staðar fagnað af miklum mannfjölda. í gærkvöldi efndi slysavarna- deild kvenna og sjómannadags- ráð til hátíðahalda í heimavistar- húsi Menntaskólans hér í bænum. Var þar mikill fjöldi fólks sam- ankominn, m. a. margir fulltrúar hinna ýmsu slysavarnadeilda við Eyjafjörð. Guðmundur Guð- mundsson, forstjóri Útgerðarfé- lags Akureyringa, setti hófið og bauð gesti velkomna. í hófinu voru haldnar margar ræður: Þorsteinn Stefánsson hafnarvörð- ur, afhenti skipinu af hálfu sjó- mannadagsráðs, 500 kr. peninga- gjöf er verja skyldi- til vísis að bókasafni um borð í skipinu, enn fremur afhenti hann litmynd af Akureyri. Jón Jónsson skipherra veitti gjöfunum móttöku og þakk aði. Þá töluðu Steindór Hjalta- lín formaður björgunarskúturáðs,! Edda Eiríksdóttir fulltrúi slysa-j varnakvenna í Hrafnagilshreppi og Guðbjartur Ólafsson forseti Slysavarnafélags íslands. Þessu næst söng kór slysavarnadeild- arinnar nokkur lög undir stjórn Jakobs Tryggvasonar, frú Mar- grét Eiríksdóttir annaðist undir- leik. Frk. Sesselja Eldjárn af- henti skipherra peningaupphæð er safnazt hafði í Glerárþorpi og óskaði eftir að henni væri einnig varið til bókasafns skipsins. Þá afhenti hún einnig innrammað og skrautritað kvæði það er kvennakórinn söng #við komu skipsins. Ennfremur las hún heillaskeyti sem borizt höfðu í til efni hátíðarinnar. Þá flutti Pétur Sigurðsson sjóliðsforingi ræðu, Þorsteinn Stefánsson hafnarvörður (t. h.) afhendir Jóni Jóns- syni skipherra peningagjöf til bókasafns ásamt mynd af Akur- eyri. Var gjöfin afhent í fjölmennu hófi, er haldið var í tilefni komu skipsins. síðan séra Sigurður Stefánsson, Jón Stefánsson bóndi á Hallgils- stöðum og Júlíus Havsteen fyrrv. sýslumaður, þá Sesselja Eldjárn, síðan Egill Júlíusson útgerðar- maður á Dalvík og.loks Þórarinn Björnsson skólameistari. Hrópuð voru mörg húrrahróp, bæði fyrir skipinu, skipshöfninni, Slysavarnafélagi íslands og kon- um, eftir að sungið hafði verið Fósturlandsins freyja, og körlum, eftir að sungið hafði verið Táp og fjör og frískir menn. Þá var hrópað tólffalt húrra fyrir frk. Sesselju Eldjárn, en hún hefur lengst af staðið í broddi fylking- ar þessa björgunarskútumáls. Þá var hrópað húrra fyrir íslenzku sjómannastéttinni, ennfremur var flutt kveðja frá forseta ís- lands, Ásgeiri Ásgeirssyni, og því næst sungið fsland ögrum skorið og hrópað ferfalt húrra fyrir fósturjörðinni. Almennur söngur var milli ræðuhalda. Lauk þessu skemmtilega hófi undir miðnætti og þótti í einu og öllu hafa myndarlega og vel tek- izt. í dag kl. 10.30 fór björgunar- skipið héðan áleiðis til ýmissa hafna í Þingeyjarsýslu, þar sem því verður fagnað og það skoðað. Ýmsum gestum frá Akureyri var boðið að sigla með skipinu i dag og stigu þeir flestir á land á Sval- barðseyri og héldu þaðan með bílum til Akureyrar. Allir ljúka upp einum munni um, að skipið sé hið vandaðasta að öllum frá- gangi og taka undir það sann- mæli, að það sé óskabarn Norð- lendinga. —vig. sbrifar ur daglega lífinu Viðeyjarferð VELVAKANDA hefur borizt eftirfarandi bréf: „Ég hef ávallt álitið það mikla og góða fyrirgreiðslu, sem fólgin er í starfsemi ferðaskrifstofanna. Þessi fyrirgreiðsla gerir mörgum kleift að sjá merka og fagra staði um land allt. Að vísu er ekki alltaf heiglum hent að taka þátt í þessum ferðum, þegár gengið er á fjöll og jökla. En það eru líka margir staðir, sem næstum því hver og einn getur tekið þátt í að heimsækja og skoða, þar á meðal má nefna Viðey, sem mik- ið hefur verið sýnd í sumar. Ég hef lengi haft áhuga á að koma á þetta söguríka og merka höfuðból. Sunnudaginn 11. ágúst sl. fór ég því niður á Ferðaskrif- stofu ríkisins og keypti mér far- miða út í Viðey. Afgreiðslustúlk- an á skrifstofunni upplýsti, að farið yrði kl. 2.30 e. h. og með bátnum yrði leiðsögumaður, sem segði farþegum sögu staðarins og sýndi þar mannvirki öll. Þegar út í bátinn kom, var þegar svo margt fólk um borð, að vart varð stigið niður fæti. Hafði skipstjór- inn orð á því, að búið væri að selja miklu fleiri farmiða en handa þeim fjölda, sem leyfilegt væri að-flytja í einni ferð. Var þó látið við svo búið standa. — Ekki var neinn sýnilegur um borð, sem líklegur væri til að vera leiðsögumaður, enda gaf enginn sig fram. Lent var við austurenda eyjarinnar og varð fólkið, ungir sem gamlir, að klifra upp snarbratta kletta frá bátnum. Sennilega er engin land- göngubrú á eynni. Það var löng leið að ganga vestur að höfuðbólinu. Þegar á staðinn kom, var enn engan leið- sögumann að sjá, eins og maður hafði þó gert sér vonir um, er maður hafði gefið upp vonina um, að hann væri með bátnum. Fólkið ranglaði um staðinn leið- sögulaust og gat engar upplýs- ingar fengið. Spjald gaf þó til kynna, að bannað væri að ganga á grasinu. En í Viðey eru allar götur grónar, ekki er einu sinni sjáanleg kúagata, og tröðin heim að húsinu er grasi gróin. Þetta spjald var einasti votturinn um það, að búizt væri við ferða- mönnum út í Viðey. Nokkrir gestanna spurðu heinfamenn, hvort þeir mættu ganga í húsið og skoða það, og var þeim svarað neitandi. Aðrir gerðust þá svc djarfir að leggjast á glugga, ef þeim gæti með því móti tekizt að sjá, þótt ekki væri nema einn vegg eða þilju af elzta húsi lands ins, sem Skúli fógeti hafði látið reisa af sínum mikla stórhug. og athafnasemi. Enn aðrir voru svo háttvísir að spyrja, hvort þeir mættu líta inn um gluggana, og var svar húsráðanda: „Ef þið getið fundið ykkur í því“, og var það ekki neitt sérlega hvetjandi eða uppörvandi svar, enda hefur heimafólki sennilega ekki borið nein skylda trl að greiða fyrir ferðafólki. Að svo búnu fór fólk- ið að tínast burt af staðnum, von- svikið og litlu fróðara en þegar það kom þangað. Fannst mörgum, að í þessu til- felli hefði fjárgræðgi Ferðaskrif- stofunnar verið meiri en áhuginn á að fræða ferðafólkið um þennan söguríka stað. Einnig mun þjóðarmetnaður margra hafa verið djúpt særður yfir að sjá þennan niðurnídda sögustað, sem er nú þannig útleikinn, að hann er alls ekki sýningarhæfur. Fæ ég ekki skilið, hvernig á því stendur, að þessi staður skuli vera einstaklingseign. Þennan fræga stað á enginn að eiga nema ríkið, og það á að viðhalda hon- um þannig, að þjóðin þurfi ekki að skammast sín fyrir hann. Það þarf að gera staðinn þannig út- lítandi, að hægt sé að sýna hann jafnt erlendum sem innlendum gestum kinnroðalaust. Farþegi". FERÐASKRIFSTOFA ríkisins hefur sannarlega leikið Við- eyjarfarana grátt. Velvakandi þekkir ekki til aðstæðna í Við- eyjarstofu og veit því ekki, hvort hún er enn með gömlu sniði inn- andyra og hvort hægt er að sýna hana hópum manna, án þess að óþægindi séu að fyrir heimafólk. Hann hefur þó samúð með far- þega, því að þeir, sem eiga heima á sögustöðum, hafa óneitanlega skyldur gagnvart almenningi og þurfa að gera sitt til, að menn geti þar gengið á vit sögunnar — skoðað sig um og rifjað upp í friði liðna tíma. Hitt er svo annað mál, að það nær ekki nokkurri átt að leggj- ast á glugga, þó að menn fái ekki að ganga um hús, sem þá langar til að skoða — jafnvel þó að þeir séu í Viðey og í vondu skapi! Og að lokum nokkur orð urn niðurlag bréfsins. Velvakandi er ekki á sama máli og bréfritari um það, að merkir sögustaðir eigi almennt ekki að vera í ein- staklingseign. Um Viðey sérstak- lega vill hann segja þetta: Hvað er á móti því, að búið sé í Við- eyjarstofu, ef því verður við komið, án þess að stórbreytingar séu á henni gerðar. Ef ekki er unnt að halda húsinu í gamla horfinu eða eigandinn treystir sér ekki til þess, er kominn tími til að aðrir láti málið til sín taka. Hið opinbera hefur tekið að sér að halda við nokkrum fornum byggingum, og til greina kæmi að húsin í Viðey bættust þar við. En heldur er leiðinlegt til þess að vita, að alltaf þurfi að leita til hins opinbera, þegar vel vakandi og áhugasamt fólk bendir á eitt- hvað, sem gera þarf. Eru ekki til einhver samtök, sem geta athug- að málið?

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.