Morgunblaðið - 09.11.1957, Blaðsíða 2

MORGVWBLAÐIÐ
Laugardagur 9. nóv. 1957
Raunhæfar tillögur um að auka enn
byggingarframkvæmdir Reykjavíkur
Frá umræbum á bæjarstjórnarfundi
um tillögur Sjálfstæðismanna
byggingarmálum

i
A FUNDI bæjarstjórnar Reykjavíkur í fyrrinótt var rætt um tillög-
ur þær, sem Sjálfstæðismenn hafa lagt fram í byggingarmálum. Er
hér um 3 tillögur að ræða, eins og frá var sagt í Mbl. í gær. Fjalla
þær um byggingaframkvæmdir tH útrýmingar heilsuspillandi hús-
næðis, um stofnun byggingarsjóðs Reykjavíkur og um endurbætur
á husnæðismálalöggjöfinni til að tryggja, að ríkið leggi jafnmikið
fé fram til útrýmingar heilsuspillandi húsnæðis og bæjarfélögin
gera. Um þessi mál urðu miklar og harðar umræður og vakti það
einkum athygli, að aðaltalsmaður kommúnista í bæjarstjórn, Guð-
mundur Vigfússon, taldi öll tormerki á að ætlast til þess af ríkisvald
inu, að það láti jafnmikið fé af hendi til þessara mála og bæjarfélög-
in gera. — Tillögunum var að lokum visað til 2. umræðu.
Fyrirkomulag .ánamála.
Jóhann Hafstein bæjarfulltrúi
fylgdi tillögum Sjálfstæðismanna
úr hlaði.
Jóhann minnti á ákvæði stjórn-
arsamningsins frá 1953 um bætta
skipan á lánveitingum til íbúða-
bygginga. Árið eftir beindi bæj-
arstjórn Reykjavíkur þeirri áskor
un til ríkisstjórnar og Alþingis
að gera sérstakar ráðstafanir til
að útrýma öllum braggaíbúðum
á 4—5 árum. Jafnframt gerðu
Sjálfstæðismenn í bæjarstjórn
Reykjavíkur tillögur um stofnun
byggingarsjóðs. Er löggjöf um
þessi mál var sett 1955 var ekki
gert ráð fyrir stofnun slíkra
sjóða heldur stofnun almenns
veðlánakerfis og sérstökum rík-
isframlögum til útrýmingar
heilsuspillandi húsnæðis.
Af þessu fyrirkomulagi hefur
nú fengizt nokkur reynsla, og
telja Sjálfstæðismenn í bæjar-
stjórn rétt með tilliti til hennar
að taka aftur upp tillöguna um
sérstakan byggingarsjóð Reykja-
víkurbæjar.
Framlög írkis og Reykjavíkur
Jóhann rakti síðan áætlun
Reykjavíkur frá 1955 um bygg-
ingu 600 íbúða, en hún er nú vel
á veg komin. Hann minnti á, að
íbúðir þessar hefði átt að byggja
fyrir fólk er býr í herskálum og
öðru slíku húsnæði og til þeirra
hefðu átt að renna þessi lán:
1) Styrktarlán frá bæ og riki.
Hingað til hefur Reykjavík lagt
fram 34,5 millj. kr. í þessu skyni,
en ríkið aðeins 10 millj.
2) Hin reglulegu lán almenna
veðlánakerfisins (A og B lán).
Miðað við 70.000 kr. á íbúð ætti
að vera búið að veita 16,2 millj
kr. í þessum lánum til íbúða,
sem Reykjavíkurbær stendur að,
en veitt lán munu ekki vera
nema um 1,5 millj. kr.
Sést af þessu að mikið vantar
á, að ríkið hafi rækt sinn þátt
sem skyldi.
Því er 2. tillaga Sjálfstæðis-
manna í bæjarstjórn um að
skora á Alþingi að setja laga-
ákvæði um að ríkið leggi fram
jafnmikið á þessu sviði og bæj-
arfélögin.
Þriðja tillagan er um að auka
byggingaáætlunina úr 600 í 800
íbúðir svo og um úthlutun íbúða
í Gnoðarvogshúsunum og lóðum
við Elliðavog.
Framsöguræða Jóhanns Haf-
steins var birt í heild í blaðinu
í gær.
Framkvæmd bygginga-
áætlunarinnar.
Gisli Halldórsson arkitekt, sem
stjórnar byggingaframkvæmdum
skv. áætluninni frá 1955, tók til
máls á eftir Jóhanni Hafstein og
skýrði frá því, sem gert hefur
verið á þessu sviði. í raðhúsa-
hverfinu við Bústaðaveg og Rétt-
arholtsveg reisir bærinn 144 íbúð
ir, við Gnoðarvog 120 íbúðir og
undirbúningur að byggingu 100
íbúða við Elliðavog er kominn
vel á veg.
Ræða Gísla Halldórssonar birt-
ist í Mbl. á morgun.
Allt þetta hef ég áður sagt.
Guðmundur Vigfússon (K) tók
til máls að ræðu Gísla lokinni
Minnti hann á tillögu, er hann
flutti á s.l. vori ásamt Alfreð
Gíslasyni um byggingarsjóð og
einnig kvað hann þá Álfreð hafa
lagt til að bæta 200 íbúðum við
áætlunina frá 1955, er hún var
lögð fram. Kvað hann tillögur
Sjálfstæðismanna hina mestu
sýndarmennsku, en lagði síðan
fram tillögu um að hefja strax
byggingu hinna 200 nýju íbúða
og veita 70—80.000 þús. kr. til
hverrar íbúðar auk þess, sem
þegar er gert.
Loks ræddi Guðmundur Vig-
fússon nokkuð um framlög ríkis-
ins til útrýmingar heilsuspill-
andi húsnæðis. Taldi hann það
„nokkra ofætlun" að ætlast til
þess, að Alþingi afsalaði sér fjár-
veitingavaldinu í hendur sveitar-
félaga og tæki að sér að greiða
var í upphafi kjörtímabilsins. Þá
talaði Guðmundur ekki um samn-
inga og viðræður við ríkisstjórn-
ina, heldur taldi sjálfsagt að
senda henni miklakröfulista. Geir
minnti síðan á, að nokkur reynsla
hefur fengizt af tilraunum til
viðræðna við ríkisstjórnina. Bæj-
arráð bað um viðtal við Hanni-
bal Valdimarsson og Eystein
Jónsson varðandi húsnæðismál-
in á s.l. sumri en hefur ekki feng-
ið svar ennþá.
Geir sagði að lokum, að eins
og ríkið býr nú að fjármálum
bæjarfélaganna, ætti að vera lítil
ástæða til að óttast að þau geti
ofboðið greiðslugetu ríkisins, þó
að því væri gert að skyldu að
leggja fram fé til útrýmingar
heilsuspillandi húsnæðis til jafns
við þau.
Jarðræktarstyrkur og
byggingarstyrkur
Jóhann Hafstein tók næstur til
máls. Hann minntist fyrst á til-
lögúr Guðmundar Vigfússonar og
Alfreðs Gíslasonar. Kvað hann
þær réttnefndar sýndartillögur,
sem hefði verið kastað inn á
bæjarstjórnarfund án undirbún-
ings og án þess að fjárhagshlið
þeirra hefði verið athuguð. Til-
lögur Sjálfstæðismanna miðuð-
ust hins vegar við hið raunveru-
lega ástand.
Jóhann vék síðan að þeirri full-
yrðingu Guðmundar, að Sjálf-
stæðismenn vildu, að Alþingi af-
salaði sér fjárveitingarvaldinu í
hendur bæjarfélögunum. Minnti
hann á, að hér er ekki farið fram
á annað en tíðkazt hefur alla tíð
um jarðræktarstyrkinn, sem rík
jafnháar upphæðir og þau legðu (jg greiðir eftir því sjónarmiði
fram, hverjar sem þær væru. —j
Væru engin dæmi til slíks og virt
ist sér liklegast til árangurs að
hefja samninga og viðræður við
ríkisstjórnina um málið.
Nýr tónn
Geir Hallgrímsson benti á, að
mjög væri nú annar tónn í ræð-
um Guðmundar Vigfússonar en
einu, hvað framkvæmdir
verið miklar.
hafa
Húsnæðislöggjöf nýsköpunar-
stjórnarinnar og afsal fjár-
veitingavaldsins.
Einnig tóku til máls þeir
Magnús Ástmarsson, . Þórður
Björnsson, Björgvin Frederik-
sen og Ingi R. Helgason, og auk
Reiði í Mosfellssveit út
af ógeðslegu hundadrápi
OFAN úr Mosfellssveit berast
fréttir um það, að á mánudaginn
var, hafi 10 lögreglumenn verið
kallaðir með skotvopn upp að
Gufunesi, að boði Þorgeirs bónda
þar. Skyldi þessi lögreglusveit
drepa 6—8 hunda, sem þar voru
á lóðaríi. Höfðu hnudarnir gert
ónæði um nætur og talið senni-
legt að þeir hafi eitthvað hlaupið
í fé Gufunessbóndans.
Þegar lögreglusveitin kom á
vettvang höfðu heimamenn í
Gufunesi króað hundana af á nesi
sem liggur x lóni kippkorn frá
bænum. Hundar þessir voru nær
allir úr Mosfellssveit, fjárhundar
bænda þar.
Lögreglupxenn þrengdu að
hundunum þar sem stóðu úti í
nesoddanum og af færi hófu þeir
skothríð á hundahópinn. Ekki
einn einasti hundur féll við skot-
hríðina í nesinu, heldur stukku
veslings dýrin særð í sjóinn og
þreyttu sund yfir álinn til lands.
Þeir komust allir á land og
hlupu sem fætur toguðu og
stefndu upp í sveitina. Lögreglu-
menn veitt hundunum nú eftir-
för og komu á bæi og spurðust
þar fyrir um særða hunda. Kom
víða á fólk vegna þessarra fyrir-
spurna lögreglumannanna.
En ekki gengu hundamir þó
úr greipum þeirra, því að nokkrir
höfðu sýnilega hlaupið með tík-
inni heim, en hún var frá búi
Reykjavíkurbæjar að Korpúlfs-
stöðum. Þar náðu lögreglumenn
fjórum hundanna, sem undan
höfðu komizt úr nesinu og tóku
þá með sér. Stefán ráðsmaður
sagði þeim hverjir ættu limrædda
hunda. Hann gat bjargað tíkinni
sinni.
Dýravörzlumaður Reykjavíkur
bæjar, Jónas Jónsson, stjórnaði
þessari einstöku aðför, sem vak-
ið hefir reiði um sveitina alla. —
Hundarnir voru drepnir og
skrokkarnir brenndir í tilrauna-
stöðinni að Keldum.
í gærdag símaði Mbl. til frétta-
ritara síns í Mosfellsssveit, Jóns
M, Guðmundssonar bónda að
Reykjum. Hann kvað þessa frá-
sögn blaðsins af atburðunum,
vera í öllum aðalatriðum eins og
hann hefði heyrt hana frá sjón-
arvottum. Hann kvað þetta mál
sér mjög skylt, því að fjárhundur
hans hefði verið skotinn. Var
hundur þessi hið mesta gersemi
og kvað Jón tjón sitt við missi
hans sér lítt óbætanlegt. Hefði
þessi hundur verið sérlega vel
þjálfaður til smalamennsku.
„Það gat hver sem var smalað
með Tjáa mínum“, sagði Jón á
Reykjum. Var hundur þessi þeim
kostum búinn, að Jón gat lánað
hann hverjum sem var til smala-
mennsku og var það höfuðkostur
hundsins. Hann var frá írafelli,
af góðu fjárhundakyni þar.
þeirra þeir Jóhann Hafstein og
Guðmundur Vigfússon aftur.
í síðustu ræðu sinni benti Jó-
hann á, að í lögum þeim um hús-
næðismál, er sett voru á tíma
nýsköpunarstjórnarinnar, er
flokksmenn Guðmundar Vigfús-
sonar voru í stjórn, voru ákvæði
um að ríkið væri skylt til að
leggja fram fé til móts við þau
framlög er bæjarfélögin ákváðu.
Minnti Jóhann á margendurtekn-
ar tillögur Guðmundar í bæjar-
stjórn um að þetta ákvæði lag-
anna tæki gildi.
Björgvin Frederiksen ræddi í
ræðu sinni um þátt mannfjölg-
unarinnar í Reykjavik í húsnæð-
vandamálinu, en á sl. 5 árum hef-
ur Reykvíkingum fjölgað um
7000 manns. Hann minnti einnig
á, að fyrri fjárhagsáætlanir varð-
andi byggingarmál yrðu að taka
með varúð vegna vaxandi dýr-
tíðar. Lóks fjallaði ræðumaður
nokkuð um vandkvæðin, sem á
því hafa verið að fá nægilegan
mannafla til byggingarfram-
kvæmda.
Síld barst til
Akraness
AKRANESI 8. nóv. — Seint í gær
kvöldi kom vélbáturinn Júlíus
Björnsson frá Dalvík, hingað til
Akraness með 12 tunnur af síld
sem hann hafði íengið á Skerja-
grunninu út af Eldey.
Sennilega fer vélbáturinn Höfr
ungur til síldveiða á morgun, ef
á sjó gefur.
Ungur listmólori
opnnr sýningu
í DAG opnar ungur Reykvíking-
ur, Bjarni Jónsson, málverka-
sýningu í sýningarsalnum í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Bjarni stundaði nám í Mynd-
listarskólanum að Laugavegi 166
árið 1948 og ’49 og tók þá þátt í
sýningum þar 14 ára gamall. Var
hann síðan við nám í Handíða-
og myndlistarskólanum, m.a. í
höggmyndadeildinni hjá Ás-
mundi Sveinssyni. Einnig hefir
hann stundað nám hjá fleiri ís-
lenzkum myndlistarmönnum.
Árið 1955 brautskráðist Bjarni
frá Kennaraskólanum og kenndi
tvö næstu ár við barnaskólann
og gagnfræðaskólann í Vest-
mannaeyjum. Á meðan hann
dvaldist í Eýjum stofnaði hann
myndlistarskóla þar. Hann kenn-
ir nú við Flensborgarskóla.
Bjarni hefir tekið þátt í nokkr-
um samsýningum með íslenzkum
myndlistarmönnum. Þá má geta
þess, að hann málaði leiktjöldin,
sem notuð voru við gerð kvik-
myndarinnar „Gilitrutt".
Á þessari sýningu Bjarna eru
bæði olíumálverk og teikningar
*— Bandarikjamenn
Framh. af bls. 1
upp árásartækjum, sem gætu
valdið okkur alvarlegu tjóni ef
þeir framkvæmdu árás gegn okk-
ur. Þetta stafar af því að ekkert
varnarkerfi getur verið fullkom-
lega loftþétt, eða hindrað full-
komlega að árásarflugvélar og
tæki komist í gegn.
Til þess að verjast árásum, þá
höfum við lengi verið að byggja
upp varnarkerfi í samstarfi við
Kanada, sem nær langt utan af
Kyrrahafi, eftir norðurstörnd
Ameríku og út í Atlantshafið.
Þetta er mjög flókið og marg-
falt kerfi með fullkomnum rad-
ar-tækjum, sj£#freiknandi vélum,
hraðfleygum orrustuflugvélum.
Þar höfum við líka komið fyrir
fullkomnum lofvarnarflugskeyt-
um, sem sum eru búin kjarnorku-
sprengjum. Og það er stöðugt
unnið að því að endurbæta þessa
varnarlínu.
Það er sannfæring mín, sagði
Eisenhower, að enda þótt Rúss-
ar standi okkur framar á sviði
flugskeyta og á öðrum þröngum
og afmörkuðum sviðum hernaðar
tækni, þá er hernaðarstyrkur
Vesturveldanna í heild, þó veru-
lega meiri en styrkur kommún-
istaríkjanna.
Lelðrétting á fréff af
ræðu Eisenhower
f FRÉTT í blaðinu í gær af ræðu
Eisenhowers voru ummæli hans
rangfærð á einum stað. Stafaði
þetta af því, að skeytasamband
versnaði mjög er leið á fimmtu-
dagskvöldið og voru loftskeytin,
sem blaðinu bárust frá Reuter
um miðnættið með lauslegum úr-
drætti úr ræðu forsetans, mjög
ógreinileg og ólæsileg á köflum.
í fréttinni sagði, að Eisenhow-
er hefði m.a. rætt um þau vanda-
mál, er væru samfara því að ná
flugskeytum og gervihnöttum
aftur til jarðarinnar. Þá sagði í
fréttinni, að þessi vandamál væru
óleyst. Þetta var ranghermi.
Eisenhower sagði, að bandarískir
vísindamenn hefðu leyst þetta
vandamál, en hins vegar sagði
hann, að geimskeytin — á því
þróunarstigi, sem þau væru í dag
— skákuðu ekki fullkomnustu
vopnum Bnadaríkjamanna.
Er þetta vissulega mikilvægt
atriði í ræðu forsetans og er hér
með leiðrétt.
Rjarni Jóns<?í>"
Mynd af einu málverki Bjarna Jónssonar.