Morgunblaðið - 23.01.1958, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 23.01.1958, Blaðsíða 8
8 M O R C rnv n r 4 fíl Ð Fimmtudagur 23. jan. 1958 Anton Kveðja til vinar Jónsson Minninganna flýgur fjöld, fram um dimmbiá vetrarkvöld, laðar hjartað og hugann í kvöld til að horfa til baka, horfa eftir álftunum sem kvaka, sem stóru hvítu vængjunum blaka. Svona eru minningarnar um vinina, sem á undan eru flognir, þær eru að sjá, sem fljúgi hvítir svanir „með fjaðraþyt og söng“, þær eru að heyra sem söngur meðan sumrar og lífið leikur í lyndi, en þegar kraftar þverra, á dalinn kólnar og hvít mjöllin leggst yfir liðnu árin, yfir ævi- störfin og það sem ætlað var en aldrei rættist þá kemur söknuður og klökkvi í raddir þeirra, sem eftir sitja, likt og hjá álftunum þegar þær á haustin kveðja heið- arnar, því enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Þegar ég nú kveð þig, kæri vinur frá æskuárunum við Eyja- fjörðinn, og þakka þér langa og góða vináttu, þá dreg ég aðeins upp úr silfurskrínum minning- anna nokkrar „svipmyndir fagr- ar er mér lánið gaf“, um kynn- ing okkar og vináttu, sem aldrei féll 3C skuggi. Það var veturinn 1903—04 sem vináttan tókst me<5 okkur Anton, frú Guðlaug Helga frá Haga- nesi í Fljótum, sá um hið barn- marga og stóra heimili, svo Anton lærði snemma að vinna bæði á sjó og landi, en skjótt kom í ljós, að hugur hans allur hneigðist að smíðum, bæði húsa og skipa, en þó einkum til síð- arnefndra og eftir nám bæði ut- anlands og á Akureyri gjörðist hann brátt með þekktustu og færustu skipasmiðum á Norður- | landi löngu áður en hann fór suð- ; ur og gjörðist yfirverkstjóri við skipasmíðar hjá Slippnum. — í þessu sambandi er mér sérstak- ! lega minnisstætt þegar Anton árið 1916 smíðaði fyrir föður minn stóran fallegan 12 smálesta , lænfaðir Antons: „Eg kem sialf- velbat, að faðir minn sagði eitt ! , . . ” ” , J . valdar Snorrasonar útgerðar- manna á Akureyri, tók Snorri fram við mig, en hann var sjálfur sinn við mig, er við sem oftar litum á verkið: „Það er synd að Anton skuli vera við smábáta- smíðar hér nyrðra, hann á að vera fyrir skipasmíðastöð syðra, þá nýtur hann sín, því það er hvorttveggja, að hann er óvenju hagur og hefur næmt auga, en auk þess er hann sjónum vanur, þekkir sjóinn og veit hvernig bátar og skip eiga að vera til þess að verjast áföllum“. Fór ég nú að taka betur eftir og slcilja störf Antons, að bak við vand- virkni og þekkingu var listamað- urinn. í skip sín lagði hann sama smekkinn, sömu listina, eins og systir hans, frú Kristín, kona ur hvergi nærri, þarf þess ekki, horfi aðeins á, því enginn minna lærlinga smíðar skip eins og Anton“. Það tel ég og víst, að þegar Húsavíkurbær fyrir rúmum tíu árum lét Slippinn smíða hið fal- lega stóra vélskip „Hagbarð“, þá hafi vinur minn Anton ráðið miklu um gerð þess og útlit. Þeðaf ég kom nýgiftur til Akur Svo liðu nokkur ár, þá kom ég aftur á heimili Margrétar og Antons, en þá var vinur minn orðinn sorgmæddur maður. — Helga var frá honum tekin eins og lambið frá fátæka manninum. Nú snérist öll hugsun hans um Slippinn, og þar vann hann með sérstakri elju og trúmennsku, sem ætti hann sjálfur fyrirtækið, en um sig og sinn hag hugsaði þessi staki og ærlegi drengskapar rnaður aldrei. „Deila menn um mál að vanda, en mætur er sá, þegar lýkur hildi og' allir muna eftir honum, sem átti ei flekk á sínum skildi“. Vertu sæll kæri vinur, Anton. Ég trúi því, að þegar þú nú siglir yfir feigðarfjörðinn og leggur skipi að landi á sólströndum, þá taki yndislega dóttirin þín, sem þú alltaf þráðir, á móti þér. Júl. Havsteen. Koslð kl. 9 f.h. II111 e.h. í Reykjavík ATHYGLI kjósenda er vakin á því, að skv. lagaákvæðum, sem sett voru nú í vetur, verður kjör- stöðum lokað kl. 11 að kvóldi. Y firkj örstj órnin í Reykjavík hefur hins vegar ákveðið að nota sér heimild í lögum til að láta kosninguna hefjast kl. 9 um morguninn. í Reykjavík verður því kosið frá kl. 9 f. h. til 11 e. h. Morgunblaðinu er ekki kunn- ugt um, hvort ákvarðanir hafa verið teknar um það, hvenær kosning skuli hefjast í öðrum kaupstöðum, en skv, lögum verð- ur kjörstöðum alls staðar lokað kl. 11. Jón Gnðmundsson frú Torfalæk — Áttræður el« ^ann. vetur *as heima og j Valtýs ritstjóra, leggur í málverk við bekkjarbræðurnir Andrés sál Björijsson saman. Ánton var þá orðinn fulltíða maður, stór og glæsilegur svo af bar, og fann ég það skjótt, að hann með upp- eldi sínu og lífsreynslu, sem þá var talsverð orðin, þurfti að færa margt á betri veg hjá okkur yngri mönnunum, en allt var þetta gert með ljúfmennsku og glöðu brosi og þeim drengskap og góðvilja, sem einkenndi Anton alla hans ævi. Kyn átti hann og til þess að vera í fremstu röð. Faðirinn var hinn þekkti formað- ur og skipasmiður, Jón Antons- son í Arnarnesi, með allan hug við sjó, en hin mæta móðir, hús- sín, sem skipa henni á bekk með beztu listmálurum þessa lands, og vonandi verður það ekki talin nein ónærgætni hjá mér, þó ég uppljóstri því nú, að það var Anton sem kostaði þessa systur sína í sex ár við listnám í Kaup- mannahöfn, en þess skal getið, að aldrei heyrði ég hann sjálfan minnast á þetta kærleiksverk við yngri systir, sem hann hafði trú á og brást heldur ekki. Þegar Anton síðar stóð fyrir smíðum á vélskipunum „Sindra“ og „Snorra“, sem voru milli 20 til 30 smálesta skip, eign þeirra feðga Snorra Jónssonar og Rögn- ÞEGAR ég nú minnist þess, að Jón á Torfalæk varð áttræður 22. þ. m., beinist hugurinn 35 ar eyrar, var Anton í hópi fyrstu í aftur í tímann, er kynni mm vinanna, sem fögnuðu okkur hjónunum og á heimili okkar var hann glaði og tryggi vinurinn. Svo skildu leiðir, við hjónin fluttumst til Húsavíkur. Anton giftist nokkru síðar frú Margréti Magnúsdóttur frá Reykjavík, sem við hjónin þekktum og héldum upp á, og nú virtist lífið brosa við vini mínum, einkum eftir að lítil dóttir fæddist. Oft hefi ég séð Anton glaðan, en þá sá ég hann glaðastan, þegar hann kynnti mig fyrir Helgu dóttur sinni, sem þá var orðin gjafvaxta mær og til- takanlega falleg stúlka. Mér verð ur ætíð ógleymanlegt sólskins- brosið í augum þessa elskulega vinar míns, þegar hann horfði á víxl þessa stund á fallega eigin- konu og fríða dóttur, sem mér er sagt að hafi hið innra verið sömu mannkostum búin eins og fegurð hið ytra. yr yr yr t f t T t t t- t T t t J&á ALLT A SAMA STAÐ Willys- jeppaeigendur eins og ávallt erum við vel birgir af varahlutum í mikið úrval varahluta í í'iestar aðrar bií'reioir. jeppann, einnig eigum við Við verzlum með „ORIGINAL“ varaliluti og höfum umboð fyrir eftirtaldar verksmiðjur, sem framieiða fyrir biíreioaírannemoiidur í Bandarikjunum og Englandi. Champion Spark Plug Co., bifreiðakerti. Carter Carburetor Corp., blöndungar, benzíndælur o. fl. Gabriel Co., demparar, miðstöðvar o. fl. Thomson Products, Inc., vélahlutir, slitboltar og fóðringar. Maremont Spring Co., fjaðrir, hengsli o. fl. The Timken Rolier Bearing Co., legur. Ferodo Ltd., bremsuborðar o. fl. J. Payen Ltd., pakkningar. VerzliÖ þar, sem úrvalið er mest. Verðið ávallt samkeppnisfært/ Sendum gegn póstkröfu. Einkaumboð fyrir Willys EGILL VILHJÁLMSSON Laugaveg 118 Simi: 2.22.40. HF. f t T V t t t t- t T ❖ f f f T' f- f: f f fyrst hófust við hann, konu hans og heimili. Eg veit varla hvernig á því stóð, að svo að segja við fyrstu kynni skapaðist eitthvert andlegt samband milli mín, ung'i- ingsins, og þessara ágætu þrosk- uðu hjóna, sem ég tel mér hafa orðið mikils virði. Eg geri mér þó grein fyrir því, að glæsileiki þeirra, ekki aðeins að ytra útliti, heldur og fyrst og fremst hin andlega reisn, alþýðleiki þeirra en þó heimsborgaraleg fram- ' koma og viðhorf til lífsins muni hafa verið sterkasta aflið til að- löðunar. Jón Guðmundsson er fæddur á Torfalæk, sonur Sigurlaugar Jónsdóttur og Guðmundar Guð- mundssonar, bónda þar og hrepp- stjóra, sem þar bjuggu lengi. Til æsku Jóns og uppvaxtar þekki ég lítið annað en það, að heimilið á Torfalæk var talið mikið myndarheimili og voru systkini hans tvö, Marta, síðar búsett á Skagaströnd, nýlega lát- in og Páll Kolka, núverandi hér- aðslæknir á Blönduósi. Jón kvæntist konu sinni, Ingi- björgu Björnsdóttur frá Marðar- núpi í Vatnsdal árið 1901, en hún var systir Guðmundar sál Björnssonar, landlæknis. Gáfuð kona og glæsileg, sem jöfn virt- ist á sviði heimilisstjórnar og búskapar, uppeldis- og félags- stai-fsemi. Er ekki of mikið urri hana sagt, að hún hafi verið með mikilhæfustu konum í Húna- vatnssýslu á sínu tímabili og hefir þó sú sýsla aldrei staðið lágt í þeim efnum. Tóku hin ungu hjón nú við búsforráðum á Torfalæk. Heimili þeirra var brátt eitt þeirra, þar sem tíðir urðu gestir, enda í þjóðbraut. — Þrátt fyrir búskaparannir og margþætt heimilisstörf, gáfu hjónin sér ætíð tíma til að sinna gestum sínum og hygg ég að gestum hafi óvíða þótt betra að dvelja. Þar fór allt saman, góðar veitingar, ánægjulegar samræð- ur og sérstakur heimilisblær. — Það sveif alltaf frjáls og léttur andi yfir heimilinu. Húsbóndinn var pf ’---!-r> og sjálfur mikill söngunnandi, enda góður raddmaður og húsfreyjan kunni vel að meta söng. Það heyrðist því oft „söngsins un- aðsmál“ á Torfalæk og hljómaði vel, þótt ekki væri ætíð hátt til lofts né vítt til veggja. Það var það yfirleit ekki á þeim tíma. En söngurinn og félagslyndið fylgdi Jóni og þeim hjónum út fyrir heimilið og urðu þau hvar vetna aufúsugestir. Jón var lengst af starfandi í margs konar félagsmálum fyrir sveit sína, svo sem sveitarstjórn, safnaðarstjórn o. fl. og var ötull og áhugasamur um hvers konar menningar- og framfaramál. Þau hjónin eignuðust 7 syni og eru sex þeirra á lífi, þeir: Torfi bóndi á Torfalæk og Ingi- mundur, sem dvelur hjá honum, Guðmundur skólastjóri á Hvann- eyri, Jóhann bústjóri, Jónas fræðslustjóri Reykjavíkur og Björn veðurfræðingur. Einnig ólu þau upp systurdóttur Jóns, Ingibjörgu Pétursdóttur. Það mun ekki of mælt að heim- ilið á Torfalæk hafi veitt góða uppeldisundirstöðu, enda hygg ég að mótun þess hafi vísað sonum þeirra hjóna veginn og átt sinn sterkasta þátt í þroska þeirra. Konu sína missti Jón árið 1940, en bjó þó nokkur ár eftir það. Síðan hefir hann lengst af dvalið í Reykjavík. Nú, er ég hugsa til þín, kæri vinur, á þessum tímamót- um hópast að minningar frá þínu ánægjulega heimili og ég minnist hinnar löngu, tryggu vináttu, sem við hjónin og börn okkar, höfum notið frá þér og fjölskyldu þinni allri, með sérstakri einlægri þökk. Sú þökk er sameinuð blessunaróskum oklcar til þín og fjölskyldu þinnar, með þeirri ósk að þú jafnan fáir haldið því létta lífsviðhorfi, er þú ætíð hefir haft. Karl Helgason. U tankjörstaðakosning ÞEIR, sem ekki verða heima á kjördegi geta kosið hjá sýsiu- mönnum, Dæjarfógetum og hreppstjórum og i Reykjavik hjá Dorgarfógeta. Erlendis er hægt að kjósa hjá íslenzkurn sendiráðum og ræðismönnum, sem taia íslenzku. Kosningaskrifstofa borgarfógetans í Reykjavík er í póst- húsinu, gengið inn frá Austurstræti. Skrifstofan er opin tiá kl. 10—12 f. h., 2—6 og 8—10 e. h. dagl, sunnud. kl. 2—6. e.n. Kosníngaskrifstofa Sjálfstæðisflokksins, Vonarstræti 1, veitir allar upplýsingar og aðstoð í sambandi við utankjör- fundaratkvæðagreiðslu. Skrifstofan er opin frá kl. 10—10 daglega. Símar skrifstofunnar eru 1 71 00, 2 47 53 og 1 22 48.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.