Morgunblaðið - 01.05.1958, Page 10

Morgunblaðið - 01.05.1958, Page 10
10 MORCrNRLAÐIÐ Fimmtudagur 1. maí 1958 fBiomitíiM&íMfo Útg.: H.t Arvakur, Reykjavfk. UTAN UR HEIMI Framkvæmdastjón: aigíus Jónsson. Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.) Bjarni Benediktsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur Einar Asmundsson. Lesbók: Arni Ola, simi 33045 Auglýsingar: Arni Garðar Kristii»sson. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480 Askriftaigjalo kr. 30.00 á mánuði innanlands. í lausasólu kr. 1.50 eintakið. SKUGGAR YFIR 1. MAÍ SÁ HÁTTUR hefur orðið á, að ýmsar stéttir hafa helgað sér tiltekna daga á hverju ári til hátíðahalda. Þessir dagar hafa einnig verið notaðir til að halda á loft hlut- verki og verkefnum þeirra stétta, eða hópa, sem hafa til- einkað sér þá. Vinna leggst þá oft að meira eða minna leyti niður og þannig verður þjóðin, eða mikill hluti hennar, að nokkru leyti þátttakandi í hátíðahöldum hinna einstöku stétta. Einn slík- ur dagur er 1. maí. ★ Samtök launþega og verkalýðs hafa orðið til hér á landi á s. 1. 40 árum. Jafnóðum og atvinnu- hættir landsmanna breyttust, fjölgaði einnig hópi launþega og verkamanna og þá var það í sam- ræmi við eðlilega þróun, að þess- ir hagsmunahópar byndust sam- tökum, eins og gerzt hefur. í þess- um samtökum starfa menn af öll- um stjórnmálaflokkum. Samtök- in hafa orðið fjölmenn og áhrifa- mikil. Tilteknir stjórnmélaflokk- ar hafa viljað tileinka sér þau. Á undangengnum áratugum hafa tveir flokkar, sem sjálfir hafa gefið sér nafnið verkalýðsflokk- ar, barizt heiftarlega um yfirráð- in í samtökum verkalýðs og launþega. Þessar styrjaldir hafa mjög sett svip sinn á samtökin sjálf og raunar á stjórnmálalífið í landinu og gera það enn. f þess- um átökum hafa þessir sjálfskip- uðu verkalýðsflokkar gleymt því, hver eru hin raunverulegu hags- munamál launþega og verkalýðs. Þeir hafa einnig vanrækt félags- mál þessara stétta, en samtökin margoft orðið að bitbeini óval- inna lýðskrumara. Launþegar finna- að þetta hefur orðið þeim til stórtjóns. Þeir hafa verið dregnir i stjórnmálalega dilka, en flokkarnir, sem klifrað hafa til valda á herðum verkalýðs- samtakanna hafa ætíð sett flokks- legan hag sinn yfir hagsmuni fólksins, þegar á milli bar. Þetta hefur valdið samtökum launþega og verkafólks ótöldu tjóni og orð- ið þjóðarheildinni dýrkeypt, stjórnmálaleg reynsla. A Nú hvíla þungir skuggar yfir 1. maí. Undanfarin tvö ár hefur setið að völdum í landinu ríkis- stjórn, sem hefur kennt sig við launþega og verkalýð og talið sig fyrst og fremst hafa stjórnað landinu í nafni þessara stétta. Þessi ríkisstjórn heldur því fram, að stjórnarstefna hennar markist af hagsmunum verkalýðsins, enda er meirihluti ráðherranna í stjórn inni úr hópi hinna sjálfskipuðu verkalýðsflokka. Það þarf naumast að lýsa því, hvernig stjórn landsins hefur farið þessum mönnum úr hendi. Þegar hún kom til valdá, voru gefin mörg og stór loforð um al- hliða viðreisn, um nýjar stefnur í efnahagsmálum og atvinnumál- um. Eins og öllum landslýð er kunnugt, hafa öll þessi loforð verið brotin. Engin ný stefna hefur verið tekin, ekkert blað hefur verið brotið í sögu efna- hagsmálanna, eins og lofað var en jafnt og þétt hefur sigið á ógæfuhliðina fyrir öllum lands- lýð og þá vitaskuld einnig fyrir hinum fjölmenna hópi, sem telst til launþega og verkalýðs. Skatt- ar og álögur hafa hækkað með hverju ári og eru nú orðnir þung- bærari, heldur en nokkru sinni fyrr í sögu landsins. í orði kveðnu hefur verið látið svo heita að halda ætti uppi eins konar „stöðv unarstefnu", það ætti að stöðva hækkun verðlags og hækkanir kaups en hvorugt hefur tekizt. Óstjórnin hefur bitnað mjög þunglega á verkalýð og laun- þegum og er sízt af öllu séð fyrir endann á því. Hvað eftir annað hefur því verið lofað að nú skyldu fundin ný úrræði til þess að bæta úr því, sem aflaga hefur farið. Engin úrræði hafa fundizt, heldur hafa skattaálög- urnar og annað það, sem þeim hefur fylgt, eingöngu verið ráð- stafanir til bráðabirgða. Þar hef- ur algerlega verið tjaldað til einnar nætur, enda hefur ríkis- stjórnin engin úrræði fundið eða getað komið sér saman um þau. Hana hefur í senn vantað bæði vit og hyggindi og siðferðilegan styrk til að ryðja nokkrar nýjar brautir í málum landsmanna. Stuttu eftir að stjórnin komst til valda, var það boðað að nú væru ný úrræði fyrir höndum. Þau sáust ekki og svo leið tím- inn. Þegar fjárlög voru lögð fram í fyrra, gafst fjármálaráðherrann upp við að leysa dýrtíðarmálin og við það situr raunverulega enn nú hinn 1. maí að þau eru alls- endis óleyst. Að vísu hafa nú verið boðaðar hina síðustu daga enn nýjar bráðabirgðaráðstafan- ir, sem fólgnar munu vera í nýj- um sköttum og álögum, en stjórn- arflokkunum hefur þótt ráðlegast að láta þær ekki sjá dagsins ljós fyrir 1. maí. Einmitt nú stendur þannig á, að landsfólkið á von á nýrri skriðu dýrtíðar, verð- bólgu og ófriðar á vinnumarkaðn- um. Framtíðin er óvissari, óörugg ari en nokkru sinni fyrr. Aldrei hafa jafnmörg heimili í landinu haft ástæðu til að bera jafnþung- ar áhyggjur fyrir framtíðinni og einmitt nú. Þetta verður öllum landslýð ljósara og ljósara og mun þó allt verða enn skýrara, þegar ríkisstjórnin hefur lagt sín spil á borðið að 1. maí liðnum. ★ Stjórnarflokkarnir og hinir ráðlausu ráðherrar þeirra segj- ast hafa stofnað til alls þessa í nafni verkalýðs og launþega. Þeir segjast hafa náið samráð við samtök þeirra stétta um allt sem gert hafi verið og gert skuli og reyna þannig að velta ábyrgðinni af óstjórn sinni og ráðdeildar- leysi yfir á þessi samtök. Islenzk- um verkalýð og launþegum hef- ur vafalaust aldrei verið gerður meiri ógreiði í allri sögu þessara samtaka um fjóra áratugi. Einnig að þessu leyti hvílir þungur skuggi yfir 1. maí, sem er hátíðis- dagur þeirra stétta, sem hafa verið svo hróplega leiknar af þeim, sem þær hafa þó sýnt svo mikinn trúnað. Selveiðar að vorlagi SÓLSKRÍKJAN er komin! Það er vor í lofti, og sóiin skín í heiði allan daginn. Snjórinn er horfinn víðast hvar. Menn brosa og eru vingjarnlegir hver við annan, af því að veðrið er svo gott. Er selurinn lyftir höfðinu, ligg- ur veiðimaðurinn grafkyrr, en heldur áfram undir eins og sel- urinn lætur höfuðið síga. Þeg- ar veiðimaðurinn er í 50—75 m fjarlægð, nleypir hann af byss- unni, og selurinn bíður bana án þess að vakna af mókinu. - — Margur selurinn lifir það ekk: að finna sumarið koma, vegna rán- dýrseðlis mannsins. Leif Jensen. Tími sumarleyfanna náigast óðum. Margir munu kanna ókunn- ar slóðir, annaðhvort á öræfum íslands eða undir suðrænni sól. Hér sjást íslenzkir ferðalangar, staddir við hina frægu Þrasta- götu í Riidesheim við Rín. Myndin er tekin í hópferð Ferðafé- lagsins Útsýnar sl. ár. Nokkrar fjölskyldur eru þegar fluttar úr torfbænum sí’.uun út í tjaldið. Síðan eru þökin tekin af vetrarhíbýlunum, torfbæjun- um, svo að þau geti þornað ræki- lega yfir sumarið. Unga fólkið hefir af einskærri vorkæti stofn- að til dansleiks uppi í hlíðinni. Maður leikur á harmóniku, og tvö pör sveifla sér fjörlega í hringi eftir hljóðfallinu. Allir njóta góða veðursins en dugmestu veiðimennirnir eru samt þegar lagðir af stað út á ! ísinn, því að nú ber vel í veiði. Selirnir kunna einnig að nota góða veðrið. Á þessum tíma árs ganga selirnir úr hárunum, og þeir nota hvert tækifæri til að liggja á ísnum og baða sig í sól-” skininu. Þeir liggja í móki og lyfta höfðinu aðeins annað veifið til að líta í kringum sig, en aðeins skamma stund, þá sígur höfuðið aftur niður á ísinn og þeir sofa áfram. Það hvarflar rennilega ekki að þess- um friðsömu, holdugu dýrum, að aðrar verur t. d. mennirnir sitja um færi til að drepa þá. Grun- lausir sofa þeir vært, meðan mennirnir mjaka sér nær og nær á magnum, hvítklæddir, svo að lítið beri á þeim á ísnum. Veiðimennirnir hafa komið syo kölluðu skotsegli fyrir á litium sleða. 'Seglið er líka hvítt. Byss- unni er komið fyrir á grind á litla sleðanum, og hlaupið stend- ur út úr gati á miðju seglinu Veiðimaðurinn mjakar sér áfrarr. á maganum í áttina að selnum og ýtir sleðanum á undan sér. Hofa ekki í iör með sér .... ÞJÓÐVILJINN birti í gær leið- réttingu við frásögn sína af ræðu Eðvarðs Sigurðssonar á Dagsbrún arfundi sl. mánudag. En því mið- ur er hættan sú að fyrri frásögn Þjóðviljans reynist rétt. Leiðrétt- ing blaðsins fer hér á eftir: „HAFA EKKI í FÖR MEÐ SÉR . . . í frásögn blaðsins í gær af Dagsbrúnarfundinum féll niður eitt orð er gerbreytir meining- unni. Rétt er þetta þannig: „Við þetta bætist að von væri senn á tillögum ríkisstjórnar- innar í efnahagsmálum, þar sem horfið myndi frá stöðvunarstefnu þeirri sem ríkisstjórnin hefur fylgt og verðlag myndi því breyt- ast, og þá vísitalan einnig. Hi’ns vegar myndu þær ráðstafanir ekki hafa í för með sér skerð- [ ingu tímakaups á næstu mánuð- i um“.“ Atvinna með mesta móti í Stykkishólnii STYKKISHÓLMI, 29. apríl — Tíðarfar við Breiðafjörð hefur verið gott í vetur. Fé hefur þó verið á gjöf frá því um miðjan desember, en nú er alls staðar auð jörð og gróður þegar farinn að stinga upp kolli. Afkoma fólks má yfirleitt heita góð og í Stykkishólmi hef- ur sjaldan eða aldrei verið eins mikið um atvinnulíf eins og í vetur. Hefur fólk þar mjög bætt sinn hag. Aflabrögð hafa verið góð æg sérstaklega eftir að netjaveiðar hófust. Fimm bátar stunda veið- ar frá Stykkishólmi og eina viku í apríl, frá 13.—19., fiskuðu þess- ir bátar samtals 518 lestir. Er það mesti afli í einni viku, sem nokk- urn tíma hefur borizt á land í Stykkishólmi Þrír bátanna munu nú þegar hafa aflað yfir 600 smá- lestir og hafa frystihúsin aldrei haft jafnmikið hráefm og nú. Þá hefur atvinnulífið mjög batnað við komu togarans Þor- steins þorskabíts. — Árni. 14 nemendur í Sfykkis- hélmi þreyta landspróf STYKKISHÓLMI, 29. apríl — Barna- og miðskólanum í Stykk- ishólmi var slitið sl. sunnudag og fóru skólaslitin fram í kirkjunni. Prófasturinn, séra Sigurður Ó. Lárusson, flutti bæn, en skóla- stjórinn, Ólafur Haukur Árna- son, flutti skólaslitaræðuna og af- henti börnunum prófskírteini sín. í skólanum hafa verið í vetur 182 nemendur. Barnaskólinn hef- ur starfað í 6 deildum og mið- skólinn í 3. 14 nemendur búa sig nú undir að ganga undir lands- próf. Fastir kennarar eru 5 auk skóla stjórans. — Heilsufar var ágætt í skólanum í vetur.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.