Morgunblaðið - 31.10.1958, Page 11

Föstudagur 31. okt. 1958
11
MORGVNBLAÐ1Ð
Á reiðhjóli um
átta lönd
Ódýrt en viðburðarríkt sumarleyfi
tveggja skólapilta
ÞEGAR sumarleyfin í Verzlun-
arskólanum byrjuðu í vor,
skelltu tveir fimmtubekkingar
aftur skruddum sínum, og lögðu
af stað út í heim, með reiðhjólin
sín og lítinn farareyri. 18. sept.
sl. komu þeir svo heim aftur með
Gullfossi, og höfðu lagt að baki
5400 km, og kynnzt ofurlítið
fólki og staðháttum í 8 löndum
Evrópu. Allur kostnaðurinn af
ferðalaginu var rúm 50 sterlings-
pund á mann.
Piltarnir heita Kelgi Jónsson
og Guðmundur Jónmundsson. —
Fréttamaður blaðsins leit inn til
þeirra einn daginn í síðastliðinni
viku, og sátu þeir þá aftur bogn-
ir yfir skólabókunum. Þeir tóku
því þó vel að segja ofurlítið frá
ferðalaginu.
Hjólin stigin suður á bóginn
Þeir félagar fóru fyrsta áfang-
ann með Gullfossi til Leith. Þann
ig gátu þeir tekið hjólin sín með,
án þess að greiða fyrir þau sér-
staklega. Þeir höfðu gengið í fé-
lag Farfugla og voru útbúnir
með skírteini frá því, sem gerði
þeim fært að gista á farfugla-
heimilum hvarvetna í Evrópu.
Guðmundur hafði með sér svefn-
poka að heiman, en Helgi keypti
sér einn í Leith, og reiknar það
út, að eftir 40 daga hafi pokinn
verið búinn að borga sig, miðað
við það að hann hefði annars
þurft að leigja poka í gististöð-
um. Að svo búnu hjóluðu þeir
af stað suður eftir Bretlandi,
með sinn litla farangur í hliðar-
töskum á böglaberunum.
í London lentu þeir í fyrsta
skipti í erfiðleikum með nætur-
gistingu því Farfuglaheimilið var
fullskipað. En þá fengu þeir
bara að sofa á borðstofugólfi á
Hjálpræðishernum. Ekki var það
þó sérlega notalegt, því um morg
uninn vöknuðu þeir við að rottur
hlupu yfir fæturna á þeim.
Næsti áfangi var Bruxelles, þar
sem þeir skoðuðu heimssýning-
una, gengu í 13 klukkutíma sam -
fleytt um sýningarsvæðið og
komust þó ekki yfir að skoða
allt. Þaðan var haldið suður um,
til Luxemburg, og þann spöl
þutu þeir áfram með 60 km
hraða, hangandi aftan í bíl. Var
það einasti spottinn á allra leið-
inni, sem þeir ekki stigu hjólin.
Frá Luxemburg hjóluðu þeir
félagar suður yfir vestanvert
Frakkland og inn í Sviss, þvert
yfir norðanvert Sviss, gegnum
dvergríkið Lichtenstein og aust-
ur eftir Austurríki, til háskóla-
bæjarins Graz, sem er skammt
Verður vísinda-
mönnimum leyítað
fara til Stokkli.?
MOSKVU, 29. okt. — NTB-Reut-
er. —■ Sovézku vísindamennirnir
þrír, sem fengu í gær Nóbels-
verðlaunin í eðlisfræði, lýstu yf-
ir því í dag, að þeir vildu gjarna
fara til Stokkhólms til að veita
verðlaununum viðtöku. Á blaða-
mannafundi í Moskvu * í dag
sögðu þeir dr. Tsjerenkov og
prófessor Tamm, að þeir hefðu
glaðzt mjög yfir verðlaunaveit-
ingunni. Þriðji Rússinn, sem
fékk verðlaunin, I. M. Frank, er
í fríi, en kvaðst einnig gjarna
vilja fara til Stokkhólms. — Er
prófessor Tamm var spurður um
álit hans á veitingu bókmennta-
verðlaunanna til skáldsins Boris
Pasternaks, vildi hann engin
svör gefa á þeim forsendum, að
á blaðamannafundinum ætti að
ræða um eðlisfræðiverðlaunin.
frá júgóslavnesku landamærun-
um. Þá datt þeim í hug að halda
inn í Júgóslavíu, en svo mikil ös
var á ræðismannsskrifstofu Júgó
slava í Graz, að þeir hefðu orðið
að bíða í heilan dag eftir því að
komast að, til að sækja um vega-
bréfsáritun. Þeir ventu því sínu
kvæði í kross og brugðu sér í
staðinn til Ítalíu, til Feneyja.
Með reiðhjól í borg gondólanna
Þar gistu þeir fyrstu nóttina
í tjaldbúðum á ströndinni, og var
boðið að sofa í „gestatjaldi", þar
sem þeir höfðu sjálfir ekkert
tjald meðferðis. Um morguninn
fóru þeir með hjólin sín á bát.
sem skilaði þeim af sér í miðri
Feneyjaborg. En þar hafði þeim
orðið á í messunni. Um götur Fen
eyja er ekki hægt að aka svo
miklu sem barnavagni. Borgin
er öll sundurskorin af skurðum
með mjóum brúm yfir og upp á
brúarendana liggja tröppur.
Jafnvel þar sem þurrt land er
undir fótum, er ekki gert ráð
fyrir farartækjum. Göturnar eru
svo mjóar, að sums staðar geta
tveir menn varla gengið sam-
hliða. Og þegar áætlunarbátur-
inn, sem gengur út að bílastæð-
inu í útjaðri borgarinnar, þar
sem allir skilja eftir farartæki
sín, neitaði að taka hjólin, var
ekki um annað að gera en að
draga þau með sér í 40 stiga hita
gegnum mannþröngina og bera
þau yfir göngubrýrnar. Vegfar-
endur sendu þessum ferðalöng-
um heldur illilegt augnaráð.
Þessu ferðalagi lauk á miðju
Markúsartorginu, þar sem hjólin
voru bundin saman og skilin
eftir, því nú þurftu eigendur
þeirra að taka annan bát út i
Farfuglaheimilið í borginni, sem
er á eyju. Vafalaust hefur enginn
á þessum slóðum ágirnzt reið-
hjólin. Hvað hefðu þeir líka átt
að gera við þau?
í Feneyjum sneru íslenzku
ferðalangarnir við. Hitinn var
Helgi Jónsson og Guðmundur Jónmundsson.
eftir höfðu þeir nokkra viðdvöl í
Múnchen, en þar eru margir ís-
lenzkir námsmenn.
Hjólreiðamenn hættulegir
austantjalds-kálgörðum
Þeir Helgi og Guðmundur eiga
bréfavini í Berlín, og höfðu á-
kveðið að heimsækja þá í ferð-
inni. En sá hængur var á, að þeir
eiga heima í Austur-Berlín,
og í Múnchen fréttu þeir,
að nýbúið væri að leggja blátt
bann við að farið væri á reið-
hjólum eftir veginum gegnum
austursvæðið. Ástæðan var sú,
að austur-þýzku yfirvöldin sögðu
að hjólreiðamenn stælu úr kál-
görðum, þar sem þeir stönzuðu!
Þeir félagar komu hjólun-
um í geymslu, keyptu sér
vegabréfaáritun og leigðu
sér far í einum bílnum í
bílalestinni, sem beið eftir að fá
leyfi til að fara yfir landamær-
in. Það gekk allt vel, þangað til
kom að vegabréfaskoðuninni, þá
var Guðmundur gerður aftur-
reka. Hann hafði geymt vega-
bréfið sitt í brjóstvasanum alla
leiðina og svitinn, sefn af honum
rann í hitunum, hafði skolað
burt undirskrift lögreglunnar í
Reykjavík. Helgi hélt áfram
ferðinni, en Guðmundur sneri
við og hugsaði sitt ráð. Eftir
nokkra umhugsun skrifaði hann
sjálfur ofan í nafnið, beið þang-
að til hann hélt að vaktaskipti
hefðu' farið fram og gerði þá
aðra tilraun. Reýndar lenti hann
Grossglocker, 2504 m, hátt skarð í austurrísku ölpunum. —
Ferðalangarnir voru 7 klst. að draga hjólin þangað upp.
kominn upp í 40 stig í skugga,
sjórinn var 26 stiga heitur og
hvíti sandurinn á ströndinni svo
brennandi að ekki var hægt að
standa kyrr á honum. Af þeim
sökum sneru þeir sem snarast við
og héldu í norður. Nokkrum dög-
um seinna var orðið svo svalt, að
þeir þurftu að setja upp vettl-
inga, en þá voru þeir líka á leið
yfir fjallaskarð í Austurríki, sem
er í 2500 metra hæð. Þeir urðu að
teyma hjólin eða réttara sagt
draga þau upp í móti í 8 klukku-
stundir, en voru aðeins 1 klst. á
leiðinni niður hinum megin. í
Cortína í ítölsku ölpunum gistu
þeir í fyrsta skipti á bóndabæ,
áður höfðu þeir nokkrum sinnum
legið í hlöðum. Þeim var tekið
af mikilli gestrisni á bænum, og
lágu á dýnum á eldhúsgólfinu
um nóttina. Á leiðinni norður
á sama eftirlitsmanninum, sem
nú hleypti honum í gegn. Bíl-
stjórinn í vörubílnum, sem hann
fékk far með, útskýrði málið:
Nú var varðmáðurinn einn og
gat þess vegna leyft sér að vera
liðlegur, en í fyrra skiptið voru
þeir þrir saman, og þá kvað
hann engan þeirra þora neitt af
ótta við að hinir segðu frá. Pilt-
arnir undu sér hið bezta í Ber-
lín og skoðuðu sig um á báðum
hernámssvæðunum, því hægt er
að komast á milli hindrunar-
laust. Þeir hjóluðu svo áfram
norður á bóginn, til Hamborg-
ar og siðan til Kaupmannahafn-
ar, þar sem þeir tóku Gullfoss
heim.
Aldrei vitað um næsta
næturstað
Þetta er í stórum dráttum
ferðasagan. En auðvitað koma á
svona ferðalagi fyrir ótal smá-
atvik, ýmist óþægileg eða
skemmtileg. Einu sinni stöðvaði
lögreglan í Sviss þá félaga fyrir
ósæmilegan klæðaburð á al
mannafæri. Þeir hjóluðu naktir
að beltisstað í hitanum. Á Far-
fuglaheimilinu í Helmsted var
úri annars þeirra stolið, þeir
kærðu, heimilinu var lokað og
úrið fannst í farangri annars
ferðarpanns. í klaustri einu, þar
sem þeir gistu, fengu þeir ó-
skammtaðan mat fyrir lítinn
pening og borðuðu auðvitað eins
og þeir frekast gátu, en vöknuðu
báðir fárveikir af matareitrun.
Að öðru leyti var ferðalagið
eins og bezt varð á kosið. Ferða-
langarnir lentu varla nokkurn
tíma í rigningu, nema í Eng-
landi, og hjóluðu að meðaltali
100 km. á dag, sem var meira
en þeir höfðu gert sér vonir um.
Lengsta dagleiðin var 220 km.
Einstöku sinnum villtust þeir
af leið, en þeir höfðu góð landa-
bréf meðferðis og áttuðu sig fljót
lega aftur. Og alls staðar varð
á vegi þeirra gott fólk.
Farfuglaheimilin reyndust
hvarvetna prýðis gististaðir. —
Farfuglaheimilið í Hamborg er
þeirra stærst, einna líkast stóru
hóteli fyrir 900 gesti. í slíkum
gististöðum eru „kojur“ með
tveimur teppum, og því nægir að
hafa með sér hvítan léreftspoka
til að sofa í. Bannað er að liggja
í teppunum einum. Ódýrust eru
farfuglaheimilin í Þýzkalandi,
næturgreiðinn kostar sem svar-
ar 6 ísl. kr. Sé mikil aðsókn,
ganga þeir fyrir sem koma gang-
andi eða á reiðhjóli.
— Það er alls ekki erfitt að
ferðast svona og áreiðanlega
langskemmtilegast, sögðu þeir
Helgi og Guðmundur. Maður
hefur betri tækifæri til að skoða
sig um, og kynnist frekar fólk-
inu í þeim löndum, sem farið er
um. Það gerir ferðalagið aðeins
ennþá meira „spennandi" að vita
aldrei hvar maður verður næstu
nótt. — E. Pá.
Rœtt um hitaveitu fyrir
Akureyri á fundi Húseig■
endaféíags Akureyrar
AKUREYRI, 29. okt. — Húseig-
endafélag Akureyrar hélt íund í
Landsbankasalnum sl. mánudag,
og var aðalefni fundarins hita-
veita fyrir Akureyri. Formaður
félagsins, Jónas G. Rafnar, setti
fundinn og stjórnaði honum.
Frummælandi um hitaveitumálið
var Ólafur Jónsson, búnaðarráðu-
nautur.
★
Ræddi Ólafur um hinn mis-
munandi jarðhita eftir landshlut-
um. Sunnanlands væru allvíða
hverasvæði, þar sem vatnið væri
við suðumark, og svo væri einnig
í Þingeyjarsýslu og jafnvel í
Skagafirði. Hins vegar væri hit-
inn ekki eins mikill í Eyjafirði,
þótt víða væru þar iaugar. Þó
mætti nýta hann til hitunar húsa
og sundlauga. Fyrir nær 30 árum
hefði um 50 stiga heitt vatn verið
leitt ofan úr Glerárgili í sund-
laug Akureyrar, en það hefði
fyrst verið árið 1937, að dr.
Trausti Einarsson var beðinn að
gera athuganir um jarðhita í ná-
grenni Akureyrar. Um sama
leyti var skipuð hitaveitunefnd
innan bæjarstjórnar Akureyrar,
og að tilhlutun hennar hófust
jarðboranir í Glerárgili, að Lauga
landi á Þelamörk og við Kristnes.
til vill af því að ekki hefir vei'ið
reynt á réttum stað.
Laugaland á Þelamörk líklegast
til að gefa góða raun
Frá Reykhúsum og fram að
Hrafnagili eru nokkrar volgar
uppsprettur, og hafa m. a. náðzt
5—6 sekúndulítrar af heitu vatni
í grunni félagsheimilisins við
Hrafnagil, 66 stiga heit. í Reyk-
húsum er hitinn einna mestur, en
vatnsmagn lítið. Á Hrafnagili
hafa ekki verið gerðar rannsókn-
ir, en allt bendir til þess", að þar
sé allmikið vatnsmagn, en hiti
minni en í Reykhúsum. Litlar
vonir standa til, að árangurs -sé
að vænta af borunum í Glerárgili,
og er þá Laugaland á Þelamörk
líklegasti staðurinn til að gefa
sæmilega raun. Væri því æski-
legt að fá góðan bor og leita þar
betur.
Hitaþörf Akureyrarbæjar í
heild áætlaði Ólafur 100 sekúndu
lítra af 77—80 stiga heitu vatni.
Hins vegar kvað hann unnt að
láta hitaveitu bera sig fjárhags-
lega hér, þótt ekki væri auðið að
hita allan bæinn. Kvað hann 11
sekúndulítra af 40 stiga heitu
vatni pafngilda 150 lestum af kol-
Borað í Glerárg'ili, á Laugalandi ntn' Á9ur.fn lenSra væri farið
i þessu mali, yrði fyrst að gera
upp við sig, hvað rannsóknirnar
myndu kosta og síðan, hvað hita-
veita myndi kosta, ef rannsóknir
bæru árangur. Það sem fyrst af
öllu þyrfti að gera, væri að
tryggja sér réttindi til heita vatns
ins, ef nægilegt magn fyndist.
Að lokinni ræðu Ólafs urðu
umræður um málið, og komu
ýmsar merkilegar upplýsingar
fram í þeim umræðum.
og að Kristnesi
Borunin í Glerárgili gekk erfið
lega. Boraðar voru 2 holur, 26 og
66 m djúpar, Festust pípur í hol-
unum og varð engin árangur af
borunum þar. Á Laugalandi, þar
sem sagnir eru og jafnvel minjar
um gamalt hverasvæði, var síðan
borað með stærri bor. Þar var
boruð 375 m djúp hola, rétt ofan
við bakka Hörgár. Fengust úr
henni 3% sekúndulítri af 77 stiga
heitu vatni, en hiti á holubotni
var 85 stig.
Vatnsmagn þetta náðist á 106
m dýpi og óx ekki, þótt dýpra
væri borað. Líklegt má þó telja,
að svipaður árangur hefði náðzt
úr öðrum holum þar í kring, ef
borunum hefði verið haldið á-
fram, en þarna var, hætt í ágúst
1943, og borinn fluttur að Krist-
nesi. Þar var borað við Kristnes-
laug næstu árin allt ofan í 400 m
dýpi en gaf ekki árangur — ef
Að lokum var svohljóðandi
tillaga samþykkt samh;jóða:
„Fundur haldinn í Húseigenda-
félagi Akureyrar 27. okt. 1958
skorar á. bæjarstjórn, að hún láti
strax á næsta sumri hefja athug-
un á jarðhitasvæðum í grennd
bæjarins með það fyrir augum, að
upplýsingar fáist, hvort hagstætt
sé að koma hér upp hitaveitu.
Leiti bæjarstjórn í því sambandi
eftir stuðningi ríkisins.“