Morgunblaðið - 18.11.1958, Síða 2

2
MOR nrivil 14 Ð1D
Þriðjudagur 18. nóv. 1958
Frumvarpið um útflutning
hrossa afgreitt sem lög
FUNDIR voru settir í báðum
deildum Alþingis á venjulegum
tíma í gær. Á dagskrá efri deild-
ar var eitt mál. Frv. til laga
um breytingu á lögum um at-
vinnuleysistryggingar.
umræðunni frestað.
Eitt mál var á dagskrá neðri
deildar. Frumvarp til laga um
útflutning hrossa. Yar það til
einnar umræðu. Framsögum.
landbúnaðarnefndar neðri deild-
ar, Jón Pálmason, kvaddi sér
hljóðs um málið. Kvað hann
Ný þingskjöt
Nokkrum nýjum þingskjölum
hefur verið útbýtt á Alþingi. —
Eru það frumv. til laga um
__ Var breytingu á póstlögunum. Flm.
j Alfreð Gíslason. Frumvarp til
laga um breytingu á lögum um
atvinnuleysistryggingar og frv.
til laga um breytingu á lækna-
skipunarlögum. — Flm. Alfreð
Gíslason. — Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um stofn-
un búnaðarmálasjóðs. Flm.
frumvarp þetta upphaflega að- j steingrímur steinþórsson, Jón
ems hafa folgið iser breytingu j gi | Asgeir Bjarnason,
a einum manaoardegi, en hæst ' ~ ..
. . ^ , Petur Ottesen og Benedikt Gron-
virt efri deild hefði lat.8i prenta dal> j síðasttalda frUmvarpinu er
oll logm um utflutnmg Ugt ^ að bráðabirgðaákvæði
verði sett í lögin þess efnis, að á
árunum 1958—61 verði greitt
% % viðbótargjald af söluvörum
landbúnaðarins, sem um ræðir í
annarri grein laganna, og renni
það til Búnaðarfélags Islands og
Stéttrsambands bænda til að
reisa hús félaganna við Haga-
torg í Reykjavík.
upp öll lögin um
hrossa. Kvað hann ekki mundi
alveg ljóst, hver ráðherranna
væri atvinnumálaráðherra, en
nefndin gerði ráð fyrir að það
væri landbúnaðarráðherra. —'
Helztu breytingar, sem frum-
varpið gerði ráð fyrir, væru þær,
að hrossaútflutningurinn yrði
ekki leyfður nema sérstökum
skipum. Skýrði Jón Pálmason
frá því, að landbúnaðarnefnd
neðri deildar líkaði ekki orðalag
2. gr. frv., en legði til, að frum-
varpið yrði samþykkt óbreytt,
svo það þyrfti ekki að hrekjast
milli deilda.
Frumvarpið var samþykkt með
19 samhljóða atkvæðum og verð-
ur sent til ríkisstjórnarinnar sem
lög frá Alþingi.
Góður árangur
FR J ÁLSÍ ÞRÓTT ADEILD KR
efndi nýlega til innanfélagsmóts
í atrennulausum stökkum innan
húss. Úrslit urðu þessi:
Langstökk:
Jón Pétursson KR 3,15 m.
EmiJ Hjartarson, Háskólinn,
3,13 m.
Guðjón Guðmundss. KR 3.09 m
Einar Frímannsson 3,02 m.
Þrístökk:
Jón Pétursson 9,70 m.
Guðjón Guðmundsson 9.14 m.
Emil Hjartarson 9.06 m.
Árangur Jóns ei mjög góður
og ahyglisverður, einkum þó í
þrístökkinu:
Styttan af Jóni Arasyni
Minnismerki nm Jón biskup
Arnson við Munkoþverórkirkju
BLAÐIÐ íslendingur á Akureyri
segir frá því samkvæmt samtali
við Guðmund Jónsson garðyrkju
mann á Blönduósi, að næsta sum-
ar verði reist minnismerki um
Jón biskup Arason, er Guðmund-
ur Einarsson frá Miðdal hefur
gert. Það er stytta 2,72 m á hæð,
steypt í kopar í Kaupmannahöfn.
Það var upphaflega gert ráð fyx-
ir að sty.tan yrði í minningar-
lundi Jóns Arasonar biskups að
Grýtu í Eyjafirði, en eftir til-
lögu Guðmundar frá Miðdal, verð
ur hún ekki í lundinum, heidur
framan við bæinn á Munkaþverá
við hlið kirkjunnar, En í Þverár-
klaustri naut Jón biskup sinnar
fyrstu menntunar. Guðmundur
garðyrkjumaður segir í þessu
samtali við „íslending", að grjót
í stöpulinn undir styttunni verði
allt sótt í Hólabyrðu. Hann get-
ur þess og, að þegar framkvæmd-
ir hófust í málinu, hafi ekki ver-
Fríverzlunarmálið á
köldum klaka
PARÍS, 17. nóv. Reuter. — Við-
ræðum í París um fríverzlunar-
málið hefur nú verið hætt í bili,
en brezka stjórnin tilkynnti í
dag, að hún mundi ekki senda
fulltrúa sinn til þátttöku í slík-
um viðræðum, fyr en afstaða
Frakka til fríverzlunarmálsins
hefði verið skýrð nánar.
Macmillan forsætisráðherra
Breta skrifaði de Gaulle forsæt-
isráðherra Frakka bréf í dag, og
lagði áherzlu á nauðsyn þess að
jafnaður yrði ágreiningur Frakka
og Breta í sambandi við fríverzl-
unarmálið og hinn sameiginlega
23 nýir kordínólor tilneindir
Alls eru þeir orðnir 75 talsins
Róm, 17. nóv. — Reuter.
JÓHANNES PÁFI XXIII. rauf
400 ára gamla hefð í dag með því
að tiikynna, að 23 nýir kardínál-
ar hefðu verið útnefndir sam-
tímis. Meðal þeirra eru tveir
Bandaríkjamenn, erkibiskuparn-
ir í Boston og Fíladelfíu. Eru þá
kardínálarnir orðnir 75 talsins,
og er það 5 kardínálum fleira en
verið hefur síðan á 16. öld, þegar
Sixtus páfi V fjölgaði þeim i 75.
Kardínálarnir verða formlega
settir inn í hin nýju embætti sín
í Páfagarði 18. desember n.k.
Þetta verður í fyrsta sinn, sem
tveir bræður eru kardínálar
samtímis. Giovani Cicognani, sem
verið hefur postullegur sendimað
ur í Washington síðustu 25 árin,
Dagskrá Alþingis
Fundir eru boðaðir í báðum
deildum Alþingis á venjulegum
tíma í dag. Á dagskrá efri deild-
ar eru tvö mál. Frumvarp til
laga um breyting á póstlögum
til 1. umr. og framhald 1. umr.
er um frumvarp ti'l laga um breyt
ingu á lögum um atvinnuleysis-
tryggingar.
Tvö mál eru á dagskrá neðri
deildar: Frumvarp til laga um
breytingu á lögum um biskups-
kosningu er til 3. umr. (framh.)
og frv. til laga um vinnslu sjávar
afurða á Siglufirði er til 1. umr.
(Ef leyfð verður).
tekur nú sæti við hliðina á bróð-
ur sínum, Vaetano Cicognani,
sem var útnefndur kardínáli af
Píusi XII. árið 1953.
Eftir þetta verða 29 ítalskir
kardínálar, en 46 af öðru þjóð-
erni: 4 frá Bandaríkjunum, 2 frá
Kanada, 8 frá Frakklandi, 4 frá
Spáni, 3 frá Þýzkalandi, 3 frá
Brazilíu, 2 frá Portugal og 20 frá
öðrum ríkjum, einn frá hverju.
ið til eyrir í sjóði, en Guðmundur
er bjartsýnn og segir að heildar-
kostnaður verði alls 180—200 þús,
krónur. Vonast ég til að þegar
ég afhendi minnariundinum
styttuna, að ekki verði á því
hvílandi skuldir. Og Guðmundur
bætir við: Ég er meira að segja
svo bjartsýnn að gera mér von
um, að O'.ðið geti lítilsháttar í
sjóði, sem verja mætti tii við-
halds girðingu um lundinn og
aukinnar trjáræktar þar, enda
mundi mér hafa fallið illa, ef Jón
biskup hefði komið heim í átt-
hagana með skuldabagga á baki.
Hann var of mikill fjármálamað-
ur til þess. En hvaðan peningarn-
ir hafa komið, vil ég sem minnst
um segja. Þeir hafa bæði komið
frá hinu opinbera og einstakling-
um, og þegar kreppt hefur að,
hefur alltaf rætzt úr þannig, að
„þegar neyðin var stærst, var
hjálpin næst“.
Fimm drukknir
bílstjórar teknir
AÐFARANÓTT síðastl. sunnu-
dags frá því kl. 3 og fram undir
morgun stöðvaði götulögreglan
í Reykjavík 5 bíla, án þess að þeir
hefðu þó nokkuð brotið af sér og
kom í ljós, að ökumennirnir voru
allir undir áhrifum áfengis. Er
það óvenjulegt að lögreglan
rekist á svona marga drukkna
bílstjóra á svo skömmum tíma.
NATO-gervihnöttur
París, 17. nóv. NTB/AFP.
ÞINGMANNARÁÐSTEFNA
NATO-ríkjanna, sem hófst í Par-
ís í dag með fulltrúum frá öllum
15 aðildarríkjunum, samþykkti
í dag einróma tillögu frá for-
manni vísindanefndarinnar,
bandariska öldungadeildarþing-
manninum Henry M. Jackson,
þess efnis að NATO láti gera
gervihnött, sem beri einkenni
samtakanna, og verði notaður í
friðsamlegum tilgangi til rann-
sókna á himingeimnum.
Öldungadeildarþingmaðurinn
er þeirrar skoðunar, að það sé
tæknilega mögulegt áð senda
slíkan gervihnött út í geiminn
árið 1960.
Efni tillögunnar
Meginefni tillögunnar felst i
eftirfarandi þremur atnðum:
1) Áætlun um stórauknar vís-
indarannsóknir.
2) Undirbúningur að víðtækri
samræmingu á vísindarann-
sóknum, sem efli og auki
vísindaþróunina innan At-
lantshafsbandalagsins.
3) Samvinna NATO-ríkjanna
um tilraunir og rannsóknir
á himingeimnum.
Víðtækari hafrannsóknir
Jackson benti á, að nauðsyn-
legt væri að gefa beztu vísinda-
mönnum tækifæri til að gera víð-
tækari hafrannsóknir, þar sem
þess yrði ekki langt að bíða, að
kjarnorkuknúnir hafbátar færu
um heimshöfin og flutningaskip
með kjarnorku væru á næstu
grösum.
Tillaga Jacksons um að NATO-
ríkin hafi samvinnu um geim-
rannsóknir vakti mikla athygli
á ráðstefnunni.
Góður afli hjá
Akranesbátum
AKRANESI, 17. nóv. — Síldin
synti ört í netin hjá reknetjabát-
unum í Miðnessjó í fyrrinótt. —
Átján bátar fengu þar samtals
2.061 tunnu síldar, sem samsvar-
ar 114% tunnu á bát að meðaltali.
Aflahæstur bátanna var Sæ-
faxi,‘með 200 tunnur. Skipaskagi
og Sigurfari frá Hornafirði fengu
177 tunnur hvor, Bjarni Jóhannes
son og Farsæll 163, Ásbjörn 150,
Sigurvon 138 og Ver 120 tunnur.
Veður var gott á meðan netin
voru dregin, en rétt sem því var
að ljúka rauk upp með sunnan-
og suðvestan-hvassviðri, og hélzt
svo meðan bátarnir voru á leið
til lands.
— Bylting i Súdan
Framh. af bls. 1
á væri ekki hægt að segja neitt
um það, að hve miklu leyti yrði
staðið við þennan samning.
Spillingin
f Kaíró bíffa menn yfirleitt á-
tekta og leggja megináherzlu á,
aff undirrót byltingarinnar sé
spillingin í landinu, en ekki ut-
anríkisvandamál. Aff þessu leyti
er byltingin í Súdan hliffstæffa
byltingarinnar í Pakistan fyrir
skömmu.
Þaff er haft eftir heimildum
kunnugum Abboud, að hann sé
alls ekki vinsamlegur stefnu
Nassers, enda þótt hann hafi heit-
iff að eyða deilumálum Súdans
og Arabíska sambandslýðveldis-
ins.
Samningur um Níl
Um helgina varð samkomulag
milli súdönsku og egypzku stjórn
arinnar um nýtingu á fossunum í
Níl. Þetta hefur mikla þýðingu
fyrir Nasser, þar eð Egyptar
verða að semja við Súdansbúa
til að geta byggt hina margræddu
Aswan-stíflu í Níl.
Vinnur Nasser lokasigur?
Það er haft eftir góðum heim-
ildum, að nýja stjórnin muni
reka svipaða utanríkisstefnu og
gamla stjórnin. Ennfremur er
bent á, að Abboud og ýmsir ná-
komnir samstarfsmenn hans
hernum séu góðir vinir Khalils
forsætisráðherra. Hins vegar er
ekki talið útilokað, að Abboud
sé í rauninni „gervileiðtogi" bylt
ingarinnar líkt og Naguib var á
sínum tíma í Egyptalandi, eftir
að Farouk var steypt úr stóli
Það er vitað að í hernum eru
sterk öfl, sem eru hliðholl Nasser,
og sumir óttast að þessi öfl kunni
að verða ofan á þegar frá líður.
Hvað sem um það er, þá eru
menn sammála um, að byltingin
í Súdan hafi ekki komið meira
jafnvægi á málefni landsins.
Stofufangelsi
Seint í kvöld skýrffi Reuter
frá því, aff allir ráðherrar fyrri
stjórnar hefffu veriff settir i stofu
fangelsi ásamt allmörgum öffr-
um stjórnmálamönnum. Jafn-
framt var því lýst yfir af ábyrg-
um herforingjum aff byltingin
væri ekki í neinu sambandi viff
Nasser.
markað, sem kemur til fram-
kvæmda 1. janúar 1959.
Formælandi franska utanríkis-
ráðuneytisins sagði í Öag, að mál
þetta yrði rætt á fundi frönsku
stjórnarinnar á morgun.
Brezki ráðherrann Maudling
sagði í dag, að fríverzlun Evrópu
hefði engin þau efnahagsvanda-
mál í för með sér fyrir Frakka,
að ástæða væri til þess fyrir þá
að hætta við þátttöku í fríverzl-
uninni.
Ríkin sem standa að hinum
sameiginlega markaði eru Frakk-
land, Vestur-Þýzkaland, Ítalía,
Belgía, Holland og Luxemburg.
Sautján aðildarríki Efnahagssam
vinnustofnunar Evrópu hafa tek-
ið þátt í undirbúningsviðræðum
um fríverzlunarmálið.
— Hans Andersen
Frh. af nls. 1
ríkjanna þar, unz þau illu heilli
breyttu stefnu sinni. Loks sagði
Hans G. Andersen, að taka yrði
tillit til sérstakra aðstæðna þeg-
ar um væri að ræða þjóðir, sem
væru sérstaklega háðar fiskveið-
um.
Þegar sendiherrann hefði gert
grein fyrir hinum almennu sjón-
armiðum Islands, vék hann að
því að skýra í hverju sérstaða
íslands væri fólgin. Rakti hann
þýðingu sjávarútvegsins fyrir af-
komu þjóðarinnar, ofveiðina á ís
landsmiðum, söguleg rök og að-
gerðir á undanförnum árum. —
Hann sagði frá ráðstöfunum
þeim. sem gerðar voru í sumar
og frá lagarökum íslendinga. —
Hann minntist á, að Bretar hefðu
sent herskip í íslenzka lögsögu,
en kvaðst ekki ætla að ræða það
mál ýtarlega, þar sem því hefði
verið gerð skil í ræðu utanríkis-
ráðherra íslands í hinni almennu
umræðu á Allsherjarþinginu. En
Hans G. Andersen lagði áherzlu.
á, að hér væri um að ræða mjög
alvarlegt mál, sem ekki þyldi
bið. Síðan sagði sendiherrann að
íslenzka stjórnin vildi gera það,
sem unnt væri til að finna að-
gengilega lausn með alþjóðlegri
samvinnu og það sem fyrst, svo
að sanngjörn réttindi væru
tryggð. En undirbúningur só, sem
nauðsynlegur reyndist, mundi
ráða hvenær rétt væri að kalla
saman ráðstefnuna, ef málið
yrði ekki til lykta leitt í laga-
nefndinni. Umræðan þar mundi
leiða í ljós hve mikill undirbún-
ingur væri nauðsynlegur.
Ráffstefna í febrúar
Fulltrúi Norðmanna tók síðan
til máls og lagði til að önnur ráð-
stefna um réttarreglur á hafinu
yrði kvödd saman eins fljótt og
hægt væri ,og ékki síðar en £
febrúar 1959. Benti hann á, að
eftir að íslendingar hefðu fært
út fiskveiðilögsögu sína í 12
mílur, væri lífsnauðsynlegt að
gera alþjóðlega samþykkt um
málið.
Danir og Kanadamenn styðja
tillögu Norðmanna um ráðstefnu
í febrúar. öll þessi ríki eru með-
mælt tillögu Kanada um 6 mílna
landhelgi og 6 mílna fiskveiði-
lögsögu þar fyrir utan.
Ráðstefna næsta sumar
Bandaríkin, Bretland, Frakk-
land og átta önnar ríki báru fram
tillögu þess efnis, að ráðstefna
um réttarreglur á hafinu yrði
kvödd saman í júlí eða ágúst
næsta ár. Segir í tillögunni, að
þessi frestur muni gera hlutað-
eigandi ríkjum kleift að rann-
saka gaumgæfilega spurninguna
um fiskveiðilögsögu og landhelgi.
Ekkert Norðurlanda stóð að
þessari tillögu, og er búizt við
að fiest þeirra hafi sitthvað við
tillöguna að athuga.
Ríkin átta sem að tillögunni
standa ásamt stórveldunum eru
Ástralía, Malaja, Grikkland,
Honduras, Ítalía, Líbería, Nicara-
gua og Thailand.