Morgunblaðið - 06.12.1958, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 6. des. 1958

Utg.: H.f. Arvakur, Reykjavfk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Ásmundsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480
Askriftargjald kr 35.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
RYÐJA ÞARF RUSTIRNAR
LJÓT er hún lýsingin, sem
Hermann Jónasson gaf á
Alþingi af viðskilnaði
sínum eftir tæpa tveggja og
hálfs árs stjórnarforystu. Var og
ekki seinna vænna fyrir forsætis-
ráðherrann að. segja þjóðinni
einu sinni satt. Myndun V-stjórn-
arinnar var byggð á tvímælalaus
um svikum afdráttarlausra kosn-
ingaloforða. Valdaferill stjórnar-
innar hefur allt frá upphafi fram
á síðasta dag verið óslitin keðja
blekkinga og loforðabrigða.
Þjóðviljinn drepur í forystu-
grein sinni í gær á viðhorfin,
sem skapazt hafa vegna þessa
svikaferils, eins og þau nú blasa
við í lok hans, og segir:
„Með hinni ábyrgðarlausu
framkomu Framsóknarflokksins
er ekki einungis hlaupizt frá því
að leysa vanda aðkallandi efna-
hagsmála í samvinnu við alþýðu-
samtökin, heldur hefur Fram-
sóknarflokkurinn hindrað, með
því að rjúfa nú stjórnarsamvinn-
una að óleystum ýmsum stærstu
málunum sem um var samið, að
þau nái fram að ganga á starfs-
tíma stjórnarinnar. Meðal þeirra
eru stórmálin um brottför hers-
ins, sem ráðherrar Alþýðubanda-
lagsins hafa nú síðast fyrir
nokkrum vikum krafizt efnda á,
kaup stóru togaranna, breytingar
á kjördæmaskipuninni og löggjöf
um heildarstjórn á þjóðarbú-
skapnum. Og síðast en ekki sízt
er brotthlaup Framsóknar nú
ábyrgðarlaust vegna landhelgis-
málsins---------“.
★
Á þennan veg rifjar eitt
stjórnarblaðanna upp svikaferil-
inn. Upptalningin gæti verið
miklu lengri, en hún er rétt, svo
langt sem hún nær. Að vísu fær
það ekki staðizt, að sök svikanna
hvíli á Framsókn einni. Ráðherr-
arnir eiga þar að verulegu leyti
óskipt mál.
Ábyrgðin er þó að sjálfsögðu
þyngst á forsætisráðherranum.
Játning hans á ófarnaðinum,
sem hann hefur leitt þjóðina út
í, dregur ekki úr sök hans, held-
ur varpar skýru ljósi yfir skeyt-
ingarleysið.
„Ný verðbólgualda — er skoll-
in yfir“, sagði Hermann Jónas-
son og vildi kenna samstarfs-
mönnum sínum um. En Her-
manni Jónassyni nægir sízt til
afsökunar að vitna til þess, að
hann hinn 29. nóvember hafi
boðað til róðherrafundar í því
skyni að reyna að ná samkomu-
lagi um að fresta vísitöluhækk-
uninni, sem skella átti á tæpum
tveim sólarhringum síðar, fram
til 1. janúar. Sjálfur játar hann
í hinu orðinu, að strax, þegar
bjargráðin voru sett á sl. vori,
hafi verið sýnt að gera þyrfti
„raunhæfar ráðstafanir". Þ. e.
bjargráðin ein dugðu ekki, hinar
„raunhæfu ráðstafanir" voru eft-
ir!
★
Mönnunum, sem lofað höfðu
samráði við verkalýðinn um ráð-
stafanir í efnahagsmálum, bar
vitanlega skylda til að leggja til-
lögur um hinar „raunhæfu ráð-
stafanir" fyrir sjálft Alþýðusam-
bandsþingið, ásamt öllum gögn-
um og skýrslum, sem gerðu fært
að átta sig á málunum. Og þetta
átti að gera svo snemma, að full-
trúarnir hefðu færi á að kynna
sér málin og bera sig saman við
umbjóðendur sína.
Þetta var með öllu vanrækt. í
þess stað var að því einu stefnt
á Alþýðusambandsþinginu að
losna við það, án þess að það
tæki nokkrar ákvarðanir, eða
gæti áttað sig á málinu.
Tíminn segir raunar hinn 2.
desember:
„Enginn þurfti að undrast það
út af fyrir sig, þótt Alþýðusam-
bandsþingið hefði ekki getað af-
greitt tillögur um úrræði í efna-
hagsmálum".
Síðan hefur í þeim herbúðum
verið haldið áfram í sama dúr,
enda hefur einn helzti ráðgjafi
V-stjórnarinnar þetta eftir full-
trúa á Alþýðusambandsþinginu:
„Það gafst enginn tími til þess
að leggja málin niður fyrir sér,
eða ræða um þau. Og svo var
líka allt á ringulreið“.
Slík er lýsing þeirra manna,
sem til skamms tíma vildu láta
taka ráðin af Alþingi íslendinga
og fá þau stéttasamtökunum í
hendur, á aðalsamkundu stétta-
samtakanna hér á landi! Hún er
metin óstarfhæf og sagt að ekk-
ert marjí sé takandi á samþykkt-
um hennar. Það er nú skýringin
á því, að svikin voru loforðin
um samráð við stéttasamtökin.
★
Svikin við Alþingi voru ekki
minni. Það hefur með öllu verið
sett úr leik í vetur. Á því atferli
verður nú að gera breytingu. Ef
það er rétt, sem Hermann Jónas-
son segir, að verðbólguþróunin
„verði óviðráðanleg11, þá er að
vísu ekki að villast um, hver ber
sökina. Hún hvílir á engum ein-
um íslending þyngra en sjálfum
honum.
En hér er ekki nóg að sakast
um orðinn hlut. Menn verða að
snúa sér að því að bjarga því,
sem bjargað verður. Frumskilyrði
þess er, að allar skýrslur og
gögn, sem hingað til hefur verið
haldið fyrir Alþingismönnum, a.
m. k. Sjálfstæðismönnum, verði
nú lögð fyrir þá, svo að þeir geti
með eigin athugun frumheim-
ilda gert upp reikningana.
Hreinsa verður til í rústúnum,
áður en hægt verður að byggja
upp á ný.
Þar reynir ekki einungis á að
gera óhjákvæmilegar ráðstafanir
í efnahagsmálunum, ráðstafanir,
sem koma að raunverulegu
gagni, heldur verður einnig og
ekki síður að tryggja réttláta
skipun sjálfs Alþingis.
Ein meginorsök ófremdar-
ástandsins nú er einmitt hin rang
láta kjördæmaskipun. Ofurveldi
Framsóknar í stjórnmálum og
fjármálum byggist á þessu rang-
læti. í skjóli þess hefur þróazt
spillingin, sem nú er að brjótast
út og ekki verður lengur neinum
hulin. Fyrir þá meinsemd verður
að komast.
Hér verður engu komið í lag,
nema forystumenn og þjóðin í
heild geri sér grein fyrir, hvernig
efnahagnum í raun og veru er
komið, og dragi af því rökréttar
ályktanir og fólkið í landinu
fái heimild til þess að ráða sín-
um eigin málum í samræmi við
réttar reglur lýðræðis og jafn-
réttis. Ekki tjáir lengur að lúta
ofurveldi þeirra, sem hér hafa
alltof lengi drottnað og vilja allt
undir sig bæla með blindri vald-
hyggju og ofstækisfullri auð-
kúgun.
UTAN UR HEÍMI
Féll meðvitundarlaus í fall-
hlíf úr 7 km hæð
Einstætt ævintýri dansks hotuflug-
manns
ÞÚSUNDIR fólks í Álaborg og
Nörresundby í Danmörku urðu
sl. mánudag vitni að óvenjuleg-
um atburði — þar í landi a.m.k.
Einn af flugmönnum danska flug
hersins hafði orðið að „skjóta
sér“ út úr Sabre-orrustuþotu, er
flaug með um 1000 km hraða í 7
km hæð. — Áitæðan var sú, að
plasthjálmurinn yfir flugmanns-
sætinu hafði skyndilega hrokkið
af, svo að flugmaðurinn sat eftir
berskjaldaður. — Er hann var
laus við þotuna, missti hann með.
vitund og sveif þannig í fallhlíf
sinni, unz hann kom til sjálfs
sín, er hann átti eftir skamman
spöl til jarðar, en hann bar fyrir
vindi suður yfir Limafjörð og
lenti skammt sunnan við Vej-
gaard, sem er í útjaðri Álaborg-
ar.
Flugmaðirnn er 21 árs gamall,
Poul Erik Sucksdorff Olsen að
nafni, frá Helsingjaeyri. — Þeg-
ar hann loks komst til mðvitund- '
lá við, að hann missti samstundis
meðvitund þar sem hann sat nú
berskjaldaður í ísköldum ofsa-
stormi. — Jafnframt missti hann
stjórn á þotunni. — Loftið, sem
þrýstist niður í flugmannsklef-
ann á hinni miklu ferð gerði nær
ómögulegt að stjórna henni. —
Hann reyndi þó um stund að ná
valdi yfir þotunni á ný, en án ár-
angurs. Og þá var ekki um ann-
að að gera en taka í örýggishand-
fangið, sem kastar sætinu, með
flugmanninum í, út úr þotunni.
Engin skýring hefir fengizt á
því, hvers vegna plasthjálmur-
inri losnaði. Flugmaðurinn lok-
ar hjálminum innan frá, áður en
hann hefur sig til flugs, og á að
vera mjög tryggilega frá honum
gengið.
Þota Sucksdorff Olsens var af
gerðinni Sabre F86 G, en Danir
fengu allmargar slíkar frá
Bandaríkjunum á sl. sumri. Er
flughraði þeirra rúmlega hraði
hljóðsins. — Þegar óhappið vildi
til, var Olsen á æfingaflugi ásamt
Þessi mynd er tekin rétt eftir að Sucksdorff Olsen kom til
jarðar í fallhlíf sinni. — Hann virðist vera í bezta skapi og
hinn hressasti.
ar í fallinu, aðeins nokkur hundr
uð metra frá jörðu, sá hann sér
til mikils léttis, að hann mundi
lenda á auðu svæði, enda varð
honum ekki meint af fallinu. —
Það mun hafa liðið um það bil
stundarfjórðungur frá því að
Olsen flugmaður skauzt upp úr
þotunni, þar til hann lenti, en
meðan hann var í fallinu hring-
sóluðu hinar þoturnar í flugsveit
inni í kringum hinn meðvitund-
arlausa flugmann.
★
Sjúkrabifreið var til staðar, er
hann kom niður, og flutti hann
í snatri til flugstöðvarinnar í Ála
borg, þar sem læknar skoðuðu
hann vandlega. Þeir komust þó
fljótlega að því, að honum hafði
ekki orðið hið minnstá meint af
þessari svaðilför.
Sucksdorff Olsen skýrði svo
frá, að hann hefði verið í rúmiega
7 km. hæð og flogið með um 1000
km hraða á klst., þegar plast-
hjálmurinn yfir flugmannssæt-
inu sviptist skyndilega af. Það
nokkrum félögum sínum úr sömu
flugsveit. — Hann kom fyrir
nokkru frá Kanada, þar sem
hann var við flugnám.
Þetta er fyrsta alvarlega óhapp
ið, sem kemur fyrir í sambandi
við Sabre-þoturnar, frá því að
danski flugherinn fékk þær. —
Þegar það gerðist, var Olsen
staddur alllangt norðaustur af
Álaborgarflugstöðinni. í fyrstu
kom honum helzt til hugar að
reyna lendingu. En hann gerði
sér fljótlega ljóst, að líkurnar til
þess að það mætti takast voru
nær engar. Þá ákvað hann að
„skjóta sér“ út úr þotunni, en áð-
ur tókst honum að beina henni í
þá stefnu, að lítil hætta var á, að
hún lenti á byggðu svæði.
★
Eftir þetta man hann ekki hvað
gerðist, fyrr en hann rankaði við
sér skömmu áður en hann kom
til jarðar, eins og áður er sagt.
Fallhlífarnar í nýjustu þotun-
um eru þannig útbúnar, að þær
opnast á sjálfvirkan hátt. —
Þessi litli uppdráttur sýnir
hvar þotan lenti fyrir norðan
Limafjörðinn ,en flugmaðurinn
kom aftur niður nokkru sunn-
an við fjörðinn.
Hinn meðvitundarlausi flugmað-
ur sveif því rólega og öruggt til
jarðar. — Öruggt, er nú kannski
íuilmikið sagt, því að sú hætta
var að sjálfsögðu fyrir hendi, að
vindurinn feykti honum annað-
hvort út yfir Limafjörðinn eða
inn yfir Álaborg eða Nörresund-
by — en það er ekkert sérstak-
lega þægilegt að lenda á háum
húsum eða reykháfum, því þrátt
fyrir fallhlífina er hraðinn tals-
vert mikill.
★
Þúsundir fólks fylgdust með
flugmanninum, er hann rak fyr-
ir vindinum yfir Nörresundby,
og þegar til hans sást fró Ála-
borg, stóðu menn og störðu, þar
sem þeir voru komnir, svo af
hlauzt hin versta umferðartrufl-
un.
Sem betur fór hrakti vindur-
inn hann lengra inn yfir landið,
og loks kom hann heilu og
höldnu niður nokkra km fyrir
sunnan Vejgaard.
Þota Sucksdorff Olsens féll til
jarðar skammt fyrir norðan smá-
bæinn Hvorup. Þar myndaði hún
10 metra breiðan og þriggja
metra djúpan gíg. Brak úr henni
dreifðist yfir stórt landssvæði. —
Til allrar hamingju er svæðið,
þar sem þotan kom niður, ó-
byggt — en vissulega skall
þarna hurð nærri hælum, því að
hinn stóri gígur eftir hana er
aðeins fimm km frá miðbæ Ála-
borgar.
Nýjar bækur fyrir
drengi og telpur
ÖRN OG ELDFLAUGIN heitir
drengjabók, sem Bókaútgáfan
Skuggsjá sendir frá sér um þess-
ar mundir. — Eins og bókarheitið
ber með sér, er um að ræða
drengjabók, stílaða upp á vora
tíma, eldflaugarnar. — Aðal-
söguhetjurnar eru tveir strákar,
Örn og Donni, sem lenda í mörg-
um æsispennandi ævintýrum, en
strákar þessir eru engir veifi-
skatar og vita jafnan hvernig
bregðast skuli við hverjum
vanda.
Sýnt er að framhald muni
verða, og er næsta bók boðuð,
þegar þeir Örn og Donni leggja
leið sína inn í Tíbet.
Skúli Jensson þýddi þessa
drengjabók, en hún er prentuð
í Rún.
®#®
Millý-Mollý-Mandý er bók
fyrir litlar telpur, sem
Skuggsjá hefur líka sent frá sér
og nú er komið framhald hennar,
en þessi nýja bók heitir Millý-
Mollý-Mandy og vinir hennar.
Þar segir frá ævintýrum, sem
gætu gerzt hvar sem er. Bókina
þýddi Vilberg Júlíusson. Hún er
100 bls. og skreytt teikningum.
Prentstaður er Rún. Kápan á báð
um ofangreindum bókum er gerð
í litum í Alþýðuprentsmiðjunni.