Morgunblaðið - 12.02.1959, Blaðsíða 18

Morgunblaðið - 12.02.1959, Blaðsíða 18
18 MORCUIVBLADIÐ Fimmtudagur 12. febr. 1959 Flugvélin De Havilland Caribou (Hreindýrið). Skipiar skoðanir á þingi um notkunargildi nýrrar kanadískrar flugvélar Happdrœttisheimild SÍBS verði framlengd um 10 ár Frumvarp lagt fram á Alþingi í gœr FLU GMÁL ASÉRFRÆÐ- INGAR íslendinga hafa að undanförnu mjög haft auga- stað á nýrri flugvélategund til farþegaflutninga innan* lands. Það kom þó fram við umræður á Alþingi í gær, að mjög getur verið álitamál, hvort heppilegt er að flytja þessa nýju tegund flugvél- ar inn í landið. Flugvélin, sem um var rætt í Samein- uðu þingi er smíðuð af De Havilland verksmiðjunum í Kanada og nefnist Caribou (hreindýrið). Sigurvin Einarsson þingmaður Barðstrendinga flutti framsögu- ræðu, fyrir þingsályktunartillögu sinni um Flugsamgöngur. Geng- ur tillagan út á það, að hið opin- bera skuli fylgjast með nýjung- um í flugi til þess að marka ákveðna framtíðarstefnu í flug- vallargerðum. Ræddi Sigurvin um hinn mikla fjölda flugvalla, sem gerður hefur verið hér á landi, aðallega til sjúkraflugs. Ræddi hann síðan um möguleika á því að nota þessa sjúkraflug- velli til almennra farþega og far- angursflutninga út um land. Gall inn við það er aðeins sá, að flug- vellirnir eru litlir, sjaldnast yfir 500 metrar. En í því sambandi upplýsti Sig- urvin Alþingi um það, að hafin væri í Kanada smíði á nýrri teg- und flugvéla, svonefndri De Hav- illand learibou, sem getur lent og hafið sig til flugs á innan við. 150 metra flugbraut. Flugvél þessi getur borið 27 farþega, eða 28 hermenn, eða sé hún notuð til sjúkraflugs getur hún borið 14 sjúklinga og 10 menn aðra. Sé sætum sleppt úr henni getur hún borið tvær jeppabifreiðar. Banda ríkjaher hefur pantað 5 flugvélar og kanadiski herinn 20 flugv. af þessari gerð. Framleiðsla á þess- um flugvélum til annarra nota hefst á þessu ári. Las ræðum. upp bréf flugráðs um þetta, sem virt- ist sýna áhuga fyrir hinum sér- stöku eiginleikum þesarar nýju flugvélar. Vildi ræðumaður að nánari athugun á flugvélinni kæmi inn í athugun á flugmálum landsins. Kjartan J. Jóhannsson tók næst ur til máls. Hann sagði að öllum sérfræðinægum í flugmálum kæmi saman um að hafa flugvéla tegundir, sem hér eru notaðar, sem fæstar. Margar tegundir valda erfiðleikum með varahluti og auknum viðgerðarkostnaði. Nú telja sérfræðingar í flugmálum, að við íslendingar komumst ekki af með minna en fjórar gerðir flugvéla. Þar af eru tvær gerðir í millilandaflugi, önnur til Ev- rópu og til Ameríku. Til innan- landsflugs þyrfti og tvær teg- undir, aðra á þeim leiðum, sem mikill flutningur er á, en hina á styttri leiðum og sem lítill flutn ingur er á. Fimmta gerðin bætist bráðum við, þar sem eru þyril- vængjur, en Landhelgisgæzlan mun fá sér þyrilvængju með varð — 70 ára afmæli Frh. af bls. 8 voru trúlofuð urðu margir ungir menn fyrir vonbrigðum, og ekki frítt við að þeir litu Guðmund öfundaraugum. Vorið 1915 losnaði svo jörðin Sæból á Ingjaldssandi til ábúðar, og lét Guðmundur byggja sér hana, en kærastan segir hann, að hafi komið til sín að sunnan það sama vor með fyrsta hlýja blæn- um, og það varð upphafið að því gróskuríka vori sem jafnan hefur ríkt í sambúð þeirra hjóna. Á Sæbóli bjuggu þau svo í meira en 30 ár, eða þar til þau fluttu til Reykjavíkur árið 1946. Á þessu tímabili margfölduðu þau alla ræktun á jörðinni, byggðu upp bæinn og öll önnur hús jarðarinnar- Guðmundur tók virkan þátt i félagslífi sveitar sinnar. Var í stjórn kaupfélags Önfirð inga, átti sæti í sóknarnefnd og hreppsnefnd. Starfaði mikið í U.M.F. „Vorblóm" o.fl. o.fl. En það sem ég held að Guð- mundur hafi verið vinsælastur fyrir meðal unga fólksins, var hversu fjörugt hann spilaði á har móniku á skemmtunum. Þegar Guðmundur teygði , ,nikkuna“, var það segin saga að gólfið fylltist af fólki, og stundum dans- aði hann sjálfur með, og spilaði þá á harmonikuna fyrir aftan bakið á dömunni sem hann dans- aði við. Guðmundi og Ingibjörgu varð átta barna auðið. Þau eignuðust sjö dætur og einn son. Börn þeirra eru öll á lífi, mannkosta- fólk, og nýtir og ábyrgir þjóðfé- lagsþegnar. Halldóra, gift Sigurpáli Sigurðs syni, útvegsbónda á Hauganesi á Árskógaströnd. Sigurvin, bóndi á Sæbóli, giftur Guðdísi Guð- mundsdóttur Einarssonar bónda og landsfrægrar refaskyttu á Ingjaldssandi. Herdís núverandi húsfreyja og bústýra á stórhýsinu skipinu sem nú er verið að smíða í Álaborg. Varðandi flugvélategund þá, sem hér hefur borið á góma, kvaðst Kjartan vilja upplýsa, að í farþegaflutningum hér á landi gæti hún ekki borið 27 farþega, heldur 24, vegna þess, að búa yrði hana öryggistækjum, sem þyngdu hana. Fullhlaðin af far- þegum þarf hún 5—600 metra flugbraut og tekið er fram, að bezta nýtingj flugvélarinnar yrði á flugbrautum sem eru 800 metra eða meira, en það er sama flug- brautarlengd og Douglas Dakota þarf, sem nú er ei'nkum notuð. Þá ber þess og að geta, að hin nýja Caribou-flugvél á að kosta % milljón dollara, eða 12—13 milljón krónur og kaupa þyrfti í hana þegar í byrjun öryggistæki og varahluti, sem kostuðu 3 millj. króna. Yrði stofnkostnaður því um 15 milljón krónur. Taldi Kjartan sjálfsagt að at- huga þetta mál betur, en líklegast taldi hann þó, að Ðakota-flug- vélarnar myndu enn um sinn verða aðalflutningaflugvélarnar hér á landi. Þær væru líka miklu ódýrari en þessi nýja flugvél. Gljúfurholti i Ölfusi. Kristbjörg, kona Péturs Thomsen konung- legs hirðljósmyndara í Reykja- vík. Jensína, gift Hirti Hjartar- syni Hjartarsonar kaupmanns í Reykjavík, Árný, gift Högna Jóns syni fyrsta stýrimanni á Esju. Guðrún, gift Trausta Pálssyni raf virkja í Hafnarfirði, Ragnheiður, gift Pétri Péturssyni bílstjóra í Reykjavík. Guðmundur segist nú eiga 45 afkomendur, og segist vonast til að þeir verði fleiri, áður en hann hverfi undir græna torfu. Þau hjónin dvelja nú hjá Ragn heiði yngstu dóttur sinni í Eski- hlíð 14A, hér í Reykjavík, en Guð mundur er starfsmaður lands- símans. Nú við þessi tímamót óska fjöl margir kunningjar nær og fjær, þessum merkishjónum allra heilla. Megi Guðmundur njóta sem lengst þess vors og víðsýnis, sem hann tileinkaði sér, þegar hann varð á undan kúnum upp hjarnið á Álftafjarðarheiðinni forðum. Jón S. Bjarnason. FLUGFÉLAG íslands hefur tilkynnt Flugráði íslands, að það sjái sér ekki fært lengur að starfrækja hina gömlu Katalina-flugbáta. Félagið á tvo flugbáta af þessari gerð, Sæfaxa og Ský faxa. Fyrrnefnda flugvélin fór í klössun sl. haust en mun missa lofthæfnis- skírteini sitt í október n.k. í GÆR var útbýtt á Alþingi frum varpi um breytingu á lögum um vöruhappdrætti Sambands ís- lenzkra berklasjúklinga. Frum- varpið er borið fram af Ólafi Thors, Eysteini Jónssyni, Einari Olgeirssyni og Emil Jónssyni. Að- alefni frumv. er að framlengja heimild SÍBS til happdrættisrekst urs í 10 ár til ársins 1969. Þá er lagt til að happdrætti SÍBS fái að gefa út hálfmiða og ákvæði um að rýmka ráðstöfunarrétt SÍBS á tekjum happdrættisins, sem mjög er nauðsynlegt vegna hinnar miklu útfærslu á starfs- sviði sambandsins, sem gert hefir verið á síðari árum, og umfangs- mikilla verkefna, er bíða fram- kvæmda á þessu ári og hinum næstu, en það er bygging og rekst ur vinnustofa fyrir öryrkja, sem utan sjúkrahúsa og heilsuhæla dvelja. Er þannig gerð grein fyr- ir þessu með frumvarpinu. Á 11.. þingi S.Í.B.S., sem háð var í júlí f. á., var samþykkt heimild fyrir sambandsstjórnina til þess að setja á stofn og reka vinnustofur fyrir almenna ör- yrkja. Sambandsstjórnin hefur nú ákveðið að nota þessa heimild og hefja framkvæmdir þegar í stað. Fyrst í stað verða stofn- aðar tvær vinnustofur í Reykja- vík, og eru undirbúningsstörf hafin. Eigi þarf að eyða mörgum orð- um að þeirri nauðsyn, sem á því er að koma á fót slíkum stofnun- um, svo kunn sem hún er. Þjóð- hagslegt gildi þeirra hefur sýnt sig víða um heim. í nágrannalönd um okkar rís nú hver vinnu- stofan upp af annarri, og eru þær ríflega styrktar af almannafé, jafnvel allt að 80% af greiddum vinnulaunum. í Reykjavík einni eru um 1100 öryrkjar á bótum hjá Trygginga- stofnun ríkisins. Mikinn fjölda þeirra skortir vinnu við sitt hæfi, og fara því mikil verðmæti for- görðum, meðan vinnúgeta þeirra hæfnisskírteini sitt og treyst ir flugfélagið sér ekki til að kosta klössun á honum. Samkvæmt þessu virðist sýnt, að flugferðir með Katalína-flug- bátunum hætti næsta haust og rofna þá flugferðir til Vestfjarða og Siglufjarðar. Þetta var upplýst í gær í um- ræðum á Alþingi, og var þar les- ið upp bréf, sem Flugfélagið sendi Flugráði íslands um þetta mál. í bréfinu upplýsir flugfélagið, að á sl. hausti hafi félagið látið fara fram klössun á Sæfaxa í Noregi. Tók hún 4 mánuði og kost aði 1,3 milljónir ísl. kr. Þegar henni var lokið i október, missti hinn Katalina-flugbáturinn, Ský- faxi lofthæfnisskírteini sitt og þyrfti hann nú líka klössun, sem að lágmarki myndi kosta eins mikið og klössun Sæfaxa. Flugfélagið kveðst hafa haldið uppi flugferðum til Vestfjarða og Siglufjarðar með flugbátum, en kostnaður við þær væru miklu meiri og í engu samræmi við tekjur af ferðunum. Enda er kostnaður við viðgerðir og end- urnýjanir á þessum gömlu vél- um orðinn mjög hár. Nú kveðst félagið ekki sjá sér fært að kosta endurnýjun á Ský- faxa. Flughæfnisskírteini Sæ- faxa muni renna út í október nk. og þar með stöðvast reksturflug I báanna. er ekki nýtt. Auk þess er brýn þörf á að veita öryrkjum verk- lega kennslu og þjálfun, svo eð þeim gerist kleift að leita at- vinnu á almennum vinnumarkaði eftir hæfilega langa dvöl á slíkum stofnunum. Að hrinda þessari fyrirætlan í framkvæmd kostar mikið fé, sem vart mun handbært að sinni, nema til lcomi fastar tekjur af happdrætti S.Í.B.S. Frumvaspið gerir auk þess ráð fyrir, að væntanlegum tekjum af happdrættinu verði enn sem fyrr varið til að standa straum af frek- ari byggingarframkvæmdum í Reykjalundi, og verður ekki hjá því komizt, því að mikið skortir á, að staðurinn sé fullbyggður. Vinnuskála til járnsmíða er ólok- ið, það hús er aðeins komið undir þak. Hús, sem rúma skulu vöru- geymslur, skrifstofur, þvottahús, kennslustofur o. fl., eru tæplega að hálfu byggð. Margs konar vinnuvéla er enn þörf. Margt, sem lýtur að ræktun lands og staðar- prýði utan dyra er óunnið. Áætl- að er, að enn skorti um 10 millj. króna ,miðað við núverandi bygg ingarkostnað, til þess að Reykja- lundur sé fullbyggður, en þá á staðurinn að vera orðinn vel búið og afkastamikið iðjuver fyrir ör- yrkja. Eðlilegt er, að drepið sé á nokk ur höfuðatriði úr starfssögu Reykjalundar frá byrjun og til dagsins í dag. í Reykjalundi hafa dvalið um lengri eða skemmri tíma rúmlega 500 vistmenn. Þeir hafa innt af höndum um 1 milljón og 200 þúsund vinnustundir. And virði seldra framleiðsuvara ca. 45 millj. kr. Greidd laun til vist- manna ca. 15 millj. kr. Frá árinu 1949 hefu rstarfað iðnskóli á staðn um með fullum réttindum. 150 nemendur hafa lokið ýmist 3. eða 4. bekkjar prófi. Má af íramangreindu gera sér nokkra grein fyrir þjóðhagslegri þýðingu Reykjalundar og nauð- syn þess, að S.Í.B.S. sé gert kleift að halda aðstöðu þeirri, er það nú nýtur, til ferkari starfa að íslenzk um félagsmálum. Ekki verður komizt hjá því, að fara nokkrum orðum um síðustu málsgrein þessarar lagagreinar: „og til annarrar félagsmálastarf- semi S.Í.B.S., sem viðurkennd er af ríkisstjórninni“. Á síðustu árum hefur S.Í.B.S. af brýnni nauðsyn gefið sig æ meir að félagslegri aðstoð við skjólstæðinga sína, .sem utan heilsuhælis eða spítala dvelja. Aðalþættir þessa starfs eru: Út- vegun atvinnu og húsnæðis, erind rekstur gagnvart opinberum aðil- um, almennum fyrirtækjum og íTmstaklingum, lánsfjárútvegun og lánveitingar úr lánasjóði sam- bandsins, auk margs konar fræðslu og ráðlegginga, sem veitt- ar eru í persónulegum og félags- legum vandamálum. Allt þetta er gert í þeim tilgangi að gefa veikbyggðum, kjarklitl- um og sjúkum samborgurum fót- festu í atvinnulífi landsins og hjálpa þeim til að ná eignarhaldi á eða öðlast vist í heilsusamlegum húsakynnum. Síðastliðna 15 mánuði hafa fyr ir atbeina S.Í.B.S. 27 fjölskyldur berklaöryrkja komizt úr heilsu- spillandi húsnæði í hollar vistar- verur í húsum þeim, sem reist hafa verið í Reykjavík af bæjar- félaginu með styrk ríkisins til út- rýmingar heilsuspillandi húsa- kynna. Óhugsandi er, að nokkuð af þessu fólki hefði af eigin ramm leik getað staðið straum af til- skildum greiðslum, enda öreigar. Ennfremur hefur S.Í.B.S. hjálp- að á annað hundrað fjölskyldum með lánum og lánsútvegun til að ljúka byggingu eigin íbúða. Þessi verksvið eru annar megin þáttur í starfi S.Í.B.S. að útrým- ingu berklaveiki á íslandi. Kalalina-fiugbátur á ísafirði. — Eru þeir að rei. á enda? Fyrirsjáanlegt að flug- samgöngur við Vesffirði og Siglufjörð stöðvist Reksfurskostriaður við flugbátana

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.