Morgunblaðið - 15.03.1959, Qupperneq 17

Sunnudagur 15. marz 1959
MORCUNBLAÐIÐ
17

^JJven (jjóÁin ocj heimiÍJ
Ég á eftir að klífa Snæfellsjökul
og fara inn í Þórsmörk
Spjallað við bandaríska stúlku sem vann
hér um tveggja ára skeið og hefir dvalizf
hér undanfarið í orlofi
ÞAÐ er mjög sjaldgæft, að út- >
lendingar leggi leið sína hingað j
tíl lands sér til skemmtunar og
hressingar í febrúarlok og marz- I
byrjun. Mér kom það því óneit-
anlega á óvart, er ég hitti fyrir
skömmu á förnum vegi í Reykja-
vík, unga, bandaríska kunningja
konu mína, sem kom hingað til
að eyða hér tveggja vikna orlofi
sínu. Það var versta veður þenn-
an dag, snjókoma og hvassveður.
En Frances Clements kærði sig
kollótta um hríðina og lét mjög
vel af því að vera komin hingað
í heimsókn. Raunar hefir
Frances Clements vitað að hverju
hún gekk, þegar hún lagði í að
koma hingað á þessum tíma árs,
því að hún vann hér í tvö ár,
1955—57, á vegum Upplýsinga-
þjónustu Bandaríkjanna..
— Veðrið skiptir engu máli,
heldur fólkið og kynni manns af
því, segir Frances brosandi, með-
an hríðin lemur okkur í andlitið.
Alltaf verðum við íslendingar
dálítið undrandi yfir því, þegar
útlendingar taka miklu ástfóstri
við ísland og íslendinga, óg jafn
vel taka dvöl hér fram yfir ann-
að, sem okkur lízt miklu girni-
legra á. T.d. hefði Frances átt
miklu hægara með að eyða fríinu
sínu einhvers staðar í því rómaða
ferðamanna- og skíðalandi Sviss,
þar sem hún starfar nú.
Meðan Frances dvaldist hér
ferðaðist hún víða urn landið, fór
norður og austur um land, um
Snæfellsnes, vestur á Vestfirði,
og inn á öræfi. „Ég verð að játa,
að ég sé dálítið eftir því að hafa
ekki beðið með að koma þangað
til í sumar. Ég sá nú nýlega
myndir úr öræfaferðum, sem
farnar voru í fyrrasumar", segir
Frances með ofurlítilli eftirsjá.
Frances Clements er ættuð frá
tóbaksborginni Lynchburg í Virg
iníu, þar sem foreldrar hennar
og systkin búa. Frances hafði
enga löngun til að setjast að í
litlu, kyrrlátu borginni, sem hún
hafði alizt upþ í. Að háskólanámi
loknu árið 1951, ákvað hún að
svala útþrá sinni, sjá fjarlæg lönd
og kynnast framandi þjóðum.
Fæstir eiga því láni að fagna, að
fjármunirnir liggi á lausu til
slíkra ferðalaga, og lá þá bein-
ast við að gerast starfsmaður í
bandarísku utanríkisþj ónustunni.
Síðan hefir hún starfað á vegum
Upplýsingarþjónustu Bandaríkj-
anna í Frankfurt í Þýzkalandi,
í Reykjavík, í Flórenz á ftalíu og
nú í Bern.
Þegar Frances kom hingað til
Reykjavíkur, átti hún einnig kost
á því að fara til Vínarborgar, en
það freistaði hennar ekki. Hún
hafði ferðazt töluvert um Austur-
ríki, meðan hún var í Þýzkalandi,
og svar hennar var því stutt og
laggott: í öllum bænum sendið
þið mig til Reykjavíkur.
•—★—•
Þetta mun vera fremur óvenju-
legt svar. Yfirleitt er erfitt að fá
starfsfólk í utanríkisþjónustunni,
ekki aðeins Bandaríkjanna held-
ur og annarra ríkja — til að fara
til íslnds og vinna hér. Venju-
lega verður að ganga manna á
milli, áður en nokkur fæst til
starfans. Þeir eru sjálfsagt marg-
ir, sem hafa látið hart mæta
hörðu, og hótað uppsögn, ef farið
hefir verið fram á, að þeir færu
Frances Clements — Andar-
tak er betra mál en augna-
blik
til Reykjavíkur. En margir, sem
hafa lagt upp í að dveljast á ,,þess
um útkjálka" um skeið, hafa
kunnað ágætlega við sig, þegar
til kastanna kom, og jafnvel hugs
að með söknuði til Reykjavíkur,
eftir að þeir voru farnir að starfa
í Vínarborg eða París.
•-★-•
Og Frances virðist sannarlega
ekki iðrast þess að hafa tekið
Reykjavík fram yfir Vínarborg,
því að hún fullyrðir, að hvergi
hafi henni þótt eins gott að vera
og á íslandi.
— Að sjálfsögðu er það fótkið
og mín góðu kynni af því, sem
hafa ráðið úrslitum um, hvað ég
kunni — og kann — vel við mig
hér. íslendingar eru hreinskilnir,
hjálpsamir og alúðlegir. Þessir
góðu kostir vega ríflega upp á
móti því, að veðrið er ekki alltaf
upp á það bezta. Að vísu verð
ég að viðurkenna, að mér brá í
brún, þegar ég kom hingað fyrst
í apríl 1955. Það var versta veður,
þegar flugvélin lenti. Að mínum
dómi var aftakaveður, en íslend-
ingarnir voru ekki alveg á því.
Skömmu eftir að ég kom hingað
rann upp sumardagurinn fyrsti.
Ég lét blekkjast, fór í sumarkjól
og létta skó og hélt niður í bæ
til að sjá börnin fagna sumrinu.
Síðdegis kom slydda og þarf víst
ekki að orðlengja það frekar,
hvernig ég var útlits, þegar ég
kom heim.
Á þeim tíma árs er allt í vor-
blóma í heimahögum Francesar
í Virginíu. Náttúran skartar
þegar sínu fegursta í sterkum lit-
brigðum.
•—★—•
— Það tók mig dálítinn tíma
að venjast landslaginu og litun-
um hér og læra að meta fegurð
íslenzkrar náttúru, enda er hún
gerólík öllu, sem ég hefi áður
vanizt, en viðkynningin við hana
varð því betri, þegar ég hafði
verið hér um tíma og ferðazt ofur
lítið um. Minnisstæðast er mér
ferðalagið upp í Landmannalaug
ar, sem ég fór sumarið 1956 með
mörgu ágætisfólki. íslendingar
virðast kunna mjög vel að undir-
búa slík ferðalög — ekkert
gleymdist, ekki einu sinni koníak
ið! Auðvitað er búið við frum-
stæð skilyrði, en í Landmanna-
laugum eru þægindin mikil frá
náttúrunnar hendi: Kaldar lind-
ir, þar sem hægt er að geyma
ýmislegt matarkyns, volgt vatn
til að baða sig í og sjóðandi hver
ir til að sjóða eggin sín í. Ferða-
lagið verður líka að ævintýri, af
því að samferðamennirnir kunna
sögur um alla staði, sem farið er
um. Það skiptir ekki máli, hvort
sögurnar eru skáldaðhr eða sann-
ar. Þær lýsa lífi og hugarheimi
íslendinga og áhugi ferðalangsins
er vakinn. Námaskarði mun ég
heldur aldrei gleyma. Þangað fór
ég með föður mínum, er hann
kom hingað til að heimsækja mig.
Hann hefir lengi haft mikinn
áhuga á fslandi og fræddi mig
um land og þjóð, áður en é'g fór
hingað. Enda kom hann hingað
við fyrsta tækifæri, þó að hann
hafi aldrei heimsótt mig í Þýzka-
landi, á Ítalíu eða í Sviss.
— Eitt sinn ætlaði ég að klífa
Snæfellsjökul og beið í þrjá daga
við rætur hans. En okkur gaf
aldrei á jökulinn. Það varð hcld-
ur aldrei úr því, að ég færi inn
í Þórsmörk, pg aldrei komst ég
út í Viðey, þó að skammt sé að
fara. Ég á því ýmislegt til góða,
þegar ég kem næst.
— f þetta sinn hefi ég aðallega
eytt tímanum í að hitta gamla
kunningja — drekka kaffi og
spjalla, segir Frances og hlær við.
Ekki svo að skilja, að ég hafi
haft tækifæri til að hressa upp
á íslenzkukunnáttuna. Hér tala
allir ensku og flestir tala hana
mjög vel. Á sínum tíma sótti ég
kennslustundir í íslenzku í Há-
skólanum í sex mánuði. Því mið-
ur er árangurinn af því striti að
mestu gleymdur — nema eitt:
Andartak er betra mál en augna
blik!
„Mixed Griir
„MIXED GRILL“ stendur oft á
matseðlum veitingahúsa erlendis.
Allt sem til þessa réttar þarf,
fæst þó í matvörubúðum hér og
þar sem margar húsmæður hafa
gaman af tilbreytingu í matar-
gerð, birtum við uppskriftina
hér.
Þetta er að vísu nokkuð dýr
réttur og dálítil fyrirhöfn að
matreiða hann, en vel má steikja
allt sem steikja á, deginum fyrir
og slá smiðshöggið rétt áður en
hann er borinn fram.
Fyrir fjóra þarf:
1 lundir (mörbrad).
Hálft kg. lifur (kinda- eða
kálfalifur).
8—10 sneiðar bacon.
V\ kg. litlir laukar.
10—12 smápylsur (cocktail-
pylsur).
Salt, pipar, 75 gr. smjörlíki,
vatn, tómatpuré og sósulitur.
Lundirnar skornar í 6—8 sneið-
ar, sneiðarnar barðar lítið eitt.
Lifrin skorin í þunnar sneiðar,
sneiðunum snúið í hveiti með
salti og pipar, laukarnir afhýdd-
ir og skolaðir en ekki skornir.
— Fyrst eru bacon-sneiðarnar
steiktar á heitri, þurri pönnu,
siðan er allt hitt brúnað í smjör-
líki á vel heitri pönnu. Hver teg-
und er steikt sér, allt sett í eld-
fast fat og stráð salti og pipar.
Vatni hellt á pönnuna með
tómatpuré og sósulit og látið
sjóða. Rétt áður en rétturinn er
borinn fram, er vatninu hellt af
pönnunni yfir kjötið, svo miklu,
að það nái um það bil hálfa leið
yfir það. Lok sett yfir fatið og
því stungið inn í ofn (ekki mjög
heitan) í stundarfjórðung. Bacon-
sneiðarnar lagðar ofan á um leið
og rétturinn er borinn fram.
Konur, vísindi og tœkni
VÍÐAST hvar hafa konur aðgang
að tæknilegu og verklegu vísinda
námi, svo sem t.d. verkfræði og
húsagerð, til jafns við karla. En
konur nota sér mjög lítið af þess-
um möguleikum, segir í skýrslu
frá Sameinuðu þjóðunum, sem
nýlega er komin út. Það er talið
stafa af gömlum hindurvitnum og
áhugaleysi kvenna á verklegu
námi, að þær hafa ekki látið til
sín taka á þessum sviðum.
★
Það eru hagfræðingar Samein-
uðu þjóðanna, ásamt starfsbræðr
um þeirra hjá sérstofnunum S.Þ.,
ILO (Alþjóðavinnumálaskrifstof-
unni) og UNESCO (Menntunar-,
vísinda- ®g menningarstofnun
S.Þ.), sem samið hafa ýtarlega
skýrslu um þessi mál. Upplýs-
ingar liggja fyrir frá 35 aðildar-
þjóðum S.Þ. — Ráðgert er að sam
in verði önnur skýrsla, er fjalli
um þátttöku kvenna í lögfræði-
legum störfum. Skýrsla sú, er nú
! liggur fyrir, heitir á ensku:
I „Occupational Outlook for Wo-
men“. Verður hún lögð til grund-
vallar um atvinnumöguleika
kvenna yfirleitt, en það mál er á
dagskrá alþjóðlegrar nefndar,
, sem kemur saman til fundahalda
þann 9. marz n.k. í aðalstöðvum
S.Þ. í New York.
í fyrrnefndri skýrslu er m.a.
tekið til meðferðar, hvaða at-
vinnumöguleika konur, sem ger-
ast vilja verkfræðingar eða arki-
tektar, hafa í samanburði við
karla — hvernig almennt er litið
á, að konur taki að sér slík störf
| — hvaða áhrif hjónaband hafi á
störf þeirra og starfsferil o. s. frv.
Tveir ásteytingarsteinar
Samkvæmt skýrslunni eru það
aðallega tveir ásteytingarsteinar,
sem til greina koma í þessu sam-
bandi. í fyrsta lagi eru atvinnu-
veitendur heldur tregir til að taka
kvenverkfræðinga og kvenarki-
tekta i sína þjónustu. Alvinnu-
rekendur kvarta t.d. yfir því,
að það sé aldrei að vita hvenær
stúlkurnar hlaupi á brott úr
starfi — til þess að gifta sig. í
öðru lagi dregur það úr kvenf )lk-
inu kjark, að almennt er litið á
verkfræðistörf og húsagerð sem
heldur „ókvenleg“ störf.
Sérstakur kafli í skýrslunni
fjallar um möguleika kven-verk-
fræðinga og arkitekta til að fá
vinnu hjá opinberum stofnunum.
Kjörin virðast æði misjöfn í
ýmsum löndum. Víðast hvar virð-
ist erfiðara fyrir konur en karla
að fá atvinnu við húsateikningar
og húsagerð almennt. Þó eru kon-
ur víða teknar til vinnu jafnt
körlum við ýmsar sérgreinar húsa
gerðar, svo sem við skipulag bæja
og í byggingarrannsóknarstofum.
Þá er þess og getið, að víða um
lönd hafi konur getið sér góðan
orðstír sem húsgagn; - og húsa-
skreytingaarkitektar.
Margar konur, sem hafa áhuga
á tæknilegum vísindum, hafa Vagt
fyrir sig efnavísindi og rafmagns
tækni og stunda störf með góðum
árangri í rannsóknarstofum eða
við tæknilegar teikningar.
Þess er sérstaklega getið, að í
sumum löndum sé lagður steinn
í götu þeirra kvenna, sem vildu
leggja fyrir sig námaverkfræði,
þar sem konum sé að lögum ó-
heimilt að vinna neðan jarðar.
Ef greiðu er rennt gegnum
burstana, klessast hárin sið-
ur saman, og allt rusl hrcins-
ast í burtu. Það fer betur
ineð burstana en að vera sí-
fellt að þvo þá.
Ef rúskinnskórnir verða
blettóttir þegar ekki er
skinnbursti við höndina,
má nota naglaþjölina til að
ná þeim af.

Síðasti sýningardagur í dag
Sýningar kl, 3, 7 og 11,15.
Aðgöngumiðasala í Austurbæjarbíói frá kl. 1—11 siðd.
Símar 33-8-28 og 1-13-84.