Morgunblaðið - 03.10.1959, Blaðsíða 8

8
MORGVNBl 4Ð1Ð
Liaugardagur 3. okt. 1959
WðtfliMftfrifr
Utg.: H.í. Arvakur Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Sigurður Bjarnason frá V——
Matthíás Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands.
I lausasölu kr. 2.00 eintakið.
KOSNINGA STEFNUSKRÁIN
KosningastefnuskrA
Sjálfstæðisflokksins var
birt hér í blaðinu í gær.
Hún er í tveimur meginköflum.
Fyrst er rakin grundvallar-
skoðún Sjálfstæðismanna í stjórn
málum. í framhaldi þess er vís-
að til ályktana síðasta Lands-
fundar um einstök mál og mála-
flokka. Þá er drepið á nokkur
tiltekin efni, sem eru sérstaklega
aðkallandi.
í síðari hluta kosningastefnu-
skrárinnar er fjallað um efna-
hagsmálin. Þau eru nú mál mál-
anna. Undir lausn þeirra má
segja, að möguleikinn til að gera
allt hitt, sé að verulegu leyti
kominn. Þess vegna telur flokk-
urinn sér skylt að leggja fram
sundurliðaðar ítarlegar tillögur.
★
Grundvallarskoðun Sjálfstæð-
lsmanna er sú, að andlegt frelsi
og athafnafrelsi einstaklinganna
sé fyrsta skilyrði þess, að hæfi-
leikar og kraftar njóti sín til
fulls. Á þessum grundvelli
byggjast allar hinar tillögurnar.
í kosningastefnuskrá er ekki
gerlegt að lýsa stefnunni í öll-
um málefnum. Almenningur hef-
ur og þegar kynnzt stefnu Sjálf-
stæðisflokksins í ályktunum
Landsfundar. En nokkur mál
hafa sérstöðu.
Þar er landhelgismálið efst. 1
því hefur Sjálfstæðisflokkurinn
ætíð haft forystu. Því miður hef-
ur ráðum hans ekki alltaf verið
fylgt. Þess vegna hafa verið
skapaðir óþarfir erfiðleikar við
að ná því marki, sem allir ís-
lendingar eru sammála um. Um
það tjáir ekki að sakast, heldur
einbeina sér að því að vinna sigur
í deilunni við Breta. Jafnframt
má aldrei missa sjónir á því
marki, sem sett var með land-
grunnslögunum, fyrir meira en
10 árum, að fá viðurkennda frið-
un alls landgrunnsins fyrir á-
gengi útlendinga.
Halda verður við byggð hvar-
vetna þar á landinu, sem byggi-
legt er. Fólksflutningar hafa ætíð
átt sér stað á íslandi. Fólkið hef-
ur öldum saman leitað þangað
sem þá var lífvænlegast. En fólk-
inu fjölgar stöðugt. Við megum
þess vegna ekki gera land okkar
minna en það var áður. Þá myndu
afkomendur okkar eiga færri
kosta völ en við. Að hinu ber
að keppa að hagnýta allar auð-
lindir landsins. Það verður bezt
gert með stöðugt nýju landnámi.
í landi, sem er í örri uppbygg-
ingu, þarf stöðugt fé til hús-
bygginga. Á fyrstu tugum aldar-
innar voru byggingar að vísu
litlar miðað við það sem nú er,
en þá hafði þó verið komið sæmi-
lega fastri skipun á byggingalán
úr veðdeild. Eftir að Fram
sókn hófst til valda fór þetta
að mestu úr böndum. Fyrir for-
göngu Sjálfstæðismanna var
unnið að því að koma þessum
málum í skipulegt horf á árun-
um 1953—1956. Þá vannst mikið
á. Síðustu árin hefur aftur sótt
í sama horf og fyrr. Gera verður
verulegt átak til að leiðrétta það,
sem misfarið hefur og tryggja
fast veðlánakerfi til húsbygginga
i framtíðinni.
Svipuðu máli gegnir um stofn-
lánasjóði sjávarútvegs, iðnaðar
og landbúnaðar og veðdeild Bún-
aðarbankans. Öllum þessum
stofnunum þarf að tryggja fé.
Verðlagsbreytingar hafa mjög
rýrt raunverulega þýðingu al-
mannatrygginganna. Þetta á ekki
sízt við um öryrkja og aldrað
fólk. Á þessu verður að ráða bót.
★
Framtíðin er hins vegar í hönd-
um æskunnar. Hún er dýrmæt-
asti fjársjóður, sem ís and á. Þess
vegna ber að keppa að því, að
hver æskumaður geti fengið þá
menntun, sem nonum hentar, svo
hæfileikar hans fái að njóta sín.
Heilbrigðar ráðstafanir í þessa
átt eru og eitt af frumskdyrðum
viðréttingar efnahagsins. Hér
verkar hvort á annað. Undir-
staða alls er, að efnahagurinn biii
ekki.
Menn deila um maigt í íslenzk
um stjórnmálum. Af iestri blaða
þessa dagana er þó sýnt, að aiiir
eru sammála um, að nú riki
hreint bráðabirgðaástand i eína-
hagsmálunum. Með engu móti
verður staðnæmzt, þar sem nú
er komið.
Eitt dæmi þessa er deilan, sern
nú er komin upp um ákvörðun
landbúnaðarverðs. Hvort sem
mönnum þykir ljúft eða leitt,
verður að viðurkenna, að grund-
völlurinn, sem á var byggt, er úr
sögunni a. m. k. í bili. Þegar svo
stendur er annað hvort, að ágrein
ingurinn eykst eða reynt er með
öllu móti að koma í veg fyrir al-
gera sundrungu með því að laða
menn til samkomulags.
Sjálfstæðismenn miðuðu tillög-
ur sínar um ákvörðun landbún-
aðarverðsins og auknar niður-
greiðslur til að koma í veg fyrir
verðhækkun af þeim sökum, við
það að greiða fyrir samkomulagi
og hindra, að nokkur þjóðfélags-
stétt gæti með sanni sagt, að á
iig vteri haliað. Þetta er æ.í'5
nauðsynlegt. En svo er ekki sízt
nú, þegar allir eru sammála um
að finna þurfi nýjan grundvöli,
ekki aðeins í þessu eina atriði
heldur í efnahagsmalunum í
heild.
★
Tillögur Sjálfstæðismanna um
lausn efnahagsmálanna tala sinu
máli. Þær verða og ræddar nán-
ar síðar hér í blaðinu. Hver ein-
asti kjósandi þarf siálfur að
kynna sér þessar titlögur og gera
hug sinn upp um þær.
Til þess að komast út úr nú-
verandi öngþveiti, verður að rata
hið rétta meðalhóf. Forðast verð-
ur í senn verðbóigu, sem þjað
hefur þjóðlífið að undanförnu, og
samdrátt, sem mund’. hafa í för
með sér atvinnuleysi. Verðbólg-
an er slæm, en atvmnuleysið er
verra. Hvorttveggja ber að foið-
ast og það er hægt ef tillögum
Sjálfstæðismanna verður fylgt.
Eitt meginatriði þeirra er það,
að sem fyrst verði komizt upp úr
uppbóta- og niðurgreiðslufeninu.
Á meðan þar er brotizt um er
ábyrgðinni af eigin athöfnum að
verulegu leyti velt yfir á aðra.
Atvinnurekendur hætta að hugsa
um, hvort rekstur þeirra gengur
vel eða illa. Þeir koma ætíð með
reikninginn til almennings Og
heimta að hann borgi brúsann.
Hvötin til þess að standa á eig-
in fótum, og sækja fram, fer sí
dvínandi.
Á þessu þarf að verða gerbreyt
ing. Atvinnureksturinn á að vera
frjáls, en atvinnurekendur verða
á ný sjálfir að bera ábyrgð á
rekstri sínum.
ffiítftéjttjítíjfí
,ri
Ford Falcon 1960
Fálkann, en sala hans hefst
8. þ. m. í Bandaríkjunum.
— -k —
fyrsti bandaríski „smábíliinn66
BANDARÍSKIR bifreiða-
framleiðendur hafa undanfar-
ið fylgzt áhyggjufullir með
„innrás“ evrópskra smábíla á
markaðinn vestanhafs, en sala
þeirra hefir aukizt þar ár frá
ári. Hið eðlilega „svar“ Banda
ríkjamanna er að sjálfsögðu
að framleiða smábíla sjálfir.
Augu manna beinast eðlilega
fyrst og fremst að hinum
þrem „stóru“ í þessu efni,
Ford, General Motors og
Chrysler — en allir koma
þessir framleiðendur með
slíkar nýjungar í framleiðslu
sinni af árgerðum 1960.
— 'k —
Ford varð fyrstur til með
sinn „smábíl“, sem raunar er
alls ekkert lítill, eða a. m. k.
stærri en margir „kollegar“
hans evrópskir. Hann nefnist
„Falcon“ (Fálki) — og eins
og sjá má af meðfylgjandi
mynd er hann talsvert „ev-
rópskur“ í útliti. — Það var
hinn 2. sept. sl., sem forráða-
menn Ford-verksmiðjanna
sýndu fréttamönnum vestra
Miðað við allt það skraut
og íburð, sem yfirleitt hefur
einkennt bandarískar bifreið-
ir á undanförnum árum, er
bygging Fálkans mjög látlaus,
en stílhrein. Að stærð er hann
svipaður hinum brezku Ford
Zephyr, þó ívið minni. Stærð-
in er annars sem hér segir:
Mesta lengd er 4,60 metrar,
breidd 1,77 m og hæð 1,43 m.
Þyngd bifreiðarinnar er rúm-
lega 1,1 lest. — Aflvélin er
90 hestafla, 6-cylindra. Fálk-
inn er sex manna bíll, og verð-
ur hægt að fá hann bæði
tveggja og fjögurra dyra.
Wernher von Braun
óánœgður með kvikmynd
um sig
EIGI alls fyrir löngu var byrjað
að gera kvikmynd í Þýzkalandi,
er nefnist „Saga Wernher von
Braun“ og á að lýsa lífi og starfi
hins þekkta, þýzka eldflaugasér-
fræðings. — Fyrir skömmu kom
dálítið babb j bátinn með kvik-
mynd þessa, svo að nokkur
óvissa ríkir nú um það, hvernig
fyrirtækinu reiðir af — og hlé
hefir a.m.k. verið gert á kvik-
myndatökunni í bili.
★
Þannig er mál með vexti, að
ágreiningur hefir komið upp
með framleiðendum annars veg-
ar og „efninu“ — þ.e.a.s. Wern-
her von Braun — hins vegar.
Komu aðilar saman til fundar á
dögunum til þess að reyna að
jafna ágreining, en rætur hans
liggja í því, að eldflaugasérfræð-
ingurinn er óánægður með
nokkra kafla kvikmyndahandrits
ins, eins og það liggur fyrir, þar
sem honum er lýst sem „veik-
geðja persónuleika".
Leikstjórinn á að hafa látið
svo um mælt á fundinum, þegar
rætt var um þessi atriði, að í
sínum augum hefði von Braun
„alltaf verið svikari . . . .“ — Út
af þessu spunnust svo heitar
umræður um ábyrgð vísinda-
mannsins í sambandi við
sprengjuárásirnar á London síð-
ast í heimsstyrjöldinni með hin-
um frægu, fjarstýrðu flugskeyt-
um V.l og V.2.
★
Eitt atriði umræddrar kvik-
myndar er látið gerast- { Gar-
mischeinangrunarbúðunum, þar
sem von Braun myndarinnar er
yfirheyrður af enskum liðsfor-
ingja, sem misst hefir alla fjöl-
skyldu sína í einni af árásunum
á London með V.2.-flugskeytun-
um. Liðsforinginn kallar von
Braun stríðsglæpamann, og sam-
kvæmt handritinu — svarar
hann: „Ef sérhver visindamaður
eða sérfræðingur, sem tekur
þátt í að finna upp vopn eða
vinnur að framleiðslu þeirra, er
stríðsglæpamaður — þá hafið
þér réft fyrir yður . . .
★
Eftir fyrrgreindan „sáttafund“
er talið, að tekizt hafi að eyða
ágreiningnum að nokkru — en
fleiri ljón eru á veginum fyrir
þessari kvikmynd. — Hinn
þekkti, þýzki kvikmyndaleikari,
Kurd Júrgens, átti að leika von
Braun í myndinni, en eftir að hlé
var gert á upptökunni vegna fyrr
nefnds ósamkomulags tók hann
tilboði um að leika Cæsar í nýrri
mynd um Cæsar og Kleópötru,
sem gerð er eftir leikriti Bern-
Von Braun — veikgeðja svikari?
afds Shaw. Er þvi talið talið allt
eins líklegt, að leita verði að nýj
um manni í hlutverk von Brauns
— ef haldið verður áfram með
kvikmyndina.
Kolanómumenn reiðir Adenauer
BONN 26. sept. Reuter. — f morg
un fóru 60.000 kolanámuverka-
menn í mótmælagöngu um göt-
ur Bonn, höfuðborgar Vestur-
Þýzkalands, til að mótmæla
stefnu dr. Adenauers og stjórnar
hans í málum námumanna. Báru
þeir spjöld þar sem letraðar voru
ásakanir í garð kanslarans.
Formælandi kröfugöngumanna
sagði, að árið 1958 hefði kansl-
arinn lofað því hátíðlega, að
engri námu skyldi verða lokað
meðan hann væri við völd. Þetta
loforð hefði hann ekki haldið,
heldur hefði hverri námunni á
fætur annarri verið lokað síðan.
Miklar óseldar kolabirgðir eru
nú í Vestur-Þýzkalandi, og hefur
stjómin af þeim sökum látið
hætta starfrækslu margra náma.
Til að auka kolaneyzluna í land-
inu hefur stjórnin lagt 30 marka
aukaskatt á hverja lest af olíu.
Námumenn telja að þetta sé að-
eins skottulækning, sem muni
auka dýrtíð í landinu. Undan-
farnar vikur hafa svipaðar mót-
mælagöngur verið farnar í borg-
um Ruhr-héraðs, og er talið að
um lí‘0.000 jnanns hafi tekið
þátt í þeim.
PARÍS, 30. sept. — Lögreglan í
París handtók í dag marga
Frakka og Alsírbúa í borginni,
en Frakkarnir eru sakaðir um
að hafa aðstoðað uppreisnarmenn
í Alsír. Við húsleit hjá foringja
þjóðernissinna í París fannst
geysimikið fé og sömuleiðis
nafnaskrá yfir ýmsa Frakka, sem
hjálpað hafa uppreisnarmönnum.