Morgunblaðið - 24.02.1960, Blaðsíða 6

6
MORGVTSBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 24. febrúar 1960
Flýta þarf byggingu
hafrannsóknarskips
Eitt af málverkum Ferrós.
Ferró sýnir í París
LISTMÁLARINN Ferro, eða Guð
mundur Guðmundsson, byrjaði
sL föstudag sýningu á verkum
sínum í París og opnaði þar með
nýjan sýningarsal nálægt Con-
cordetorginu. Var honum fyrir-
varalítið boðið að sýna þarna. A
sýningunni eru 28 málverk, flest
mjög stór, og 35 teikningar. 1500
manns komu á sýninguna, þegar
hún var opnuð.
Sýningarsalurinn er í Rue de
Miromesnis nr. 10 og er kennd-
ur við Albert Achdjian, kunnan
armenskan listaverkasala sem
m. a. kom upp armenska
safninu í París, sem nú er mjög
mikils metið. Er markmiðið að
sýna verk ungra listamanna í
salnum og velur þar til skipuð
59 þús.
tonnum
meiri afli
SAMKVÆMT skýrslu Fiskifé-
lags íslands, var heildarafli lands
manna árið 1959 564.407 lestir
eða rösklega 59.000 lestum meiri
en árið 1958. Af þessu aflamagni
voru 182.887 lestir síld, togara-
fiskur rösklega 156.000 lestir og
bátafiskur rúmlega 225.000 lestir.
Frystar voru rúmlega 236.000
lestir af fiski, saltaðar rösklegc
69.000 lestir, hertar um 455.000,
ísfiskur rúmlega 13.000, en í nið
ursuðu fóru aðeins 70 lestir.
Viðræður
í vændum
NÝJU DELHI, 19. febr. (NTB):
Alitið er sennilegt að Chou En
Lai forsætisráðherra Kína muni
samþykkja tillögu Nehru forsæt
isráðherra Indlands um fund í
næsta mánuði, en talið að hann
muni vera mótfallinn Nýju Dehli
sem fundarstað. Ef hann neitar
því að fundurinn verði haldinn
í Nýju Dehli, er sennilegast að
hann verði haldinn í Moskvu.
Nehru sagði nýlega í bréfi til
Chou En Lai að þótt hann ekki
samþykkti þann samningsgrund-
völl, sem ríkisstjórnin í Peking
hefur lagt fram til lausnar á
landamæradeilum ríkjanna,
muni það vera til stuðnings fyr-
ir friðsamlega lausn málanna að
ráðherramir hittist.
Ríkisstjóm Indlands hóf í gær
rannsókn á því hvort rétt væri
að kínverskt herlið hefði lagt
undir sig saltnámur í Kashmir,
en frétt þess efnis birtist í dag-
blöðunum Hindustani Times og
Indian Express.
nefnd þá sem boðið er að sýna
þar. Sama nefndin úthlutar tvenn
um verðlaunum, Achdjianverð-
laununum, á ári hverju, 100 þús.
franka og 200 þús. franka verð-
launum.
I sýningarskrá er grein um
Ferró eftir Waldemar George,
þar sem hann lýkur lofsorði á
þennan 28 ára gamla íslenzka
listamann.
Ferro er fæddur í Ölafsvík
árið 1932. Hann stundaði málara-
nám í Osló og á Italíu og nefur
haldið málverkasýningar í Flór-
ens, Milanó og Róm á Italíu, í
borgunum Jerúselem, Tel-Aviv
og Haifa í Israel, og í Reykjavík,
auk þess sem hann hefur tekið
þátt í samsýningum.
í sýningarskránni fyrir sýn-
ingu hans í París er þess getið, að
hann muni taka þátt í Salon
Comparaisons sýningum svo-
nefndum og að í maímánuði 1960
muni hann halda sjálfstæða sýn-
ingu í Listamannaskálanum í
Reykjavík.
Frá Fiskiþingi
EFTIRFARANDI áskorun hef-
ur verið samþykkt á Fiskiþingi:
Fiskiþing haldið í Reykjavík
1960, skorar á Alþingi og ríkis-
stjórn að láta nú þegar byggja
fulkomið hafrannsóknar- og fiski
leitarskip, og verði það búið öll-
um fullkomnustu tækjum til haf-
rannsókna fiskileitar og veiðar-
færatilrauna, og verði skipið rek-
ið undir forystu Atvinnudeildar
Háskólans. Fiskideild.
Greinargerff.
Vöntun alhliða hafrannsóknar
skips hefur háð íslenzkum fiski-
rannsóknum siðustu árin. Doktor
Bjami Sæmundsson rak rann-
sóknir sínar á togurum við slæm
skilyrði, en síðan hefur lítið
breyzt í þessu efni og ennþá
faxa íslenzkar fiskirannsóknir
fram á togurum og öðrum leigu-
skipum, oft við miður góð skil
yrði.
Þetta hefur háð rannsóknum
á tvennan hátt. í fyrsta lagi eru
aðstæður á ýmsum leiguskipum
þannig, að margar rannsqknir
og athuganir er alls ekki hægt að
framkvæma, og í annan stað,
verður útgerð slíkra leiguskipa
mjög dýr. Árangur rannsóknanna
verður því ekki sem skyldi mið-
að við kostnað.
Bezta ráðið til að hagnýta sem
bezt það fé, sem varið er til haf-
og fiskirannsókna og til fiski og
fiskimiðaleitar og veiðarfæratil-
rauna, er að fá til þeirra hluta
skip, sem frá upphafi er smiðað
til þessara nota.
Þetta er sú leið, sem nágranna
þjóðir okkar hafa farið og gefið
góða raun, til dæmis má nefna,
að Norðmenn hafa nú í gangi 7
rannsóknaskip af ýmsum stærð-
um.
Óvenju margir Skaftfell
ingar fóru í útver
KIRKJUBÆJARKLAUSTRI 22.
febrúar. — Hér gerist aldrei
neitt, finnst manni a. m. k. nú,
þegar fólkið er sem fæst í sveit-
inni. Óvenjumargir fóru í útver
að þessu sinni, ungir og fullorðn-
ir, karlar og konur, flestir til
Vestmannaeyj a.
Tíðarfar hefur yfirleitt verið
gott það sem af er þessu ári,
nokkur snjór kom hér fyrir þorr-
ann, en hvarf allur í hlákunni í
janúarlok. Nú er alautt og í hálf-
an mánuð hefur verið kuldi og
norðaustan þyrkingur, svo nú er
kominn talsverður klaki í jörð.
Vatnsrennslið í fjallalækjum er
farið að minnka, svo búast má
við að raforka verði takmörkuð
á sumum bæjum, ef svona reiðir
af lengi.
Á einstaka bæ hefur orðið vart
við vanhöld á sauðfé í vetur, eink
um hefur borið á því í sambandi
við inngjöf ormalyfs, sem venja
er að setja ofaní féð snemma á
útmánuðum. Hefur það yfirleitt
aldrei komið að sök fram að
þessu. Óvíða hefur þetta þó vald
ið nokkru teljandi tjóni.
— Fréttaritari.

skrifar úr 1 daqlega lifmu J
* Dánarorsök óþekkt
í laugardagsblaðinu voru
teknar upp tölur úr nýútkom-
inni skýrslu landlæknis fyrir
árið 1956. Það vakti athygli
mína að banamein 231 manns,
sem látist hafði á árinu, var
óþekkt. Flestir dóu úr hjarta-
sjúkdómum eða 254 og næst
eru óþekktu dánarmeinin. í
þriðja sæti er krabbamein, en
úr því létust 200 manns það
ár.
Þetta kom mér talsvert á ó-
vart. Við tölum svo mikið um
framfarir i læknavísindum,
sem vissulega hafa verið stór-
kostlegar, að okkur hættir til
að telja okkur trú um að nú
geti læknarnir greint nær öll
mein, þó þeir ráði að vísu ekki
enn við þau alveg öll.
í fyrstu kom mér til hugar
að í þessum hópi hlyti að vera
gamalt fólk, sem deyr úr elli,
eins og það er í daglegu tali
kallað, en svo sá ég að sér-
staklega voru taldir 38 menn,
sem látist höfðu úr ellihrum-
leika þetta umrædda ár. Einn-
ig eru taldir sérstaklega, þeir
sem látast af meðfæddri van-
sköpun.
Sem sagt, 231 maður lézt af
orsökum, sem læknunum,
þrátt fyrir allt, tókst ekki að
greina. Ég spurði mann, sem
er kunnugur þessum málum,
hvort ekki færi fram krufn-
ing þegar dánarorsök væri ó-
þekkt. En hann taldi að svo
væri ekki nema á sjúklingum
á Landsspítalanum og þyrfti
að fara fram réttarkrufning af
einhverjum orsökum, auk
þess sem læknar fengju leyfi
aðstandenda til að láta krufn-
ingu fara fram, ef þeir hefðu
sérstakan áhuga fyrir tilfell-
inu. Annars væri ekki leitað
frekar dánarorsakarinnar,
sem í svo mörgum tilfellum er
óþekkt.
• Aðalfundir
vanræktir
Einhver brögð virðast vera
að því að ekki séu haldnir að-
alfundir, eins og lög mæla
fyrir, í félögum. Hafa menn
úr tveimur félögum skrifað
til Velvakanda um þessi mál.
Slíkt nær auðvitað ekki nokk-
urri átt, en félagsmenn hljóta
að geta tekið sig saman og
knúið stjóm, sem setið hefur
óeðlilega lengi, til að halda
aðalfund. f öðru bréfinu til
Velvaknada stendur m. a.:
„Samkvæmt því, sem lög
félags okkar mæla fyrir, þá
skal aðalfundur haldinn fyrir
aprílmánaðarlok ár hvert. Á
þeim fundi á að fara fram
stjórnarkosning, og sem kunn
ugt er getur ný stjóm haft
gjörbreytingu í för með sér.
Sú stjóm, sem ekki fer eftir
lögum félagsins, er engin
stjórn og er sjálfdæmd úr
leik.
í mínu félagi er nú svo kom
ið, að ekki hefur verið haldinn
aðalfundur síðan 8. apríl 1958
og þarf það ekki frekari skýr-
inga við. Það virðist ekkert
hafa verið starfað félaginu til
gagns eða framdráttar. Félag-
ið var stofnað til að afkasta
miklu, en ekki til að bera að-
eins nafnið. Núverandi stjóm
verður því að hvila sig frá
störfum, ef hægt er að kalla
það því nafni, svo getur hún
sofið áfram .... Meðlimum
félagsins verður að fjölga, til
þess að vinnuskilyrði verði
sem bezt og félagið verður að
hafa stjórn, sem ekki sefur á
verðinum.
Já, það virðist ekki ofsög-
um sagt, að félagsstjórnir, sem
ekki koma því í verk að halda
aðalfundi í tvö ár, sofa á verð-
inum.
* Langur, harður
vetur
Og hér kemur smásaga frá
Grænlandi: Veðurfræðingam-
Árið 1958 kom hingað til lands
herra Jan-Olaf Traung, skipa-
verkfræðingur Matvæla- og land
búnaðarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna, en hann hefur unnið
við teikningar flestra þeirra rann
sóknarskipa, sem byggð hafa
verið á seinni árum. Gerði hann
í samráði við islenzka fiskifræð-
inga uppdrátt að íslenzku haf-
rannsóknarskipi. Stærð þess er
áætluð um 460—500 tonn og er
gert ráð fyrir, að skip þetta eigi
að sinna þörfum íslendinga við
rannsóknir á sjó, fiskileit, veiðar
færatilraunir og leit nýrra físki-
miða, enda er starfslið Fiski-
deildar nú orðið það fjölmennt,
að unnt er að starfrækja rann-
sóknir þessar allt árið.
Samkvæmt lögum um útflutn-
ingssjóð frá 1958 er gert ráð
fyrir, að viss hluti af tekjum
sjóðsins renni til smíði þessa
skips. í fjárlögum þessa árs er
gert ráð fyrir, að þessi tekju-
stofn haldist óskertur þótt út-
flutningssjóður sé felldur niður.
Samkvæmt fjárlögum ársins
1960 eru áætlaðar alls um 6,5
millj. króna til haf- og fiskirann-
sókna, fiski- og fiskimiðaleitar
og veiðarfæratilrauna.
Er íslendingar hafa eignast sitt
eigið rannsóknaskip, myndi þessi
fjárveiting líklega nægja til
reksturs skipsins, sem myndi þá
sinna mestu af þeim störfum sem
hér um ræðir.
Leikur ekki vafi á, að mjög
brýna nauðsyn ber til þess, að
hraða sem mest byggingu ís-
lenzks hafrannsóknaskips til þess
að nýta sem bezt starfsgetu Fiski-
deildar og það fé, sem veitt er
til þessara mála, og til þess að
íslendingar dragist ekki aftur úr
í þessum efnum.
Vitað er að slíkt skip, sem hér
um getur, kostar mikið fé og vill
þingið benda á, að tekið verði
erlent lán til langs tíma, svo
Framh. á bls. 16.
ir í bandarískri veðurathug-
unarstöð á Grænlandi spáði
löngum og hörðum vetri, af
því þeir höfðu veitt því at-
hygli að Eskimóaxnir höfðu
byggt snjókofa sína með sér-
lega þykkum veggjum. Það
kom þó í Ijós, að eskimóamir
höfðu í þetta sinn svona
þykka veggi í húsum sínum,
af því Ameríkanaamir höfðu
svo mikinn viðbúnað fyrir vet
urinn.
► SKÁK *
HAFNARFJÖRÐUR
abcdefgh
IHil^
MW$\m..wk
Fr FPT
ÍmM'é:ý/mím
m á 6 isí
ABCDEFGH
KEFLAVlK
17... BaöxHfl
18. HxR De7—b4
★
KEFLAVÍK
ABCDEFGH
ABCDEFGH
AKRANES
16.. Ha8—b8