Morgunblaðið - 05.03.1960, Blaðsíða 2

2
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 5. marz 1960
Bæjarsjóður
endurgreiða
í HÆSTARÉTTI er genginn
dómur í máli sem olíufélagið
Skeljungur hf. höfðaði gegn
bæjarsjóði Reykjavíkur, til
endurgreiðslu á veltuútsvari
er Skeljungi var gert að
greiða árið 1957, kr. 869,556,00
auk vaxta.
Veltuútsvar það sem hér um
ræðir er 1,5% at' verzlunarveltu
fyrirtækisins hér í bænum. Taldi
Skeljungur þessa fjárhæð alltof
háa og hreina fjarstæðu miðað
við heildarsölu hans á benzíni,
þ. e. um 57,9 milljónir króna,
ekki sízt þegar þess er gætt, að
vegna ákvæða þeirra sem nú
gilda um verðlag er hagnaður
stefnanda af sölunni takmarkaðri
en svo, að reksturinn fái borið
uppi svo háa útsvarsálagningu.
Taldi Skeljungur sýnt, að með
slíkum álagningum sé gengið svo
mjög á stofnfé og eignir sínar,
að þær fái ekki enzt nema 4—5
ár.
Á síðastliðnu ári var lokið
við að steypa upp hið nýja
verkamannahús við höfn-
ina. Hafa framkvæmdir
gengið vel og standa vonir
til að hægt verði að taka
hluta af húsinu í notkun á
þessu ári. — Húsið er þrjár
hæðir og kjallari. I kjallara
eru meðal annars fataskáp-
ar, sem menn geta fengið
leigða. Á fyrstu hæð verður
ráðningarmiðstöð og stór
biðsalur fyrir verkamenn,
einnig böð og búningsher-
bergi. Á annarri hæð verður
stór veitingasalur, þar sem
selt verður kaffi og máltíðir.
Þriðja hæðin er einkum ætl
uð sjómönnum. Þar verða
gistiherbergi með um það
bil 25 rúmum, og einnig
verður þar lítill samkomu-
salur.
Tvær nýjar bækur frá
Almenna bókafélaginu
Tvær bandingjasögur eftir Jón Dan
FÖlna stjörnur eftir Karl Bjarnhof
trr eru komnar hjá Almenna
bókafélaginu bækur mánaðar-
ins fyrir febrúar og marz. Er
febfúarbókin tvær nýjar skáld-
sögur eftir Jón Dan, og nefnir
hann þær Tvær bandingjasögur,
en marzbókin Fölna stjörnur,
eftir danska rithöfundinn Karl
Bjarnhof í þýðingu Kristmanns
Guðmundssonar.
Tvær bandingjasögur eru
þriðja bókin, sem kemur frá
hendi Jóns Dan. Vöktu fyrri
bækur hans tvær, smásagnasafn-
ið Þytur um nótt (1956) og skáld-
sagan Sjávarföll (1958) mikla at-
hygli, og er þessarar bókar Jóns
Dan beðið með eftirvæntingu.
Fyrri bandingjasagan nefnist
Nótt í Blænt og er saga hins
unga og áþreyjufulla Hrafns
Ketilssonar. Hann er maður ásta
og karlmennsku, yfir honum
hvílir alltaf skuggi hins nag-
andi gruns um nálægð dauðans
og magnar tilfinningaofsa hans.
í ósjálfræði verða honum á
glappaskot, sem baka honum
fjandskap og koma róti á allt
hans líf.
Síðari sagan heitir Bréf að
austan. Aðalpersóna þeirrar
sögu er Öli Finnur, sem í upp-
eldinu hefur verið særður því
sári, sem aldrei grær. Hann berst
örvæntingarfullri baráttu fyrir
lífi sínu og sinna, en sviði hins
gaman sárs stjórnar honum og
stoðar engum í móti að sporna,
hvorki ástum eða umhyggju
annarra né viðleitni hans sjálfs.
A valdi tilfinninga sinna berst
bann að feigðarósi. Inn í söguna
fléttast óhugnanlegar lýsingar á
ástandi og viðskiptaháttum, er
þróuðust hér í síðasta stríði, en
sagan gerist að miklu leyti í
Reykjavík á þeim árum.
Karl Bjarnhof, höfundur bók-
arinnar Fölna stjörnur, er einn
af kunnustu nútímahöfundum
Dana, fæddur 1898. Er það ein-
mitt þessi bók, sem gert hefur
höfund sinn heimsfrægan. Hef-
ur hun verið þýdd á fjölda mála,
en í Danmörku hefur hún kom-
ið ú-t í 8 útgáfum síðan 1956.
Þetta er minningabók frá
bernsku höfundar og segir frá
reynslu lítils drengs, sem sér
stjörnurnar fölna. En Karl
Bjarnhof er blindur. Er sagan
frábær lýsing á sálarlífi þessa
afbrigðilega barns, rituð af mikl-
Slæmar gæftir
frá Bíldudal
Rœkjuveiðar ágœtar
BÍLDUDAL, 4. marz. — Frekar
slæmar gæftir hafa verið frá
Bíldudal allan seinnipart febrúar
mánaðar, en afli vertíðarbátanna
hefur verið sæmilegur núna síð-
ustu dagana. Afli þeirra í febrú-
ar hefur verið þessi: Jörundur
Bjarnason 96 lestir í 12 sjóferð-
um, Geysir 57 lestir í 10 sjóferð-
um og Reynir 58 lestir í 11 sjó-
ferðum.
Afli rækjubáta hefur verið á-
gætur, en rækjan er frekar smá.
Hún er öll hraðfryst á Bretlands-
markað, og eru sölumöguleikar
litlir eins og er.
Einn bátur bætist nú við á
rækjuveiðar, Þórir, sem keyptur
var frá Reykjavík fyrir skömmu,
en annar fellur úr, mb. Hinrik,
en hann hefur stundað rækju-
veiðar héðan um margra áxa
skeið. Fer mannskapurinn af hon
um á nýja bátinn.
Undanfarna daga hefur verið
hér 14 stiga frost, en snjór er
sama sem enginn Frekar lítið hef
ur verið um skipakomur, nema
Særún, sem kemur nú vikulega,
en hún kom áður aðeins hálfs-
mánaðarlega. Er að því mikil bót.
um næmleik og hugarró, laus við
sjálfsmeðaumkun og tilfinninga-
semi.
Kunnustu gagnrýnendur á
Norðurlöndum og víðar hafa
lokið miklu lofsorði á Fölna
stjörnur. „Hér eftir mun ljómi
leika um nafn Karls Bjarnhofs
á Norðurlöndum“, ritar norski
rithöfundurinn Johan Borgen.
Verða það sannmæli, því að
flestir eru á einu máli um, að
þessi töfrandi saga muni tryggja
höfundi sínum, hinu blinda
skáldi, sess meðal sigildra höf-
unda.
Óhófleg
vatnsnotkun
Akurnesinga
AKRANESI, 4. marz: —- Bátarn-
ir héðan eru á sjó í dag. 12 bátar
lönduðu í gær 98 lestum alls.
Aflahæstir voru: Heimaskagi
með 11,5 lestir og Ásmundur og
Skipaskagi með 10 lestir hvor.
Vatnsveita Akraness áminnti
bæjarbúa stranglega í dag um að
láta ekki vatn renna að stað-
aldri, hvorki í heimahúsum né á
vinnustöðum. Verði sírennsli
ekki stöðvað verði þau hús, þar
sem uppvíst verður um slíkt
rennsli tafarlaust tekin úr sam-
bandi við vatnsveituna.
I húsum, sem ekki hafa enn
fengið miðstöð, bar mikið á því
í frostunum undanfarið að
menn létu vatnið renna nótt og
dag. — Oddur.
S* NA /5 hnútar S V 50 hnútar Snjókoma »úéi \7 Skúrír I£ Þrumur WS3 hSS
H HetÍ I
L Lagi
1900 990 /9epHir 380 330 (000 'O'O t020
Hitaskil
Á KORTINU sést að hitaskil
ná irm yfir suðurströndina.
Suður undan er 1° stiga heit-
ur loftstraumur á varðskipinu
Indía, en norður undan 11
stiga frost á Akureyri. Þess
má einnig geta, að á Stórhöfða
var SA-rok og 6 stiga hiti,
en á skipi 100 *km. Suður af
Reykjanesi var Norðan-gola
og 2 stiga hiti. Þar á milli lágu
kuldaskilin, sem sjást á kort-
inu.
I gær voru taldar líkur á, að
ekki myndi ná að hlýna veru-
lega vestanlands, fyrr en þá
með næstu lægð, sem sést við
suðurjaðar kortsins.
Veðurhorfur kl. 22 í gær-
kvöldi:
SV-land, Faxaflói, SV-mið
5
og Faxaflóamið: SV-kaldi og ^
slydduél í nótt, A eða SA- \
stinningskaldi og rigning síð- )
degis á morgun. Breiðaf jörð- •
ur, Vestfirðir og Breiðafjarð- (
armið: Breytileg átt, sums S
staðar dálítil snjókoma. Vest- •
íjarðarmið: Hvass NA, snjó- i,
koma. N-land og N-mið: S
og Austfjarðarmið: Allhvass i
SA og rigning fyrst, en léttir ^
til með SV-kalda í fyrramál- s
ið, hvessir á SA með rigningu )
annað kvöld. SA-land óg SA- ^
mið: SV-kaldi fyrst, en all- S
hvass SA á morgun, rigning )
eða þokusúld. (
S
Horfur á sunnudag: ■
S-læg átt og þíðviðri um (
mestan hluta lands, en senni- S
lega NA-átt og snjókoma út 5
af Vestfjörðum. Rigning sunn- ;
anlands.
þarf ekki ú
veltuútsvarið
Bæjarsjóður telur að útsvar
Skeljungs hafi verið ákveðið með
venjulegum hætti og innan lög-
leyfðra marka.
í undirrétti tapaði Skeljungur
málinu. Staðfesti Hæstiréttur
þau úrslit með svohljóðandi for-
sendum:
Samkvæmt 3. tölulið 4. gr. laga
um útsvör nr. 66/1945 er niður-
jöfnunamefnd rétt við álagningu
•útsvars að taka til greina sér-
hvað það, er telja má máli
skípta um gjaldþol útsvarsgreið-
anda, og eftir 2. 'mgr. 24. gr. sömu
laga er úrskurður ríkisskatta-
nefndar fullnaðarúrskurður um
útsvarsupphæð. Við álagningu
útsvars þess, sem hér er deilt
um, hafa nefnd skattayfirvöld
haldið sér innan valdmarka
sinna, og eru eigi slíkir annmark-
ar á ákvörðum útsvarsins, að
dómstólar fái hnekkt gerðum
þeirra. Með þessari athugasemd
ber að staðfesta hinn áfrýjaða
dóm.
Áfrýjanda ber að greiða
stefnda málskostnað fyrir Hæsta-
rétti, sem ákveðst kr. 10.000.00.
Nýr bátur
KEFLAVlK, 3. marz: — I fyrra-
kvöld kom nýr bátur til Kefla-
víkur. Hcitir hann Bergvík.
Er hann 71 tonn að stærð, gerð
ur úr eik í Nýborg í Danmörku
eftir teikningu Egils Þorfinns-
sonar. Báturinn hefur 400 ha.
Lister dieselvél og er búinn öll-
um beztu og fullkomnustu tækj-
um til siglinga og veiða. Bátur-
inn hreppti mjög slæmt veður
frá Færeyjum til Islands og
reyndist í því með afbrigðum
vel. Skipstjóri í heimsiglingu og
framvegis er Magnús Bergmann,
en eigandi bátsins er Hraðfrysti-
hús Kaupfélags Suðurnesja. Bát-
urinn mun nú næstu daga hefja
veiðar með netum. Helgi S.
Kvikmyndasýning
Germaníu
NÚ í vor verður mikil vörusýn-
ing haldin í Hannover eins og
endranær, en í sambandi við
hana verður að þessu sinni hald-
inn sérstakur norrænn viðskipta-
dagur 24. apríl. Þangað er boðið
norrænum viðskiptamálaráðherr
um, þ. á m. íslenzka ráðherran-
um dr. Gylfa Þ. Gíslasyni, en
margir aðrir fslendingar munu
einnig sækja þessa sýningu.
Hvað 'sjá má á þessari miklu sýn-
ingu má nokkuð ráða af kvik-
mynd í litum, er sýnd verður á
næstu kvikmyndasýningu Ger-
maníu, og er sú mynd frá sýn-
ingunni 1958.
Enn fremur verða sýndar frétta
myndir af helztu viðburðum í
Þýzkalandi síðustu mánuðina,
eða desember og janúar.
Kvikmyndasýningin verður í
dag, laugardag, í Nýja bíó og
hefst kl. 2 e. h. Öllum er heimill
ókeypis aðgangur, börnum þó
einungis í fylgd með fullorðnum.
Körfuknattleiks-
keppni á Akureyri
AKUREYRI, 4. marz. — Á morg-
un og á sunnudag mun Körfu-
knattleiksfél. Reykjavíkur keppa
hér við Akureyringa í körfu-
knattleik. Keppnin mun fara
fram í íþróttahúsi Menntaskól-
ans, og hefst fyrri leikurinn kl.
4 eftir hádegi. Keppa þá KFR og
ÍBA, en seinni leikurinn hefst
kl. 3 eftir hádegi og keppa þá
KFR og KA. Ákveðið hefur ver-
ið, að ÍBA sendi lið til keppni á
íslandsmótinu í körfuknattleik,
er hefst í Reykjavík 10. þ. m.
— MAG.