Morgunblaðið - 13.03.1960, Blaðsíða 23

Sunnudagur 13. marz 1960
MORGVNBLAÐ1Ð
23
D , v -y , llands sem skipasmíðaráðunautur
— DQLÓUf I ómasson frá l. marz 1945. Fyrsta starf mitt
hjá Fiskifélaginu var að fara til
Svíþjóðar og hafa éftirlit með
smíði fiskibáta, sem ríkisstjómin
lét smíða þar. Stóð það yfir í 15
mánuði. Á meðan ég var hjá
Fiskifélaginu var ég formaður
nefndar þeirrar, sem samdi „Regl
ur um eftirlit með skipum og ör-
yggi þeirra". Þetta var erfitt og
vanþakklátt verk. Hins vegar
voru öll önnur störf hjá Fiski-
félaginu ánægjuleg. Ég gerði
nokkrar teikningar, breytti mörg
um teikningum og hafði eftirlit
með skipum í smíðum. Ég hætti
svo störfum hjá Fiskifélagi ís-
lands í ágúst 1956 og flutti hing-
að vestur.
hvert það starf, sem gaf peninga
í aðra hönd, t. d. tók ég einu
sinni að mér að hreinsa baðstað
meðan ég var í Frederikshavn.
Þannig blessaðist þetta, og var
ég skuldlaus, þegar ég kom heim
til íslands 1916.
★
— Svo hefir þú tekið til ó-
spiltra málanna, þegar þú komst
heim?
— Ég veit ekki hvað ég á að
segja um það. Um þessar mundir
var mikill útgerðarhugur í mönn
um á ísafirði. Ég gerði teikning-
ar og kostnaðaráætlun yfir skipa
braut með vagni úr stáli fyrir 30
rúmlesta skip. Félag var stofnað
og verkið hafið 1916, en vegna
stríðsins og annarra orsaka var
fyrsta skipið ekki sett á land
fyrr en 1921. Verkefnið sóttist
seint, kafaravinna var mikil og
varð því ekki hjá því komizt að
kaupa köfunartæki, en þar sem
enginn kunni að kafa, varð ég
að afla mér bóklegrar fræðslu
um köfun og kafa sjálfur.
Fyrirtæki þetta hét 'Skipabraut
ísafjarðar, og starfrækti ég það
til október 1944 með skipavið-
gerðum og nýsmíði 16 skipa, að
mestu fyrir eigin reikning. Oll
stálskipasmíðin var í því fólgin
að setja 11 plötur í E/s Elín. Svo
varð lítið úr því högginu sem
hátt var reitt
— Jæja, þá hefi ég sagt þér
flest það, sem á daga mína hefir
drifið.
— Og ekkert dregið undan?
— Ekki sem í frásögur er fær-
andi. Þú sérð, að ég efndi aldrei
loforðið um að smíða fyrir ís-
lendinga stálskip. En líka skal
það tekið fram, að ég skulda
þessu blessaða landi ekkert í
námskostnað. Umsókn minni um
styrk 1911 var ekki svarað. Ekki
hefi ég heldur gengið í íslenzkan
skóla, sem þá var styrktur af
opinberu fé. Lýkur hér samtali
okkar.
Bárður G. Tómasson er einn
þeirra manna, sem ég man fyrst
eftir. Ég minnist hans sem virðu-
legs og einbeitts stjórnanda, þar
sem hann stóð með flautuna og
stjórnaði með bendingum, þegar
verið var að setja upp bátana
í Slippnum. Svo byggði hann
sejm
mest var þó um vert af öllu, var,
að hann kunni að kafa, en það
þótti á þeim árum stórkostlegur
atburður, ef það fréttist að Bárð-
ur G. Tómasson ætlaði að kafa.
Man ég eftir því, að ég þurfti
að skrópa úr kennslustund ásamt
nokkrum skólabræðrum mínum
í Barnaskólanum, til að sjá hann
í fyrsta skipti kafa. Þótti okkur
það tilvinnandi, þrátt fyrir ör-
ugga hirtingu, til að missa ekki
af þessum stórkostlega viðburði,
Allt þetta gerði það að verkum,
að hann hlaut að vekja aðdáun
ungra manna.
Þegar talið barst að margvís-
legum störfum Bárðar fyrir Isa-
fjarðarbæ og afskiptum hans af
félagsmálum, sveigir þessi hæg-
láti heiðursmaður strax að öðru í álíégU'“ béta7'Það,
umræðuefni. Eg skil strax, að það 1
er ekki ætlun hans, að ég fari að
telja upp öll þau störf, sem hann
hefir haft á hendi fyrir þetta
bæjarfélag, eða þau verk, sem
hann hefir lagt gjörva hönd á.
— Skrifaðirðu ekki kennslu-
bækur fyrir skipasmiði?
— Öllu má nú nafn gefa, en
ritstörfin eru nu heldur lítil að
vöxtum.
í frístundum mínum, sem ekki
voru svo margar, meðan ég var
á ísafirði, fékkst ég við að semja
kver, sem ég kallaði „Lengd,
breidd og þykkt“ um hagnýtingu
flatar- og rúmreiknings, sérstak-
lega ætlað iðnaðarmönnum.
Kverið var fjölritað og notað við
nokkra iðnskóla. Önnur frí-
stundaiðja, sem tók nokkur ár,
var „Reglur um smíði tréskipa".
Þetta var fyrst skrifað sem
kennslubók, og ekki er laust við
að hún sé það enn. Vegna á-
rekstra sem urðu vegna margra
skipastærða varð ég oft að um-
skrifa bókina, og var ég á tíma-
bili farinn að halda, að mér
myndi ekki endast ævin, til að
klára hana. Þá kom fyrir atvik,
sem reið baggamuninn. Það var
einn blíðan, ísfirzkan vordag, er
mikið var að gera, að einn af
nemendum mínum var að höggva
undinn planka, sem lagður var á
sléttan steypupall. Bað ég hann
að lána mér öxina, ég skyldi sýna
honum, hvernig hann ætti að
bera sig að. Um leið og ég steig
á plankann og byrjaði að höggva,
valt plankinn og axarhomið tók
í sundur hælsinina. Snillingur-
inn, Kristján Arinbjarnar, lækn-
ir, tók mig á skurðarborðið,
saumaði saman hælsinina, sem
gengið hafði sundur um 6 cm,
og setti fótinn í gips. Brátt varð
ég svo frískur, að ég gat setið
í stól við gluggann og notið hinn-
ar fögru útsýnar til hinna tignu
og litfríðu ísfirzku fjalla.
— Og hvað svo?
— Kláraðu nú reglugerðina,
sagði ég við sjálfan mig. Ég var
frá verki í 3 mánuði, kláraði
handritið og reglugerðina og
gekk óhaltur. Ég seldi svo ríkis-
stjórninni handritið fyrir 750
krónur.
mörgum árum síðar, komst ég að
raun um, að hann er að eðlisfari
hlédrægur maður. Hann er einn
þeirra manna, sem setja málefn-
in öllu ofar og meta lítils eigin
hag á móts við það, að verða þjóð
sinni að liði. Ég tel, að það hafi
verið gæfa fyrir þennan bæ, að
njóta starfhæfni hans á beztu
árum ævinnar. Áhugamálin voru
mörg og sá, sem les nú blaða-
greinar, sem hann skrifaði á þess
um árum, getur varla gert sér
grein fyrir, að þær séu skrifaðar
fyrir 30 árum Það málefni, sem
átti þó hug hans öðrum fremur,
var bygging Fossavatnsvirkjun-
arinnar. Munu þeir, sem með
honum störfuðu þar, lengi minn-
ast verka hans í sambandi við
þá þýðingarmiklu framkvæmd.
Ég vil telja það einkenni Bárð-
ar G. Tómássonar, að hann hefir
alltaf verið með hugann í fram-
tíðinni. Bjartsýni hcUis reyndist
líka of mikil, þegar hann á öðr-
um tug þessarar aldar fór að
undirbúa sig undir það, að byggja
stálskip fyrir íslendinga. Það átti
ekki að koma í hans hlut, að
teikna og byggja fyrsta stálskipið
fyrir fslendinga. Það kom í hlut
sonar hans, Hjálmars R. Bárðar-
sonar, nærri 40 árum síðar. Sjö-
tíu og fimm ára getur hann glaðzt
yfir því, að þessi æskudraumur
hans er nú orðinn að veruleika,
að nýr þáttur íslenzk iðnaðar,
sem eigi var til á yngri árum
hans, er nú orðin staðreynd.
En það yrði komandi kynslóð-
um og íslenzkri verkmenningu
ómetanlegur styrkur, að fá að
erfðum þann óbilandi framfara-
vilja og sóknarhug, sem hefir
verið og er Bárði G. Tómassyni
í blóð borinn. — Jón Páll.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 12.
atburðunum fyrir austan járn-
tjald.
Rétt áður en hann hvarf lýsti
hann því yfir að hann hefð.i
sagt skilið við sitt fyrra líferni.
Héðan af ætlaði hann að helga
sig heimsfriðinum.
Svikahrappur? Njósnari með
afburða hæfileika? Þessu getur
enginn svarað með vissu. Þess-
I vegna er Nils Werner Larsson í
Þegar ég kynntist manninum sviðsljósinu í dag.
— Já, ég lenti í Reykjavík,
eins og fleiri, en það má segja
um mig, að „alltaf kemur Oddur
aftur“. Ég seldi skipabrautina
1944 og réðist til Fiskifélags ís
Skrifstofustúlka
Óskum eftir að ráða stúlku til vélritunarstarfa frá
1. apríl n.k. Umsóknir er greini aldur, menntun og
fyrri störf sendist í pósthólf 1297, fyrir 19. þ.m.
Osta- og Smjörsalán sf,
Snorrabraut 54.
Einbýlishús
Til sölu er einbýlishús á góðum stað við Langholtsveg.
Húsið er forskallað timburhús í góðu standi. Húsið er
hæð og portbyggt ris. Á neðri hæðinni eru 3 herbergi,
eldhús, bað, forstofur. Á efri hæðinni eru 2 herbergi,
gangur og þvottahús. Bifreiðageymsla fylgir. Girt og
ræktuð lóð. Verð kr. 365.000.00. Lán til 10 ára ca.
105.000.00. Lán til 5 ára kr. 70.000.00. Útborgun kr.
190.000.00. Upplýsingar gefnar í síma 34231.
viriUR
Simi 15300
Ægisgötu 4
Hjartans þakkir ykkur öllum er minntust mín á 60
ára afmælinu. — Guð blessi ykkur.
Eyþrúður Loftsdóttir, Háukinn 2, Hafnarfirði
Ég þakka af alhug sveitungum mínum, sky’dfólki og
öðrum vinum nær og fjær, sem glöddu mig með heim-
sóknum, höfðinglegum gjöfum og kveðjum á 70 ára af-
mæli mínu 7. þ.m.
Ég bið ykkur öllum blessunar.
Ingvar Árnason, Bjalla, Landsveit.
Gólfslípunin
Barmahlíð 33. — Sími 13657.
Schannong’s minnisvi-rðar
0ster Farimagsgade 42,
Kþbenhavn 0.
Lokað til kl. 1
végna jarðarfarar, mánudaginn 14. marz.
Sighvatur Einarsson & Co.
Garðastræti 45 — Skipholti 15.
Móðir mín
ANNA STEFÁNSDÓTTIR
prestsekkja frá Stað, Súgandafirði,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 15.
marz kl. 1,30.
Blóm eru vinsamlegast afþökkuð, én þeim sem vildu
minnast hinnar látnu, er bent á styrktarsjóðinn Gerðu-
minni eða aðrar styrktarstofnanir. ■— Jarðsett verður í
Fossvogskirkjugarði.
Kirkjuathöfninni verður útvarpað.
Fyrir hönd okkar systkinanna og annarra vandamanna
Brynjólfur Þorvarðsson
Eiginmaður minn
SIGURÐUR EINARSSON
vélsmiður,
verður jarðsettur frá Fossvogskirkju mápudaginn 14.
marz kl. 10,30. Athöfninni verður útvarpað. Blóm eru
vinsamlegast afþökkuð, en þeim sem vildu minnast hins
látna er bent á Krabbameinsfélagið.
Guðrún Jónsdóttir.
Eiginmaður minn
JÓN KR. JÓNSSON
Bárugötu 31,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 15.
þ.m. kl. 3. Blóm eru vinsamlegast afþökkuð.
Guðrún Guðmnndsdótttr.
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi
GUÐMUNDUR GRÍMSSON
fiskscdi, Laugaveg 74,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni mánudaginn 14.
marz kl. 1,30. Blóm vinsamlega afþökkuð, en þeim sem
vilja minnast hins látna, er bent á Sjálfsbjörg, félag
fatlaðra.
Guðmundína Oddsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
Jarðarför föður okkar, tengdaföður og afa,
VALDEMARS GUÐJÓNSSONAR
fiskimatsmanns, Keflavík,
fer fram frá Keflavíkurkirkju, þriðjudaginn 15. þ.m.
Athöfnin hefst með húskveðju að heimili tengdadóttur
hans, Kirkjuveg 32 kl. 2
Sigurður Valdemarsson, Hulda Brynjólfsdóttir
Ragna Valdemarsdóttir, Sveinbjöm Pálmason,
Ásta Þórðardóttir og barnabörn.
Innilega þökkum við auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og jarðarför
SIGRlÐAR K. GUÐMUNDSDÓTTUR
Ástríður Jónsdóttir, Jón Guðmundsson.