Morgunblaðið - 14.05.1960, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 14.05.1960, Blaðsíða 6
6 MORCVNBLAÐIÐ Laugardagur 14. maí 1960 Frá 2. umræfhf um viðskipfamálm í E.d. í gær: Greiðsluþrot við út- lönd voru framundan Ráðstafanir ríkisst]ornarinnar munu rétta þjóðarbúskapinn við EFTIR 3V2 klukkustundar umræður á tveim fundum í Efri deild Alþingis eftir há- degið í gær, lauk í deildinni 2. umræðu um frumvarp ríkis stjórnarninar um innflutn- ings- og gjaldeyrismál. Umræður hóíust með því að Ólafur Björnsson flutti ræðu af hálfu meirihluta fjárhagsnefnd- ar deildarinnar, sem haft hafði frumvarpið t i 1 athugunar. — M æ 11 i meiri- hlutinn með sam þ y k k t frum- varpsins. Ó. B. kvað það megin- efni frumvarps- ins, að afnema eða draga úr því haftakerfi, sem hér hefði nú ríkt um árabil. — Efnahagsmálaráðstafanir þær, sem ríkisstjórnin hefði beitt sér fyrir, til þess að forða fyrirsjá- anlegum greiðsluþrotum við ut- lönd, hefðu skapað grundvöll fyrir aukið frelsi í verzlun og viðskiptum — og um leið gert höftin óþörf. Fórnir, sem borga sig Ó.B. gerði höftin síðan nokkuð að umtalsefni og þá spurningu, hvort afnám þeirra væri ráðstöf- un, sem réttlætt gæti nokkrar fórnir um stundarsakir? í því sambandi benti hann m. a. á það, að höftunum væri aðeins skamma hríð í einu fært að þjóna að gagni þeim tilgangi sínum að jafna halla á viðskiptum við útlönd. Um það mundu fræðimenn vera sammála, og sú hefði m. a. verið niðurstaða álitsgerðar, sem þeir Gylfi Þ. Gíslason og Eysteinn Jónsson hefðu samið árið 1941, þar sem lýst hefði verið yfir því að höft væru haldlaus ráðstöfun, þegar fram í sækti. Það sem ynnist með takmörkun innflutn- ingsins, kvað Ó. B. tapast aftur við það að vinnuaflið leitaði smám saman frá útflutn- ingsatvinnuvegunum til atvinnu- greina, sem framleiddu fyrir heimamarkað. Afleiðing langvar- andi hafta yrði því að lokum ó- viðráðanleg greiðslubyrði og greiðsluþrot við útlönd, eins og hér hefði líka sýnt sig. Þar að auki væru höftin svo jafnan erfið í framkvæmd og skytu gjama skjólshúsi yfir ýmiss konar spill- ingu. Loks brytu þau í bága við réttlætiskennd almennings. Haftakerfið leiddi óhjákvæmi- lega af sér fórnir, sem reynast myndu stærri en þær, sem færa þyrfti til að afnema það. Hinar raunverulegu kjarabætur Þá vék Ó. B. að þeirri spurn- ingu, hvort líkur mætti telja á því, að sú tilraun, sem nú væri gerð til þess að rétta við ís- lenzkan þjóðarbúskap myndibera árangur eða hvort hér væri um glæfraspil að ræða? Sagðist Ó. B. ekki hafa komið auga á neinar röksemdir, sem mæltu með þvi, að t. d. verkamenn mundu sjá sér hag í því að stofna til lang- varandi verkfalla. Nú þegar styrkjakerfið væri afnumið, yrðu atvinnurekendur sjálfir að standa undir þeim kauphækkunum, sem samið yrði um, því að í ráðstöf- unum ríkisstjómarinnar væri ætlast til að vöruverð hækkaði ekki þótt kaupgjald hækkaði og heldur ekki gert ráð fyrir að ríkið bætti það upp. Þetta fyrir- komulag væri líka skilyrði þess> að um raunvemlegar kjarabætur gæti verið að ræða — og þar með til mikilla bóta fyrir verka- menn og aðra launþega. Ef þeir á hinn bóginn, gegn vonum, færu út í verkföll og hefðu fram með þeim meiri kauphækkanir en atvinnurekendur gætu risið undir, myndu þeir síðamefndu óhjákvæmilega verða að mæta hinum auknu útgjöldum með því að fækka starfsfólki sínu. Þó að þetta yrði, myndi það ekki stofna viðskiptafrelsinu í hættu og held ur ekki réttlæta það, að höft yrðu tekin upp að nýju, enda yrðu þau launþegum í óhag. Að lokum komst Ó. B. svo að orði, að hér væri um að ræða erf- + Auglýsingabrella Söngvarinn Colin Porter skrifar Velvakanda vegna bréfs hér í dálkunum um dag inn, þar sem að honum er sveigt eða réttara sagt þeim sem auglýstu fyrstu söng- skemmtanir hans. Eftir bréf- inu að dæma, á hann sjálfur engan þátt í því. Hann segir: „Grein, sem nýlega birtist í dálkum yðar, hefur valdið mér talsverðum óþægindum og þar sem ég skil sjónarmið bréfritarans, finnst mér ekki iðan en nauðsynlegan áfanga að því marki, að hér á landi yrði unnt að stíga jafnstór skref í framfaraátt og nágrannaþjóðir okkar hefðu gert á sama tíma og við hefðum dregizt aftur úr vegna sjúks efnahagskerfis. Dómgreindin og reynslan Næstur talaði Björn Jónsson, sem lagðist gegn frumvarpinu í fjárhagsnefnd ásamt Karli Kristj ánssyni. Sagði B. J. að frumvarp ið yrði nú aðeins dæmt með dóm greind hvers einstaks, en síðar af reynslunni, sem þó mætti ætla að orðið gæti full dýrkeypt. Hver lífsnauðsyn hækkaði nú í verði, en kaupgjald stæði í stað. Höft getuleysisins mundu því leysa hin fyrri af hólmi, reynast mun víðtækari og skerða verulega möguleika fólksins til þess að nota sér þá fram leiðslu og þjón- ustu, sem þjóð- in sjálf hefði upp á að bjóða. 1 því væru fólg- in meginatriði frumvarpsins. Um leið og kaupgetan væri minnkuð, y r ð i mníiytjendum svo gefin heimild til að flytja takmarkalaust inn og stærri eyðslulán en nokkru sinni fyrr tekin til þess að þetta gæti átt sér stað. Ekki myndi þó fara hjá því að viðskipti íslands við jafnkeypislöndin í Austur- Evrópu mundu dragast saman og markaðir okkar þar þrengjast að sama skapi. Ástæðan til þessa væri sú, að innflytjendur vildu heldur flytja inn frá vestrænu ríkjunum, af því að í viðskiptum við þau fengjust hærri umboðs- laun, auk þess sem margvíslegir möguleikar gæfust á gjaldeyris- svindli. Þetta væri ekki hægt í austurviðskiptunum. Fyrirsjáan- nema sanngjarnt að ég fái líka að koma á framfæri þeirri hlið málsins, sem að mér snýr. Ég er ekki og hef aldrei þótzt vera Broadway-söngv- ari, hefi satt að segja aldrei til Ameríku komið. Ég hef búið á íslandi síðastliðin ZVz ár og eignazt marga vini, vini, sem ég vil ekki missa vegna misskilnings. * Án hans vitorðs Ég byrjaði að syngja hér í legt væri að viðskiptin við Pól- land, Tékkóslóvakíu og fleiri A- Evrópulönd mundu strax í byrj un dragast saman um þriðjung og yrði það að teljast gott í fyrstu lotu. Vantrúaður sagðist B. J. vera á að ríkisstjórninni tækist að afla vestrænna markaða í staðinn. Þá taldi B. J. ýmsum iðngreinum hér vera stefnt í voða með hinni auknu sam- keppni, sem leiða myndi af verzl- unarfrelsinu. Dauð hönd efna- hagsaðgerðanna væri að leggjast yfir atvinnu og framkvæmdir í landiriu. Aðgerðirnar mundu því hafa á allan þjóðarbúskapinn þveröfug áhrif við það sem ríkis- stjórnin og stuðningsmenn henn ar teldu, þegar þeir væru að gylla þær fyrir þingi og þjóð. Nefnd athugi málið Karl Kristjánsson taldi báglega horfa fyrir þá, sem minna mættu sín í þjóðfélaginu. Ekki yrði hjá því komist að hafa nefndir 1 okkar þjóðfélagi, til þess að skipta milli þegnanna. K. K rakti laga- setningar um gjaldeyris- og innflutningsmál allt frá árum fyrri heimsstyrjaldarinnar og gat þeirra haftastofnana, sem samkv. þeim hefðu starfað. Breytingar þær, sem í frumvarpinu fælust, kvað K. K. vera sjónarspil. — Höft væru ekki á enda og frelsi ekki aukið. En ríkisstjórnin tæki í sínar hendur meiri völd og áhrif en áður, m. a. úthlutun jeppabifreiða, sem hann lagði til að yrði áfram í höndum sömu nefndar. Þá sagði K. K. að kaup- getan hefði verið skert svo, að tal um verzlunarfrelsi væri nán- ast storkun við almenning. Hann taldi leyfisgjald ekki þurfa að vera nema % % og f lutti um það breytingatillögu. Frumvarp- ið væri annars syo gallað, að deildin ætti að fella það. Hins vegar væri rétt að taka löggjöf um þessi mál til endurskoðunar og fela það sérstakri nefnd með fulltrúum frá öllum þingflokk- unum. Margir þröskuldar í götu Á síðari fundi deildarinnar tal- aði Páll Þorsteinsson og taldi m. a. engan sparnað felast í þvi að Innflutningsskrifstofan væri lögð niður. Það hefði líka verið Keflavík í fyrra, og seinna var ég beðinn um að syngja sem gestur á skemmtun í Aust urbæjarbíói. Um svipað leyti kynntist ég Hauki Morthens, sem bað mig um að syngja á Röðli meðan hann væri í fríi. Ekki veit ég nákvæmlega hvað var sagt í auglýsingum, þar sem ég get ekki lesið ís- lenzku, en eftir því, sem þeir sem nú hringja til mín upp- lýsa, hlýtur þar að hafa verið rangt með farið. Þess vegna þætti mér vænt um ef þér vilduð birta a. m. k. hluta eðlileg skipan, að fulltrúar allra stjórnmálaflokkanna hefðu feng- ið að hafa áhrif á leyfisveitingar. Þá taldi P. Þ. Ólaf Björnsson hafa kveðið upp fullþungan dóm yfir höftunum. Hann ræddi all- langt mál um þá erfiðleika sem þrátt fyrir verzlunarfrelsið mundu vera á því að kaupa nýja báta til landsins, sökum aukins kostnaðar en svipaðs afraksturs. Með efnahagsráðstöfunum væru lagðir margir þröskuldar í götu þeirra, sem leggja vildu í fram- kvæmdir. Augljóst væri að af þeim mundu leiða margvíslegan samdrátt. Atkvæðagreiðslu var frestað. MiIIiþmganefnd semji skottnlög ÞING SALYKTUNARTIL- LAGA um skipun 5 manna milliþinganefndar til að semja frumvarp að heildar- skattalöggjöf hefur verið lagt fram á Alþingi frá 5 þing- mönnum Framsóknarflokks- ins. — Þingmennirnir eru þeir Jón Skaftason, Ingvar Gíslason, Ólaf- ur Jóhannesson, Sigurvin Ein- arsson og Helgi Bergs. Leggja þeir jafnframt til, að við samn- ingu umrælds frumvarps verði m. a. höfð þessi meginsjónar- mið: a. Að tekju- og eignarskattur og útsvör verði sameinuð og lögð á í einu lagi og renni í sameigin- legan sjóð ríikis og sveitarfélag- anna. b. Að settar verði reglur um skiptingu tekjuskatts og eign arskatts þessa á milli ríkissjóðs annars vegar og sveitarfélaganna hins vegar; enn fremur reglur um skiptingu á hluta sveitarfé- laganna. c. Að opinber gjöld fari aldrei fram yfir sanngjarnt há- mark af hreinum tekjum gjald- enda. d. Að veltuútsvar verði felit niður. e. Að skattstigi verði lögboðinn. f Að skattaálagning og skatteftirlit verði falið skattsjór- um efir því sem við verður kom- ið, og ríkisskattanefnd breytt í stjórnarvaldadómstól í skattamál um. g. Að þyngd verði viðurlög við skattsvikum. h. Að innheimta skatta verði færð á eina hönd. i. Að skattar verði innheimtir með tímabilsgreiðslum. af þessu bréfi, til að binda endi á þessa vitleysu. Sagt hefur verið að ég hafi reynt að gera íslenzka áheyr- endur að fíflum, með rang- færslu, við því get ég ekki annað sagt, en að hafi ein- hver verið gerður að fífli, þá er það ég! Loks langar mig til að þakka öllum, sem hafa sýnt mér vinsemd meðan ég hefi dvalið hér á íslandi. Ég ber mikla virðingu fyrir íslandi og íslenzku þjóðinni og hefi alltaf gert það“. • Til að létta lífið Allt af er verið að finna upp á einhverju nýju til að gera okkur lífið léttara og spara okkur erfiði. Nýlega las ég í blaði að nú væri komið á markaðinn í Bandaríkjunum borðsalt í fögrum litum. Væru vinsæl- ustu litirnir kóralrautt, ljós- rautt, gult og grænt. Ástæðan? Nei, þetta er ekki allt af fagurfræðilegum ástæð um gert, heldur á að vera auð veldara að vita hve miklu salti maður er búinn að strá á matinn, ef saltið er í sterk- um lit. Það væri óneitanlega til- breyting í að borða einn dag- inn fisk með rauðum kornum, næsta dag grænum, þriðja daginn gulum o. s. frv.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.