Morgunblaðið - 10.12.1960, Blaðsíða 13

12
MORCJivntJ AÐIÐ
Laugardagur 10. des. 1960
Laugardagur 10. des. 1960
MORGU1SRLAÐ1Ð
13
Otg.r H.f. Arvakur Revkjavi.-
f’ramkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók.: Arm Óla, simj 330-J5
Auglýsxngar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 2?,180.
Askriftargjald kr 45.00 á mánuði innaniands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
AÐ SPARA
ÁMÓTMÆLT er að
" viðreisnarráðstafanirn-
ar koma nokkuð við alla
þjóðfélagsþegna. — Menn
spyrja því að vonum: Hvers
vegna tökumst við þessar
byrðar á herðar? Getum við
ekki haldið áfram á sömu
braut og áður? Hvað þýða
byrðarnar í ár fyrir afkomu
okkar á komandi árum?
Þegar óráðsíumaður kemst
að því einn daginn, að hann
er orðinn skuldum vafinn,
lánstraust hans alls staðar
þrotið og minnkandi tekjur
eru á næsta leiti, þá er
tvennt til. Annað hvort snýr
þessi maður við blaðinu, tek-
ur upp bætt líferni, leggur
að sér um tíma og sparar
fjármuni og leggur þannig
grundvöllinn að traustum
efnahag í framtíðinni. Hitt
hendir líka tíðum, að slíkir
menn gefist upp fyrir erfið-
leikunum, stöðugt sigi á ó-
gæfuhliðina og þeir verði
ólánsbörn þjóðfélagsins.
Ekki þarf að eyða að því
orðum, hvorn kostinn æski-
legra er að slíkir menn velji,
en vissulega þarf meiri kjark
og dug til að velja hinn
fyrri.
Þær ráðstafanir, sem nú er
verið að gera í efnahagsmál-
unum eru hliðstæðar þessu
dæmi. Allar fullyrðingar
stjórnarandstæðinga um að
erfiðleikarnir, sem samfara
eru viðreisninni, séu tilgangs
lausir, eru út í bláinn, þegar
af þeirri einföldu ástæðu, að
framleiðsluþættir þjóðfélags-
ins eru nýttir til hins ýtrasta
og margir hverjir miklu bet-
ur en áður, þegar allt var
látið reka á reiðanum. Á hinn
bóginn geta stjórnarandstæð-
ingar heldur ekki bent á, að
ein stétt hagnist óhæfilega á
kostnað annarrar. Það er því
þjóðarbúið í heild og þar
með sérhver einstaklingur
þjóðfélagsins, sem er að
spara og leggja grundvöll að
bættri afkomu sinni og sinna
í framtíðinni. Óráðsíumað-
urinn, sem nefndur var, nýt-
ur þess að losna við skuldir
sínar og hann fær arð af því
fé, sem hann getur sparað
saman með því að taka upp
nýtt líferni. En alveg á sama
hátt er þessu varið með þjóð-
félagið, að það losnar við
vaxtagreiðslur, það eignast
nýtt fjármagn, sem aftur gef-
ur aukinn arð í vaxandi mæli
ár frá ári. Þannig batnar
hagur þjóðarheildarinnar og
allra einstaklinga.
Auðvitað eru því takmörk
sett, hve mikið menn geta
lagt að sér til þess að tryggja
íjárhagsaíkomuna í framtíð-
inni. En það væri hvorki lík-
legt til að efla sjálfstraust
okkar né virðingu annarra á
hinni íslenzku þjóð, ef við
ekki þyldum að herða nokk-
uð að okkur um eins árs
skeið og þótt eitthvað leng-
ur væri. í því sambandi
mættum við gjarnan hafa í
huga, að fáar eða engar þjóð
ir í veröldinni eru meira
virtar en hin finnska, ein-
mitt vegna þess að hún hef-
ur ætíð staðið í skilum með
allar sínar skuldbindingar.
GJAFAFÉ
'17'IÐ íslendingar' höfum not-
^ ið víðtækrar fjárhagsað-
stoðar vinveittra þjóða. Út
af fyrir sig er ekkert at-
hugavert við það; heimurinn
hefur í dag tekið á sig þann
svip, að hinar auðugri þjóð-
ir gera sér grein fyrir því,
að velferð um víða veröld er
þeim í hag, ekki síður en
hinum, sem fjárhagsaðstoðar
njóta. Er þetta að sínu leyti
sambærilegt við aðstoð hins
islenzka þjóðfélags við dreifð
ari byggðir landsins. En samt
sem áður getum við hvorki
né viljum lifa á gjafafé um
alla framtíð.
Mikið er nú rætt um efna-
hagsvandamál Bandaríkjanna
og minnkun gullforða þeirra,
sem að miklu leyti stafar af
þeirri miklu aðstoð sem það
volduga ríki veitir fátæk-
ari þjóðum. Bandaríkjamenn
eru nú að gera ráðstafanir
til að treysta efnahag sinn,
en þrátt fyrir erfiðleikana
hyggjast þeir beita sér fyrir
því að þjóðir þær, sem
skemmra eru á veg komnar
í efnahagslegu tilliti fái á-
fram ekki minni aðstoð en
hingað til. Sjálf leggja Banda
ríkin hart að sér í þessu efni
og hvetja samstarfsþj óðir sín
ar til að taka einnig drjúgan
þátt í þeirri aðstoð. Það
væri okkur íslendingum lít-
ill sómi að reyna ekki að
treysta okkar fjárhag sam-
hliða því sem við njótum
efnahagsaðstoðar, meðan aðr
ar þjóðir taka á sig miklar
byrðar til að hjálpa okkur
og öðrum.
UTAN UR HEIMI
0 0*

Þannig er Krusjeff
Þannig er Mao

~ ................................... ■ ■
NIKITA K’KÚSJEFF er gefinn fyrir það að láta hehninn vita hvað
honuni bvr í huga. Gerir hann það ýmist í kátleguni viðraeðum í
samkvæmuxn eða með því að lemja með skó sínum í ræðustólinn.
Ilann heldur ræður í Moskvu, í París og í New York. Hann ógnar,
hann smjaðrai, hann bendir, hann brosir. Hann slær á axlir manna,
faðmai smabórn og kyssir stórmenni á kinn.
Hann er br„gðarefur, spaugsamur, á auðvelt með að siá menn út
af laginu, Ká+ur, fijótráður, uppvægur, hann er grimmur, hann getur
vorið i.arðyrtur en einnig blíðyrtur.
Hann eys skammaryrðum yfir Dag Hammarskjöld, en faðmar hann
að sér augnaotiki síðar.
Krúsjeff er bænda-kommúnisti, sjálfmenntaður. Hann -er maðurinn
sem gortar a* óbreyttum uppruna sínum. Hann getur verið alföður-
legur konungur annan daginn og grimmur zar hinn næsta.
Hann talar rússnesku við Rússa og hann talar rússnesku við alla
aðra. Hann var leiður í gær, hann er kátur í dag.
íiann er bóndasonurinn, sem allsstaðar Iætur eins og hann sé heima
hja sér.
tlann er maðurinn, sem blekkir bæði Austur og Vestur. Hann held-
ur xæður um alian heim. Stundum fyrir stríði. Sem stendur talar
hann fyrir fuði
Hann vill a'i sín verði minnst sem mannsins er endurreisti Sovét-
ríkln — ma.insins sem tryggði frið á jörðu.
Þess vegna brosir hann til Vesturs sem stendur. Hann þarfnast
trausu. í dag Trausts bæði í Moskvu og í Vestri. Þess vegna talar
hann um friðsamlega sambúð.
Þess vegna segxr hann nú að friður sé nauðsynlegur.
m fAO TSE-TITNG er maðurinn sem sjaldan segir hvað honum býr í
l*-i huga. En þegar hann gerir það, segir hann það í rímuðu máli
eða gcgnum aöra.
Mao er hermaðurinn, sém yrkir.
llann stendur i fylkingarbrjósti 650 milljóna Kínverja — og hann
hviiir sig öðru hvoru með því að synda fram og aftur í Yangtse-
fljótinu.
Mao er ekk«' maðurinn sem segir oft skemmtilega hluti. Hann er
ekki maðurinn sem lemur skó sínum í ræðustólinn.
Ileimurinn bekkir ekki Mao eins og hann þekkir Krúsjeff. Eins
og hann heldur að hann þekki Krúsjeff.
Vitað er að Mao hefur lifað af þrjár eiginkonur. Vitað er að hann
hataði föður sinn og kennara sína. Vitað er að hann hefur aldrei
gieymt því að Stalín eitt sinn hafði í heitingum við hann.
Hann hefur aldrei gleymt því að Stalín villtist á Chian Kai-shek
og Mao Tse-+ung Að hann var með Chiang en móti Mao.
Það var ekui fyrr en Mao hafði gengið með sigur af hólmi að
Stalin viðurkenndi hann.
Mao er fyrsta árgangs kommúnisti, sem ekki vill víkja hársbreidd
út af hmni afmörkuðu línu.
Þegar Krúsicff neitar því að styrjöld sé óhjákvæmileg, telur Mao
hins vegar að svo sé, því úr rústunum muni rísa þjóðskipulag, sem
verði 1000 s>nnum betra en kapítalisminn.
Og þegar Krúsjeff segir að kjarnorkustyrjöld mundi eyðileggja heim-
inn, segir Ma-i að þótt styrjöldin útrými 300 milljónum Kínverja, verði
300 miiljónir tftir.
Og þess vegna segir Mao: — Stjórnmál er styrjöld án blóðsúthell-
tnga, en stríð er blóðug stjórnmál.
flökun o.fl.
Litið iitn á fiskvinnslunámskeið
Solumiðstöðvarinnar í Hrað-
frystistöðinni við Grandagarð
ÞAÐ var margt um mann-
inn í vinnslusal Hraðfrysti
stöðvarinnar við Granda-
garð, þegar blaðamenn og
ljósmyndari Mbl. litu þar
inn nokkru eftir hád. í
fyrrad. — fjöldi fólks í
hvítum sloppum að störf-
um, mestmegnis konur. —
Þarna var að hefjast fisk-
vinnslunámskeið á vegum
Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna fyrir starfsfólk í
frystihúsum, en fyrirtækið
gengst um þessar mundir
fyrir slíkum námskeiðum
á nokkrum stöðum á land-
inu, og er þeim þegar lok-
ið á ísafirði, Akureyri og
Seyðisfirði.
• Flökun og „snyrting“
Við komum þar fyrst að,
sem nokkrar stúlkur standa
umhverfis boi’ð, sem á liggur
vænn og bústinn þorskur, en
einn af leiðbeinendunum á
námskeiðinu, Markús Waage,
mundar bitlegan flaknings-
hníf. Hann hefur nú flökun-
ina og skýrir jafnóðum út,
hvernig verkið skuli unnið —
um leið og hann beitir hnífn-
um í samræmi við leiðbein-
ingar sínar. Stúlkurnar horfa
á og fylgjast með af athygli —
og svo fær Markús einni
stúlkunni hnífinn í hendur og
segir henni að taka við.
Við annað borð stendur
Othar Hansson, fiskvinnslu-
fræðingur, forstöðumaður
námskeiðsins — umkringdur
miklum kvennáfans. Hann er
að leiðbeina stúlkunum við
að „snyrta“ flökin, eins og
þeir fyrstihúsamenn kalla það
á sínu fagmáli — en í því
felst m. a. að „pilla“ burtu
himnur af þunnildum, skera
úr bein, sem eftir verða við
flökunina og nema burtu
hringorma og hvers konar
skemmdir. Eru flökin
skyggnd þannig, að þau eru
lögð á hvíta borðplötu, sem
er upplýst, og á þannig að
vera auðvelt að sjá allt, sem
athugavert kann að vera við
flökin og laga þarf.
— ★ —
Othar Hansson sýnir okkur
tvö flök — annað er hálfrytju
legt og vantar á það þunn-
ildið að mestu, en hitt er heil-
legt og lítur mun betur út. —
Svona hefir víða verið flakað
fram að þessu, segir Othar og
bendir á rytjulega flakið, en
nú erum við að kenna fólkinu
að það flaki þannig, að þunn-
ildið fylgi með, ef það er gott
og óskemmt — og yfirleitt, að
flakið verði sem allra heilleg-
ast og sem minnst gangi úr,
bæði við flökun og snyrtingu.
• Þegar sýnilegur árangur
Það er mikið að gera þarna
í vinnslusalnum, stúlkurnar
fylgjast áhugasamar með til-
sögn leiðbeinendanna, svo að
við getum ekki tafið þá langa
stund, en þeir Othar og Mark-
ús eru þó svo vinsamlegir að
fórna „blaðasnápunum“ fá-
einum mínútum. — Og við
spyrjum þá m. a. um reynslu
þeirra af þeim námskeiðum,
sem þegar hafa verið haldinn
og megintilganginn með þess-
ari nýju starfsemi. — Þeir
segja, að höfuðáherzla hafi
verið lögð á gæða- og nýting-
areftirlit og að samræma
vinnsluaðferðir í hinum ýmsu
frystihúsum. Megintilgangur-
inn er sem sé sa með nám-
skeiðum þessum að stuðla að
bættri nýtingu hráefnisins og
aukinni vöruvöndun. —
Kváðust þeir félagar yfirleitt
telja, að námskeiðin hefðu
tekizt vel, og væri þegar far-
inn að sjást árangur af þessari
starfsemi fyrir vestan, norðan
og austan, þar sem námskeið
hafa þegar verið haldin.
• Ferskfiskmat og misjafnt
verff
Þeim bar saman um, að
mjög víða og raunar víðast
væri pottur brotir.n meira eða
minna í þessum efnum, en
vonir væru bundnar við, að
námskeið þessi, einkum ef
framhald gæti orðið á þeim,
mundu stuðla að framförum
í vörugæðum o.g hráefnisnýt-
ingu. — Sannleikurinn er sá,
að við höfum verið og erum
langt á eftir öðrum á þessu
sviði, kannskj einkum að því
er nýtinguna snertir, sagði
Othar, — og má þar hvað
helzt vísa til frænda tikkar
Norðmanna, sem eru aðal-
keppinautar okkar. Hér er því
mikil nauðsyn • úrbóta, og
þessi starfsemi er tilraun til
að koma slíkum umbótum
fram. — Varðandi lausn þess
vandamáls, hve hráefnið, sem
fiskvirinslustöðvunum berst,
er misjafnt, kvaðst Othar hafa
bezta trú á ferskfiskeftirliti,
sem nú er mjög rætt um að
koma á — þ. e. a. s. að meta

Markús Waage leiðir Gunnþóru Gísladóttur í allan sann-
leika um það, hvernig beita skal flatningshnífnum til þess
að sem minnst fari í súginn og flakið verði sem fallegast.
aflann á einhvern hátt um
leið og hann er lagður á land
— og að greitt verði misjafnt
verð eftir gæðum fisksins.
~k
Á þessu námskeiði eru ekki
aðeins stúlkur úr Reykjavík,
heldur einnig úr nágranna-
bæjunum, þar á meðal frá
Akranesi. Með þeim er
Tryggvi Björnsson, verkstjóri
í hraðfrystihúsi Haralds
Böðvarssonar. Blaðamaður
víkur sér að honum og spyr,
hvað hann vilji segja um
þessa starfsemi. — Tryggvi
kveðst telja þetta ánægjulega
og merka nýjung, sem vafa-
laust muni bera góðan árang-
ur, en hann teldj mjög æski-
legt, ef hægt væri að koma
því við, að sérfróðir menn um
fiskvinnslu heimsæki frysti-
húsin víðs vegar um land
reglulega til eftirlits og leið-
beininga. Mikið er víða um
tíð skipti á .fólki við þessi
störf, og er því sífelld þörf
fyrir leiðbeiningar og
kennslu. — Aðspurður kveðst
Tryggvi álíta, að í ?ínu frysti-
húsi hafi náðst sæmilegur ár-
angur í baráttunni við þau
vardamál, sem helzt er um
fjallað á fiskvinnslunámskeið
unum, en alltaf sé nauðsyn-
legt að vera vel vakandi og
fylgjast vel með í þessum efn-
um — og löngum hægt að læra
eitthvað nýtt. Beri því að
fagna þeirri starfseml, sem
hafin er með námskeiðum
þeim, sem SH gengst nú fvr-
ir.
• Spjallað við stúlkurnalt
Fréttamenn blaðsins gáfu
sig einnig á tal við nokkrar
stúlknanna, sem fylgdust með
kennslunni af áhuga. Varð
fyrst fyrir okkur Gunnþóra
Gísladóttir, sem er búsett í
Reykjavík, hún vildi ekki
gefa miklar upplýsingar —
sagðist hafa fengið nóg af
spurningum, þegar teljari frá
manntalinu heimsótti hana 1.
desember. Þó sagðist hún vera
ættuð af Austfjörðum og
væri þarna komin til þess að
læra að snyrta fisk og flaka.
Við borð í enda salarins
voru þrjár stúlkur, ein var að
flaka stóreflis þorsk og hin-
ar horfðu á hana með aðdáun.
Framh. á bls. 23

Othar
íiaka.
Hansson fiskvinnslufræðingur kennir dömunum snyrtingu — þ. e. a. s. snyrtingu fuk-
Mikið er undir því komið, að það verk sé unnið vel og samvizkuaamlega.