Morgunblaðið - 14.01.1961, Blaðsíða 16

16
M O R CVTSrn 4 01Ð
Laugardagur 14. }an. 1960
▼ar, hvílíka baráttu hann varð
að heyja við sjálfan sig, eftir að
þetta kom fyrir hann, á óheppi-
legasta aldri? Hvaða áhrif það
hefur haft á hann að sjá föður
sinn koma slagandi fullan eftir
Broadway, með sína kórstelpuna
upp á hvorn arm.......Við vit-
um, að sjálfur byrjaði hann að
drekka einmitt u-m þetta leyti.
Mamma leit undan. — Já,
Veslings Jack! Veslings Jack!
Heima hjá mér sat ég með
glas við hliðina á mér og braut
líka heilann um þetta sama. Lá
þetta að baki þessari grimmdar-
legu hæðni, ást hans og hatri á
konum, og skrípaútgáfunni af
því, sem honum var þó helgast?
Og drykkjuskapnum?
Spurt gat ég, en fékk bara
ekkert svar. Hvorki hvað hann
snerti né sjálfa mig.
1 Allir, sem mér hefur þótt
vænzt um, hafa dáið meðan ég
var við vinnu. Pabbi þegar ég
var að horfa á reynslusýninguna
á Arnardeildinni, Robin, þegar
ég var að leika Rebekku í Cinc-
innati. Og nú mamma, meðan ég
var að leika í gamanleikriti eft-
ir Moss Hart í Miami, í fyrstu
viku nóvember 1950.
Alveg eins og þegar pabbi dó,
höfðu laeknarnir nú sagt, að mér
væri alveg óhætt að fara. Þetta
var ráðning til einnar viku, og
eina atvinnan, sem við Bob höfð
um haft lengi. Hún þýddi þús-
und dala tekjur fyrir okkur, og
við höfðum fulla þörf á aurun-
um. Mamma sagði: — Auðvitað
ferðu, kisa mín, fyrir alla muni
farðu. Hún lagði sjálf svo lítið
upp úr sjúkdómi sínum, að það
var engin ástæða til að efast um,
að ég myndi hitta hana eftir
viku í hlutverki sínu sem Mic-
hael Strange, takandi móti gest-
um í blómskreyttri stofunni.
En þegar ég kom af sviðinu
þetta laugardagskvöld og Bob
kom í áttina till mín, vissi ég
adveg ósjálfrátt, hvað gerzt
hafði. Fyrir neðan sviðið höm-
uðust áhorfendur enn við að
klappa, og ég varð að fara fram
og hneigja mig. En í stað þess,
sneri ég mér að Bob. — Mamma
er dáin, er það ekki?
Hann kinkaði kolli og tók mig
í fang sér.
Leonard hafði hringt til hans
frá Boston klukkustund áður.
Boston, sagði ég....ég verð að
fara til Boston. En ég hafði ekki
annað en sumarkjó'la að vera í.
Ég fékk lánaða svarta 4ragt hjá
stúlku í leikarahópnum og fór
svo með miðnæturflugvélinni
frá Miami. Þegar ég steig upp
í flugvélina, hafði ég í hand-
töskunni minni, meðalaglas með
viskí í.
Ég man óljóst eftir sjálfri flug
ferðinni. Ég sat við gluggann og
hugurinn var eins og grammó-
fónskífa. Hann snerist í sífellu
en allt og sumt sem ég gat mun-
að, var stundifi, þegar ég varð
þess viss, að mamma mundi
deyja. Það hafði vexið á síðasta
upplestrinum hennar í Times
Hall í New York, rétt áður en
hún lagðist í sjúkrahúsið.
Ég sat hjá Bob og tjaldið var
dregið frá. Þarna á óskreyttu
sviðinu, stóð lestrarpallur og á
honum gamla og nýja Testament
ið og við hliðina á þeim inn-
bundin minnisbók. Ég vissi, að
hún hafði inni að halda Komm-
únistaávarpið. Mamma hafði á-
nægju af að lesa hvorttveggja
hlið við hlið, guðsorð og guð-
leysingjaorð. Hún ha-fði all-taf
gaman af að hneyksla fólk.
Þá kom hún fram á sviðið og
ég greip andann á lofti og ryfckti
mér upp í sætinu. Ég gerði þetta
svo áberandi, að fólk leit við
Bob greip fast um höndina á
mér.
Það var deyjandi kona, sem ég
var að horfa á. Hún var orðin
svo grönn og svo veikluleg. Hún,
sem hafði verið svo heiibrigð og
kraftmikil, með lífskraft, sem
s'ló skugga á alla aðra viðstadda
— var nú ekki annað en skuggi
af sjálfri sér. Náföl með ljósin
skínandi á sig, var hún svo þoku
kennd, að það var rétt eins og
hún svifi fyrir augu manns. Hún
var í síðum, bylgjandi, hvítum
kjól, skreyttum gulllaufum —
það var búningur grísks kven-
prests. Á honum voru klofnar
ermar, sem drógust næstum við
jörð, en um mittið var gyllt
flétta með stórum gylltum skúf-
um á endunum. Ég hefði getað
spennt grei-par um mittið á
henni. Aðeins mikla, fallega
svarta hárið var óbreytt, og svo
augun, svört og leiftrandi. En
andlitið var fölt og það var eins
og -húðin væri gagn-sæ líkust því,
sem ég mundi eftir á Robin,
þegar hann var lítill. Þarn-a stóð
hún á sviðinu og dauðinn við
hlið hennar. Ég leit undan og
hlustaði á hana, þegar hún las,
það v-ar svo töfrandi söngrænt
og óendanlega h'ljómfagurt ....
rödd, sem hljómaði eins og hljóð
deyfð fiðla. Mamma hefði getað
þulið stafrófið þannig, að hroll-
ur hefði farið um áheyxendur.
Á eftir fór ég bak við sviðið.
— Mamma sagði ég og greip
hönd hennar og reyndi að segja
eitthvað meira. Hún leit snöggv-
ast á mig, og ýtti mér svo á-
fram, næstum harkalega. — Þú
ert full, Diana. Ég tala við þi-g
sekma. Og svo fór hún að heilsa
einhverjum öðrum. Ég var a-lls
ekki full .... hafði ekkert
smakkað. í eina skiptið á æv-
inni, þegar ég var hrærð og ætl-
aði að úthella hjarta mínu fyrir
henni, hélt hún, að ég væri full!
Leonard beið mín í hótelher-
berginu sínu. Þar stóð hann eins
og faðir hans, Leonard Thomas
eldri, hefði gert, er sorg hefði
-heimsótt hann, — rólegur og
sterkur. Nú var hann sá klettur,
sem ég varð að festa traust mitt
á, Við horfðum hvort á annað.
Ég sagði: — Jæja þá, Leonard,
hvað gerum við þá? Hann svar-
aði: — Við förum til útfarar-
stjórans að sjá mömmu. — Gott
og vel, sagði ég. Svo opnaði ég
handtöskuna mína og tók upp
glasið. Ég var ekker-t að fela það
fyrir Leonard. Hann sagði: — Ég
er búinn að fá mér nokkra sjálf-
ur, við skulum fá okkur einn
saman. Þetta verður ekki neinn
skemmtidagur hjá okkur.
Ég horfði á hann meðan hann
sótti tvö vatnsglös inn í baðher-
bergið og hellti í þau handa
okkur. Hann sneri sér að mér.
— Við skulum setjast, en ekki |
vera að drekka þetta á hlaupum.
Við þurfum hvort sem er ekki
að flýta okkur neitt lengur.
— Þú hefur rétt að mæla,
sagði ég, og svo drukkum við
hægt og hægt, og fórum síðan
til útfararstjórans.
Ég horfði á mömmu, fram-
liðna. Hún hafði lagt svo fyrir,
að hún skyldi grafin í gríska
kjólnum, því hafði hún verið
færð í hann. En andlitið á henni
var fölt og gult, og málað þann-
ig, að hana hefði hryllt við. Ég
sagði við útfararstjórann: —
Móðir mín hefði ekki viljað líta
svona út. Viljið þér senda hing-
að manninn, sem sér um máln-
inguna.
Hann kom svo inn með litla
öskju með sér. — Skildu þetta
eftir hérna og farðu svo, góður-
inn minn, sagði ég. — Ég skal
sjá um þetta.
Enda þótt það væri gegn öll-
um reglum, málaði ég hana þar
sem hún lá í kistunni: það var
andlitið á Miehael, augnabrún-
irnar á Miohael — svöluvængja-
augnabrúnimar, sem voru svo
einkennilegar fyrir hana. Ég ta'l-
aði við hana meðan ég var að
þessu — Ó, mamma, ég vildi, að
ég hefði þekkt þig betur, ég
vildi, að ég hefði verið nær þér
öll þessi ár. Ó, það er svo margt,
sem ég vildi .... Mér varð hugs
að til hennar, sem var sífellt
eirðarla-us, sífellt að leita lang-t
yfir skammt að samræminu,
sem hún fann sig sjálfa skorta.
Loksins hafði hún nú fundið
friðinn. Ég málaði hana svo eins
og hún var sjálf vön að gera, og
eins og hún myndi vilja iíta út,
framliðin.
Þegar við lásum erfðaskrána
hennar, dagsetta 27. október —
aðeins ní-u dögum fyrir lát henn
ar, sáum við, að það síðasta sem
hún hafði skrifað, var forsögnin
um hennar ei-gin jarðarför. Hún
hafði ákveðið hana í smæstu
smáatriðum. Lík hennar átti að
vera til sýnis á hei-mili hennar
í Easton. Þar átti að leika
Parsifal eftir Wagner, hvíldar-
laust á grammófóninn hennar,
en hann átti að fela úti í ein-
hverju hornin-u. Jarðarförin átti
eeinnig að fara fram frá heimil-
inu.
í þrjá daga lá svo lík mömmu
til sýnis í heljarstóra, loftháa
salnum hjá henni sem var allur
skreyttur þúsundum blóma, sem
henni þótti svo vænt um. Ég
kom þeim fyrir eins og lista-
maður hefði útbúið leiksvið.
Þannig hefði mamma viljað hafa
það. Svo kom fólk og fór og
grammófónninn lók, lágt. Bob
sat bak við tjaldið og sá um, að
plöturnar væru leiknar eins og
mamma hafði fyrir 1-a-gt. Það var
eitthvað miðaldalegur blær yfir
þessu öllu: stóra salnum, músík-
inni og mömmu í kvenprests-
kjólnum sínum. Á hverju kvöldi
setti ég franskan bænastól. við
kistuna og þar fóll ég á kné og
baðst fyrir og kyssti síðan
mömmu góða nótt. Varir hennar
voru kaldar .... kaldar.
Síðan fór athöfnin fram og
kistunni var lokað. Við ókum til
Woodlawn-grafreitsins, þennan
dimma nóvemberdag, og ég
horfði á mömmu síga niður í
30 krónur miðinn
-E.
ó

T DIDtTT COME HERE ^
TO GET YOUR PERMISSION,
McCLUNE.-.THE HIDDEN LAKES
COUNTRY IS OPEN TO EVERYONE
..tlT BELONGS TO A LOT
OF PEOPLE / . V
,ÐUT NOBODY
i CORRECT;______ .
I GOES THERE WITHOUT MY
r CONSENT...AND IF I LEARN
YOU'RE IN THERE, I'LL PERSON
ALLY COME AFTER YOU /
MR.TRAIL,YOU
REFUSE TO SELL
ME YOUR DOG,
YET YOU WANT
MY PERMISSION
TO TRAVEL IN THE
HIDDEN LAKES
Markús, þú neitar að selja
— Ég kom ekki hingað til að
— Rétt!
En enginn fer
mér hundinn þinn, en vilt fá fá leyfi yðar, herra McClune
þangað án samþykkis míns ....
leyfi mitt til að ferðast til
j Leynivatna!
.... Leynivötn eru öllum opin
,.... Þau eru almenningseign!
Og ef ég frétti af þér þar, kem
ég sjálfur á eftir þér!
gröfina, sem hún hafði búið sér,
við hliðina á Robin, undir leg-
steininum með áletruninni úr
ljóðaljóðum Salómons.
Ég var ekki alls gáð, þegar ég
stóð þarna og kastaði mold á
kistuna hennar í opinni gröfinni.
Ég heyrði hana fa'lla, og eitt-
hvað af mínu eigin lífi, trúin á
sjálfa mig, dó út um leið og
hljóðið.
ÞRIÐJA BÓK
XXVI.
Hvaða erindi átti krabbi
þarna uppi á loftinu?
Ég lá í rúminu, snögglega
vöknuð, og starði á hann. Það
var heljarstór, hvítur krabbi,
sem skreið hægt og hægt yfir
loftið.
Hvernig má þetta ske? hugs-
aði ég með sjálfri mér. Getur
hann komizt hingað a-lla leið úr
Atlantshafinu?
Ég seildist til og kveikti ljósið.
Stalst svo til að líta snöggvast
upp á loftið. Þar var bersýnilega
ekki neitt. Nú, vitanle-ga. Ég
slökkti aft-ur. Láttu ekki eins
og asni bjáninn þinn: Það er
ekkert þarna. Ég lokaði augun-
um í nokkrar sekúndur og opn-
aði þau svo aftur — og þarna
var þessi andstyg.gðar skepna
aftur á ferðinni yfir loftið. Hvít-
ur krabbi.
Hversvegna ætli bann sé hvít-
ur? Krabbar eru aldrei hvítir,
nema þeir séu settir í sjóðandi
vatn. Þá verða þeir 1 jósrauðir,
Eða kannske öfugt? Ég horfði á
hann skríða. Hann komst nú
yfir að veggnum hinumegin. Ég
fór að tala við hann, eins og
maður við mann. — Snúðu nú
við. Komd-u aftur. Ég v-ar alls
ekki hrædd. Og hann gerði eins
og ég sagði honum. Krabbinn
ailltvarpiö
Laugardagur 14. janúar
8.00 Morgunútvarp. — Bæn (Séra
Jón Awðuns dómprófastur). —
8.05 Morgunleikfimi. — 8.15 Tón-
leikar. — 8.30 Fréttir. — 8.35 Tón
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —
9.20 Tónleikar. —
12.00 Hádegisútvarp.
(12.25 Fréttir og tilkynningar).
12.50 Óskalög sjúklinga. Bryndís Sig-
urjónsdóttir stjórnar þættinum.
14.30 Laugardagslögin. (15.00 Fréttir).
15.20 Skákþáttur: Baldur Möller flytur
16.00 Fréttir og tilkynningar.
16.05 Bridgeþáttur (Hallur Símonar-
son.)
16.30 Danskennsla. Heiðar Ástvaldsson
danskennari.
17.00 Lög unga fólksins (Jakob Möll-
er).
18.00 Útvarpssaga barnanna: „Átta
börn og amma þeirra í skógin-
um“ eftir Önnu Cath. Westly; IV
lestur. Stefán Sigurðsson kenn-
ari.
18.30 Tómstundaþáttur barna og ung-
linga. Jón Pálsson flytur.
19.00 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Tónleikar: Atriði úr óperunni
Don Carlos" eftir Verdi. Maria
Caniglia, Ebe Stignani, Mirto
Picchi, Paoli Silveri og Nicola
Hossi-Lemini syngja; Fernando
Previtali stjórnar hljómsveitinni.
20.40 Eftirmæli“, útvarpsleikrit eftir
H.C. Branner. í>ýðandi: Hjálmar
Ólafsson. — Leikstóri: Baldvin
son, Jón .....................
Halldórsson. Leikendur: Valur
Gíslason, Jón Sigurbjörnsson,
Erlingur Gíslason, Þóra Friðriks
dóttir, Jón Aðils, Arndís Bjöms-
dóttir, Indriði Waage, Brynjólf-
ur Jóhannesson, Guðbjörg Þor-
bjarnardóttir, Helga Valtýsdótt-
ir, Róbert Arnfinnsson og Krist-
björg Kjeld.
22.00 Fréttir og veðurfregnir. ~ _
22.10 Úr skemmtanalífinu (Jóna^*Jón-
asson).
22.40 Danslög — 24.00 Dagskrárlok.
Hann vann ! k
Hafificf/iíetti.
HÁSKÓLANS