Morgunblaðið - 07.07.1961, Blaðsíða 6

6
MORGUNTtT. AÐIÐ
Föstudagur 7. júlí 1961
Vinnuskipting fæli i sér afsal
á frjáisu vali starfsmanna
— Þróttarbílar 30—140% dýrari
Deilt um samningand
við Þrótt í bæjarstjóm í gær
I SAMBANDI við umræður,
sem urðu á bæjarstjórnar-
fundi í gær um verkfall
Vörubílstjórafélagsins Þrótt-
ar, vakti Geir Hallgrímsson,
borgarstjóri, athygli á því,
að í raun og veru fæli meg-
inkrafa Þróttar í sér, að bæj-
arfélagið afsalaði sér frjálsu
vali um það, hvaða meðlimi
stéttarfélagsins það réði til
vinnu, og sagði borgarstjóri,
að af þessari ástæðu teldi
hann mjög varhugavert að
fallast á slíka kröfu. Þá upp-
lýsti borgarstjóri einnig
vegna þeirrar kröfu Þróttar,
að vinnuveitandi skuli nota
Þróttarbíla í ákveðnu hlut-
falli á móti eigin bílum, að
samkvæmt ýtarlegri rann-
sókn, sem farið hefði fram
á vegum bæjarins, væri taxti
Þróttar 130—140% yfir því,
sem það kostaði bæjarfélagið
að reka eigin bíla.
Umræður bæjarstjórnar um
verkfall Þróttar spunnust af
því, að bæjarfulltrúi Alþýðu-
bandalagsins, Guðmundur
Vigfússon, flutti tillögu um,
að bæjarstjórn fæli borgar-
stjóra að ganga til samninga
við Þrótt á grundvelli þeirra
krafna, sem félagið hefur
sett fram. Samkvæmt tillögu
borgarstjóra var þeirri til-
lögu vísað frá með 10 atkv.
gegn 4. Það vakti sérstaka
athygli, að bæjarfulltrúi
Framsóknarflokksins, Þórður
Björnsson, sat hjá við at-
kvæðagreiðsluna, en í ræðu
um málið hafði hann lýst
sig andvígan kröfum Þróttar
í grundvallaratriðum og sam
þykktan þeirri skoðun borg-
arstjóra ,að bæjarfélagið geti
ekki afsalað sér rétti sínum
til sjálfsákvörðunar um það,
hverja það ræður til vinnu.
Guðmundur Vigfússon, fulltrúi
Alþýðubandalagsins, sagði, að
deila Þróttar við vinnuveitend-
rar væri annars eðlis en aðrar
vinnudeilur að undanförnu, þar
sem hún snérist ekki um
sjálft kaupgjaldið. — Meg-
inkrafa Þróttar væri kraf-
an um vinnujöfnun. — Deilan
snerti aðallega tvo aðila, Eim-
skipafélag Islands og Reykja-
víkurbæ, sem að mestu hefðu
sömu bílstjórana í vinnu. Þess-
ir bílstjórar hefðu svo mjög há
ar tekjur á meðan fjöldi stétt-
arbræðra þeirra læpi dauðann
úr skel.
Þá sagði Guðmundur, áð verk
fall Þróttar hefði mjög alvar-
legar afleiðingar fyrir Reykja-
víkurbæ, þar sem allar meiri
háttar framkvæmdir væru nú
lamaðar af vö.ldum þess. Þver-
móðska bæjarstjórnarmeirihlut-
ans hefði nú þegar valdið bæj-
arbúum nægu tjóni og því legði
hann til við bæjarstjórn, að hún
fæli borgarstjóra að ganga þeg-
ar til samninga við Þrótt á grund
velli krafna félagsins.
Geir Hallgrímsson borgarstjóri,
svaraði ræðu Guðmundar Vigfús
sonar og ræddi kröfur Þróttar.
Með kröfunni
um vinnuskipt-
ingu sagði borg-
arstjóri, að í
raun og veru
væri farið fram
á að vinnu-
veitandi afsal-
aði sér frjálsu
vali sínu um það f*1*’, —--------
hvaða meðlimi Hallgrims90n
stéttarfélagsins hann réði til
vinnu, því að samþykkti Þróttur
að taka upp vinnujöfnun, þá
væri stjórn félagsins í raun og
veru falið að velja starfsmenn
vinnuveitandans. Slíkt fyrirkomu
lag væri einsdæmi í sögu verka-
lýðshreyfingarinnar hér á landi
Og vafasamt væri, að hagsmun-
um launþega væri betur borgið
með því móti. Yrði fallizt á
þessa kröfu, væri bæði afsalað
mannréttindum vinnuveitenda
Og launþega. Af þessum ástæðum
teldi hann mjög varhugavert að
fallast á hana og þá e.t.v. ekki
sízt, þar sem kommúnistar
hefðu í mörgum verkalýðsfélög-
um komið til valda eins konar
einræðisklíkum, sem misbrestur
hefði orðið á, að notuðu völd sín
sem skyldi.
Síðan ræddi borgarstjóri þá
I kröfu Þróttar, að verktaki í
ákvæðisvinnu skuli nota Þróttar-
bíla til hálfs á móti eigin bílum
og eingöngu Þróttarbíla sé 40%
eða meira af verkinu akstur.
Kvaðst hann telja bað gagnstætt
hagsmunum bæjarfélagsins að
takmarka .þannig rétt þess til að
nota eigin bifreiðir. Hann hefði
vissulega skilning á hagsmunum
Þróttarbílstjóra og vildi hafa góð
skipti við þá, en bæjarfulltrúar
yrðu fyrst og fremst að hafa hags
muni bæjarfélagsins í heild fyrir
augum.
Krafa Þróttar um, að fiskkaup
endur, sem kaupa fisk við skips-
hlið, notuðu Þróttarbíla til hálfs
á móti eigin bílum, snerti Reykja
víkurbæ einnig sem eiganda bæj
arútgerðar, sagði borgarstjóri.
Að baki þessum kröfum lægju
óeðlileg sjónarmið, því að auð-
vitað ætti hagkvæmni að ráða
úrslitum um það, hvaða bifreið-
ar eru jiotaðar. Og fjórða meg-
inkrafa Þróttar, krafan um, að
skipafélög og skipaafgreiðslur
fjölgi ekki tækjum sínum og
breyti ekki til um tæki, þýddi
beinlínis það, að bannað væri að
taka í notkun hagkvæmari og
fullkomnari tæki. Á móti þessum
kröfum byði Þróttur svo nokkra
lækkun axturstaxta.
Borgarstjóri sagði, að það væri
vissulega einkennandi fyrir
verkalýðsbaráttu kommúnista, að
þeir skyldu flytja tillögu um, að
gengið verði að slíkum kröfum,
því að framgangur þeirna mundi
hafa í för með sér beina kjara-
rýrnun allra launþega.
En ef sú staðhæfing Guðmund
ar Vigfússonar, að mikill fjöldi
Þróttarbílstjóra læpi dauðann úr
skel, væri rétt, sýndi hún aðeins,
að stéttin væri of fjölmenn.
Ökumaður skrifar m. a.:
* „Húsdýraplágan við
þjóðvegina
Kæri Velvakandi, ég vil
vekja athygli á einu vianda-
máli, sem við ökumenn eig-
um við að stríða, og vona að
með því komist smám saman
threyfing til bóta, ef fylgt er
eftir og góður vilji er fyrir
hendi.
Ef ekið er um þjóðvegi, t. d.
í Mosfellssveit, þar sem um-
ferðin er mest, þá eru allra
hianda húsdýr í tugatali á veg-
imurn eða við þá, algerlega
óútreiknanleg, og vailda okk-
ur, sem um vegina öikum, hin-
um mestu vandræðum, einik-
um ef ekið er móti sól eða í
dimmu, því skepnurnar eru
oft furðu samilitar veginum.
• Bændur beri
um dýrum og skemmdir á far-
artækjum og margvísleg önn-
ur óþægindi fyrir bændur og
ökumenn. Erlendis eru skepn-
ur bacfðar í girðingum og þessi
plága óþekkt með öllu á þjóð-
vegum .... Emgin hirða er á
skepmunum og því verður að
telja, að bændur stofni til ó-
happama af kæruleysi og vit-
andi vits....
Ef maður eða dýr stekkur
fyrir bíl á ferð er það hefð-
bundin venja að sa'kfeila öku-
mann og segja, að HANN hafi
ekið á .... Samtakaleysi öku-
mamna er um að kenna, að á
þeim er níðst á alla kiamta, á
þessu verður að verða breyt-
ing.“
• Að kunna fótum sín-
ína
ábyrgð
Oft hiafa hlotizt slys á þess-
um og hjólum forráð
Velvakandi hefur sjálfur á
ferðum sínum hugsað þessum
spendýrum, ættingjum okkar
og skjóistæðingum, þegjandi
þörfima, þegar þau eru að
valda vandræðum á vegum
úti, eins og segir í bréfinu.
Hann vill þó engan veginn
leggja sökina eingöngu á bless
uð dýrin og forráðamenn
þeirra. Skv. umferðalögunum
skulu ökumenm ekki þeysa á
meiri hraða en svo, að þeir
geti örugglega stöðvað farar-
tækið á hæfilega löngum
spotta framundian. Ef til vild
þekkja skepnurnar þessa
reglu, en er aðeins ókunnugt
um „löghlýðni" ökumanna.
Hvernig væri bara að hægja
ferðina af og til, þó ekki væri
til annars en horfa á nýfædd
lömbin skjögra á brauðfótum
sínum út í móana.
9 Um farartálma
„Ökumaður“ virðist helzt
Þá vakti borgarstjóri athygli
á því, að væri vinnu, sem 40
menn gætu annað, skipt á milli
60 manna, þá væri í raun og
veru verið að taka starfskrafta
20 manna, sem næg þörf væru
fyrir við önnur störf og jafnframt
20 dýr tæki, sem ánnars staðar
gætu e. t. v. komið að betri not-
um. Að berjast fyrir slíku skipu
lagi væri vissulega ekki kjara-
barátta. Stéttin væri sennilega
20—30% of fjölmenn, og því væri
rétt að reyna að fækka í henni
með eins litlum sársauka og unnt
væri og eðlilegt væri, að fjöldi
manna í stéttinni breyttist með
breyttum atvinnuhorfum. Á,
Vék nú borgarstjóri að þeim
samanburði, sem gerður hefur ver
ið á kostnaði bæjarfélagsins af
að væri, að bæjarfélagið gæti af-
rekstri eigin bila og kostnaði þess
af þjónustu Þróttarbíla. Sagði
borgarstjóri, að þessi athugun
hefði leitt í ljó's, að taxti Þróttar
væri 130—140% yfir því, sem
það kostaði bæinn að reka eigin
bíla. Þróttur væri því í raun og
veru ekki að bjóða bænum nem
kostakjör, þótt boðin væri 15%
lækkun, þegar bærinn gæti náð
miklu hagkvæmari kjörum með
því að nota eigin bíla, og útilok-
að væri, að bæjarfélagið gæti af-
salað sér réttinum til þess að ná
sem hagstæðustum ikjörum. Ef for
ráðamenn félagsins hefðu gætt
þess, að Þróttarbílstjórar væru
samkeppnisfærir, hefðu einstakir
atvinnurekendur ekki fjölgað
bílakosti sínum, en þar sem svo
væri ekki, væri eðlilegt, að þeir
vildu heldur nota eigin bíla. i
Þórðtur Björnsson, bæjarfull-
trúi Framsóknarflokksins kvað
það skoðun sína, að rangt hafi
verið af Reykjavíkurbæ að
Framh. á bls. 19-
mæla með girðingum til þess
að bægja skepnum frá vegun-
um. Vill hann þá aka með-
fram girðingium á báða bóga,
'hvert sem farið er? Hvað viH
hann þurfia að opna mörg hlið
á ferðum sínum? Hvað heldur
hann, að mikið beitarland fari
til spillis með slí'kum girðing-
um vegna legu veganna ? H ver
á að greiða fyrir slí'kar gadda.
vírsframkvæmdir? Þetta eru
spurningar sem við ökumiaður
getum velt fyrir okkur næstu
árrn.
+ Um ábyrgS ökuþóra
67. gr. umferðalaganina frá
1958 kveður svo á, að eigandi
ökutækis skuli bæta allt það
tjón, sem hlýzt af notkuin þess,
á mönnum, skepnum og hlut-
um, sem ökutækið sjálft filyt-
ur ekiki. Regla þessi er bæði
eðlileg og sjálfsögð með hlið-
sjón af þeirri hættu, sem not.
kun bifreiða hefur í för með
sér. Svo ekki sé rætt vamað-
arsjóniarmið ákvæðisins.
^Sauðkindur^og^
sauðsháttur
Vafalaust geta bændur gert
margt til þess að draga úr
þeirri hættu, sem stafar af á-
gangi búfjár á vegum úti.
Einkum er bændum bent á að
aga betur hundpening sinn,
en það skilst Velvakamda, að
sé unnt með nokikiurri festu.
Að lokum vi'll Völvakandi
geta þess, að hann telur sam-
göngum landismanna stafa
sýrnu minni hætta af fé í veg-
'kantinum, en af þeim ,,sauð-
kindum“, sem daglega gangia
þvert yfir Austurstræti.