Morgunblaðið - 07.04.1962, Qupperneq 3

STAKSÍtlWIÍ
Kommúnistar og
almannavarnirnar
Hannibal VaXdimarsson Ct
ekki eini kommúnistinn, sem
reynt hefur að g:era lítið úr til-
raunum lýðræðisþjóðanna til að
tryggja öryggi þegna sinna, ef
tii kjamorkustyrjaldar kæmj
miili þeirra og Sovétríkjanna,
með eflingu almannavama. — I
því efni er hann aðeins hermi-
kráka forystumanna Sovétrikj-
anna, sem hvað eftir annað
hafa haldið þeirri skoðun að
þegnum lýðræðisþjóðanna, að
slíkar varnir væru tilgangslaus-
ar, þvi að kjarnorkustyrjöld
mundi eyða gjörsamlega öllu lífi
á jörðinni. Það er að visu mjög
umdeilt, hve viðtæk tortíming-
aráhrif kjarnorkustyrjaldar
yrðu, en flestir hernaðarfræð-
ingar á Vesturlöndum eru þó
þeirrar skoðunar, að margt
megi gera til að draga úr hætt-
unum.
Rússar svara
En það er fleira en aðgerðir
vestrænna þjóða, sem benda til
þess, að almannavarnir muni
hafa meiri þýðingu í styrjöld
en forystumenn kommúnista-
ríkjanna hafa haldið fram til
þessa. Nýverið bárust fregnir af
því, að t.d. í Póllandi er mikið
gert til eflingar aimannavörnum
og haldið uppi ítarlegri fræðslu
meðal almennings um þessi
efni. Nú siðast hafa einnig bor-
izt fregnir af þvi, að í sjálfum
Sovétríkjunum hafi á sl. 10 ár-
um verið gerður gífurlegur
fjöldi neðanjarðarbyrgja til af-
nota fyrir aimenning, ef til
kjarnorkustyrjaldar drægi. —
Bandaríkjamaðurinn dr. Leon
Goure, tsem hefur nú í 3 ár
kynnt sér fyrirkomulag al-
mannavarna í Sovétríkjunum,
hefur nýlega skýrt frá því í
heimalandi sínu, að Sovétstjórn-
in hafi haldið uppi leiðbeining-
um í þessum efnum fyrir 50
miiljónir manna og hafi iátið
gera skýli fyrir nær helming
íbúa allra borga Sovétríkjanna.
Þess er að vísu ekki að
vænta, að kommúnistar hér láti
af andstöðu sinni gegn eflingu
almannavarna, þrátt fytir þess-
ar staðreyndir, því að þeir
fylgja hinni sovézku línu að
leitast við að veikja vamarmátt
lýðræðilsþjóðanna á allan þann
hátt, sem þeir frekast geta, en
þær ættu a.m.k. að sýna lýð-
ræðissinnum enn einu sinni
fram á hið rétta eðli kommún-
ista.
Að falsa með fyrirsögn
I forsíðufyrirsögn Þjóðviljans
í gær segir: „Borgarstjóri með
afnámi vökuiaga". Er í greininni
gefið í skyn, að Geir Hallgríms-
son, borgarstjóri, hafi iýst slíkri
afstöðu á borgarstjómarfundi.
Síðar í greininni segir að vísu,
að borgarstjóri hafi haldið því
fram, að breyta ætti vökulög-
um „ef báðir aðilar hefðu verið
sammála“. Geir Hallgrimsson
lét ekki eitt einasta orð falla
um það, að hann teldi að
breyta ætti vökulögum, þvert á
móti sagði hann skýrt og greini-
Iega, að slíkt kæmi alls ekki til
greina, nema sameiginleg ósk
bærist frá báðum aðilum. Má
því segja, að nokkurt sannleiks-
korn sé í síðari fullyrðingu
Þjóðviljans, en fyrirsögnin hins-
vegar fullkomin fölsun. Auðvit-
að kemur ekki til mála, að
borgarstjóm Reykjavíkur snúist
gegn samningum, sem vinnuveit
endur og launþegar næðu sín á
milii, en á Guðmundi J. Guð-
mundssyni var helzt að skilja,
að borgarstjórn ætti að hlutast
til um, að samningsréttur væri
afnuminn, og fyrirskipa mönn-
um, hvernig þeir semdu sín á
milli. —
Laugardagur 7. apríl 1962
MORGVUBIAÐIÐ
ÞAÐ voru sótugir og held-
ur dapurlegir menn sem
við hittum í fyrrinótt um
borð í varðskipinu Gaut í
Keflavíkurhöfn, er skipið
kom þangað kl. 2 með á-
höfn vélbátsins Varðar frá
Reykjavík, er brann úti á
Faxaflóa í fyrradag.
Erfiðlega geklk í gær að fiá
náfcvæmar fréttir af atburði
(þessuim. Þeir skipsfélagar
vörðust allra frétta um það
hvernig atburðurinn bar að
höndum nema hvað eldurinn
hefði kamið upp í vélarrúani.
Formaður á bátnum var Guð
mundur Guðmund,sson og með
honurn voru tveir bræður
hans Jón og Kristján, en fjórði
Áhöfn Varðar á bryggjunni í Keflavík.
Sútugir og þðglir
yfirgáfu skipverjar bátinn
fljótt eftir að eldur var laus.
Kamust þeir í gúimmJbjörgun
arbátinn. Skömmu síðar fann
amerísk herfliugvél hinn
brennandi bát Og gúmmíbát-
inn í nokkurri fjarlægð.
Er hér var komið var ljóst
að vélbáturinn Reynir frá
Akranesi átti skemmsta leið
til gúmmíbátsinis og kl. um
16:30 sá hann bátinn og stimd
arfjórðungi síðar voru skip-
brotsmenn komnir um borð
í hann. Rúmlega klst. síðar
voru þeir svo teknir um borð
í Gaut.
staðinn og var fylgzt með
hvernig slökkvistanfið gengi.
í samráði við tryggingarfélag
ið Gróttu, sem báturinn var
tryggður hjá, var ákveðið að
freista þess að dæla bátinn
fullan af vatni og reyna þann
ig að kæfa eidinn, sem þá
var orðinn mjöig magnaður
og logaði skipið neðan þilja
stafna á milli. Þetta tókst
ekkj og sökjk báturinn laust
fyrir miðnæti, sem kunnugt
er, Þá mun hann hafa verið
ta’lsvert brunninn. Norðan-
fcæla var er þetta gerðist og
noíkkur sjór.
maður áihafnarinnar var
Trausti Jónsson, sem, jafn-
framt var aðaleigandi báts-
ins.
— x x x x —
Þeir félagar voru á línu-
veiðum ög bjargaðist línan að
mestu, en hún var í stömpum
á þi'lfari Varðar. Kom Gaut-
ur með hana til Keflavíkur,
en þaðan var Vörður gerður
út, þótt hann sé skrásettur í
Reykjavik.
Skipverjar létu af því að
þeir hefðu tapað af eignum
sínum í brunanum, er þeir
voru að setja föggur sínar upp
á bryggjuna, það sem þeir
höfðu þó náð.
Um tímaákvörðun, er í
kviknaði, svo og annað, er
skipsmenn voru spurðir um í
sambandi við óhapp þetta,
kváðust þeir ýmist ekki vita,
eða vilja svara.
Blaðamönnum tókst þó að
afla eftirgreindra upplýsinga
og gat skipherrann á Gaut,
Sigurður Árnason, leyst úr
sumum þeirra.
Traustl Jónsson, eigandi
Varðar, sagði að við gæt
nra haft það eftir sér, að
kviknað hefði í bátnum.

eina sem bjargaðist af verðmætum úr Verði
Guðmundur Guðmundsson formaður á Verði (t.h.) kveð-
ur Sigurð Árnason skipherra á Gaut og þakkar honum
bjálp ina.
Um kl. 19:30 kom varðskip
ið Þór að hinu brennandi skipi
og hóf þegar slökkvistarf og
tók Vörð utan á síðuna. —
Nokkru síðar kom Gautur á
Kl. um 17:30 kallaði m.s.
Hugur upp í talstöðina og
skýrði frá þv£ að eldur væri
laus í m.s. Verði þar sem
hann væri staddur 20 sjómí'l
ur NNV af Garðskaga. Var þá
þegar kallað til skipa á nær-
liggjandi slóðum og þau beð
in að veita hinu brennandi
skipi aðstoð. Varðskipið Gaut
ur hélt þegar á vettvang, en
hann var þá nýlega kominn
í Keflavikurhöfn. Þá var
varðskipinu Þór gert viðvart
o,g hélt það þegar á staðinn.
Fljótt eftir að Hugur hafði
tilikynnt um brunann hætti að
beyrast í taistöð Varðar, enda
-- X X X X -