Morgunblaðið - 07.04.1962, Qupperneq 13

Laugardagur 7. apríl 1962
MORGVNBLAÐIÖ
13
Hæli fyrir taugaveikluð börn
Lára Siffurbjörnsdóttir afhendir sr. Ingólfi Ástmarssyni, bisk-
upsritara, framlag Barnaverndarnefndav, að upphæð kr. 40 þús.
HEIMILISSJÓÐUR taugaveikl-
aðra barna var stofnaður í fyrra
með 100 þús. króna framlagi frá
Barnaverndarnefnid. Tilgangur
sjóðsins er að hrinda í fram-
kvaemd að stofnað verði Ihæli
fyrir taugaveiikluð börn, þar sem
þau gætu fengið viðeigandi með
ferð um stundarsakir. Stjórn
sjóðsins skipa förmaður Barna-
verndarnefndar, Mattbías Jónas
son, prófessor, Jónas B. Jónsson,
fræðslustjóri, forstöðumaður geð
verndardeildar Heilsuverndar-
stöðvarinnar, Sigurjón Björnsson,
sálfræðingur og sr. ngólfur Ást-
marsson, biskupsritari, sem er
gjaldikeri sjóðsins.
S. 1. miðvikudag afhenti gjald-
Ikeri Barnaverndarnefndar, Lára
Sigurbjörrisdóttir, Ingólfi Ást-
marssyni, biskupsritara 40 þús-
und króna framlag fná Barna-
verndarnefnd, en á þessu ári hafa
sjóðnum borizt tvær rausnarlegar
gjafir.
Þörfin brýn
Matthías Jónasson, prófes9or,
sagði á blaðamannafundi við það
tækifæri, að þörfin fyrir slílkt
heimili væri brýn. Mörg börn á
Skólaakyldualdri þjáðust af tauga
veiklun og þyrftu hjálpar með,
en í ekkert hús væri að venda.
Innan akólanna starfaði sálfræði-
deild og auk þess væri hægt að
leita til geðverndardeildar Heilsu
verndarstöðvarinnar, en hvOrug
þessara stofnana hefði aðstöðu
til að veita börnunum fulllkomna
og oft nauðsynlega meðferð.
Málið snertir alla
Þá sagði Mattfhías Jónasson, að
l>ygging heimilis fyrir taugaveikl
uð börn væri enn á atihugunar-
stigi. Þeir í stjórninni hefðu hugs
®ð sér fyrst að byggja fyrst til-
tölulega Iftið heimiii fyrir 12—15
börn sem síðan væri hægt að
stæklka, án þess að breyta skipu-
Xagi byggingarinnar. Lauslega
Tresur afli
Eyi
um
VESTMANNAEYJUM, 5. apríl.
í gær barst hér á land aills 521
lest. Bátarnir hafðu verið með
netin á dreifðu svæði, sunnan
Og suðvestan Eyja og vestur á
Sel vogisbank a. Veiði var held-
ur treg, þvi að veður var leiðin
legt svo að bátarnir áttu fullt í
fangi með að athafna sig og sum
|r gáitu ekki dregið allt.
í dag er versta sjóveður, hvasst
á norðan, og þeir, sem kornnir
eru að, hafa fengið sáralítið.
— Bjöm.
áætlaður stofnkostnaður væri á
þriðju milljón króna, þannig að
enn vantaði mikið fé til að hægt
væri að hx-íj a framkvæmdir. Hét
hann á góðviljaða Og velhugsandi
borgara að leggja málinu lið með
fjárgjöfum, og myndi gjaldkeri
félagsins Og allir stjórnarmeðlim
ir veita gjöfum viðtöku.
Undir læknishöndum
allan sólarhringinn
Þetta mál snerti hvert einasta
heimili, því allir foreldrar geta
átt það á hættu að börn þeirra
verði taugaveilkluð af einhverj-
um orsökum um stundarsakir.
Sigurjóxx Björnsson, sálfræðinig
ur, sagði að þau börn, sem hann
fengi til meðferðar á Heilsu-
verndarstöðinni, þyrftu að búa
heima hjá sér og mörg þeirra
hefðu af þeim sökixm alls ekki
full not af meðferðinni. Nauð
synlegt væri að skapa þessum
taugaveilduðu börnxxm umhverfi,
sem þær þau væru allan sólar-
ihringinn undxr höndum lækna
og annarra sérfræðinga; þá væri
hægt að hraða lækningu þeirra
Og hún yrði áhrifameiri; og einnig
mundi það hvíla heimili þeirra.
Sagði hann, að allir sem til
þekíktu, teldu óhjákvæmilegt að
hæli fyrir taugaveikluð börn
verði reist hið skjótasta.
f páskaferðinni verður gist að Hofi í Öræfum. Hér er kirkjan
að llofi.
Guðmundur fer í
Öræfin um páska
Margar fjallaferðir fyrirhugaðar i sumar
MEÐ HÆKKANDI sóll fara
ferðabílstjórarnir að skipu-
leggja fjalla- og öræfaferðir sín
ar, enda farið að spyrja xxm
þær. Hinn kunni fjallahílstjóri
Guðmundur Jónsson hefur niú
I YARNAKBAKDA-
LAG-i Yl{? U.6.A. ■
ÍYJAR&EYJAKIA5AR
UNDlRSrJÓRN U.5.A.
UNOIR STJORH
KðMMÚNlSVA
Bandaríkin og Kyrrahafiö
STÓRVELDISAÐSTAÐA
Bandaríkjanna í Kyrrahafi
varð fyrst aö sögulegri stað-
reynd eftir seinustu heixns-
styrjöld. Þótt Bandaríkin hafi
vegna legu sinnar að sjálf-
sögðu haft mikil áhrif í
Kyrrahafi áður, þá var það
ekki fyrr en eftir árás Jap-
ana á Pearl Harbor árið 1941,
að Bandaríkjamenn gerðu sér
raunverulega ljóst, að öryggi
þeirra væri ekki tryggt,
nema vörður væri við „bak-
dymar“.
Þegar síðari heimsstyjöld-
in skall á, voru áhrif Banda-
ríkjanna í Kyrrahafi sáralítil.
Á nítjándu öld, eða árið
1859, tókst þeim að fá Jap-
ani til þess að taka upp verzl
un við sig. 1867 keyptu þeir
Alaska og Aljútaeyjar af
Rússum, sem höfðu þá brot-
ið undir sig lönd og þjóðir
yfir þvera Asíu norðanverða
og hluta Ameríku, fyrir 7.2
millj. dala, 1898 hlutu Banda
rikjamenn Filippseyjar eftir
spánsk-bandaríska stríðið og
guldu Spánverjum 20 millj.
dala fyrir, og aldamótaárið
voru Hawai-eyjar innlimað-
ar x Bandaríkin að ósk íbú-
anna, fullveldi 1934 og algert
verulega sjálfstjóm þegar ár-
ið 1916, samkvæmt vilja íbú-
anna, fullveildi 1934 og algert
sjálfstæði 4. júlí 1946. Hawai
er nú orðið eitt ríkjanna, sem
mynda Bandaríkin, og sama
er að segja xxm Alaska. Þau
urðu 49. og 50. ríkið árið
1959.
Á árunum milli 1920 og
1940 stækkaði japanska heims
veldið stöðugt, án þess að
Bandarikjamenn eða þjóðir
Evrópu gerðu neitt til þess
að hefta framgang þess. Þetta
breyttist árið 1941, þegar
Japanir réðust á Pearl Har-
bor og Filippseyjar. Á næstu
árum börðust Bandaríkja-
menn ásexmt Bretum, Ástralíu
mönnum og Nýsjálendingxxm
við Japani víðs vegar á
Kyrrahafi. Sovétríkin hreyfðu
hins vegar hvorki legg né lið
í stríðslok voru Bandaríkja-
menn aðalsigurvegararnir í
Kyrrahafi. Herir þeirra voru
dreifðir um allt Kyrrahafs-
svæðið, en sigrinum fylgdu
skuldbindingar til þess að
veita þjóðum og löndum
vernd.
Nú er ástandið þannig, að
Bandaríkin hafa yfirráð á
Marianeyjxxm og Mars-
halleyjum, og Karólínu-
eyjar eru bandarískt vernd-
argæzlusvæði á vegum Sam-
einuðu þjóðanna. Til bráða-
birgða hafa Bandaríkjamenn
stjórn með höndum. á Bonin-
eyjum og Rjú-kjú-eyjum
(Ryu Kyu 0erne á kortinu),
en á síðastnefndu eyjunum
hafa íbúamir talsverða sjálf-
stjóm. Bandaríkin og Filipps
eyjar eru í gagnkvæmu varn
arbandalagi, en eyjarnar eru
nú sjálfstæðar, eins og fyrr
segir. USA er í sams konar
bandalagi við Suður-Kóreu,
Japan, Formósu og Vietnam
og hafa herstöðvar í öllum
þessum ríkjum nema því sífi-
astnefnda. Árið 1951 gerðu
Bandaríkin varnarsáttmála
við Ástralíu og Nýja Sjáland
(ANZUS), og 1954 gerðu hin
þrjú ANZUS-ríki varnar-
bandalag við Síam (Thai-
land), Filippseyjar, Pakistan,
Frakkland og Stóra-Bret-
land, (SEATO).
gert áætlun um sínar ferðir oig
ætlar að venju að byrja með
páskaíerðinni í Öræfiin.
Síðan áætlar hann lengri ferðir
fram og aftur um hiálendið, al'lt
tiá 2. september og helgarferðir
langt fram á haust. Meðal ör-
æfaferðanna eru tvær í Öskjiu,
en miikiíll áhugi virðist fyrir
sllikri ferð bæði innanlandis og
utan.
Á páskum má aka fjallabiif-
reiðum alla leið í öræfasveitina,
sem ekki er hægt á sumrin.
Þessvegna hefur Guðmxxndur
skipulagt ferðir þangað á pásk-
um í mörg ár. Nú hyggst hann
leggja aí stað snemjna á skír-
dag, og aka að Kirkjubæjar-
kilaustri. Hefur hann tryggt gist
ingu fyrir fólk sitt í samíkomu-
húsunum að Kirkjubæjar-
klaustri og Hofi í Öræfum. Á
föstxxidag verðxxr fárið að Skafta-
felii, í BæjarstaðaSkóg, Morsár-
dal og að Svartafossj og gisti að
Hafi. En daginn eftir dvalið í
Öræfum og farið að Jöikulsá á
Breiðamerkursandd. Á sxmnu-
dag er haldið að Kirkjubæjar-
klauistri og mánudag heim mieð
viðkomu í Dyrhólaey og við
Skógafoiss.
Kjalarferð á Hvítasunnu.
Hvítasunnna er óvenju-
seint í ár eða 10. júní. Þessvegna
verður nú farið á Kjöll, auk hinna
venjulegu ferðar á Snætfellsnes,
en í þeirri ferð er gengið á Snæ-
fellsjökul, ef veður leyfir. f Kjal-
arferðinni verður komið á Hvera-
velli, Kerlingarfjöll og Hvítár-
Áhugi fyrir öskju.
öskjuferðirnar verða farnar 30.
júní, og 11. ágúst, en æbla má
að mörgum muni þykja forvitni-
legt að skoða þessar nýju og
merkilegu eldstöðvar meðan þær
eru enn ferskar. Fyrri ferðin tek-
ur 12 daga og farið norður Kjöl
og m.a. dvalið daglangt á hrein-
dýraslóðum, sú síðari tefcur 13
daga og farið norðan Vatna-
jökuls, gegnum Odáðahraun Og í
Herðubreiðalindir.
Ýmsar fleiri fjaiilaferðir eru
fyrirhugaðar, svo sem 10 daga
ferð um Suðurhiálendið, 7 daga
ferð um Syðri-Fjallabakjsleið, 3.
daga ferð xxm Landmannaleið,
Þórsmierkurferð, 9 diaga ferð um
miðhálendið og ýmsar helgarferð
ir. Auk þess hafa erlendir ferða-
mannahópar beðið um sérstakar
fjallaferðir, sem e.t.v. verða
farnar.
Bæ á Höfðaströjid, 2. apríl.
UNDANFARNA daga hetfur verið
norðanátt, frost töluvert og snjó-
koma hér í úthéraðinu. Frammi
í héraði er aftur á móti mi'kið til
autt. Hér úti frá og úti í Fljótum
er allmikil fönn. 1 dag virðist
vera að hlýna. Til sjávar er dautt
að mestu nema hrognikelsveiði,
sem er taisverð. — Björn.