Morgunblaðið - 20.06.1962, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 20. júní 1962

Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 3.00 eintakið.
FRAMTIÐ VELBATA-
ÚTGERÐARINNAR
¥ Tndðnfarin ár, síðan friðun-
unar landhelginnar tók
verulega að gæta, hefur út-
gerð smábáta með handfæri
eða línu farið mjög vaxandi
um land allt. Afli hefur ver-
ið að glæðast á grunnmiðum
og víða hefur þessi trilluút-
gerð verið býsna örugg og
ábatasöm. Sjómennimir eiga
flestir sjálfir þessa báta og
gera þá út á eigin ábyrgð.
Á þeim eru tiltölulega fáir
menn og hlutaskipti einföld
og eðlileg.
Það er vissulega gleðilegt,
hve mörgum hefur gengið
smábátaútgerðin vel og hve
ríkan þátt hún á í atvinnu-
lífi fjölmargra byggðarlaga,
ebki sízt á sumrin, þegarhin
ir stærri bátar halda á fjar-
lægari mið til síldveiða.
Því miður er ekki hægt að
segja það sama um afkomu
hinna stærri vélbáta og trillu
bátaútgerðina. Afkoma vél-
bátaútgerðarinnar stendur
víða alltof höllum fæti. Sjó-
mennimir hafa að vísu feng-
ið kjör sín bætt verulega sl.
tvö ár, en útgerð mikils
fjölda hinna stærri vélbáta
er vægast sagt báglega stödd.
Á útgerðina hefur verið hlað
ið alls konar útgjöldum,
hlutaskiptin gilda ekki nema
í orði kveðnu og em þess ut-
an úrelt orðin vegna ger-
breyttra aðstæðna, aukinnar
tækni og margfalds tilkostn-
aðar á öllum sviðum.
Það er vissulega ástæða til
þess að gera sér ljóst að út-
gerð hinna stærri vélbáta er
stefnt út í hreina ófæru.
★
í þessum efnum er þó vissu
lega ástæða til að láta víti
togaranna sér til vamaðar
verða, Svo er nú komið að
öll togaraútgerð í landinu er
lömuð, fjárþrota og stöðvuð
vegna langvarandi verkfalla.
Slík örlög mega ekki bíða
vélbátaútgerðarinnar. Út-
flutningsframleiðsla þjóðar-
innar og öll afkoma byggist
að langsamlegu mestu leyti á
afrakstri hennar og hrað-
frystihúsanna og annarrs
fiskiðnaðar, sem fær hráefni
frá vélbátunum. Sjómennirn
ir geta ekki til lengdar feng-
ið góðar og ömggar tekjur
á vertíðum vélbátaflotans, ef
stór hluti bátanna er ár eftir
ár rekinn með vemlegu tapi.
Hér er ekki um neinar
uppljóstranir að ræða. Allur
almenningur veit, að jafnvel
rekstur hinna aflahæstu
skipa hefur barizt í bökkum.
Hvað mundi þá um hin, sem
afla í meðallagi og þar fyrir
neðan? Vélbátaútgerðin og
fiskiðnaðurinn er hymingar-
steinn útfltitningsframleiðslu
okkar. Ef heilbrigður rekstur
þessara atvinnutækja er ekki
tryggður er voðinn vís.
FUGLABÖK AB
Almenna bókafélagið hefur
á hinum skamma starfs-
tíma sínum gefið út fjölda
góðra og gagnlegra bóka. Síð
asta bók þess ber titilinn:
Fuglar íslands og Evrópu. Er
þar fjaliað um alla fugla ís-
lands og auk þess alla fugla
Evrópu vestan Rússlands.
í formála bókarinnar segir
dr. Finnur Guðmundsson, að
alls hafi sézt hér á landi 230
tegundir fugla, en þar af eru
aðeins 75 tegundir varpfugla.
Hitt séu fargestir, vetrargest
ir eða flækingar. Dr. Finn-
ur getur þess einnig, að ár-
ið 1961 hafi orðið hér vart
níu fuglategunda, sem aldrei
höfðu sézt hér áður.
Almenna bókafélagið á
miklar þakkir skildar fyrir
þessa litlu en vönduðu bók.
Hún mun eiga ríkan þátt í
því í framtíðinni að glæða
áhuga Islendinga á fugla-
lífinu í kringum þá. Fuglam-
ir skapa öllum þeim er
þekkja þá og kynnast' þeim
margvíslega tilbreytingu,
gleði og ánægju. Sem flestir
foreldrar ættu að gefa börn-
um sínum fuglabókina. Hin-
ar fjölmörgu fallegu fugla-
myndir og margvíslegur fróð
leikur hennar munu beina
athygli unglinganna að
skemmtilegu og hollu við-
fangsefni.
SAMKOMULAG
SERKJA OG OAS
Camkomulag Serkja og OAS
^ samtakamia kom heim-
inum á óvart. Hinar vitfirr-
ingslegu blóðsúthellingar og
skemmdarverk OAS undan-
farnar vikur hafa vissulega
ekki lofað góðu um framtíð-
arsambúð Evrópumanna og
Serkja í Alsír. Vonandi held
ur það samkomulag sem gert
hefur verið, enda þótt á-
greinings verði vart um það.
Grundvöllur þess er sú stað-
reynd, að OAS hafði tapað
leiknum í Alsír. Landið hlaut
að öðlast sjálfstæði og skilja
við Fralckland.
+ Valdabarátta
kommúnista
i Afríku
í byrjun maí var hið svo-
nefnda ,,Þjóðþing“ Kína kall-
að saman til fundar í fyrsta
sinn síðan 1960. Erlendir
fréttaritarar vöktu fljótt at-
hygli á því að í þetta sinn var
það Chou En-lai, forsætisráð-
herra Kína, sem sat í forsæti,
en ekki leiðtoginn Mao Tse-
tung.
í umræðum á þinginu bar
nokkuð á efasemdum um
ág'æti efnahagsáætlunar lands
ins, en jafnframt staðhæfðu
margir ræðumanna, að Kín-
verjar væru nú sjálfsagðir
leiðtogar byltingarhreyfinga í
vanþróuðum löndum um all-
an heim. Ræðumenn héldu því
fram, að erfiðleikar og reynsla
kínversku byltingarinnar væri
samsvarandi þeim erfiðleik-
um, sem fyrrverandi nýlendur
ættu nú við að stríða — en
því væri andstætt farið um
Sovétríkin. Ennfremur að upp
bygging sósíalismans, eins og
hún væri framkvæmd í Kína,i
hæfði betur þessum þjóðum en
það kerfi, sem byggt væri á
í Sovétríkjunum og öðrum
Austur-Evrópurík j um.
Eitt þeirra ‘aðila sem ræðu
menn töldu kost fyrir Kín-
verja í ríkjum Afríku var, að
þeir væru „litaðir“ — það er
að segja ekki hvítir eins og
fulltrúar Rússa, sem þangað
kæmu til starfa. Rússarnir
væru hvítir eins og það fólk,
sem þeir reyndu að æsa
Afríkumenn gegn.
Á ráðstefnu rithöfunda frá
Asíu og Afríku, sem haldin
var í Kairo í febrúar sl., vakti
það nokkra athygli, hversu
klókindalega kínversku þátt-
takendurnir léku á þessa
strengi. Þeir notuðu iðulega
slagorð eins og „við, hinar lit-j
uðu þjóðir, verðum að halda
saman“ — og það var greini
legt að sovézku þátttakend-j
Urnir voru síður en svo hrifnir’
af þessari kynþáttastefnu Kín-i
verjanna. Og ekki voru þeir;
hrifnari af því, hvernig Kín-
verjarnir notuðu hvert tæki-
færi sem þeim gafst til þess
að sýna Afríkumönnum fram
á, að Rússar legðu meiri
áherzlu á friðsamlega sambúð
við heimsvaldaþjóðirnar en áj
frelsun nýlenduþjóðanna —j
stefnumið Moskvustjórnarinn-]
ar væri skilyrðislaus friðsam
leg sambúð, en aftur á móti
stefna Pekingstjórnarinnar, að
friðsamleg sambúð verði að
grundvallast á ströngum Marxj
ísk-leninískum hugmyndum.
de Gaulle og
Adenauer ræða
um framtið
Evrópu
Þau ummæli, sem deGaulle
forseti hefur undanfarið látið
falla um framtíð Vestur-
Evrópu, hafa ekki haft neitt
Serkir hafa hins vegar gert
sér ljóst, að skemmdarverka
menn OAS gátu haldið á-
fram að valda þeim hrika-
legu tjóni. Þess vegna hafa
V STEHKULtEJÍR
o JERNMINEB
▲ OUEFELTEB
-iKllllll. BRUNKUL
nýtt inni að halda. Það vekur
því nokkra furðu hversu við-
brögðin við þeim hafa verið
öflug, bæði í Frakklandi og
annars staðar. Þó hefur það
sennilega fremur verið hinn
hrokafulli og hæðnislegi tónn
forsetans, sem olli því, að út
úr flóði bikarnum. Það var
áður vitað, að de Gaulle á í
nokkurs konar einkastríði við
Bandaríkin um æðsta valda í
Vestur-Evrópu — og það er
heldur engin nýjung, að hann
er andvígur stjórnmálastofn-
unum, sem brjóta í bága við
stórveldisdrauma hans. En um
mæli hans um, að hann hygð-
ist láta fara fram þjóðarat-
kvæðagreiðslu um stefnu sína
í málefnum Evrópu, og sá
Adenauer
tími, er hann valdi til þessarar
ákvörðunar og ummæla, hefur
gefið nýtt og sterkara tilefni
til þess að spyrja, hvort de
Gaulle óski eftir að halda Eng
landi utan Efnahagsbandalags
Evrópu.
Fulltrúar ríkjanna sjö, sem
aðild eiga að Fríverzlunar-
svæðinu hafa setið á rökstól-
um í Kaupmannahöfn. Frá því
Danmörk og Noregur óskuðu
eftir upptöku í Efnahagsbanda
lag Evrópu hafa Fríverzlunar-
ríkin lifað hálfgerðri „skugga
tilveru". Verði ekkert af upp-
töku Englands í bandalagið er
alls óvíst hvort nokkuð verður
af upptöku Danmerkur.
Fari svo eftir allt, að Dan-
mörk standi utan við, ætti það
að hafa í för með sér áfram-
haldandi samvinnu Norður-
landa innan Fríverzlunarsvæð
isins og áframhaldandi við-
skiptasamband Finnlands við
hin Norðurlöndin, sem ella
myndi rofna.
★
Kanzlari Vestur-Þýzkalands,
Konrad Adenauer, hefur þeg-
ið boð de Gaulle Frakklands-
forseta um að koma í heim-
sókn til Frakklands dagana
1-—6. júlí. Þeir Adenauer og
de Gaulle hittust að máli í
fyrsta sinn árið 1958 og hafa
síðan haldið ágætu sambandi,
þótt af og til hafi gætt nokk-
urs misræmis í stefnu þeirra.
Konrad Adenauer telzt til
gömlu kynslóðarinnar, sem
lifði í Þýzkalandi fyrir tíma
nazismans. Hann fæddist árið
1876 og þegar árið 1917 — það
er 16 árum fyrir valdatöku
Hitlers, varð Adenauer borg-
arstjóri í Köln og meðlimur
héraðsþingsins í Rínarlöndum.
Eftir valdatöku Hitlers 1933
hvarf Adenauer algerlega frá
stjórnmálum. Þó varð hann
þrívegis fyrir ásóknum
Gestapo og varð í öll skiptin
að dveljast um hríð í fangelsi.
Framhald á bls. 14

■%**i
þeir tekið þann kostinn að
semja við illræðismennina,
og jafnvel heitið að veita
þeim þeirra grið, sem fang-
elsaðir hafa verið og bíða
dóms fyrir glæpi sína.
Alsír og íbúar þess þarfn-
ast fyrst og fremst friðar eft-
ir sjö ára blóðuga og misk-
unnarlausa styrjöld.