Morgunblaðið - 19.07.1962, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 19. júlL
Á SEX stöðum þvert yf-
ir Kjöl hefur verið sáð
íslenzkum grösum í til-
raunarskyni. Fara þær til
raunir fram á vegum At-
vinnudeildar Háskólans
og eru einn liður í rann-
sóknum á gróðurfari
landsins og ræktunar-
möguleikum þess.
Morgunblaðið átti tal við
dr. Sturla Friðriksson út af
gróðurfarsathugunum á há-
lendinu. Sagði hann, að frá
1956 hefðu verið fram-
kvæmdar á vegum Atvinnu-
deildarinnar uppgræðslutil-
• raunir á afréttum. Tilgang-
Myndin sýnir girtan tilraunareit skammt frá sæluhúsinu í Hvítárnesi. — 1 reitnum verða
gerðar gróðurtilraunir, en þar eru einnig veðurathugunaráhöld. Hitamælaskýli sést lengst til
vinstri, en jarðvegshitamælir til hægri. Við hitamælaskýlið stendur Þórir Sigurðsson, veð-
urfræðingur, en hann var einn af fjórum starfsmönnum Veðurstofunnar, sem settu tækin
upp. —
Islenzk grðs ræktuð á
hálendinu í tilraunaskyni
urinn með hálendisathugun
um væri sá að fá úr því
skorið, hvert sé raunveru-
legt beitarþol afréttanna,
hvernig ástand gróðurs sé í
afréttum, hverjar séu orsak-
ir gróðureyðingar og hvern
ig hægt sé að bæta úr þeim,
þannig að stöðva megi frek
ara tjón eða öllu fremur að
bæta og auka nýtilegan
gróður.
Rætkun beitilanda
á hálendinu.
Nú í sumar hefði verið
efnt til nýrra athugana og
væri aðalviðfangsefnið að
bera saman hæfni íslenzkra
grastegunda við erlendar.
Fyrri tilraunir hefðu sýnt,
að túngrös af erlendu fræi
hefði borið góðan árangur
í 6—700 metra hæð á fyrstu
árum eftir sáningu, en gera
mætti ráð fyrir að íslenzku
grösin væru þolnari. Þessar
undirstöðuathuganir gæfu
bendingu um, að rækta
megi beitilönd á hálendi
landsins á svipaðan hátt og
á láglendinu.
— Tilraunir hafa sýnt,
sagði dr. Sturla, að tiltölu-
lega auðvelt er að rækta
algengustu grastegundir í
örfoka landi með áburði, en
enn er ekki fullreynt hvern
ig þær standast eftir að á-
burðagjöf lýkur. Sáð hefur
verið smára og lúpínum
með grasinu til að gera jarð
veginn frjósamari, og er þá
hugsanlegt að grastegundirn
ar geti þrifizt eftir að áburð
argjöfum léttir.
Fjórar tegundir.
Dr. Sturla sagði, að á til-
raunasvæðinu á Kili hefði
verið sáð fjórum íslenzk-
um grastegundum, snarrót,
hálmgresi, lynggresi og tún
vingli. Á tveimum tilrauna-
svæðunum, sem einna hæst
liggja. í Hvítárnesi og á
Hveravöllum, hefði Veður-
stofan reist mælingartæki og
yrðu gerðar mælingar á hita
og úrkomu á þessum stöðum.
Dr. Sturla Friðriksson
sagði að síðustu, að fylgzt
yrði með þeim áhrifum, seni
staðhættir hefðu á grösin,
borið saman við ræktun í
byggð. Einnig yrðu gerðar
ákvarðanir á vexti, þroska
og efnainnihaldi gróðursins
á ýmsum tímum, sömuleið-
is vefjarannsóknir, frumu-
fræðilegar athuganir og mæl
ingar á útbreiðslu einstakra
jurta. Yrðu þær athuganir
jafnt gerðar á innlendum
gróðri og sérstökum mæli-
kvarðajurtum, sem sáð hef-
ur verið til.
Þýðingarmiklar veðurfars-
athuganir.
Morgunblaðið fékk og
þær upplýsingar, að Veður-
stofan hefði sett upp veður
athugunartækin í Hvítár-
nesi og á Hveravöllum með
það fyrir augum að mæling-
arnar 'hefðu almennt gildi
fýrir veðurathuganir í land
inu, jafnframt því sem það
yki gildi tilrauna Atvinnu-
deildar Háskólans. Þær
stuðla að aukinni þekkingu
á veðurfari hálendisins og
gætu haft þýðingarmikið
gildi síðar meir í sambandi
við virkjanir og vegafram-
kvæmdir á þessum slóðum.
•k
fi

KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR ★ KVIKMYNDIR

* KVIKMYNDIR ★ SKRIFAR UM: * KVIKMYNDIR *
Gamla bíó: Flakkarinn
ÞESSI AMERÍSKA mynd, sem
tekin er í litum og Cinomascope,
er byggð á skáldsögu eftir Jam
es Jones. — Þag er sumarið 1948
að Dave Hirsh, fyrrverandi her
maður og miSheppnaður rithöf-
undur kemur frá Ohicago heim
til fæðingarbæjar síns, Parkman
í Illionisfylki, eftir 16 ára fjar-
veru. Hann hafði reyndar ekki
ætlað sér til Parkman, en svall-
bræður hans höfðu sett hann of-
urölva upp í langferðabílinn
þangað ásamt léttúðarkvenni-
inu Ginny. Dave er ærið timbr-
aður þegar hann rankar við sér j
í bílnum í Parkman, en fer þó
að heilsa upp á bróður sinn sem
er vel metinn skartgripasali í
borginni. En Dave er svallari i
meira lagi og því leitar harn
þegar á þá staði þar sem hann
getur svalað þorsta sínum og
spilafíkn. Og áður en varir er
hann kominn í kast við lögregl-
una. En nú gerist það að Dave
verður ákaflega hrifinn af ungri
og prúðri kennslukonu, dóttur
prófessors í bænum og hún af
honum. Hann bætir því ráð sitt
í bili, — en þá kemur Ginny til
skjalanna. Hann hafði ekki get-
að losnað við hana, þrátt fyrir
heiðarlegar tilraunir í þá átt
enda var hún mjög ástfangin aí
Dave. Ginny tekst, mest fyrir
einfeldni og barnaskap að gera
kennslukonuna frábverfa Dave
— og þegar allt kom til alls, var
Dave heillaður af einlægni
Ginny’s, sem unni honum af heit
um tilfinningum náttúrubarnsins
Hann gi^tist henni og hún er í
sjöunda himni. En þá kemur
bófinn til sögunnar, — sem tel-
ur að Ginny hafi svikið sig —
og honum tekst á síðustu stundu
að koma fram grimmilegum
hefndum ...
Mynd þessi er all efnismikil
og yfirleitt mjög skemmtileg,
enda fara afbragðs leikarar með
aðalhlutv., þau Frank Sinatra
(Dave). Shirley Mac Laine
(Ginny) og Dean Martin (fjár-
hættuspilarinn og drykkjusvall
arinn Bama Dillest). Allir fara
iþessir leikarar prýðilega með
hlutverk sín, en bezt þó Shirley
Mac Laine. Hnú er allveg frábær
enda er hún með allra skemmti
legustu leikkonum siðri tíma.
Nýja bíó: Tá.rin láttu þorna.
MYND ÞESSI er þýzk gerð eft-
ir skáldsögu Karls Zumbros, en
sagan birtist á sínum tíma sem
framhaldssaga í Familie Journ-
al. En því sennilegt að margir
hér kannist við efni myndarinn
ar, en það er í stuttu máli sem
hér segir: Thea, ung dóttir
Kracksaths konsúls og iðjuhölds
heldur við kvæntan mann dr.
Kross, og er orðin þunguð af
hans völdum. Dag einn er hún
og ástmaður hennar í bil og verð
ur ungur maður, atvinnulaus
leikari, Heinz Horbach fyrir
bílnum og slasast. Meðan Har-
bach er að ná sér kemur dr.
Kross til hans og býður honum
mikið fé ef hann vilji kvænast
Theu til málamyndar og skilja
síðan við hana eftir eitt ár. Hor
bach neitar tilboðinu í fyrstu, en
fellst síðan á það af meðaumk-
un með stúlkunni. Hjónabandið
varð eins og til var stofnað. Thea
og ástmaður hennar héldu áfram
sambandi sínu. En nú gerist það
að Horbach verður hrifinn af
Chris, yngri sysnr Theu og hún
aif honum. — Dr. Rraoo hefur allt
af ætlað sér að losna sem fyrst
við Horbach, og þegar Konsúll-
inn gamli deyr býður hann ekki
boðanna og krefst bess að Hor-
bach hypji sig á brott. En Hor-
bach bregst hinn versti við og
gefur dr Kross duglega ráðningu
enda hafði konsúllinn á bana-
beðinu falið honum forsjá dætra
sinna og sonar Theu. Hann
hyggst þó fara á brott til Ham-
borgar. Dr Kross læðist upp í
’bíl Harbaoh’s og gerir á honum
leynileg spjöll í von um að það
verði Horbaoh að bana, — og
það varð banaslys, en á öðrum
en dr. Kross hafði ætlað. Og
sjálfur lendir hann í klóm lög-
reglunnar.
Þetta er býsna góð mynd, efn
ismikil, vel gerð og vel leikin.
Aðalhlutverkin leika þau Sabina
Sesselmann, Joadin Hausan og
Herbert Tide. Myndin er þrátt
fyrir titilinn laug við þá leiðin
legu tilfinningasemi sem oft lýt
ir þýzkar kvikmyndir sem hér
eru sýndar en hefur hins vegar
kosti góðra þýzkra mynda. Það
er því gaman að sjá hana.
Nýjar
tolls-
lækkanir
Geraf, 16. júlí — NTB.
28 LÖND undirrituðu í dág sam-
komulag það, sem náðst hefur í
viðræðum þeim, er fram hafa
farið um viðskiptamál, á grund-
velli GATT-samningsins (Gener-
al Agreement on Tariffs and
Trade). Samkamulag náðist um
tollalækkarair á um 4.400 vöru-
tegundum, og fjárhæð sú, sem
um ræðir, er um 4.900 milljónir
dala.
Þar með er lokið viðræðum
þeim, sem farið hafa fram milli
landa, er aðild eiga að GATT og
landanna í efnahagsbandalaginu,
vegna þess sameiginlega tolls er
bandalagið mun setja á, skv. Róm
arsamningnum. Þá lauk einnig
umræðum um gagnkvæmar tolla
lækkanir, en þær voru byggðar
á heimild Bandaríkjastjórnar til
að lækka toll gagnvart öðrum
löndum, ef þau gerðu slíkt hið
sama.
Noregur fékk ekki komið á sér
stöku samkomulagi við efnahags-
bandalagið, en mun hins vegar
fá einhver sérréttindi, svo fram-
arlega, sem Norðmenn hækka
ekki tolla gagnvart bandalags-
löndunum.
Noregur gerði samkomulag við
Bandaríkin, og nær það til vara
fyrir milli 50—60 milljónir króna,
Svipað samkomulag náðist miili
Noregs og nokkurra annarra
landa.
Farmurinn tómar
Carlsberg-
flöskur
í gær kam rauðmálað skip
inn á höfnina í Reykjavík. Var
þar komið skipið Opo frá Oslo,
sem er í flutningum milli Kaup
mannahafnar og Grænlands. Var
það á leið til Danmerkur með
m.a. mörg þúsund tómar Carls-
bergflöskur. Hafði skipið orðið
fyrir vélarbilun og skreið með
3 mílna hraða til Reykjavikur,
þar sem gert verður við vélina.
Ók á hægri
vegarbrún
Um kl. 5 á þriðjud varð árekstur
á veginum á móts við Hvera-
gerði. Var Bandaríkjamaður á
ferð austur í Volkswagenbíl, er
hann hafði tekið á leigu. Hafði
hann komið til landsins nóttina
áður. Gleymdi sér andartak og
ók á hægri vegarkanti. Rakst
hann þá á annan bíl, sem var á
leið að austan. Engin slys urðu
á fólki, en bílarnir skemmdust
talsvert.
Los komiö á bú-
skap á Bóisijöiium
3 bændur hætta búskap
GRUNDARHÓLI, 17. júlí —
Spretta er með lélegasta móti á
Hólsfjöllum í ár og er sláttur
hvergi hafinn enn á túnum. Sum
ir bændur eru byrjaðir laufhey
skap.
Rúniragu sauðfjár er að verða
lokið og þykir mórgum ódrjúg
ullin af fénu núna. Mun senni-
lega hin langa innistaða í vetur
eiga sinn þátt í því. Óvenju mik
il sótt er á sauðfé í sumar og
eru dæmi þess að kindur hafi
drepizt úr henni. þetta háir líka
| mjög tvílembum ám og ber mik-
' ið á undanvillingum.
Tveir bændur hafa hætt bú-
skap hér í sumar og sá þriðji
ætlar að hætta í haust. Og ott-
ast menn því að alvarlegt los sé
að komast á búskap hér og
byggðir komuzt í auðn, ef ekki
bregður snögglega til hins betra
með afkomu sauðfjárbænda.
Enn er þó margt hér af ungu
fólki og með viðunandi lífskjör
um mundi það ekki frekar vilja
vera annars staðar —V. S.