Morgunblaðið - 29.07.1962, Síða 15

Sunnudagur 29. júlí 1962
N
MORGVNBLAÐIÐ
15
MHMHMHMHÍHMHÚ
’ ARGENTÍNUMAÐURINN Migu-
el Najdorf bar sigur úr býtum á
(minningarmótinu um Capafolanca
sem haldið var á Kúbu. Þessi
Bigur Najdorfs er 'mjög atihyglis-
verðuí, þar sem segja má að
ffiann jafnist fyllilega á við það
foezta sem hann foefur náð áður.
ÍNajdiorf er pólskættaður gyðing-
Ur, fæddur 1908 og er því 54 ára
gamall. Najdorf tefldi á Ólympíu
mótinu í Buenos Aires 1939, en
eftiir mótið settist hann að í
Argentínu, eins oig svo margir
aðrir skákmeistarar, m.a. Stháfol-
berg Og Eliskases. Najdiorf foefur
verið einn af fremstu skákmeist-
urum foeimis allt frá 1940.
Árið 1958 diró hann sig í hlé
og flutti til BraziMu, en 1960 kom
foainn aftur fram á sjcnarsviðið,
og foefur hann staðið sig áigætlega
í ýmsum sterkum mótum. —
Naj dorf foefur tekið þátt í tveim-
ur kandidatamótum. í Búdapest
1950 Oig Zurich' 1953.
Röð efstu manna á Capa-
mótinu var sem hér segir:
1. Najdiörf 16%. 2.-3. Polugajiefsky
og Spassky 16. Síðan komu menn
eiins og Smyslov, Gligioric, Szaibo
og Ivkov. — Eftirfarandi skák er
frá hinu nýafstaðna móti.
Hvítt: M. Najdorf.
Svart: Matanovic.
Benoni bragð.
1. d4, Rf6. 2. c4, c5. 3. d5, d6.
4. Rc3, g6. 5. e4, Bg7. 6. Rf3, 0-0.
7. Be2, e5. Svartur kýs foina lok-
uðu stöðu í Benoni árásinni, en
einna algengast er 7. — e6 og
skipta síðan upp á d5.
8. Bg5 h6
9. Bh4 Dc7
Hér er ég ekki sammála Mat-
anovic. Mjög til álita kom
9. — g5. 10. Bg3, Rfo5. 1/1. Rd2,
Rf4, sem vega mundi upp á móti
betri möguleikuim hvíts á drottn-
ingarvænig.
10. Rd2
Hindrar áðurnefndan möguleika.
10. — Re8
Einkennandi leikur í þessu af-
brigði af Kóngs-indverskri vörn.
11. f3 fð
12. a3
Najdorf hefst þegar handa um
eókn á dirottningarvæmg.
12. — Bf6
13. Bf2 De7
14. Dc2 Rff7
15. b4 Rd7
16. Rb3 b6
17. bxc5 Rxc5
18. Bxc5 bxc5
19. Hbl
Láníumar haifa skýrzt.
foefur komið öðrum hróknum á
b-línuna, og hyggst nú tvöfalda
(hrókana á línunni, aftur á móti
foefur svartur frumkvæðið á
ibóngisvaeing, en engan veginn
nægilega öflugt til þess að skapa
foættu fyrir hvítan.
19. — Bh4
Ef 19. — Bd7. 20. HSb7, Hfb8.
21. Db2, Dd8. 22 0-0, Hxb7.
23. Dxib7 og hvítur foefur yfirráð
á b-límunni.
20. 0-0 Bxf2t
21. Hxbl fxe4
22. Rxe4 Bf5
23. Bd3 Hab8
24. Dcl! Hxbl
25. Dxbl Kh7
26. Hb2 Hf7
27. g4! Bxe4
B C D E F i

ABCDEFGH
Staðan eftir 27. g4!
Elzti starfandi lög-
f ræðingur í Orgeonríki
Rabbab v/ð Barða Skúlason, voro-
ræðismarm Islands i Portland
SENNILEGA er íslending
um fátt jafn dýrmætt og
að eiga góða fulltrúa í
framandi löndum, þar sem
fólk gerir sér rangar eða
jafnvel fáránlegar hug-
myndir um land okkar og
þjóð. Þó að alþjóðasam-
vinna og þekking fólks í
hinum ýmsu hlutum
heims á högum hvors ann-
ars hafi aukizt stórlega á
síðustu áratugum, virðist
sem ísland hafi orðið út
undan í sumum tilfellum
einhverra hluta vegna. —
Þrátt fyrir síaukna land-
kynningarstarfsemi á veg-
um ríkisins og margra stór
fyrirtækja, má búast við
að einstaklingurinn, ís-
lenzkur ferðamaður á er-
lendri grund eða íslending
ar búsettir í öðrum lönd-
um, muni enn um sinn
eiga mikilvægustu hlut-
verki að gegna í kynningu
á landinu okkar.
Ástæðan til að ég rita þessa
grein er sú, að í sl. mánuði
hitti ég vestur í Portlandi á
Kyrrahafsströnd Bandaríkj-
anna, Barða Skúlason, lög-
fræðing, sem nú er 91 árs að
aldri. Auk þess sem Barði hef
ur getið sér góðs orðs fyrir
langan og iarsælan starfsferil
á sviði lögfræðinnar er hann
talinn vel fróður í norrænum
fræðum og hefur unnið mark-
visst að kynningu norrænnar
— og þó sér í lagi íslenzkrar
menningar þar vestra. Svo illa
vildi til meðan á dvöl minni í
Portland stóð, að frá mér var
stolið handtösku með vega-
bréfi og öðrum ferðaskilríkj-
um og þurfti ég að leita ráða
hjá vararæðismanni íslands í
Portland, sem er Barði Skúla-
son.
Elzti starfandi lögfræðingur-
inn í Oregon.
Fundum okkar bar saman
skömmu eftir hádegi og var
Barði þá að koma á skrifstofu
sína að afloknum málflutningi
í einum réttarsal borgarinnar.
Hann ræddi við mig á íslenzku
eftir 86 ára búsetu erlendis, og
þegar ég tók að spyrja um lög
fræðistörf hans, kom í ljós að
hann er elzti starfandi lög-
fræðingur í Oregonríki og
fannst mér ekki nema eðlilegt
að eiga við hann stutt viðtal
til að lesendum blaðsins hér
heima gæfist kostur á að kynn
Ekki kom til greina að hörfa
með Bc8. 28. Hb8, Ba6. 29. Rxc5!
28. Bxe4
29. Hb8
Df6
Rf5
Örvæntingar/full tilraun til þess
að flækja stöðuna.
30. gxl5 gxf5
31. Bd3 e4
32. fxe4 He7
33. Khl Dc3
34. e5! gefiff

ast þessum merka manni.
— Eg held að það væri ekki
úr vegi að byrja á upphafinu
og segja frá fyrstu árum mín
um hérna í Vesturheimi, sagði
Barði, enda eru þau einna
minnisstæðust fyrir margra
hluta sakir. — Við yfirgáfum
Reykjavelli í Skagafirði, for-
eldrar mínir og 7 systkini, þeg
ar ég var fimm ára gamall.
Héldum við til Manitoba og
vorum þar til 1880, en faðir
minn, Guðmundur Skúlason,
var mjög óánægður með dvöl-
ina þar, tvö systkina minna lét
ust úr bólusótt og var allur
hagur fjölskyldunnar mjög
bágborinn Ætluðum við yfir
Winnipeg-vatnið á báti, sem
kallaður var „Borðeyringur“
en honum hvolfdi í stormi á
miðri lcið og misstum við þar
alla búslóðina, en mannbjörg
varð. Komust við þó að lokum
suður yfir núverandi landa-
mæri Bandaríkjanna, til Da-
kota, sem þá var ekki komin
í ríkjasambandið, og hófu for-
eldrar mínir búskap í Pembina
héraði.
Ólíkir búskaparhættir.
— Voru ekki búskaparhættir
í Dakóta mjög ólíkir því sem
faðir þinn átti að venjast
heima á íslandi?
— Jú. Fyrsta verkið var að
eignast kýr og svo varð hann
að hefja hveitirækt á þessum
160 ekrum, sem hann nam.
Faðir minn hafði eðlilega enga
reynslu í meðferð hveitisins,
sem hann þó öðlaðist áður en
langt um leið. Tækin, sem
menn notuðu á þessum tímum
voru ákaflega frumstæð og
hefi ég orðið áhorfandi að stór
kostlegri þróun á því sviði,
sem öðrum.
— Voru fleiri íslenzkir land
nemar í nágrenni við ykkur?
___ Það var stofnuð íslend-
ingabyggð í Dakota, sem nefnd
ist Víkurbyggð. Höfðum við
ágætt samband við landana,
sem settu á stofn skóla og
kirkju. Þar hlaut ég barna-
skólamenntun og stundaði svo
kennslu þegar ég varð 16 ára
gamall. Við stóðum saman og
mættum eríiðleikunum, því að
þeir létu svo sem ekki á sér
standa. Húsnæðið var óskap-
lega lélegt, varla skepnum
sæmandi hvað þá mönnum, og
barnadauði var gífurlegur. For
eldrar mínir eignuðust þrjú
börn í Dakota, en þau dóu öll
mjög ung,
Hlýddi aldrei á lagafyrir-
lestra.
— Hvenær hófstu að leggja
stund á laganám?
- Stokkhólmsblöðin
Framhald af bls. 10
úrklippukív mjög aðgengi-
legt, ríki ljósmyndaranna
stórt og vel búið tækjum og
fögrum konum til framköllun-
ar, sérhver blaðamaður hefur
einkaherbergi, þar sem hann
gecur náð til alls sem hann
þarfnast með því aðeins að
snúa stólnum sínum í hring —
og svo mætti lengi telja. Mat
salir eru þarna stórir og fagur
•— Á unglingsárum reyndi
ég að viða að mér eins miklum
fróðleik og ég mögulega gat
og las svo lög á skrifstofu lög
fræðings, en hlýddi aldrei á
fyrirlestra í lagaskóla, enda
varð því ekki við komið. Eg
tók svo próf fyrir hæstarétti í
N-Dakota árið 1897 og hefi
stundað lögfræðistörf eftir
það, fyrst í Dakota, en síðar
hér í Oregon.
— Nei, sáralítið. Það fara
íslenzkir ferðamenn um hér
stöku sinnum og ef þeir lenda
í einhverjum vandræðum, þá
leita þeir til mín. Eg hefi einu
sinnihaft milligöngu um skipa
kaup hér fyrir fslendinga —
það var þegar Hæringur bless
aður var keyptur. — Annars
liggja hérna hjá mér á skrif-
borðinu kjörseðlar fyrir utan-
kjörstaðakosningu í bæjar-
stjórnarkosningunum heima.
Það kom enginn til að kjósa og
hefur aldrei verið síðan ég tók
við þessu embætti. Eg verð að
senda þá auða til sendiráðsins
í Washington í vikunni.
— Þú hefur aldrei komið til
fslands eftir að þið fluttuð
vestur?
— Nei, því miður og það
verður líklega ekki af því úr
þessu. Eg og konan mín, sem
nú er látin, fórum tvisvar til
Evrópu skömmu fyrir 1930, en
Barði G. Skúlason
400 þús. dala laun.
— Manstu eftir nokkrum sér
stæðum málum, sem þú hefur
flutt fyrir rétti?
— Nei, þau hafa verið mjög
svipuð — flest á sviði verzlun
ar eða þá deilumál milli ein-
staklinga. — Eg mætti ef til
vill geta þess, að um árið hlaut
ég 400 þús. dali að launum fyr
ir að flytja eitt mál. Það var
ekkja milljónamærings, sem
verðlaunaði mig á þennan
hátt. Mig minnir, að það hefði
verið talin ein hæstu laun,
sem málflytjandi hefði hlotið
til þess tíma í Bandaríkjunum.
— Er ekki mikið að gera hjá
þér sem vararæðismaður ís-
lands?
iega skreyttir, sérstök klúbb-
herbergi, sjónvarpsstofur,
sjúkrastofa, baðstofur og
margt fleira.
Svenska Dagbladet, sem
prentað er í nýju pressunni —
eða réttar sagt pressunum —
að þær eru sex talsins — er
aðeins minna í formi,' en áður
var — en það getur jafnframt
orðið allt upp í 80 síður, og
möguleikar á litanotkun stór-
auknir.
hún treysti sér ekki til íslands.
Þó að éa hafi samið mig að
siðum þeim, sem hér tíðkast
og sé bandarískur ríkisborgari,
þá tel ég mig engu að síður
íslending — og er hreykinn af.
Eg hefi reynt að halda móður
málinu við, lesið Biblíuna á
íslenzku, íslendingasögurnar
og seinni tíma skáldverk og
ennfremur fengið tækifæri til
að tala málið þegar gesti hefur
borið að garði. Eg hefi oft ver
ið beðinn að flytja ræður og
erindi um íslenzka menningu
og þegið þau boð með þökkum,
þyí að málefni íslands eru mér
jafnvel kærkomnari en laga-
safn Oregonríiks.
Þegar stórhýsi Dagens Ny-
heter og Expressen rís af
grunni verður eflaust líflegt
mjög á Marieberg. Húsið ligg
ur rétt við hlið húss Svenska
Dagbludet og eru bæði teikn-
uð með það fyrir augum að
þau geti áfram sem hingað til
haft samvinnu um dreifingu
blaðanna. Aka þá bílarnir eftir
steyptum vegi milli húsanna,
þannig að öðrum megin verða
þeir hlaðnir blaðapökkum frá
Svenska Dagbladet og hinum
megin frá Dagens Nyheter.
m. bj.