Morgunblaðið - 14.10.1962, Blaðsíða 20

20
MORGVNBLAÐ1Ð
Sunnudagur 14. október 1962
.HOWARD. SPRING-.,
56
RAKEL ROSING
Rose Chamberlain, sem var
alveg vei-k af tilhlökkun, kom
inn til hennar klukkan tvö og
hjálpaði henni til að klæðast.
Rakel lauk ekki munni sundur,
og þegar stúlkan sá hana í þess-
um vélmennisham, þorði hún
heldur ekki að segja orð. Án
þess að segja nokkurt orð við
nokkurn mann, í þögulli hrifn-
ingu þessara draumkenndu ör-
laga Iris Mearns, gekk Rakel út
í hlöðuna og inn í búningsher-
bergi sitt. Þar reykti hún einn
vindlig, e siðan benti hún Rose
Chamberlain að koma með kjól-
inn, sem Iris Mearns átti að
koma með kjólinn. sem Iris
Mearns átti að koma fram í.
Maurice leið hálfilla að tjalda-
baki. Hann sat upp við dogg í
vagninum sínum með leiktjöld
um sig á alla hliðar Og Mike
Hartigan hjá sér, og beið eftir
að leikurinn hæfist. Hann kunni
vel við sig í leikhúsi. Enda þótt
hann aetti mikið fé á góðum vöxt-
um í kvikmyndafyrirtækjum,
kom hann ekki í kvikmyndahús
meir en tvisvar eða þrisvar á
ári. Hann vildi heldur sjá fá-
tseklegustu leiksýningu með lif-
andi fólki þen glæsilegasta sam-
ansafn af talandi vofum, sem
kvikmyndafélögin gátu framleitt.
Og nú, þegar hann var svo
nákominn þessari sýningu, sem
nú var að hefjast, var hann
spenntari en hann hafði nokk-
urntíma verið síðan forðum daga
þegar leikhúsið var í hans aug-
um það stórkostlegasta, sem til
var í heiminum, þegar hann var
með fiðluna undir hökunni að
saga einhverja tónlist við skóla-
leikritin í Manchester mennta-
skólanum.
Þaðan sem hann sat með hvísl-
arabókina í hendinni, gat hann
séð beint yfir sviðið og stigann,
sem Rakel átti að ganga niður,
þegar hún kom fyrst fram. Það
var alveg stórkostlegt hlutverk,
sem Heath hinn ungi hafði sam-
ið handa henni. En tækist henni
nú eins vel og þau öll héldu?
Jæja, hann fengi því svarað bráð
lega. Hann gat heyrt Julian
hrópa: Eru allir til'búnir? Og
síðan: Við skulum þá byrja. —
Strax þegar þú vilt, Rakel.
Maurice varð var við, að Rose
Chamberlain læddist til hans og
að Mike kom með stól handa
henni, þegjandi og næst sá hann
dyrnar uppi á svölunum opnast
og Rakel koma fram. Hún stóð
andartak og horfði niður í matin-
tóma stofuna. Síðan kveykti hún
í vindlingi, slökkti í honum aft-
ur, og — rétt eins og hún tæki
snögga ákvörðun — gekk hún
hratt niður stigann. Hún gekk
yfir þvera stofuna, í fáeinum
léttum skrefum, skellti opnu lok-
inu á skrifpúlti, og tók að róta í
blöðum, sem í því voru. Fann
þar eitt bréf og fleygði því í
eldinn. Síðan gekk hún aftur að
púltinu og var önnum kafin að
leita í því, þegar Julian kom
inn.
Halló, ungfrú Mearns! Þá var
eins og hann sæi fyrst, hvað hún
hafðist að og hélt áfram. Heyrið
þér .... þetta er skrifborðið
hans föður míns.
Honum varð litið á bréfið, sem
var að brenna í arninum. Hann
hljóp til og reyndi að grípa það,
en þá greip hún um únlið hon-
um og gat haldið honum föstum
meðan bréfið brann til ösku. —
Síðan gekk hún að skrifpúltinu,
og lokaði því. Jæja, sagði hún.
Kannske við eigum þá að tala
um það.
Nei fjandinn hafi ef ég geri
það.
Fjandinn hirðir þig 6tf þú gerir
það ekki.
Já, hugsaði Maurice, þetta var
allt í lagi. Rakel hafði þegar
vakið athygli — athygli sem
þróttmikil og samvizkulaus kona,
hál og kattlipur. Það voru hvorki
hreyfingarnar né orðin, sem
henni voru í munn lögð, heldur
hitt hvernig hún hafði sýnilega
lifað sig inn í hvort tveggja,
hvernig hún hafði snúizt við
hættulegum kringumstæðum og
sigrazt á snöggri árás. Já, hún
gat leikið.
Leiknum hélt áfram og Maur-
ice horfði með vaxandi spenningi
á allt það, sem þau Mina og Juli-
an höfðu sagt um Rakel, verða
að veruleika fyrir augum hans.
Já hún var stórkostleg — það
var ekki til annað orð yfir það.
Það var eins og hún stækkaði
eftir því sem leið á þáttinn —
ævintýrakona í stóru broti, ósigr-
andi, úrræðagóð, fögur og köld.
Henni virtist hvergi fipast í skiln
ingi sínum á hlutverkinu. Hún
byggði upp leik sinn með hundr-
uðum afbrigða í framsögn og
hreyfingum. Jafnvel meðleikarar
hennar höfðu alls eklci búizt við
svona fullkominni sjálfsgleymsku
eins og þeirri, sem þeir fengu
nú að horfa á með eigin auum,
svona fullkominni persónu, sem
ýtti undir þá, svo að þeir gerðu
sjálfir meira en þeir höfðu getað
búizt við. í þáttarlok voru allar
persónurnar á sviðinu í einu, og
þegar síðustu orðin voru sögð
og tjaldið fallið, hópuðust allir
kring um Rakel og klöppuðu. —
Jafnvel hatur Mike Hartigans á
konunni gleymdist sem snöggv-
ast. Hann stóð að tjaldabaki og
klappaði engu síður en allir hin-
ir, og Rose Chamberlain andvarp
aði í hálfum hljóðum: Ó, frú!
Maurice var sá eini, sem ekki
tók þátt í fagnaðarlátunum. En
engu að síður var hann líka hrif-
inn, en þar blandaðist saman að-
dáun, efasemdir og ást, svo að
hann gat ekki annað gert en
stara ráðvilltum augum á Rakel.
Rakel lét sjálf alls ekki hrær-
ast af þessum fagnaðarlátum. —
Hún brosti kuldalega framan í
þennan og hinn, og gekk síðan
út af sviðinu. Þegar hún sá Rose
standa þar, spurði hún: Hvar er
kápan mín?
Rosem hafði gleymt kápunni.
Sæktu hana, skipaði Rakel. Eg
var búin að segja þér að hafa
— Nú skulum við athuga hvort þeir hafi látið okkur fá ná-
kvæmlega tvær lestir af koium.
hana tilbúna við lok hvers þátt-
ar. Og hún hreyfði sig ekki í
áttina til búningsklefans, fyrr en
kápan var komin á herðar henn-
Þegar leiknum var lokið var
sameiginleg tedrykkja uppi á
sviðinu. Allir voru glaðir. Þetta
hafði gengið affourðavel, og ham-
ingjuóskunum rigndi yfir Julian
og Rakel. Julian var rjóður og
Marilyn Monroe
eftir Maurice Zoiotov BuP
„Þetta er annar Monroe-pabb-
inn í þessari viku.“
Svo vill til, að kenning mín
um Mortenson föður Marilynar
hefur verið vefengd. Það er út-
breidd trú, að faðir hennar sé
enn á lífi og mikill framámaður
í kvikmyndaiðnaðinum, en aldrei
hef ég séð neitt, sem gæti rennt
stoðum undir þá kenningu.
Sjálf fékk Marilyn oft bæði
bréf og símahringingar frá mönn
um, sem annaðhvort þóttust vera
feður hennar eða þá vita, hvar
hinn dularfulli Edward Morten-
son væri niður kominn. Venju-
lega voru þetta hrekkjarlómar,
sem reyna að hafa fé út úr
kvikmyndaleikkonum. Engu að
síður rannsakaði hún nánar
hverja slíka flugufregn um föð-
ur sinn. Einhvernveginn vildi
hún aldrei almennilega trúa því,
að hann væri dáinn. Hún vildi,
að hann væri lifandi óg gæti tek-
ið hana í ástararma sína. En
þegar flugufregnirnar voru nán-
ar athugaðar, reyndust þær svik
og prettir. Þó var það einu sinni,
1959, að henni var gefið upp
nafn og heimilisfang bónda nokk
urs, sem átti heima 150 mílur
fyrir sunnan Los Angeles. Sá sem
upplýsingarnar gaf, kom með
ýmsar sláandi líkur, svo að
Marilyn grunaði, að í þetta sinn
væri eitthvað til í þessu — enda
þótt það væri að nokkru ósk-
hyggja. Hún skyldi fara og hitta
þennan mann, en án þess að
vara hann við fyrirfram. Þá yrði
hann ef til vill svo hissa, að hann
viðurkenndi hana tafarlaust.
Hún og Natasha lögðu af stað
einn morgun snemma. En þegár
þær áttu ekki eftir nema fáar
mílur linaðist hún á ásetningi
sínum. Ef til vill fengi hún tauga
áfall af að hitta hann. Hún stað-
næmdist í benzínstöð nokkurri,
Og bað Natasha að hringja til
mannsins og segja honum frétt-
irnar sem vægilegast. Natasha
gerði það. En þegar maðurinn
heyrði, að hann ætti dóttur, sem
væri engin minni en sjálf Mari-
lyn Monroe, sem nú væri að
leita til föðurhúsanna, varð hann
bálvondur og sagðist vera heiðar-
legur kvæntur maður og langaði
ekkert í óskilgetna dóttur — ef
slík fyrirfjmdist. „Maðurinn var
ruddalegur og dónalegur" sagði
ungfrú Lytess skjólstæðingi sín-
um. Marilyn fór sjálf í símann
og bað manninn um viðtal, til
þess að friða sálu sína. En hann
var jafnruddalegur og fyrr. Hún
gaf honum þá símanúmerið sitt
og bað hann að hringja sig upp,
ef hann kæmi einhverntíma til
Los Angeles. Hún talaði aldrei
við hann eftir það. Hver var
þessi maður og hvað var að
marka upplýsingarnar, sem hún
hafði fengið? Var það móðir
hennar, sem var að opinbera
nafn bamsföður síns? Hafði fað-
ir hennar ekki farizt í bílslysi?
Eða var Edward Mortenson bara
nafn, til að fylla út vottorð með?
Við vitum auðvitað ekki loka-
svarið við þessum spurningum,
þar eð Gladys Monroe Baker er
ekki trúverðugt vitni, sökum
andlegs ástands síns. Þetta er allt
í þoku. Og óvissan hefur verið
Marilyn kvöl, alla hennar ævi.
Nú var á þessu ári 1952,
sjúklingur í geðveikrahæli, sem
grofobaði af að vera móðir
Marilynar Monroe. Þetta var lítil
kona með hvítt hár, og skorti
hverjar þær leifar af horfinni
fegurð, sem hefðu getað gert sög-
una trúanlega. Enginn í hælinu
veitti neina eftirtekt blaðaúr-
klippum, sem hún var að sýna,
enda var þarna fullt af samskon-
ar mæðrum allra helztu kvik-
myndastjarna. En einn da.g
heyrði ein kona frú Baker vera
að tauta eitthvað um hina frægu
dóttur sína. Hún hélt auðvitað,
að þetta væri órar vitfirrings, en
hafði þá samt eftir. Eftir ýmsum
krókaleiðum komst það upp, að
Marilyn átti móður í geðveikra-
hæli. Þetta kom rétt á eftir upp-
ljóstruninni um nektarmyndina.
Og hún, sem hafði alltaf haldið
því fram, að hún ætti hvorki
föður né móður!
Þrátt fyrir allnáin kynni af
kleyfhugum, gat Marilyn ekki
gert raunsanna persónu úr Nell
í „Don’t Bother to Knock“. Þar
var annars stórkostlegt tækifæri,
en henni notaðist það ekki. Þessi
geðveiki morðingi var köld og
ómennsk persóna. Hún lék hlut-
verkið með þokukenndum augum
og liðalausum líkama. Ástríðu-
atriðin með Widmark voru hlægi
lega ofleikin. Röddin næstum ó-
heyranleg á köflum en óviðkunn-
andi hárgreiðslu og málningu, að
anlega hvell hitt veifið. Hún var
ekki einu sinni aðlaðandi í útliti.
Hún hafði þó lagt mikla vinnu
í þetta hlutverk. Hún hafði flutzt
til Natasha Lytess, til þess að
geta sökkt sér niður í hlutverkið.
Ungfrú Lytess segir, að Mari-
lyn hafi ekki keppzt nógu mikið
við, en Skolsky, vinur hennar,
kennir því um, að hún hafi verið
sett í skakkt hlutverk. Marilyn
sjálf heldur því fram, að leik-
stjórinn, Ray Baker, hafi ekki
skilið sig og hvorki gefið henni
tíma né rúm til þess að komast
uppveðraður og hafði líka ástæðu
til þess. Hann þekkti flestum
mönnum betur, hvílíkt lukkuspil
starf leikritahöfundarins er, en
ef leikrit hafði nokkurntíma
spáð velgengni, þá var það nú.
Og honum stóð til boða allt það
fé, sem þurfti til að koma því á
framfæri í höfuðfoorginni og
hann þekkti nægilega marga, sem
að því gátu stuðlað. Hann hafði
því ríka ástæðu til að vera í
sigurvímu. ,
Marilyn í upphafi frægðarferils síns
hægt og hægt inn í hlutverkið
og átta sig á því. Henni finnst
hann hafi sí og æ verið að reka
á eftir henni, og sýndi henni ekki
næga samúð í samibandi við
kvíða hennar. Hann hafi ekki
kannað nægilega tilfinningarnar,
sem tilheyrðu persónunni og
grannskoðun á hverju atriði hafi
verið áfátt.
En auk alls þessa þá hafðl
Marilyn ekki nægan undirbúning
undir hlutverk af þessari stærð.
Jafnvel nú — tíu árum seinna —
furða flestir sig á því, að hún
skyldi geta leikið svona skugga-
kennda persónu.
Að undanteknum kvikmynda-
tímaritunum, gerðu flest blöð gys
að tilraunum hennar til að sýna
alvarlegar tilfinningar.
Mistök hennar við að gera
fullnustu í fyrsta stjörnuhlut-
verkinu hjá 20th, vakti kvíða i
aðalskrifstofunni. Hafði Zanuck
haft á réttu að standa? En eitt-
hvað varð félagið að gera við
hana. Hún var dularfyllsta nýja
persónan í Hollywood, en samt
voru þeir í vandræðum með að
hafa gagn af henni. Ef hún hefði
ekki dramatíska hæfileika, gátu
'þeir eyðilagt hana á einu ári með
því að setja hana í slík hlutverk.
Hinsvegar höfðu þeir engin bréf
fyrir því að hún gæti sýnt gam-
anleik eins Og Claudette Colhert
og Ginger Rogers, eða dansað og
sungið eins Og Betty Grable. Þeir
þorðu ekki að setja hana í
Cinemascope-mynd, því að stofn-
kostnaður slíkra mynda var tvær
milljónir. dala.
Hinsvegar hafði félagið ekki
aðstæður til að prófa sig áfram
þangað til það fyndi hennar rétta
hæfileikasvið. Það er dýrt að taka
kvikmyndir í Hollywood, — of
dýrt. Allir leikstjórar fengu fyrir
skipanir um að reyna að finna
eitthvað hæfilegt handa henni.
Þegar helztu leikstjórarnir ráðg-
uðust við ráðamennina í aðal-
skrifstofunni, var gáfnafar Mari-
lynar Monroe stöðugt til umræðu
og jafnöft var það óleyst gáta,
að umræðum loknum.
Meðan beðið var eftir ein-
hverjum árangri af þessum rann-
sóknum, var hún sett í tvær
myndir, „Full House“ og „We
Are Not Married". Svona ómerki-
legar myndir eru mikið notaðar
til þess að útvega iðjulausum
leikurum eitthvað að gera, og
stundum geta þær meira að segja
tekizt vel.
,,Full House“ var byggð á sögu
eftir O. Henry, eða öllu heldur
fimm smásögum eftir hann. Þessi
mynd var alveg eftir höfði Zan-
ucks. Hann var hrifinn af sögum
O. Henrys og las jafnan eitthvað
í þeim áður en hann fór að sofa.
Fimm leikstjórar voru ráðnir til