Morgunblaðið - 24.10.1962, Blaðsíða 8

8
MORCLNBLAÐIl
IVTiðvikudagur 24. október 1962
Myndin var tekin er Fritz Weisshappel tók á móti Bela Det-
raköy á flugvellinum
— Fiðluleikar!
- Fjárlögin
Framhald af bls. 1.
fram áætlun. Nemur það 2,3 %.
Til samanburðar má geta þess,
að á árunum 1946—1958 voru
timframgreiðslur á rek&trarrerkn
ingi að meðaltali tæplega 11%
Árið 1958 0,8% og 1960 urð.u
rekstrargjöldin lægri en fjárlög
gerðu ráð fyrir, eða 3,7% undir
áætlun.
Ný löggjöf um ríkisbókhald og
'endurskoðun undirbúin
í sambandi við það hvernig
finna skuli greiðslujöfnuð ríkis
sjóðs, þ.e. greiðsluafgang hans
eða greiðsluihalla, upplýsti ráð
Iherrann, að nú hefði verið unn-
ið á annað ár að undirbúningi
nýrrar löggjafar um ríkisbók-
hald og endurskoðun. Er gert ráð
fyrir verulegri breytingu á gerð
fjárlaga og ríkisreiknings til
þess að fá glögga mynd af af-
komu ríkissjóðs og gott samræmi
milli fjárlaga og ríkisreiknings.
Er að því stefnt m.a. að fá slegið
fastri reglu um það, hvernig
reikna skuli greiðslujöfnuð,
greiðsluafgang eða halla ríkis-
sjóðs, sú regla verði lögfest og
þar með tryggt samræmi milli
-ára. En í greinargerð með rikis
reikningi 1961 kemur m.a. fram,
að sú aðferð, er ríkisbókhaldið
hefur haft á útreikningi greiðslu
jafnaðar er nokkuð frábrugðirf
þeim reglum, er Seðlabanki ís-
lands notar. Samkvæmt aðferð
ríkisbókhaldsins varð greiðslu-
afgangur rikissjóðs árið 1961 um
57 millj. k-r., Seðlabankinn notar
bér hins vegar svipaða aðferð
og ýmsar alþjóðlegar fjármála-
stofnanir svo sem Alþjóðagjald
eyrissjóðurinn', Alþjóðabankinn
og Efnahags- og framfarastofn-
un Evrópu, en samkvæmt þeim
reglum var greiðsluafgangur
rlkissjóðs á árinu 1961 72,4 millj.
kr.
SIGURÐTJR Benediktsson efnir
til bókauppboðs í Þjóðleikhús-
kjallaranum í dag, miðviku-
dag, og hefst það kl. 5 e.h. stund
víslega. Er þar að venju margt
góðra bóka, svo sem Skírnir í
samstæðu skinnbandi til og með
árg. 1935 og síðan óbundið. Enn
fremur Kvæðakver Kiljans, Rv.
1930, Sá Nyje Yfersetukenna
Skoole, Hólar 1749, Ljóðmæli
Bólu-Hjálmars Ak. 1879 og
Gandreiðin eftir Benedikt Grön-
dal, Khöfn 1866.
Bækurnar verða til sýnis í dag
frá kl. 2 til kl. 4 e.h. Alls
eru númerin 92 og til viðbótar
því, sem þegar er nefnt, mætti
geta eftirfarandi: Boðsrit Lærða
skólans í Reykjavík, skólaárin
1851—62, Byron lávarður: The
Corsair, — a Tale. London 1814,
frumútgáfa. Stjörnufræði, Viðey
1842, Jónas Hallgrímsson ís-
lenzkaði. Sagan af Njáli Þorgeirs
syni, Khöfn 1772, Niðjatal Þor-
valds Böðvarssonar, Rv. 1913. A1
manak Þjóðvinafélagsins, 1875—
Skuldir ríkissjóðs hafa lækkað
um 348,9 millj. kr.
„Skuldir ríkissjóðs eru í árs-
lok 1961 taldar 994. 7 millj. kr.
Þær hafa lækkað um 348, 9 milj.
á árinu. Sú skuldalækkun ligg-
ur fyrst og fremst í því, að Seðla
bankinn hefur með samningi við
fjármálaráðuneytið tekið sér
skuldir við Alþjóðabankann og
gjaldeyrissjóðinn. Það er ný-
mæli í skuldamálum ríkissjóðs,
að tekjuafgangi ársins var fyrst
og fremst ráðstafað til að greiða
upp lausaskuldir ríkissjóðs. Þær
voru í ársbyrjun 1981 42.8 mililj.,
en í lok ársins 1961 voru engar
lausaskuldir hjá ríkissjóði.
Rakti fjármálaráðherra síðan,
hvernig lausaskuldum hefði ver-
ið háttað hjá ríkissjóði frá 1950
miðað við árslok og námu þær
hæstri upphæð 1955, 105 millj.
kr. Eignir ríkissjóðs nú umfram
skuldir eru taldar 1292,3 millj.
kr. og höfðu aukizt um 144 millj
kr. á árinu.
Horfur á yfirstandandi ári.
Þá veik fjármálaráðherra að
því, hverjar horfur væru á af-
komu ríkissjóðs 1962. — Eins og
nú horfði væri rétt að gera ráð
fyrir greiðsluafgangi hjá ríkis-
sjóði á yfirstandandi ári, en ó-
gerlegt væri að svo komnu að
nefna tölur um það efni.
Tekjur og gjöld ríkissjóðs
Heildarútgjöld fjárlaga fyrir
yfirstandandi ár voru áætluð
1748.7 millj., en fjárlagafrum-
varpsins fyrir næsta ár 2.113,4
millj. kr. og er það hækkun um
364.7 millj. Sú upphæð skiptist
þannig, að áætlun um rekstrarút-
gjöld hæikikar um 347,5 millj., en
útgjöld vegna eignahreyfinga á
20. gr. urn 17,2 millj. I frumvarp
inu er gert ráð fyrir um 12,8
millj. kr. greiðsluafgangi.
Ástæður til þessara hækkana
eru einkum:
Vegna fólksfjölgunar í landinu
fjölga ýmsir liðir óhjákvæmilega
frá ári til árs. Framlag til félags
1961, bundið til og með 1935.
Magnús Stephensen: Ljóðmæli -)-
Grafminningar, Viðey 1842,
Benedikt Gröndal assessor:
Kvæði, Viðey 1833, Stefán Ólafs
son frá Vallanesi: Ljóðmæli,
Khöfn 1823, Sigurður Pétursson:
Ljóðmæli, Rv. 1844 og Messías,
(Kleppstocks) Khöfn 1834, Jón
Þorláksson þýddi.
mála hækkar um 85,9 millj.
Vegna endurreisnar á stofnlána-
málum landbúnaðarins hækka
framlög ríkissjóðs um 9 millj. kr
Vegna laga um aflatrygginga
sjóð hækka framlög um 9 millj.
Niðurgreiðslur á vöruverði og
uppbætur á útfluttar landbúnað
arafurðir hækka um 130 millj.
kr. Launahækkanir opinberra
starfsmanna 1962 og 1963 65 millj.
kr. Framlög til ýmissa verklegra
framkvæmda eru hæk'kuð o. fl.
Heildartekjur ríkissjóðs eru á-
ætlaðar á næsta ári 2.126,2 millj.
kr. og er hækkun um 374,2 millj.
frá gildandi fjárlögum, án þess
að skatt- eða tollstigar séu hækk
aðir eða nýjar álögur upp tekn-
ar.
Fjármálaráðherra kvað m.a.
eftirfarandi ástæður aðallega
valda þessari aukningu ríkis-
tekna: Vaxandi innflutningur,
sem skilar að óbreyttum toll-
stigum um 270 millj. hærri tekj
um en fjárlögin gera ráð fyrir,
sem stafar af auíkinni fram-
leiðslu, vaxandi kaupgetu og
frj-álsari innflutningi; vaxandi
velta innanlands og hækkandi
tekjur landsmanna bæði vegna
almennra kauphækkana og auk-
innar framleiðslu, einkum síld-
veiði o. fl.
Aukin hagkvænini,
er sparar milljónir
Þá gerði fjármálaráðherra
nokkuð að umtalsefni að unnið
hefði verið að hagsýslu, hagræð-
ingu og sparnaði í rekstri ríkis-
ins. Þegar hefði áunnizt mikið
í þá átt og væri farið að bera á
því, að forstöðumenn ríkisstofn-
ana og aðrir starfsmenn, séu
farnir að fá meiri áhuga og meiri
skilning á þeim efnum.
í þessu sambandi veik ráð-
herrann m. a. að því, að fram-
lögum ríkisins til vegafram-
kvæmda hefði nú þrjú undanfar-
in ár verið skipt á færri staði en
áður. Enginn vafi léki á, að það
leiddi til betri nýtingar fjárins.
Þá hefðu 2,5 milljónir sparazt
ríkissjóði einum með hinni nýju
Gjaldheimtu er tók til starfa
1. sept. sl. Ný tollskrá er í und-
irbúningi og verður lögð fyrir
þetta þing Þar er haldið áfram
undirbúningi hvorttveggja, sparn
aðar við álagningu og innheimtu
Og loks rakti ráðherrann, hvern-
ig spara mætti svo næmi milljón-
um með skynsamlegri endurnýj-
un á bifreiða og vélaikosti ríkis-
ins og auk þess á nægilegu við-
haldi á eignum þess öðrum, en
að því væri nú kappsamlega
unnið. Þá hefur ríkið fest kaup
á húsinu við Borgartún 7, en
Framhald af bls. 3.
lendis í fyrsta sinn. Hún var
samin árið 1922 og frumflutt í
Kaupmannahöfn ári síðar. Árið
1925 var hún flutt í fyrsta sinni
þar hafa ýmsar ríkisstofnanir
verið til húsa. Er nú verið að
ljúka undirbúningi þess, að fleiri
ríkisstofnanir, sem eru í leigu-
húsnæði flytji þar inn. En til
að gefa hugmyndir um, hve mik-
ið mætti spara með því að ríkis-
sjóður komi sér upp sínu eigin
húsnæði, gat ráðherrann þess,
að greiðslur ríkissjóðs fyrir
húsaleigu hefðu numið 9,4 millj.
á sl. ári.
Heildarsvipur fjármála ríkisins
1 lok ræðu sinnar komst fjár-
málaráðherra m.a. svo að orði:
„Núverandi ríkisstjórn hefur
nú haldið um stjórnvölinn í nær-
fellt þrjú ár. í tíð hennar hafa
þrenn fjárlög verið samin og
þau fjórðu nú lögð fyrir Alþingi.
Þegar litið er yfir heildarsvip
fjálmála ríkisins á þessu tima-
bili, þá blasa við augum m. a.
þessar myndir:
í Stokkhólmi og urðu það all-
sögulegir tónleikar, því að segja
mátti að sinfónían væri hrópuð
niður. Síðar fékk hún ágætar
undirtektir og þykir fallegt og
vel skrifað tónverk, ríkt af and-
stæðum.
gerðunum í febrúar 1960 var
breyting á tekjuöflunarkerfi
rikisins, m. a. með lögfestingu
söluskatts og lækkun tekju-
skatts. Síðan hafa verið sett sam-
an og lögð fyrir Alþingi fjár-
lagafrumvörp fyrir árin 1961,
1962 og 1963, án þess að hækka
nokkra skatta, tolla eða nokkr-
ar álögur.
2. Hallalaus fjárlög hafa ver-
ið lögð fyrir þing og afgreidd
fyrirfjárhagsárin 60, 61 og 62 og
svo er einnig um frumvarpið
fyrir 1963, sem hér liggur fyrir,
3. Bæði árin 1960 og 61 varð
einnig hallalaus ríkisbúskapur í
reynd, en ekki aðeins í fjárlög-
um. Greiðsluafgangur varð bæði
árin og svo verður einnig á því
ári, sem nú er að líða.
4. Gagnger endurskoðun hefur
farið fram og verið lögfest á
skattalögum með stórfelldum
lækkunum fyrir allan almenning
og heilbrigt skattakerfi skapað
fyrir atvinnureksturinn.
5. Tollar voru lækikaðir veru-
lega í nóv. 61 á ýmsum hátolla-
vörum, þannig að verð lækkaði
á mörgum vörutegundum, að
mjög hefur dregið úr smygli, og
ríkissjóður hefur fengið meiri
tolltekjur af þessum vörum en
áður, eins og kemur fra.m í
því, að á fyrstu 6 mán. yifirstand
andi árs urðu tolltekjur um 17,5
millj. meiri en á fyrstu 6 mián.
ársins 1961 af þessum sömu vör-
um, sem tollar voru lækkaðir
á sl. haust.
6. Allt tollakerfið hefur verið
endurskoðað og ný tollskrá verð
ur lögð fyrir þetta þing með
samræmingu tollakerfisins og
enn nýrri lækkun aðflutningis
gjalda á ýmsurn vörum
Skírnir frá öndverðu
á bókauppboði Sig. Ben.
Skyndiliappdrætti Sjálfstæðisflokksins
lýkur eftir aðeins 2 daga
Vinningar:
3 Volkswagen, árgerð 1963
(Verðmæti 360 þúsund)
SKYNDIHAPPDRÆTTI SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS SKVNDIIIAPPDRÆTTI
5
<=!
►fl
8
SJÁLFSTÆÐISFLO
HAFNARFIRÐI — Fyrir nokkru
er lokið við að setja upp talstöðv
ar í bíla slökkviliðsins, lögreglu-
og sjúkrabilinn. Um uppsetning
una sá Radíóverkstæði Landssím
ans, svo og tækjanna á stöðvun
um. Er hér um sjö bíla að ræða,
en auk þess verður notuð talstöð
þegar verið er að leita að bilun
um á háspennulínunni hér fyrir
ofan bæinn, til dæmis í illviðr
um á vetrum.
Talstöðvarnar eru af banda-
rískri gerð og er að þeim að
sjálfsögðu mikið öryggi. Þá má
geta þess, að hægt er að fá sjúkra
bílin með því að hringja á
slökkvistöðina, en hann er ann
ars á Ráf véitúnni á daginn.
ÍVtyndina tok NjaÍÍ Haraldsson
fyrir utan slökkvistöðina þegar
verið var að vinna við uppsetn
ingu talstöðvanna í bílana.
7 Unnið er að hagsýslu og hag-
ræðingu á fjölmörgum sviðum
ríkisstarfseminnar, til bess að
lagfæra skipulag og vinnubrögð,
spara ríkisfé og bæta þjónustu.
Þessi starfsemi hefur þegar spar
að ríkinu stórfé og á eftir að
skila enn meiri árangri, áður en
langt um líður.
8. Með nýrri löggjöf og fram-
kvæmd varðandi ríkisábyrgðir
og stofnun ríkisábyrgðasjóðs er-
um við nú á góðri leið að losna
úr því öngþveiti og þeirri óreiðu
sem fyrirhyggjulitlar ríkisábyrið
ir höfðu leitt út i. Hér munar
fljótlaga tugum milljóna fyrir
ríkissjóð.
í 9. lagi og ek/ki sízt hafa al-
mannatryggingar verið stórauikn
ar á þessu tímabili, svo að trygg
ingar á íslandi eru nú mörgum
öðrum þjóðum til fyrirmyndar".