Morgunblaðið - 06.02.1964, Blaðsíða 17

Fimmtudagur 6. febr. 1964
MORGU N BLAÐIÐ
17
— Alþingi
Framh. af bls. 8
en þaS þýðir, að gjaldeyrissparn
aður á mann mundi nema frá
750 þús. kr. fyrsta árið, er mundi
smáihækka upp í tæpar 1.7 millj.
kr. á ári, ef miðað er við fram-
angreindar tölur.
Auk beins hagnaðar og gjald-
eyrissparnaðair, sem olíuhreins-
unarstöð hefði í för með sér, er
óhætt að fullyrða, að af henni
yrði margvíslegur óbeinn hagn-
aður fyrir íslenzkan þjóðarbú-
Bkap, sem erfitt er að meta. —
Olíuhreinsunarstöð mundi fram-
leiða ýmis hliðarefni, sem mikla
þýðingu gætu haft, svo sem as-
falt til vegagerðar og vatnsefni,
sem gæti orðið mikilvægt í sam
bandi við' stækkun Áburðarverk
smiðjunnar. Mikllvægasti óbeini
hagnaðurinn af rekstri olíuhreins
unarstöðvarinnar er þó að flestra
dómi sá, að með henni mundi
koma inn í landið margvísleg
tæknikunnátta á sviði efnaiðn-
aðar og ný tækifæri opnast á
því sviði. Olía er nú orðið eitt
helzta hráefni í margs konar efna
iðnaði, svo að fullyrða má, að
©líuhreinsunarstöð og hliðstæð
starfsemi er nauðsynleg forsenda
fyrir því, að veruleg þróun geti
látt sér stað hér á landi til upp-
byggingu efnaiðnaðar. Hefur
þessi reynsla komið víða fram,
þar sem olíuhreirusunarstöðvar
hafa verið byggðar.
Mikilvægt mál.
Hér er því á ferðinni mál,
sem fyllsta ástæða er til að gefa
gaum. Málið er hins vegar ekki
komið á það stig, að tilefni hafi
gefizt til ákvarðana í því af
hálfu ríkisstjórnarinnar. Enn
hafa eingöngu verið lagðar fram
bráðabirgðaupplýsingar í mól-
inu, en engar endanlegar áætl-
•nir eða tilboð.
Hitt er heldur ekki Ijóst enn-
þá, að hve miklu leyti kemur
til kasta ríkisstjórnarinnar um
ékvarðanir í málinu. Gert er ráð
fyrir því, að í fyrirtækinu verði
íslenzkur meirihluti, svo að til
vegna farið eftir gildandi lögum.
Jafnframt mun hinn erlendi
aðila fús til að selja sinn hluta
innan tiltölulega fárra ára, ef
þá er sýnt að fyrirtækið geti
staðið við skuldbindingar sínar
um endurgreiðslu lána, og yrði
féiagið þá aljstenzkt. Hafa hinir
íslenzku aðilar, sem forgöngu
hafa haft um málið, rætt um, að
félagið yrði byggt upp með al-
menningsþátttöku og hlutaféð
yrði væntanlega nokkrir tugir
milljóna króna. Ríkið þyrfti ekki
sð taka á sig fjárhagsskuldbind
ingar í sambahdi við stofnun
•líks fyrirtækis.
Enn er athugunum ekki svo
langt koomið, að fullljóst sé, hvort
einhverrar fyrirgreiðslu og þá
hverrar aé þörf af hálfu ríkis-
▼aldsins.
Með því, sem ég nú hetfi sagt,
hefi ég leitast við að getfa tæm-
•ndi svör við þeim fyrirspurn-
um, sem háttv. 3. þingm. Reyk
▼íkinga beindi til ríkisetj órnar-
innar á þskj. 200.“
Einar Olgeirsson þakkaði ráð
herranum ítarlegar upplýsingar.
Hann kvaðst telja að framtíð
•tóriðju hér á landi mundi mjög
þyggjast á ýmiss konar vinnslu
úr olíu, enda væru nú marg-
háttaðar efnivörur unnar úr olí-
unni, svo sem plast og margt
fleira, og stöðugar framfarir
væru á þessu sviði. Hann spurð-
ist fyrir um það, hvort ríkis
•tjórnin hetfði athugað, hvort
samdráttur í innflutningi á olíu
frá sósíalistaríkjunum gæti haft
slæmar afleiðingar fyrir fiskút-
flutning okkar þangað.
Þessu svaraði Jóhann Hafstein
lðnaðarmálaráðherra á þann veg,
að auðvitað hefðu íslenzk stjórn
arvöld þetta í huga, en hann
vonaði, að ekki kæmi til þess
að nein vandkvæði mundu hljót
ast fyrir þessa litlu þjóð af
viðbrögðum hinna voldugu við-
skiptavina okkar í Rússlandi,
enda ykjust nú frjáls skipti
austurs og vesturs. Hann benti
• að engum hefði komið til hug-
ar að hætí t við að byggja Sem-
entsverksaniðjuna á sínum tíma,
þótt við flyttum þá inn sement
frá kommúnistaríkjunum, sem
nam 76 þúsund tonnum, en heild
arinnflutningurinn var um 77
þúsund tonn.
Eysteinn Jónsson kvaddi sér
hljóðs og taldi hér um að ræða
eitt allra stærsta framtíða,rmál
þjóðarinnar. Kvaðst hann álíta
það svo þýðingarmikið, að
nauðsynlegt væri að Alþingi
fengi það til meðtferðar og ríkis-
stjórn og Alþingi í sameiningu
fylgdust með frekari framkvæmd
um, enda væri nauðsynlegt að
leita sem víðtækrastrar samstöðu
í þessu stórmáli.
Jóhann Hafstein tók undir það,
að mikilvægt væri að sem bezt
eining gæti ríkt um þessi mál,
enda hefði ríkisstjórnin ekki —
og hefði aldrei haft — í hyggju
að leyna Alþingi neinu, heldur
mundi fullt samstarf verða við
það haft.
Þá benti Eysteinn Jónsson á,
að fcryggja þyrfti, að olíúhreins-
unarstöðin yrði íslenzkt fyrir-
tæki og hagsmunum neytenda
yrði vel borgið. Af þvi tilefni
upplýsti Jóhann Hafstein, að sá
erlendi aðili, sem að þessu máli
stæði væri fús til að selja hlut
sinn í fyrirtækinu innan mjög
skamms tíma og væri í því sam-
bandi talað um t.d. 7 ár, og auð-
vitað mundi þess gætt af hálfu
ríkisvaldsins, að hagsmunir neyt
enda yrðu tryggðir.
Einig tóku til máls Gísli
Guðmundsson, sem spurðist fyr-
ir um það, hvort fyrirtmgað væri
að auka áburðarframleiðslu hér
á landi og Ingólfur Jónsson, land
búnaðarráðherra, sem upplýsti
að í athugun væri stækkun
Áburðarverksmiðjunnar, og
hefði stjórn verkscmiðjunnar
unnið að þessu ásamt sérfræð-
ingum að undanförnu. Væri tal-
ið hagkvæmara að stækka verk-
smiðjuna í Gufunesi þannig að
hún gæti a.m.k. fullnægt innan-
landsnotkun, heldur en að
byggja nýja verksmiðju.
— Kýpur
Framhald af 1. síðu.
skipulagðri herferð gegn
bandarískum mönnum á Kýp-
ur. Tilkynnti sendiherrann,
að sendiráðið myndi aðstoða
við brottflutning þeirra
Bandaríkjamanna er þess ósk
uðu og var í dag hafizt handa
um að flytja burtu konur og
börn. Bandaríkjamenn, bú-
settir á Kýpur munu vera um
1200 talsins.
Síðdegis í dag kom enn til
átaka milli grískra og tyric-
neskra eyjarskeggja. Segir í
frétt frá Nicosia að a.m.k. einn
grískur maður hafi beðið bana
og allmargir særzt.
U Thant til New York.
• í aðalstöðvum Sameinuðu
þjóðanna í New York var frá
því skýrt, að U Thant, fram-
kvæmdastjóri, hetfði ákveðið
að fresta um sinn frekari
heimsóknum til Aíríkuríkja
— vegna átakanna á Kýpur,
og halda rakleiðis til New
York. Var U Thant staddur
í Túnis, er hann tók þessa
ákvörðun og ætlaði þaðan til
Rómaborgar þegar í kvöld en
áfram til New York í fyrra-
málið. Hann hafði þegar
heimsótt Alsír og Marokko,
og verið rétta viku í ferðinni
— en fyrirhugað var að hann
tæki þrjár vikur til þess að
heimsækja ýmis nýfrjáls Af-
ríkuríki.
• Þá var og tilkynnt í að-
alstöðvunum í New York, að
Öryggisráðið kæmi væntan-
lega saman innan skamms til
þess að ræða Kýpurmálið og
þá ósk Makariosar, erkibisk-
ups, forseta Kýpur, að alþjóð
legt löggæzlulið — undir
stjórn Sameinuðu þjóðanna
taki að sér að halda uppi
friði á eynni.
Skýrði afstöðu
Makariosar.
• Utanríkisráðherra Kýpur
Spyros Kyprianou, sem í gær
afhenti svar Makaríosar við
tillögum Breta og Bandaríkja
manna um löggæzlulið frá
NATO- ríkjunum, ræddi aft
Ur í dag við Duncan Sandys
samveldismálaráðíherra Bret-
lands. Fundur þeirra stóð í
a.m.k. tvær klukkustundir og
er talið, að Kyprianou hafi
skýrt viðhorf Kýpurstjórnar
til málsins og ástæður þess
að hún óskar fremur að SÞ.
hafi yfirstjórn umrædds lög-
gæzluliðis.
Haft er eftir áreiðamlegum
heimildum innan stjórnarbúða
Breta og Bandaríkjanna, að
í svari Makariosar hafi hann
hvergi hafnað tillögum þeirra
beinlínis — en ljóst sé af svar
inu, að frekari viðræður séu
nauðsynlegar, áður en þeim
verði hrundið í framkvæmd,
E-t.v. sé hugsanlégt að sam-
eina með einhiverjum hætti
tillögur Breta og Bandaríkja-
manna og óskir Kýpurstjórn-
ar.
Frakkar senda ekki lið.
Af hálfu frönsku stjórnar-
innar var tilkynnt í dag, að
hún gæti ekki fallizt á að
senda hermenn til löggæzlu
á Kýpur. Haldinn var ráðu-
neytisfundur um málið í dag
og tilkynnti upplýsingamála-
ráðherrann, Alain Peyrefitte,
að honum loknum, að Frakkar
teldu sig ekki hafa neitt með
Kýpurdeiluna að gera.
„Berlingske Aftenavis" stað
hæfir í kvöld, að stjórnir Dan
merkur og Noregs séu reiðu-
búnar að senda hermenn til
Kýpur ,svo framarlega sem
stjórnir Kýpur. Grikklands og
Tyrklands séu þvi meðmæltar.
Hins vegar sagði talsmaðiur
danska utanríkisróðu.neytisins
í kvöld, að málið yrði lagt
fyrir þingið til endanlegrar
ákvörðunar — og hennar væri
vart að vænta fyrr en fyrir
lægi ljós atfstaða Makariosar
erkibiskups til tillagnanna.
Að sögn NTB se^ir talsmað
ur norska utanríkisráðuneytis
ins, að engin ákvörðun hafi
verið tekin enn þá um þetta
mál.
Gordon-Walker:
Viðurkennum
ekki stjórn
Ulbrickts
New York, 5. febrúar (NTB)
PATRICK Gordon Walker,
— sem vænta má að verði
utanríkisráðherra í Bretlandi,
sigri brezki verkamanna-
flokkurinn í komandi kosn-
ingum þar, — hefur sagt í
viðtali við bandaríska blaðið
„Reporter“, að komist verka-
mannaflokkurinn til valda í
Bretlandi, muni hann vinna
að því að Kínverska Alþýðu-
lýðveldið fái aðild að Sam-
einuðu þjóðunum með marg-
falt meiri hörku en íhalds-
flokkurinn hefur gert.
í viðtalinu segir Gordon
Walker einnig, að verkamanna-
flokksstjórn muni alls ekki við
urkenna stjórn Ulbrichts í Aust-
ur-Þýzkalandi, fremur en íhalds
flokks-stjórn. Hins vegar muni
hún e.t.v. verða viðræðuliprari
um hugsanlega viðurkenningu á
Oder-Nasser-línunni, sem austur
iandamærum Þýzkalands.
-JfaupiÓ
JZait&a Kroí*
frirtierkin
r
I
HELGAR
MATINN

URVALS SVINAKJOT
Smásöluverð
Svínalæri .......................... Kr.
Svínabógar, heilir ................ —
Svínahryggir, heilir ................ —
Lundir .............................. —
Svínasteikur, vafin Iæri ............ —
Svínasteikur, vafðir bógar .......... —
Svínahnakkar, nýir .................. —
Svínahnakkar, reyktir ............... —
Hamborgarhryggir .................... —
Reykt svínalæri ..................... —
Reykt síðuflesk, heilt............... —
Reykt síðuflesk, í sneiðum .......... —
Saltaðar svínasíður ................. —
Svinakjötshakk ...................... —
Svínaskankar, nýir og saltaðir ...... —
Svínasulta .......................... —
Svínahaustar ........................ —
Svínafeiti — Spekk
Svínamör o. m. fl.
MATARBÚÐIR SS
Hafnarstræti
Bræðraborgarstíg 43
Laugavegi 42
Skólavörðustíg 22
Grettisgötu 64
Brekkulæk 1
Réttarholtsvegi 1
Álfheúnum 4
pir. kg.
75,05
60,15
105,20
121.15
150,95
118,70
118.70
131,85
157,00
144,40
114.70
133.15
92,20
103,20.
32,80
66,60
21,50
Sími 11211
— 14870
— 13812
— 14685
— 12667
— 35525
— 33682
— 34020
HeÍldsölubirgbir

SLÁTURFÉLAG
SUÐURLANDS
Skúlagata 20
Sími 11249