Morgunblaðið - 13.02.1964, Side 8

8
MORCU N BLADIÐ
rimmtudagur 13. febr. 1964
— Albingi
Framhald af bls. 1.
íslenzks sjónvarps væri stofnað,
^il þess að unnt sé að gera sér
grein fyrir fjárhagsgrundvelli
slíks rekstrar.
Allar þær áætlanir, sem hing
að til hafa verið gerðar, eru þó
svo lauslegar og svo mörg atriði
óvis í þessu sambandi, að ég hef
ekki talið þær nægilega öruggan
grundvöll undir tillögugerð um
framkvæmdir í þessum efnum.
Þess vegna fól menntamálaráðu
neytið, með bréfi dags. 22. nóv.
sl. útvarpsráði og útvarpsstjóra
að gera nákvæmar og sundurlið
aðar áætlanir um stofnkostnað
og- rekstrarkostnað íslenzks sjón
varps. Hafa þessir aðilar undan
farna mánuði unnið að þessum
málum af miklum dugnaði. Verk
efnið er hins vegar vandasamt
og flókið, og er starfinu ekki lok
ið enn. Ég geri mér þó vonir um,
að endanlegar niðurstöður liggi
fyrir áður en langt um líður.
Mun ríkisstjórnin þá taka þær ti,
varanlegrar íhugunar og mynda
sér skoðun um, fyrir hvaða ráð-
stöfunum hún vill beita sér í
þessum efnum.
En ríkisstjórnin hefur enn að
sjálfsögðu ekki tekið neinar á-
kvarðanir í þessu máli, þar eð
þær hljóta að byggjast á niður-
stöðum þeirrar rannsóknar, sem
nú fer fram í Ríkisútvarpinu
með aðstoð sérfræðinga Lands-
símans og annarra sérfróðra
aðila.
Stofnkostnaður.
Ég skal þó gera grein fyrir
lauslegum bráðabirgðaniðurstöð
um um kostnað við stofnun sjón
varpsstöðvar í Reykjavík, er
nægt gæti borginni og Suður-
nesjum og síðan lauslega áætl
uðum kostnaði við dreifingu
sjónvarpsefnis um landið allt.
Ég verð þó að taka fram, að
hér er um frumáætlanir að ræða
og geta þær átt eftir að breytast
við endanlega meðferð málsins.
Talið er, að 500 Watta sendi-
stöð, sem nægja myndi Reykja-
víkurborg og Suðurnesjum, kosti
um 3 millj. króna. Nauðsynlegar
byggingar mundu kosta um 2
milljónir króna og nauðsynlegur
Studiobúnaður um 5 milljónr kr.
Stofnkostnaður sjónvarpsstöðvar
sem nægja myndi Reykjavíkur-
borg og Suðurnesjum mundi því
verða um 10 millj. kr. Ætti sjón
varpið að taka til mið-vestur-
lands og suðurlands myndu nauð
synlegar endurvarpsstöðvar og
stöðvarhús kosta um 24 millj. kr.
til viðbótar. Endurvarpsstöðvar
og byggingar fyrir Vestfirði
mundu kosta aðrar 24 millj. kr.,
endurvarpsstöðvar og byggingar
fyrir Norðurland mundu kosta
um 31 millj. kr., en endurvarps-
stöðvar og stöðvarhús fyrir Aust
firði og Suð-Austurland mundu
kosta um 48 millj. kr. Mælingar
og undirbúningsvinna er talin
mundu kosta um 3 millj. kr.
Heildarstofnkostnaður 'vegna
dreifingar sjónvarpsefnis um állt
ísland mundi því nema samtals
um 140 millj. kr. Eru tollar af
tækjum taldir í þessari tölu, en
þeir munu nema um 50 millj. kr.
Frá tæknilegu sjónarmiði gæti
sjónvarpsstöð, sem tæki til
Reykjavíkur og Suðurnesja, ver
ið komin upp í ársbyrjun 1966,
en byggingu endurvarpsstöðva
og nauðsynlegra stöðvarhúsa fyr
ir allt landið gæti verið lokið
sumarið 1970, ef afráðið væri að
verja til þessa nauðsynlegum
BRIDGE
STAÐAN í sveitakeppni Bridge-
félags Reykjavíkur er nú þessi:
1. sv. Guðjóns Tómassonar 41 st.
2. — Þóris Sigurðssonar 37 —
3. — Einars Þorfinnssonar 36 —
4. — Ólafs Þorsteinssonar 34 —
5. — Eggrúnar Arnórsd. 26 —
Síðasta umferð keppninnar
verður spiluð í kvöld í Hafnar-
búðum og mætast þá m.a. sveitir
Guðjóns og Ólafs og Þóris og
Einars.
fjármunum.
Ég geri hins vegar ráð fyrir,
að margir muni telja, að hér sé
um meiri fjárfestingu að ræða
en svo, að talið verði unnt að
efna til hennar allrar á næstu 5
til 6 árum. Ég fyrir mitt leyti
er hins vegar þeirrar skoðunar,
að ekki megin dragast lengur að
Dr. Gylfi Gíslason,
menntamálaráðherra.
taka ákvörðun um, að efnt skuli
til íslenzks sjónvarps. Ég tel jafn
framt sjálfsagt, að stefnt verði
að því, að sjónvarpið nái smám
saman til allra landsmanna.
Spurningin er um það, hversu ör
ar framkvæmdirnar eiga að vera.
þ.e.a.s. hversu langan tíma það
FUNDUR var í gær í sameinuðu
þingi. Þrír varaþingmenn tóku
sæti, \»jgna farar aðalmanna á
fund Norðurlandaráðs. Unnar
Stefánsson tekur sæti Sigurðar
Ingimundarsonar og Jón Kjart-
ansson sæti ólafs Jóhannessonar.
Þeir hafa háðir setið áður á
þingi. Kristján Jónsson frá
Hólmavík tekur nú sæti Sigurð-
ar Bjarnasonar. Hann hefur ekki
áður átt sæti á Alþingi.
Nokkrum þingsái> ktunartillög-
um var umræðulaust vísað til
nefnda. Þá svaraði menntamála-
ráðherra og er skýrt frá svörum
hans og umræðum á öðrum stað
í blaðinu í dag.
Ragnar Arnalds mælti fyrir
þingsályktunar-
|gpp ^ Norðurlandi
íOm■■■muT vestra. Jón Kjart
t fii ansson ræddi
i «•-» það mál og Ragn
ar tók aftur til
máls. Töldu þeir
||Kl brýna nauðsyn á
Hh, úrbótum á hinu
slæma atvinnu-
ástandi, sem nú rikti í þessu
kjördaemi.
Benedikt Gröndal mælti fyrir
þingsályktunarillögu um há-
mark vinnuíma barna og
unglinga og Birgir Finnsson
mælti fyrir tillögu um athugun
á því að taka upp hægri handar
akstur.
Ekki var hægt að afgreiða til-
löguna um hámarksvinnutíma
barna, þar eð næg þátttaka
fékkst ekki í atkvæðagreiðslu
vegna fjarveru þingmanna af
fundi. ,
Þá tók forseti fyrir þings-
ályktunartillögu um eigna- og
á að taka að koma upp dreifing
arkerfi fyrir allt landið. Verð-
ur að meta það með hliðsjón af
öðrum verkefnum, sem á döfinni
eru og einnig eru nauðsynleg. Á
þessu stigi treysti ég mér ekki til
þess að mynda mér rökstudda
skoðun á. þessu atriði. Það verð-
ur ekki hægt fyrr en fullnaðar-
áætlanir um stofnkostnað liggja
fyrir. Þá verður að vega og meta
niðurstöður þeirra, sem hugsan
legan lið í heildarframkvæmdum
þjóðarinnar á næstu árum. Hins
vegar tel ég nú þegar orðið ljóst,
að stofnkostnaður sjónvarpsstöðv
ar, er tæki til Reykjavíkur og
Suðurnesja og jafnvel Mið-Vest
urlands og Suðurlands, er ekki
meiri en svo, að sá kostnaður
ætti að teljast vel viðráðanleg-
ur og því ekki ástæða til þess að
fresta ákvörðun um byrjunar-
framkvæmdir af þeim sökum.
Áætlanir um reksturskostnað.
Áætlanir allar um rekstrar-
kostnað sjónvarps hljóta að sjálf
sögðu að vera miklum mun óviss
ari, þar eð þær eru ekki einung
is háðar því, við hversu langan
sjónvarpstíma er miðað, heldur
ekki síður hinu, hvers konar sjón
varpsefni gert er ráð fyrir. Mið-
að við tveggja til þriggja stunda
sjónvarpstíma á dag mun þó
varla hægt að gera ráð fyrir
lægri rekstrarkostnaði en 10
millj. kr. á ári í byrjun. Er og
eflaust ekki óvarlegt að gera ráð
fyrir að hann tvöfaldist á ekki
löngu árabili, með vaxandi kröf
um til sjónvarpsefnis og lenging
ar sjónvarpstímans. Tekna væri
sjálfsagt að afla sumpart með af
notagjöldum og sumpart með
auglýsingum og tilkynningum,
líkt og Ríkisútvarpið gerir nú.
Yrði þó án efa að gera ráð fyrir
verulegum rekstrarhalla fyrstu
árin. Slíkt átti sér einnig stað um
Ríkisútvarpið á sínum tíma. Sá
halli var sumpart jafnaður með
aðflutningsgjöldum af útvarps-
tækjum. Til greina kæmi að að-
flutningsgjöld af sjónvarpstækj-
um gengju að einhverju leyti til
greiðslu á rekstrarhalla sjón-
varpsins fyrstu árin auk stofn-
kostnaðar. Einnig væri hugsan-
legt, að Ríkisútvarpið léti hluta
af tekjum sínum ganga til
greiðslu á rekstrarhalla sjón-
varpsins, meðan það ætti við
byrjunarörðugleika að etja.
Fleiri leiðir kæmu og til greina,
þótt ekki sé ástæða til að ræða
þær nánar að svo vöxnu máli.
Keflavíkursjónvarpið.
Þá er í þriðja lagi spurt, hvort
ríkisstjórnin telji eðlilegt, „að
leyfður verði í landinu rekstur
erlends hermannasjónvarps, eft
ir að starfsemi íslenzks sjón-
varps væri hafinn“. Spurningin
um það, hvort það hafi verið rétt
á sfnum tíma, fyrir rúmum ára
tug, að leyfa bandaríska varnar
liðinu starfrækslu sjónvarps-
stöðvar, er í sjálfu sér alveg ó-
viðkomandi spurningunni um
það, hvort íslendingar eigi eða
hafi bolmagn til að koma á fót
íslenzku sjónvarpi. Sjónvarp
Bandaríkjamanna á Keflavíkur
flugvelli var og er ætlað þeim
Bandaríkjamönnum, sem hér
dveljast, þótt margir fslending-
ar horfi nú á það, eftir að sjón
varpsstöðin var stækkuð. Hins
vegar er íslenzka sjónvarpið auð
vitað ætlað íslenzkum sjónvarps
notendum og þeim einum. Hafi
það verið eðlilegt fyrir rúmum
áratug að leyfa varnarliðinu
rekstur sjónvarpsstöðvar fyrir
þá Bandaríkjamenn, sem hér
dveljast, virðist það, að íslenzka
ríkið efni til sjónvarps fyrir ís-
lendinga, varla getað skoðazt
rök fyrir því, að svipta varnar-
liðið þeirri heimild, sem það hef-'
ur haft í meira en áratug til þess
að veita bandarískum mönnum,
sem hér dveljast, kost á að sjá
og heyra bandarískt sjónvarp.
Að loknum svörum ráðherr-
ans tók fyrirspyrjandi, Gils
Gui$mundsson til máls og þakk
aði greið svör. Hann fór nokkr
um orðum um flugvallarsjón-
varpið og taldi, að því bæri að
loka, eigi síðar en við stofnun
íslenzks sjónvarps, öðrum kosti
mundi þjóðin „ameríkaniserast“.
Þá sagði hann sögu af fjölskyldu
hér í bæ, sem ætti sjónvarp og
kornabarn. Fyrsta orð barnsina
hefði verið, að það bað um
„milk“ á pela sinn. Af þessu
mætti draga mikinn lærdóm.
Benedikt Gröndal tók næstur
til máls. Sagði hann ánægjuleg-
ann áhuga á íslenzku sjónvarpi
kom fram hjá fyrirspyrjanda.
Sjónvarp yrði í framtíðinni svo
mikill liður í lífi þjóðanna, að
við yrðum strax að hefja undir-
búning. Byrja varlega en örugg
lega. Hann sagði andstæðinga ut
anríkisstefnu okkar nú reyna
að nota stofnun íslenzks sjón-
varps í áróðri sínum gegn varn
arliðinu. Þá kvaðst hann ekki sjá
hversvegna þeir væru á móti
íslenzku sjónvarpi, sem mundi
mjög samkeppnisfært við flug-
vallarsjónvarpið.
Eysteinn JónsSon fagnaði því,
að sjónvarpið virtist ekki mundu
verða fjárhagslega örðugt. Hann
lagði áherzlu á að málinu yrði
flýtt, og að sjónvarpið færi sem
víðast. Ég er persónulega hlynt-
ur sjónvarpi, sagði Eysteinn,
sem fyrst og að það verði sam-
eign landsmanna. Þetta mál er á
kaflega viðráðanlegt fjárhags-
lega.

Þingsályktunartillögur í sameinuðu þingi — varamenn taka sæti á þingi — nýr þm. Sjálfstæðisflokks-
ins — menntaskóii á ísafirði — nokkur ný mál.
afnotarétt fasteigna, en ekiki
varð frekar úr umræðum vegna
fjarveru framsögumanns, Her-
manns Jónassonar.
Einar Olgeirsson kvaddi sér
hljóðs utan dagskrár og ræddi
um væntanlega öskjugerð hrað-
frystiihúsa. Taldi hann, að þar
eð hér væri starfandi mjög full-
komin kassagerð, þá væri ekki
þörf á slíkri fjárfestingu. Ef ekki
fengist samkomulag um verð á
umbúðum utan um fisk, þá ætti
að taka upp verðlagsgæzlu eða
að ríkið keypti kassagerðina. Það
væri óhæfa að styrkja hraðfrysti
húsin til slíkrar óþarfa fjárfest-
ingar.
Menntaskóli á Isafirði
Nokkur ný mál voru lögð
fram á Alþingi í gær. Þing-
menn Vestfjarða í neðri deild
leggja fram frumvarp til laga
um menntaskóla Vestfirð-
inga á ísafirði. í greinargerð
segir m. a.: „Æska Reykja-
víkur á greiðan aðgang að
menntastkólanámi. Sama er
að segja um Norðlendinga og
Sunnlendinga. — En vest-
firskur æskulýður og aust-
firskur er stórum verr settur
í þessu tilliti. Á því fer tví-
mælalaust verr en flestu öðru,
að nokkur einokunarblær sé
á menntunar og menningar-
stöðu þegnanna. Þessvegna er
það rétt stefna, að mennta-
skólar rísi af grunni í öllum
landsfjórðungum".
Þá hefur Jón Árnason o. fl.
lagt fram frumvarp til laga
um breytingu á lögum um
dragnótaveiði í landhelgi.
Frumvarpið gerir ráð fynr
því, að Faxaflói sé undan-
þeginn dragnótaleyfum.
f gær voru lögð fram nokkur
ný mál
Frumvarp ríkisstjórnarinnar
nn breytingu á tollskránni.
Þingsályktunartillaga Þorvalds
Garðars Kristjánssonar um að
ríkisstjórnin
kanni möguleika
á því, að íslend-
ingar h a g n ý t i
sér aðstoð frá
viðreisnarsjóði
Evrópuráðsins í
þeim tilgangi að
stuðla að jafn-
vægi í byggð
landsns.
Þingsályktunartillaga frá Hall-
dóri Sigurðssyni, Gunnari Gisla-
syni, Magnúsi Jónssyni og Þór-
arni Þórarinssyni um að fela
ríkisstjórninni að undirbúa og
leggja fyrir Alþingi frumvarp
til laga um tekjustofn handa
þjóðkirkjunni og aðstoð ríkisins
við kirkjubyggingar.
Eysteinn Jónsson o. fl. flytja
þingsályktunartillögu um stór-
virkjunar- og stóriðjumál, þar
I sem gert er ráð fyrir því að þing
ið kjósi 7 manna nefnd til þess
að kanna þau málefni.
Þá var lagt fram lagafrum-
varp um þingfararkaup alþingis-
manna og er skýrt frá því máli
á öðrum stað hér í blaðinu í dag.
Frumvarpið er flutt af þing-
mönnum úr öllum flokkum.
Ragnar Arnalds hefur lagt
, fram fyrirspurn um herlið, her-
flugvélar og hernaðamannviki á
Keflavíkurflugvelli. Verður það
mál væntanlega tekið fyrir í dag,
hvort fyrirspurnin skuli leyfð og
ef svo verður, mun utanríkis-
ráðherra væntanlega svara fyrir-
spurninni eftir því sem unnt er.
Það sem spurt er um, hlýtur
margt að vera mál, sem ekki er
af öryggisástæðum hægt að
skýra frá, og varpar þingfrétta-
maður Mbl. fram þeirri spurn-
ingu, hvort hér sé verið að létta
- sendiráði Sovétríkjanna njósna-
störf, sem svo illa hafa tekizt
hér á landi undanfarið.
Nýr þingmaður
í.gær tók nýr þingmaður sæti
á Alþingi. Er það Kristján Jóns-
son, kennari, á Hólmavík við
Steingrímsfjörð. Hann er nú 1.
varamaður Sjálfstæðisflokksins í
Vestfjarðakjördæmi og tekur
sæti Sigurðar Bjarnasonar, sem
nú situr fund Norðurlandaráðs.
Kjörbréfanefnd kannaði kjör-
bréf Kristjáns, sem síðan var
samþykkt. Kristján undirritaði
síðan eiðstaf að stjórnarskránni.
Kristján hefur lengi búið á
Hólmavík og er ættaður að vest-
an. Þingmenn Strandasýslu hafa
allt frá kjöri Tryggva Þórhalls-
sonar 1924 verið úr Framsóknar-
flokknum, en Hermann Jónasson
var kjörinn þingmaður sýslunn-
ar eftir Tryggva og hélt því
þingsæti fram að kjördæma-
breytingunni. Nú hafa Stranda-
menn eignast fulltrúa á þingi
úr röðum Sjálfstæðismanna eftir
að hafa nú um tæplega fjörutíu
ára skeið átt Framsóknanmann í
fulltrúa sínum. Er ástæða til að
óska Strandamönnum til ham-
ingju með þessi tímamót.