Morgunblaðið - 30.07.1964, Blaðsíða 15

f Fimmtudagur 30. júlí 1984
MORCUNBLAÐIÐ
15
— LJtvarp Rvlk
Framhald af bls. 6
ast það aðgæzluleysi að verða
mannlegum skilningi að bráð á
næstunni.
Á föstudagskvöld flutti séra
Örn Friðriksson á Skútustöðum
athyglisvert erindi. Fjallaði það
um „bók bókanna“, sem sé
Biblíuna. Sagði
Öro, að ekki
SH þyrfti allt, sem
stæði í Bibiíunni
endilega að vera
óhagganlegur
sannleikur. T. d.
hefði komið í
ljós, að jörðin
væri ekki mið-
depill alheims-
Nýi Brúarfoss, nýjasta frystiskip Eimskipafélagsins.
— Svar til Einars
Framh. af bls. 13
Bugljóst að Eimskipafélaginu er
það hagstæðara að flytja frysti-
farm á því farmgjaldi, sem nú er
reiknað eftir lækkunina, frá fs-
landi til Ameríku heldur en korn
vörufarm þaðan til fslands, þrátt'
fyrir þá hækkun á kornvöru-
farmgjaldinu sem nýlega hefur
étt sér stað, cig skal sýnt fram á
það hér á eftir.
Það er sem sé e'kiki nóg að líta
eðeins á farmgjaldataxtann. Nýt-
ing lestarrýmis skipsins kemur
ek'ki síður til greina, og þá fyrst
og fremst hvernig vörurnar
„stúva“, sem kallað er. Vér
viljum taka dæmi, sem sannar að
farmgjaldalækkunin nú er ekki á
neinn hátt óraunhæf jafnvel bor-
ið saman við kornvörur eins og
1E. S. gerir. Frosni fiskurinn
»,stúvar“ sem sé um 50—56
teningsfet tonnið og fryst síld
43—46 teningsfet, en fóðurvörur
um 80 teningsfet. Þannig fær
B'kip, sem lestar 2000 tonn og fer
Ihéðan með fullfermi af frystum
ffiski um $50.000.00 í flutnings-
gjald fyrir farminn, með $28.00
fflutningsgjaldi fyrir tonnið. Fyr-
ir fullfermi af fóðurvörum fæst
eðeins um $31.000.00 í flutnings-
gjald fyrir farminn miðað við-
$25.00 flutningsgjald fyrir tonnið.
Það eru því staðhæfingar, sem
enga stoð eiga í raunveruleikan-
um„ sem E. S. slær fram, þegar
Ihann sa'kar Eimskipafélagið um
i,dumpinig“ á farmgjöldum og
ætti Jöklum h. f., sem hann telur
eiga hagkvæmustu skipin til
frystivöruflutninga, þá ekki síð-
ur en Eimskipafélaginu, að vera
auðið að keppa um flutninga
S. H. á réttiætisgrundveili. Þetta
er aðeins eitt dæmi um óná-
kvæmni E. S. í málflutningi, og
þótt fleiri dæmi mætti taka, skal
það látið ógert að sinnL
Farmgjöld fyrir innfluttar vörur.
Þegar farmgjöld Eimskipafé-
lagsins eru athuguð, eins og þau
eru í dag og 'þær breytingar, sem
é þeim hafa verið gerðar síðustu
misserin, verður að hafa í huga,
að ti'l skamms tíma voru farm-
gjöld á miklum hluta þeirra
vara, sem Eims'kipafélagið flutti
til landsins háð verðlagsákvæð-
um, sem ekfci voru réttlátari en
svo, að félagið hefur verið rekið
með tugmilljóna króna tapi und-
anfarin ár, þrátt fyrir það að
nýting lestarrýmis hafi verið
mjög góð á þessu tímabili. Þetta
er alþjóð kunnugt um og því
Óþarft að rekja hér nánar. Þó
verður ekki hjá því komist að
rifja upp þá staðreynd, að Eim-
skipatfólagið hefur á undanförn-
um árum tekið að sér flutninga á
mat- og fóðurvörum, þó að farm-
gjöldum hafi verið haldið svo
niðri á þessum vörutegundum,
»ð stundum gerðu þau ekfci bet-
ur en standa undir útskipunar-
kostnaði og hafnargjöldum í
hleðsluhöfn, meðan önnur skipa-
ffélög höfðu ýmist að öllu eða
mestu leyti skotið eér undan
þessum nauðsynjaflutningum. Af
þessum sökum hefur hal’lað
mjöig á Eimskipafélagið og eng-
inn ætti að óttast að vegur fé-
Jagsins verði otf mi'kiil, né fyllast
undrun þótt farmgjöidin á þess-
um vörutegundum hafi hækkað
nokkuð þegar þau voru gerð
frjáls, að minnsta kosti ekki á
meðan þeim er enn haldið neðan
við farmgjöldin á heimsmarkað-
inum.
Eftir afnám hinna ströngu verð
lagsákvæða á mat- og fóðurvör-
um voru farmgjöldin hæfckuð
upp í það sem raunhæft mátti
teljast, og gerði það Eimskipa-
félaginu samtímis kleift að skapa
meira jafnvægi í farmgjalda-
töxtum félgsins yfirleitt, heldur
en ríkt hafði. Urðu þá að sjálf-
sögðu mangvíslegar breytingar á
farmgjöldum, ýmist ti'l hækkun-
ar eða lækkunar. Verðlækkanir
í frjáisri samfceppni, þar sem hún
er meira en nafnið eitt, er ekki
óeðlilegur viðskiptaháttur til þess
að halda viðskiptum eða að ná í
þau, og eru þau ummæl E. S.,
er hann talar um óheiðarlega
farmgjaldalækkun Eimskipafé-
lagsins vægast sagt mjög ómak-
leg. Eða hvað má þá kal'la þann
viðs'kiptahátt, þegar tilboði lægst
bjóðanda er hafnað að tilefnis
lausu, eins og nú á sér stað í
viðskiptum Eimskipafélagsins
við Sölumiðstöðina? Fullyrt er í
grein E. S. að Jöklar h. f. bjóði
lægri farmgjöld en Eimskipa-
félagið frá Eystrasaltslöndum oig
Norðurlöndum. Verður saman-
burður eigi gerður á því hér,
enda verður að véfengja að E. S.
sé kunnugt um hvaða farmgjöld
Eimskipafélagið reiknar í ein-
stökum tiifellum, þar sem mjög
oft getur verið um samninga eða
tilboð að ræða.
Ekki getur það heldur talizt
raunhæfur samanburður á farm-
gjöldum Eimskipafélagsins og
Jökla hf. þó það félag auglýsi
farmgjöld á sérstökum vöruflokk
um frá höfnum, sem Eimskipafé-
lagið siglir reglulega til, en skip
Jökla hf. koma sjaldan eða aldrei
við á, og ekki nema skipunum
hafi verið tryggt viðunanlegt
flutningsmagn. Aðstöðumunurinn
er svo ólíkur hjá Eimskipafélag-
inu að ekki er hægt saman að
jafna, með því að fyrir Eimskipa-
félaginu vakir fyrst og fremst að
leysa flutningaþörfina hvað sem
ágóðavoninni líður og eru þess
fjölmörg dæmi í sögu Eimskipa-
félagsins að ágóðavonin víkur
fyrir þjóðarþörfinni.
Ágóði Jökla hf og Eim-
skipafélagsins
Á það er bent í grein E. S. að
Jöklar hf. greiði frystihúsunum
mikinn afslátt af þeim farmgjöld-
um, sem þeir reikna, og telur því
að frystihúsin eigi inni stórfúlg-
ur hjá Eimskipafélaginu. Jú það
kann að vera rétt, að Jöklar hf.
skili einhverju til frystihúsanna
þótt tæplega hafi „öllum ágóðan-
um“ verið skilað aftur eins og
E. S. heldur fram, en hvert skyldi
Eimskipafélagið skila sínum á-
góða, sem raunar hefur enginn
verið síðasta áratuginn a.m.k.?
En hvað hefur orðið af hagnað-
inum frá góðu árunum? Ekki
hefur hann runnið í vasa fárra
útvalinna, heldur allur til þjóðar
heildarinnar. Eimskipafélagið hef
ur skilað honum öllum aftur og
varið honum til þess að gefa þjóð
sinni skipaflota svo fríðan að
sómi er að, hvar sem hann fer
um heimshöfin. Þess vegna þykir
þjóðinni vænt um þetta fyrir-
tæki og metur þá stefnu stjórn-
enda fyrirtækisins, að velja frem
ur þann kostinn að reyna að
tryggja félaginu heilbrigðan
rekstrargrundvöll, en verða styrk
þegi ríkissjóðs.
Af Eimskipafélaginu hefur alla
tíð verið mikils vænzt, við það
voru í upphafi bundnar miklar
vonir og enn í dag er mikils af
því krafizt. Félaginu var í upp-
hafi ætlað að bjarga þjóðinni úr
skugga ófrelsisins í siglingamál-
um og má gjarnan leggja það
undir dóm reynslunnar, hvernig
til hefur tekizt í þeim efnum. Fé-
lagið hefur aldrei farið út fyrir
það verksvið, sem það var stofn-
að til, sem sé að leysa flutninga-
þörf þjóðarinnar, og það beitir
aldrei afli sínu til þess að ganga
á rétt annarra, en notar það til
þess að verja rétt sinn þegar þess
þarf með.
Eimskipafélagið hefur aldrei
haft neina einokun á siglingasvið
inu. Það hefur orðið að keppa við
mörg erlend og hálf-erlend skipa-
félög allt fram að síðustu heims-
styrjöld og eftir hana einkum við
innlend skipafélög. Ef nokkurn
tíma hefur verið hægt að tala
um að það hafi verið eitt um hit-
una, hefur það verið á síðari
heimsstyrjaldarárunum. En þá
voru í gildi hér mjög ströng verð
lagsákvæði, sem komu í veg fyr-
ir að um óeðlilegan hagnað fé-
lagsins gæti orðið að ræða.
Félagið er eign almennings, og
allir eru sammála um, að það hafi
ætíð borið gæfu til að vera rekið
með alþjóðárhag fyrir augum.
Meðan nokkur tök eru á því að
reka það á þann hátt, mun það
verða gert, hvað sem -líður árás-
um frá þeim, sem telja sig bera
skarðan hlut frá borði vegna
þessarar stefnu Eimskipafélags-
ins.
Hf. Eimskipafélag Islands.
Fjölsott hérads-
mót að Klaustri
SÍÐASTLIÐIÐ laugardagskvöld
efndu Sjálfstæðismenn í Vestur-
Skaftafellssýslu til héraðsmóts,
er haldið var í sámkomuhúsinu
að Kirkjubæjarklaustri. Var mót
ið mjög fjölmennt og sótti það
fólk víðsvegar að.
Mótið setti og stjórnaði síðan
Einar Oddsson, sýslumaður í Vík.
Dagskráin hófst með einsöng
Guðmundar Guðjónssonar, óperu
söngvara. Undirleik annaðist
Skúli Halldórsson, tónskáld. Þá
flutti Ragnar Jónsson, skrifstofu
stjóri, ræðu. Síðan söng Sigur-
veig Hjaltested, óperusöngkona,
einsöng.
Þessu næst flutti Gunnar Thor-
oddsen, fjármálaráðherra, ræðu.
Þá skemmti Ævar Kvaran, leik-
ari, með upplestri. Að lokum
sungu þau Guðmundur Guðjóns-
son og Sigurveig Hjaltested tví-
söngva við undirleik Skúla Hall-
dórssonar.
Var ræðumönnum og listafólk-
inu mjög vel fagnað. Mót þetta
var eins og fyrr segir fjölsótt og
fór fram með hinni mestu prýði
og lauk síðan með því að stiginn
var dans fram eftir nóttu.
Séra
Örn Friðriksson ins og ekki hefði
heimurinn held-
ur verið skapaður á 6 dögum,
svo sem sagt væri í Biblíunni.
Ekki kvað Örn þetta þó hagga
gildi Biblíunnar sem trúarupp-
sprettu. Örn dróg í efa, að Jesús
Kristur hefði verið óskeikull í
sögu og náttúrufræði t. d. Hefi
ég ekki fyrr heyrt neinn prest
draga þekkingu frelsarans sjálfs
í efa.
Klerkur sagði, að áður fyrr
hefði vísindum einkum verið ætl
að það hlutverk að sanna ein-
hverja ákveðna kenningu. Hefði
þá staðreyndum stundum verið
hagrætt, til að komast að fyrir
fram hugsaðri niðurstöðu. En
þótt hin leitandi vísindi seinni
tíma hefðu afsannað sumar stað
hæfingar Gamla testamentisins,
þá hefðu þau einnig styrkt trú
arlegt gildi biblíunnar á ýmsan
hátt. Klerkur kvað trúaráhuga
nokkuð almennan hér á landi,
þótt mönnum væri efcki gjárnt
að flíka honum.
Á laugardag ræddi Jónas Jón
asson m.a. við Pétur Thomsen,
ljósmyndasmið. Greindi Pétur
meðal annars frá starfi sínu í
þjónustu þýzkra nazista á styrj-
anldarárunum. Var hann t.d. um
kringdur af „rauða hemum“ S
austurvígstöðvunum um hríð. Þó
komst Pétur í hann einna krapp
astan í hinum ofsalegu- loftárás
um Breta á Hamborg sumarið
1943.
Pétur var síðar fluttur til fs-
lands á þýzkum kafbáti og átti
að annast veðurathuganir fyrir
Þjóðverja. En þegar hingað kom
strauk hann úr vistinni og gaf
sig fram við viðkomandi embætt
ismenn. Var hann fluttur til
Bretlands og lífshlaup hans
kannað, en að því loknu var
hann frjáls maður og hættur að
stríða. Þetta var fróðlegt við-
tal, en nokkuð fannst mér þar
skorta ártöl og mánaðardaga til
staðfestingar frásögninni.
Á laugardagskvöld var flutt
leikritið „Á þakinu“ eftir John
Galsworthy. Var þar ‘Teiddur
fram sá sannleikur, að „þegar
tilefni og tækifæri eru fyrir
hendi, reynast mjög fáir blauð-
Sveinn Kristinsson.
Goldwater lield-
ur fund með leið-
togum Repúbli-
kana
Waáhington 28. júlí (NTB)
BARRY Goldwater, öldun,ga-
deildarþingmaður, forsetaefni
Repúblíkana, skýrði frá því í dag,
að hann ætlaði a'ð kalla alla rikis-
stjóra úr flokki Repúblíkana og
aðra flokksleiðtoga til fundar
um miðjan næsta mánuð.
Sagðist Goldwater ætla að
halda þennan fund til þess að
efla eininguna innan flokksins.
Hann kvaðst gera ráð fyrir að
bæði Eisenhower, fyrrv. fonseti
og Richard Nixon, fyrrverandi
varaforseti, kæmu til fundarins.
Orðsending frá
LOFTLEIÐUM
Frá og með föstudagsmorgni 31. júlí 1964 verða all
ar flugvelar Loftleiða afgreiddar á Keflavíkurflug-
velli. Farþtgar geri svo vel að koma til flugaf-
greiðslu Loftleiða á Reykjavíkurflugvelli 90 mín-
útum fyrir áætlaða brottför flugvéla Loftleiða frá ís-
landi, er. þeir, sem óska að koma beint til Keflavík-
urflugvallar þurfa að vera komnir þar til flugaf-
greiðslu Loftleiða 45 :. mínútum fyrir áætlaða brott-
för. *
Farþegum T.oftleiða til og frá íslandi verðurjekið
ókeypis frá flugafgreiðslu Loftleiða á Reykjavík-
urflugve'.li til brottfarar frá Keflavík, og við komu
til íslands til Reykjavíkur frá Keflavíkurflugvelli
Allar upplýsingar um ferðir flugvélanna verða eftir
leiðis svo sem verið hefur að undanförnu veittar í
Reykjavíkursímanúmeri Loffcleiða:
20200
wniEwm