Morgunblaðið - 30.07.1964, Blaðsíða 17

Fimmtudagur 30. iúlí 1964
MORGUNBLAÐIÐ
17
Svanborg Knudsen
F 22. júlí 1874 — D. 22. júní 1964.
UM síðustu sólstöður andaðist
frú Svanborg Knudsen á Elli- og
ihjúkrunarheimilinu Grund tsep-
lega níræð að aldri. Svanborg var
fædd að Arnanhvoli í Gaulverja-
bæjarhreppi 22. júlí, þjóðlhátiðar
árið. Foreldrar hennar voru Jón (
Þórðarson og Helga Simonardótt
ir, og voru þau í þurrabúð, sem
kallað var. Heimilið leystist upp
um haustið þegar Svanborg var á
fyrsta ári. Henni var þá komið
fyrir hjá vandalaiusum, þegar hún
var 13 vikna gömul, og hafði ekki
af foreldrum sinum að segja
eftir það á uppvaxtabárunum.
Jón og Helga áttu tvö börn eldri
en Svanborgu, Guðfinnu, konu
Magnúsar Magnússonar, sem var
dyravörður í Kennaraskólanum
um langt akeið, dáin fyrir all-
mörgum árum og Guðna, sem dó
ungur. Misserisgömul fór Svan-
borg að Helli í Ölfusi og ólst þar
upp. Fósturforeldrar hennar voru
Ólafur Jónsson, bóndi þar, og
Ólöf Eyjólfsdóttir, ráðskona
hans. Svanborg var alin upp við
mikla vinnusemi en gott atlæti
og minntist hún fsturforeldra
sinna ætíð með hlýju og þakk-
læti.
Vorið sem Svanborg varð 18
ára fórst Ólafur fóstri hennar
voveiflega. Stóð hún þá ein uppi
og óráðin og fór til Reykjavíkur
í atvinnuleit. Þá var ólíkt með af-
komumöguleika og atvinnuhætti
og nú er. En Svanborg var táp-
mikil og ósérhlífin og vann t.d. í
mógröfum og við uppskipunar-
vinnu, — henni sagðist svo frá:
„Við bárum salt- og rúgmjöls
hálftunnur á bakinu frá Geirs
hryggju og upp í Liverpool-kjall
ara. Tveir menn lyftu byrðinni
á okkur. I>að þætti ekki kvenn
mannsvefk núna.“ Aðra tíima var
hún hjá sængurkonum, vann við
tóskap o.fl. — Nú hitti Svanborg
móður sína og systur, og hún
dvaldist um tíma hjá rnönvrmi
sinni og spann fyrir hana. Voru
það að heita mátti þeirra fyrstu
kynni.
Tvítug að aldri fór Svanborg
að Kröggólfsstöðum í Ölfusi og
vair þar rúnulega sex áir hjá
Guðna Símonarsyni kennara og
Sólveigu Sigurðardóttur, systur
Ögmiundar skólastjóra í Fler*-
borg. Þar sagði hún að sér hefði
liðið vel. Aldamótaárið fór hún
aftur til Rykjavíkur, þá 26 ára
gömul, og átti þar heiima æ síð-
an. Næstu árin var hún lausa-
kona og vann ýmsa vinnu. vask-
aði fisk, bar grjót í stakkstæði,
fór í kaupavinnu á sumrin og
gekk í vinnu á „Eyrina“. Þá
fékk kvennfólk 12 aura á tímann,
en mjólkurpotturinn kostaði 18
ftura Ekki er ósennilegt að ein-
hverjir, sem þetta lesa, og ekki
jþekktu Svanborgu, mundu ætla
*ð hún hafi verið stórgerð og
sterkleg kona. Því fór fjarri. Hún
var fríð kona og fíngerð, og bar
*ig svo vel fram til hárrar elli
*ð athygli vakti. Hún hlaut að
vera af traustu og góðu bergi
brotin.
sen andaðist 19. október 1926 og
hafði þá verið blindur í 20 ár.
’ Árið 1904 giftist Svanoorg
Lárusi M. Knudsen. Þau stofnuðu
heimili og eignuðust dóttur. —
Nú var bjart framundan, en eng
inn veit sína æfina. — Bftir
®tutta sambúð missti heimilisfað
irinn sjónina og varð ekki ráðin
bót á því. Þá fengu menn ekki
örorkubæ-tur. Þau stóðu þrjú sam
*n, blindur maður, lítil stúlka
og rúmlega þrítug kona. Hvað
var nú til ráða?
Það kom sér vel að Svanborg
var vel verki farin, atorkusöm
og eftirsótt til margvíslegra
starfa. Nú hvíldi afkoma heim-
ilisins að miklu leyti á hennar
herðum. Hún bognaði ekki. Mað
«r hennar komst á lag með að
vinna smávegis heima. Þau voru
»amhent 'hjónin. Það var ekki
spurt urn munað og l'ífsþægindi
Markmiðið var að komast af,
og þeim tókst það. Lárus Knud-
Svanborg hafði margs að minn
ast frá langri æfi og kynntist
mörgu afbragðsfólki. Hún vann
13 sumur við garðyrkjustörf í
Gróðrastöðinni við Laufásveg hjá
Einari Helgasyni og konu hans,
Kristínu Guðmundsdóttur. —
Svanborg sagði oft að þau hjón
hefðu verið þeir beztu húsbænd-
ur, sem hún hafi nokkurn tíma
haft. Vinfengi hennar við fólkið
í Gróðrastöðinni, einnig yngri
kynslóðina entist meðan hún lifði
Svanborg eignaðist marga trygga
og góða vini. Sjálf var hún vin-
föst og vanaföst. Hún bjó svo ára
tugum skipti á Njálsgötu 23 og
sagðist ekki hafa kunnað við sig
annarsstaðar í bænum en þar
og í grenndinni. Þar var skammt
til góðra granna, m.a. bjó Guð-
finna systir hennar þar örskammt
frá til æfiloka. Frú Sigríður, fóst
urdóttir Guðfinnu og Magnúsar,
— og fjölskylda hennar reyndust
Svanborgu frábærlega vel á efri
árum eftir að sjón hennar og
heilsa fóru þverrandi. Var henni
það ómetanlegur styrkur.
Allmörg síðustu árin áður en
Svanborg fór á ELliheimilið
Grund leigði hún lítið herbergi
á Frakkastíg 16 hjá Stefáni Lyng
dal kaupmanni og konu hans.
Þau hjónin voru Svanborgu fram
úrskarandi góð, .og dætur þeirra
auðsýndu henni ástúð, sem væri
hún amma þeirra. Stefán and-
aðist á bezta aldri. Þá var Svan-
borg komin á Elli'heimilið. Hún
sagði hrærð frá þvi hvað frk.
Steinunn, yfirhjúkrunarkona,
hefði sýnt sér mikla hlýju og nær
gætni, þegar henni barst andláts
fregn þessa vinar síns.
Svaniborg var alltaf þakklát
fyrir þá alúð og umönnun, sem
hún varð aðnjótandi á Grund.
Hún var lánsöm með stofusystur,
var fyrst í herbergi með systur-
dóttur Ólaifar fóstru sinnar, þótti
þeim báðum það einkennileg til-
viljun. — Síðustu tvö árin voru
Svanborg og frú Emilía Briem
prófastsekkja, saman í herbergi.
Milli þeirra ríkti gagnkvæm virð
ing og vinátta.
Minning
borg lifði bjó hún við sjóndepru,
sem smám saman ágerðist þrátt
fyrir ágætustu læknishjálp. Síð-
asta áratuginn var hún að heita
mátti blind, auk’ þess átti hún í
fjöldamörg ár við þrálátan maga
sjúkdóm að stríða. Hún tók raun-
um og vanheilsu með kjarki og
fágætri stillingu. Trúin og ska.p-
festan voru styrkur hennar. Hún
var andlega ern og fylgdist vel
með því sem gerðist, hlustaði á
útvarp að staðaldri, var minnug
og hafði prýðilega frásagnargá'fu.
Svanborg bjó ein og hugsaði um
sig sjálf þangað til hún var kcnm
in nokkuð á níræðisaldur og orð
in næstum því blind. Hún var
jafnan hres í bragði, heimsótti
vini sína við og við — fylgdar-
laust, — á meðan hún greindi
gangstéttarbrúnina fyrir fótum
sér og sagði: „Ég geng þær göt-
ur, sem ég þekki.“ Hún fagnaði
vel þeim sem til hennar komu og
naut þess að veita og gera gott
Þar héldust góðvild og höfðings-
lund í hendur.
Svanborg var all'taf söm og
jöfn, teinrétt, sviphrein, hugrökk
og virðuleg. Þannig geymist
mynd hennar í heimi minning-
Helgi Þorbergsson
véismiður — Minning
HELGI Þorbergsson, vélsmiður á • fyllstu merkingu og gat skemmt
ísafirði, andaðist 17. þ.m. og var sér og öðrum með fólki á öllum
jarðarför hans gerð frá ísafjarð- aldri.
arkirkju 24. þ.m. ‘ | Því er nú einihvern veginn
Helgi var fæddur í Otrardal við þannig háttað að maður gerir sér
Arnarfjörð 2. október 1895 og aldrei nægilega ljóst hvað ein-
voru foreldrar hans Júlíana Jóns stakir menn geta verið litlum
dóttir og Þorbergur Guðmunds- bæjarfélögum mikils virði í dag-
son, sjómaður. Um 1896 fluttust legu lífi, fyrr en þeir hverfa af
foréldrar hans út á Bíldudal og sjónarsviðinu. Nú, þegar þessi
þar ólst Helgi upp og var bú- 1 skemmtilegi, þróttmikli og glaði
settur til ársins 1922, að hann ' ákafamaður Helgi Þorbergsson er
Löngu fyrir andlát sitt ráðstaf
aði Svamborg SLLu viðvíkjandi út-
för sinni, óskaði eftir sérstökum
presti og valdi sálmana m.a. þenn
an: „Þín náðin Drottinn nóg mér
er, því nýja veröld gafstu mér.“
Lengi hafði hún beðið þess að
kallið mikla kæmi. Síðasta ævi-
ár Svanborgar var lí'kamsþrekið
þrotið. Hún þráði hvíldina og
kvaddi jarðlífið í öruggu trúar-
trausti.
Bless-uð sé minning hennar.
Sigrún Sigurjónsdóttir.
Dóttir Svanborgar og Lárusar
Kmudsen er Vilmundína Guðný
kona Jóns Jónssonar bónda á Sel
stöðum við Seyðisfjörð. Dóttúr
börnin eru fjögur og dóttur-
barnabörn munu vera ellefu.
Svanborg heimsótti dóttur sína
og fjöLskyldu hennar fyrr á ár-
um og dvaldist þar eitt sinn sum-
arlangt. Minntist hún þess ætíð
með ánægju. Hún fylgdist vel
með högum sinna nánustu fraim
á síðustu æviár, og alltaf var
henni það eíst í huga og fyrst
til frásagnar, ef hún hafði feng'-
ið bréf eða sendingu frá ástvin
um sínum eystra.
Síðustu 25-30 árin, sem Svan-
fluttist til ísafjarðar
Ungur að árum hóf hann störf
til sjós og lands og hvarvetna
talinn góður verkamaður, enda
íór saman verkhyggni, dugnaður
og ósérhlífni við öll störf. Um
tíma rak hann verzlun á Bíldu- |
dal, en síðar lét hann smíða fyrir §
sig bát er hann nefndi Svan, og f
gerði út frá Bíldudal og var jafn g
framt formaður á bátnum. GuH-
smíði lærði hann í tvo vetur
hjá Jens Árnasyni á Patreksfirði
og tók próf í þeirri iðn árið 1920.
Hér á ísafirði var Helgi bú-
settur í tæp 42 ár, og var einn
okkar góðu samborgurum sem
sett hafa svip á þennan bæ, bæði
við störf sín og afskipti af fjöl-
mörgum félagsmálum á liðnum
ratugum. En þó að Helgi væri
mikill ísfirðingur og unni bæj-
arfélagi sínu og vildi veg þess
sem mestan og beztán, bar hann
alitaf sterkan og hlýjan hug til
Bíldudais og Arnarfjarðar, þar
sem vagga hans stóð og þar sem
hann lifði sín æskuár »g óx tiL
manndóms og þroska.
horfinn héðan, þá söknum við
hans mi'kið og okkur finnst að
LL FERÐIR
VEIÐILEYFI
flvítá Borgarfirði (Hópið)
(Jxavatn
Reyðarvatn
Torfastaðavatn í Miófirði
Selá 1 Steingrímsfirði
Reykjavatn
Norðlingafijót
LÖND LEIÐIR
Adalstrœti 8 simar —
Roskinn maður
nýfluttur til borgarinnar ósk-
ar að kynnast konu á aldrin-
um 40—50 ára. Þagmælsku
heitið. Tilto., helzt með mynd,
sendist Mbl., merkt: „Félags-
skapur — 984L“.
bærinn okkar hafi tapað miklu.
Hann var einn þeirra manna,
sem settu þann svip á bæjarfélag
ið sem við viljum halda í sem
Hér á Isafirði stundaði Helgi lengst .Brottför hans kom svo
mörg störf. Fyrst í stað rak hann gkyndilega og óvænt og við höf-
útgerð með bát er hann keypti og Um varla áttað okkur til fulls á
-hét Baldur. Jafnframt því rak þeirri staðreynd, að hann hefur
'hann um tíma síldarsöltun hér kvatt. Hann hlakkaði til sinnar
bænum, en þá var ísafjöxður síðustu ferðar er ég hitti hann
mikili síldarbær. En þegar síldin daginn áður en hann var farinn.
brást hætti hann útgerð og fór Ferðinni var heitið inn í. Djúp,
vélsmíðanám fyrst hjá Þórði með stönigina sína til veiða og
Þórðarsyni og síðar hjá Jóni bróð hann fór þessa ferð og komst til
ur sínum, sem rak Vélsmiðjuna veiða — en örstuttu síðar var
Sindra í mörg ár. Þegar fyrsta hann fallinn í valinn. Hans stutta
ammoníak-frystivélin var keypt veiðiferð varð hin langa ferð til
í íshúsfélag ísfirðinga h.f., gerð nýrra heima og nýs Lífs. — Ferð
ist Helgi starfsmaður þess fyrir- in sem við öll að lokum hljótum
tækis og settti upp þá vél ásamt ' að fara.
dönskum manni og vann hann j Helgi Þorbergsson kvæntizt 13.
við vélgæzlustörf hjá því fyrir- september 1922, eftirlifandi konu
tæki til ársins 1941, að hann setti sinni Sigríði Jónsdóttir Ásmund
á stofn eigið verkstæði, sem hann sonar hreppstjóra og konu hans
rak til dauðadags. Helgi Þorbergs Jónu Ásgeirsdóttur frá Álfta-
son var góður félagsmálamaður mýri, mikilli myndar- og sæmd-
og íþróttamaður í mörg ár. Hann arkonu og lifðu þau allan sinn
var á yngri árum glímumaður hjúslk»paraldur hér á ísafirði.
með ágætum og gilímukappi Vest Þau hjón eignuðust sjö börn sem
fjarða í mörg ár og tók þátt í er allt mannvænlegt fólk en þau
glímu al'lt fram til ársins 1934. eru: Júlíus, rafvirkjameistari
Hann var um nokkur ár formað- ísafirði, kvæntur Katrínu Arn-
ur Knattspyrnufélagsins Harðar, dal, Ása, gift Kristjáni Pálssyni
og áhugamaður um knattspyrnu Akureyri, Jóna, gift Hreiðari Vi-
æ síðan. Helgi var félagi í Iðn- borg Reykjavík, Jónas, vélstjóri,
aðarmannafélagi fsfirðinga, Odd- kvæntur Sigríði Guðmundsdótt-
fellow-stúkunni Gestur, Stanga- ur, Þórarinn, rafvirkjameistari,
veiðifélagi Ísfirðinga og í nokk- kvæntur Þóru Sigurðardóttir, Er-
ur ár átti hann sæti í Fulltrúa- lingur, skrifstofumaður, kvæntur
ráði Sjálfstæðisfélaganna á ísa- Þórunni Beinteinsdóttir og Syerr
firði. í félagsstörfum öllum sýndi ir, loftskeytamaður, kvæntur Jó-
hann mikinn áhuga og var alls- hönnu Jónsdóttir.
staðar hollur félagi hreinskilinn ! Um leið og ég séndi frú Sig-
og hispui-slaus í framkomu alíri. ríði, börnum hennar, tengdabörn
Helgi Þorbergsson var maður, um ag öllu öðru vandafólki mín-
sem tekið var eftir hvar sem ar innilegustu samúðarkveðjur,
hann fór. Hann hafði að bera fas
mi'kla persónu og var alltaf létt-
ur og káiur. Ákafamaður þegar
hann ræddi áhugamál sín, en
ihlustaði alltaf á rök annarra og
sýndi ávallt sanngirni í rökræð-
bið ég þeim huggunar við hið
skyndilega og óvænta fráfall
þessa vinar okkar og góða sam-
borgara. Að lokum óska ég Helga
Þorbengssyni Guðs blessunar í
nýjum heimkynnum og þakka
um og vildi ætíð hafa það er honum samfylgd liðinna ára, vin
sannara reyndist. Þar sem hann áttu og hlýhug.
festi tryggð og stofnaði til vin- | Minning hans lifir hjá okkur
áttu, var órjúfanlegt. — Á gleði- sem þekktum hann, minning sem
stundum var hann til hinztu er okkur ljúf og hlý
stundar æskumaður í þess orðs Matthías Bjarnason.
fiðurhreinsuniNI
18740
AÐEINS ORFA SKREF
REST BEZT-koddar
Endurnýjum gömlu sœng-
Urnar,eigum dún-og fiJurheld ver.
'ELJUM *aardúns-og gæsadunssaeng
ur og kodda af ýmsum staerdum.