Morgunblaðið - 12.08.1964, Blaðsíða 14

MORGU N BLAÐIÐ
MiðviTíudagur 12. ágúst 1964
m
,t,
Móðir okkar,
Í1UÐR1IN JÓNSDOTTIR >
andaðist í Elli og hjúkrunarheimilinu Grund, þann
9. þessa mánaðar.
►«ra Sigþérsdóttir,
Vilborg Sigþórsdóttir,
Skafti Sigþórsson.
Maðurin-n minn /
' GUOMUNDUR HJÁLMARSSON
vélstjóri, Suðurlandsbraut 82,
andaðist i Landakotsspítala 11. þessa mánaðar.
Fyrir mína hönd og annarra ættingja.
Sigríður Guðjónsdóttir.
Maðurinn m'mn
STEFÁN BALDVINSSON
frá Stakkahlíð,
andaðist mánudaginn 10. þ.m. á Borgarsjúkrahúsinu.
Ólafía Ólafsdóttir.
Okkar elskuiegi faðir
JÓIIANNES GUÐLAUGSSON
andaðist í sjúkrahúsi Selfoss þann 10. þessa mánaðar.
Óskar Jóhannesson, Brekku.
Jóhannes Jóhannesson, Nönnugötu 6, Rvik.
Okkar elskaða systir
ANNE MARIE
andaðist 11 ágúst. Jarðarförin íer fram mánudaginn
17. þ.m. og hefst með sálumessu í Kristkonungskirkju
Landakoti kl. 10 árdegis.
. St. Jósefs systurnar.
Konan mín
ODDNÝ JENNÝ ÓLAFSDÓTTIR
Grundarstíg 6,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 13.
ágúst kl. 3.
Óskar Magnússon.
Systir okkar
ODDNÝ HÖGNADÓTTIR
, ' Barmahiið 37,
verður jarðsett frá Fossvogskirkju fimmtud. 13. ágúst
kl. 13,30. — Blóm vinsamlegast afbeðin, en þeim sem
vilja minnast hennar er bent á líknarstofnanir.
Sigurlína Högnadóttir,
Högni Högnason.
Faðir okkar og tengdaíaðir
GLNNLAUGUR EINARSSON
Vesturgötu 51C,
verður jarðsunginn frá * Dómkirkjunni fimmtudaginn
13. ágúst kl. 10,30 f.h. Jarðarförinni verður útvarpað.
Fyrir hönd vandamanna
Einar Gunnlaugsson,
^ Karolína Guðmundsdóttir,
Frímann Gunnlaugsson.
Innilegar þakkir fyrir sýnda samúð við jarðarför föður
okkar, tengdaföður og afa
GUDMUNDAR GUÐJÓNSSONAR
trésmiðs frá ísafirði.
Ingihjörg Guðmundsdóttir, Ágúst Oddsson,
Stefán Guðmundsson, Guðný Helgadóttir,
Björg Guðmundsdóttir, Adolf Einarsson,
Ágúst Guðmundsson, Guðrún Jónsdóttir,
Guðmundur Guðmundsson, Kristólína Kristinsdóttir,
Jónas Guðmundsson, Jóhanna Magnúsdóttir,
Björn Guðmundsson, Þóra Sophusdóttir,
Jóna Guðmundsson, Lilja Hjartardóttir.
Hjartans þakkir til iaekna og hjúkrunarliðs Lands-
spítálans og allra annara er auðsýndu hjálp og samúð
í veikindum og við andlát eiginmanns míns
JÓNS SIGMUNDSSONAR
frá Hamraendum.
Lovísa Einarsdóttir.
Hjartanlega þökkum við öilum nær og fjær. sem á
einn eða annan hátt auðsýndu virðingu og samúð við
jarðarför sonar míns og bróður okkar
ÞORLEIFS KRISTÓFERSSONAR
arkitekts.
Kristrún Þorvarðardóttir og systkinin.
— Ég man þá tíð...
Framhald af bls 11.
að gefa sig við kaupsýslu, þar eð
hann var ekki hneigður til sjó-
sóknar. Hann var svo ýmist kaup
maður eða stjórnaði útibúi frá
Þingeyri. Hann bjó einnig á
hluta af iandi föður síns og rækt-
aði allstóra spildu, og höfðu þau
hjón jafnan bú, sem varð þeim
að góðu gagni. Þá stundaði og
Matthías lengi málakennslu, en
illa munu stundum hafa goldist
launin fyrir það starf. En með
sívaxandi ómegð þuríti mikið
fyrir heimili þeirra hjóna. Þau
voru gestrisin, og auk þess skaut
húsfreyjan oft og tíðum böggli
að þeim, sem bar að garði og
áttu lítils irkosta. Það mun því
oft hafa verið frekar þröngt i
búi, en hvorki varð það séð á
búnaði barnanna né af neinu í
fari þeirra eða framkomu. Þá
skorti ekki fjör eða þrótt, bræð-
urna — hefðu sumar mæður kos-
ið, að það væri minna.
Það munu fáir hafa haldið,
þegar Marsibil giftist, að hún
mundi hafa til þess andlegt og
líkamlegt þrek, lítil og grönn og
einungis vön því að mega vera
svo sem hún vildi, að standast
áratuga þrotlaust starf, þoia vök-
ur yfir sjúkum börnum, fæða og
fóstra fjölda barna — og alit
þetta stundum við nauman skerf
•veraldargæða. í upphafi þessa
greinarkorns brá ég upp mynd
af henni í erli og umsvifum, og
þannig var hún sífellt önnum kaf
in, margt, sem að kallaði í einu.
Hún kann að hafa orðið örg og
hvöss í máli stundum á þessum
árum, en brátt náði það aftur
undirtökunum, hið góða skap,
hin létta og glaða iund, þó ekki
væri nema hún sæi bónda sinn.
Ég held mér sé óhætt að fullyrða,
að hún hafi allt að því tilbeðið
hann — og hann, jú, ^hún gat
haft til að vera fljóthuga og segja
sitthvað lítt grundað — og þá
kom fyrir, að hann skaut til henn
ar stuttri setningu, sem líkja
mætti við það, að hann hnippti
við henni. Þá hló hún og hristj
höfuðið: Maður er nú svona, ekki
alltaf tími til að útgrunda. . . . Og
víst mundi það, að hann naut
gieði hennar og hlýju, hinnar
geislandi ánægju yfir að lifa og
vinna fyrir börn og bónda, sem
hún unni af öllu sínu ríka og
frjóa kveneðli.... Ég sá hana úti
á túni í sól og sumargolu, sá hana
raka rjóða og kvika, stanza síðan
allt í einu, horfa brosandi við
sóju, segja: „Blessuð sólin!“ Ég
sá hana líka á hljóðu síðkvöidi
sitja inni í stofu hjá bónda sin-
um og tveimur dætrum. Hún sat
ekki verklaus, en yfir henni var
djúp og höfug ró, og það var sem
frá henni streymdi mjúkur og
hlýr friður. Ég braut heilann um
þau áhrif, sem fyigdu mér út
eftir siíka stund. Það var eins og
áhrifin frá þessari konu ykju með
einhverjum hætti lífstrú mína.
Ég vildi helzt orða það svo, að
mér fyndist hollt að vera í návist
hennar. . . . Hvað þá um bónda
hennar. . . . ? Og hvað um börnin,
sem sannarlega voru ekki alltaf
leidd við hönd eða sváfu á svana-
dúni. Þau voru tengd henni og
heimili sínu ýkjatraustum bönd-
um. Elzta dóttirin, Lilja, var
henni og heimiiinu ómetanieg og
óþreytandi stoð, allt fram að því
að hún giftist, Andrés, sá fjör-
gapi, vann því ailt, meðan mest
þurfti siíkrar stoðar — og síðan,
þegar ellin færðist yfir þessi hjón
og alit að banadægri, reyndist
öruggt skjól hjá dætrunum, þar
sem aðstæður hentuðu helzt. Það
uppskera sumir eins og þeir sá.
★
Jóhannes, bróðir Matthíasar,
átti heima á Þingeyri. Hann var
oddviti og hreppstjóri, og árin
1903—’8 var hann þingmaður
Vestur-ísfirðinga. Þeir bræður
voru mjög samrýmdir, réðu öllu
í sveitinni — enda Jóhannes mik-
ill menntavinur, eins og bróðir
hans. Þeir voru báðir mikiir dá-
endur og vinir Hannesar Haf-
steins. Árið 1911 vildi Jóhannes
ekki vera í kjöri til Alþingis, og
var þá Matthias kjörinn á þing.
Hann var síðan þingmaður til
1919, en bauð sjg þá ekki fram,
enda verið búsettur í Reykjavík
í nokkur ár, þegar hér var kom-
ið, og tekinn að eldast. Þau hjón
bjuggu í Reykjavík til 1938, en
fluttu þá í T mgarnes til Hlífar,
dóttur sinnar, sem var gift frænda
sínum, hinum iandskunna afla-
manni, Ólafi Magnússyni frá
Bildudal. Þar lézt Matthías árið
1942. Marsibal dvaldi þó áfram á
heimili Ólafs og Hiífar, unz þar
breyttust aðstæður. Síðustu 12
árin hefur hún dvalið hjá yngstu
dótturinni, Auði, sem er gift
Axel S'æinssyni, verzlunarstjóra.
Á báðum þessum heimilum naut
hún mikillar og góðrar umönn-
unar og íillitssémi, jafnt af hendi
tengdabarna sinna og barnabarna
sem dætranna. Og óbeygð var
hún, þó að á henni dyndu harma-
skúrir, — þó „ð hennar mikii
Matthías hyrfi á brott og hún
yrði að biða þess í tuttugu og
tvö ár, að þau fyndust aftur í
skjólríkum Haukadal himnanna,
vonandi ekki alltof ólíkum þeim
dýrfirzka, — þó að hún missti
voveiflega Inga sinn, stöðvar-
stjóra í Gufunesi, mann, sem
ávallt var yfir einhver ljómi innri
birtu, hvar sem hann fór, —
einnig Sigríði, sem yfir var hinn
sami ljómi — og var móður sinni
svo kær, að oft og tiðum sagði
hún, þegar siminn hringdi:
„Skyldi það vera hún Sigga mín
— hún getur nú hringt ems oft
og henni sýnist, maðurinn henn-
ar stöðvarstjóri á Borðeyri, einni
stærstu stöð landsins. .. .‘VEn svo
fékk hún þá líka notið þess, að
sjá ættarmeiðinn hækka og verða
hmmeiri og laufríkari með
hverju árinu, sem leið. Ég veit,
að henni hefur hlegið hugur í
brjósti, þegar hún frétti, að prests
frúin á Prestbakka hefði eignazt
þríbura, en hún er dóttir Huldu
Matthíasdóttúr og Heiga læknis
í Keflavík.... Hún var svo lengst
um hress og glöð, þar sem hún
sat og beið, þin mikla ættmóðir
— unz hennar tími kom, hinn 24.
júlí sl. Þá átti þessi hálftíræða
kona frá litla bænum, nú eyði-
býli í Arnarfjarðarbotni, 122 af-
komendur á hfi. Það voru þó
ekki meira en 70—80 manns í
Haukadal á þeim tíma, sem ég
minnist hans bezt.
★
Hæsta fjall á öllu Vestfjarða-
hálendinu heitir Kaldbakur. Það
er fyrir botni Haukadals. Til norð
vesturs úr dalnum ganga tvór
afdalir, Koitusdahir og Lambadal
ur. Milli þeirra er gnæf og fögur
fjallhyrna, sem heitir Koltushorn.
Það er næst hæst ahra tinda á
Vestfjörðum.
Ég minnist þess gjörla, að það
komst ég lengst i.-idan landi á
seglskipi við fiskveiðar, að ekki
risu nema þessir tveir tindar úr
sjó. Ég horfði á þá, naut þess að
virða þá fyrir mér. Kaldbakur
skildi á milli Haukadals og Stapa
dals í Arnarfirði, og norðah við
Koltushornið lá leiðin upp á
Lokinhamraheiði. Þessar stað-
reyndir töluðu til mín. . . . En
fyrst og fremst hugsaði ég með
mér: „Báðir standa þeir, þessir
háu tindar, svo sem á verði um
hina hlýiegu byggð í Haukadal,
þar sem giatt fólk og gott unir
við sitt, gengur að sinum störf-
um. Nú gengur það að heyvinnu
Hjartans þakjdr til allra þeirra, sem auðsýndu samúð
og vinarhug við andlát og jarðarför
LOFTS ÞÓRARINS JÓSEFSSONAR
bónda á Ásbjamarstöðum.
Aðstandendur.
á túnum — fólk úr Yztabæ og
Miðbæ, Höll og Húsatúni — og
frá Vésteinsholti, — það kallast
jafnvel á, þegar það hefur sett
upp seinustu lönina, er ekki
lengra á milli. Og í kvöld verður
kannski taiazt, við af hlaði í Yzta-
bæ, Miðbæ og Höll — ekki er ná-
grannarígurinn! Og mér hlýnar
fyrir brjósti, þó að fiskurinn sé
tregur cg þungt að draga hann
á níræðu . . . En svo minnist ég
þess, að fólkið úr Skólanum er
fiutt á brott. Þetta sumar stóðu
þau einmitt auð, húsin miklu
niðri við sjóinn, og þó að lækur-
inn, sem rennur úr Seftjörninni
gjálfri vinalega, hvíslar hann
ekki lengur inn um glugga gæl-
um í eyru góðra granna. Þar var
auðn, sem mér hafði fyrrum fund
izt vera miðdepill byggðarinnar
. . Og nú, við lát Marsibilar
Óiafsdóttur — þegar skýtur upp
úr — hafi hins löngu iiðna minn-
ingum, svo sem þá er gola strauk
þokuslæður af Kaldbak og Koltus
horní, þegar ég var staddur úti á
reginhafi sumarið 1914, þá eru
einungis tvö býli í byggð í Hauka
dal — eru það ennþá, eins og það
er orðað. Þar eru nú rústir einar,
sem áður var bústaður hinnar
ttóru og skentmtilegu fjölskyldu,
horfin eru líka sum önnur hús
minnar Haukadalstíðar, og enn
standa sum ömurleikanum einum
til þjónustu, starandi svörtum,
biindum augum út á fjörðinn,
fram í dalinn — upp til hins tigna
Kaldbaks . .
Þegar mér var í augum glýja
þúsunda ára fortíðar og mér
fannst i bili fátækleg samtíðin i
Haukadal, hnoðaði ég saman, ó-
fermdur ’rengsnáði, eftirfarandi
vísum (Sbr. Nú er hún Snorra-
búð stekkur):
„Fagurt er þá sumarsólin
sveipar gulli Haúkadal,
aldan leikur>létt við sanda,
Ijóðar foss í hamrasal.
Áin fellur ofan dalinn
út í djúpið — fagurtær.
Undir fjalla brpttum brúnum
bergsins vættur hörpu slær.
En á hinum grasi gróna hóli,
Gísli þar sem áður bjó:
~í moldarkofa um kaldan vetur
kindur bóndans jórtra í ró“.
Hvað skyldi nú kveða, þegar
saman er borin hálfrar aldar
gömul fortíð — og tíminn í dag?
En þannig er það víða um Vest
firði, þar sem herjaði sjaldnast
sultur, er til bana drægi, í þann
tíð, sem mannfellir varð iðulega
á íslandi. Hv^ð ber þessi þróun í
skauti sínu afkom'endum þess
nýta og heilbrigða fólks, sem ól
aldur sinn í þessum fjarð fjarð-
byggðum — hvað íslenzku þjóð-
inni ahri?'
Guðm. Gíslason Hagalín,
Akurnesingar
Takið eftir —. Tökum að
ckkur viðgerðir á sprungum
og leka á húsum, tré og stein
með hinum öruggu og vel-
kynntu NEODON þéttiefnum.
Gerið pantanir yðar strax
í síma 1866, Vitateig 5B.
Verkin afgreidd eftir röð.
Siguróli Jóhannsson
Ólafur Þ. Kristjansson.
Sími 1866.
Dragið ekki að panta.
Ráðskona
á aldrinum 30 til 40 ára óskast
á fámennt hejmili í bænum.
Má hafa með sér barn. Tilboð
sendist blaðinu fyrir 25. ágúst,
merkt: „570 — 4310“.
íbúð til sölu
Við Háaleitisbraut er íbúð í
byggingu til sölu. Félagsmerm
bafa forkaupsrétt til 20 þessa
mánaðar.
Byggingasamvinnufélag
starfsmanna Rvíkurborgar.