Morgunblaðið - 12.08.1964, Blaðsíða 20

MO b r r> " » i AOIÐ
Miðvikudagur 12. ágúst 19©
X©
HERIVEIINIA BLACK:
Eitur og ást
hreystandi. — Ég er viss um að
hérna er ekkert að óttast. .
Og svo kinkaði hún kolli og
hljóp brosandi niður þrepin.
Svei mér ef ég er ekki hrædd
um að hún faji sér að voða,
hugsaði jómfrú Maclntosh með
sér og horfði á eftir henni. — En
unga fólkið vill aldrei þiggja
ráð. Og eiginlega kemur þetta
ekki mér við.
Corinna gekk hratt fram göt-
una og hafnaði eindregið öllum
tiiboðunum, sem brosandi piltar
gerðu henni um asnakerrur
Henni fannst gaman að ráða
ferðinni sjálf i stað þess að láta
teyma sig um borgina eins og
túrista.
Hún mundi margt af því sem
fyrir augun bar, og nú fannst
henni hún vera í æfintýraleið-
angri eins og forðum með föður
sínum, þegar hún átti frí úr skól-
anum.
Hún var lítil þegar hún missti
móður sína. Faðir hennar hafði
ekki viljað senda hana til Eng-
lands og láta ókunnuga ættfngja
ala hana upp. John Langly, sem
gegndi mikilsverðri stöðu í
Kairo, skrifaði einkasystur sinni
og bað hana um að koma og
stjórna heimilinu. Og þegar Cor-
inna stækkaði fór hún í skóla
í ensku klaustri. Hún var ekki
heima hjá föður sínum nema um
helgar. Þegar hún var tæpra
fjórtán ára lét faðir hennar af
embætti fyrir aldurs sakir, og
fluttist þá með hana til Eng-
lands og þar hélt hún áfram
skólagöngunni.
Svo kom martröð styrjaldarár-
anna. John Langly gerði sitt
ítrasta til að fá starf á ný, og
loks fékk hann „skrambi gott
starf“, sem hann kallaði svo. En
það var hættulegt starf .Hann
beið bana 1944.
Fyrst í stað fannst Corinnu
að nú mundi lífið aldrei geta
orðið eins og áður. En æskan
er sem betur fer sveigjanleg, og
Corinna var engin veimiltíta.
Henni hafði lærzt, að þó maður
nái sér aldrei eftir mikinn missi,
þá venst maður honum smátt og
smátt. Og ekki gít hún neitað
því núna, að hún gladdist yfir
því að vera komin aftur í gamla
landið, sem hafði verið henni
svo mikils virði forðum daga.
Henni fannst Egyptaland vera
ættjörð sin að nokkru leyti. Mái-
tækið segir: ,,Sá sem drekkur
vatn Nílar, verður að koma
aftur.“
Og í dag — er hún gekk um
þröhgar og skuggalegar göturn-
ar og undir bogana í bazarahverf
inu — minntist hún gömlu dag-
ana, er hún gekk um göturnar
og faðir hennar hélt í höndina
á henni og keypti ýmislegt
fallegt handa henni. Og alltaf
heimsóttu þau í þessum ferðum
góðvin hans, Abdulla-Ben-
Amin, sem átti heima í bazara-
hverfinu og rak blómlega verzl-
un þar.
Hana langaði til að hitta
Abdulla aftur — sjá alvarlegu
augun, svarta skeggið og hlýja
brosið. Hann hafði alltaf haft
eitthvað gott að bjóða og fallegar
gjafir handa telpu enska vinarins
síns. Jafnvel fyrsta árið eftir að
hún fór til Englands hafði hann
munað afmælisdaginn hennar og
sent henni ljómandi fallega
farðadós úr silfri, með steini á
lokinu. En svo kom stríðið og
eftir það fréttu þau ekkert af
honum. En hún þóttist viss um
að hann hefði hitt föður hennar
eftir að hann fór til Egyptalands
aftur, og þráði að fá að sjá hann
og tala við hann um John
Langly, sem þeim hafði báðum
þótt svo vænt um.
Hún þóttist rata leiðina að
verzluninni hans fullvel. Hún
komst gegnum austurlandahverf
ið, sem var troðfullt af síblaðr-
andi áleitnu fólki. Corinna var
staðráðin í að láta ekki tefja sig,
og hún hristi brosandi höfuðið
til kaupmangaranna, sem reyndu
að freista hennar með varningi
sínum. Hún hafði gaman af
þessu fólki og kaupmönnunum,
sem sátu við söluborð sín og
sötruðu í sig kaffi. Nú varð loft-
ið allt í einu þrungið margvís-
legum ilmi, svo að hún vissi að
hún var að koma að götu ilm-
vatnakaupmannanna.
Allt í einu var allt orðið hljótt
kringum hana og hún nam stað-
ar. Nú fann hún snögglega til
ótta. Gamall klæðskeri sem sat
við búðina sína horfði forvitnis-
lega á hana, og hún ætlaði að
fara að spyrja hann til vegar þeg
ar ræksnislegúr arabastrákur
kom til hennar og bað um aura.
Corinna tók skilding uppúr vas-
anum, hélt honum á loft og
spurði hvort hann vissi leiðina
þartgað sem hún ætlaði. Hann
— Pabbi! Þessi maður vill víst tala við þig.
kinkaði kolli og benti og pataði
og rausaði einhver ósköp, sem
hún skildi ekki orð í. Corinna
bað hann um að fylgja sér.
Eftir fáeinar mínútur voru
þau komin út á ferhyrnt smá-
torg. Stráksi rétt fram höndina,
en þegar hún bað hann um að
fylgja sér lengra, þóttist hann
ekki skilja hana. Hún yppti öxl-
um og rétti honum skildinginn.
Hann hvarf og hún hélt ein
áfram. Allt I einu var hún kom-
in inn í aðra götu. Annars vegar
við hana var hár steingarður
með gluggum efst. Nú sá Corinna
að þessi gata var lokuð í hinn
endann, svo að hún ætlaði að
snúa við. En þá heyrði hún háv-
aða, sem færðist óðum nær. Eftir
augnablik kom hópur æpandi og
patandi manna fyrir hornið. Hún
þóttist sjá að þetta væri pöru-
piltar, sem ætluðu að gera spell.
Og nú skildist henni að hún hafði
hagað sér ógætilega. Hún hafði
þótzt viss um að sér væri óhætt.
Innskot var í steingarðinum og
B YLTINGIN í RÚSSLANDI 1917
AIAN MOOREHEAD
Lettnesku hermennirnir voru
nú orðmr alveg stjórnlausir.
Sumri þeirra hlupu inn-í miðjan
salinn og reyndu að hleypa upp
fundinum. Aðrir skemmtu sér við
að miða rifflum sínum beiht á
hermennina, og það vakti mikla
kæti í þeirra hóp, þegar þeir
völdu sér einhvern bersköllóttan
mann að skotmarki.
En hægri sósíalbyltingarmenn-
írnir og fáeinir mensjevíkar
héldu enn velli. Þeir hespuðu af
hverja ályktunina eftir aðra,
gegn vaxandi ópum og háðglós-
um hermannanna og sjóliðanna.
Þessar ályktanir hafa næstum
gleymzt í óðagoti viðburðanna,
sem næst gleyptu lýðræðið í
Rússlandi, en eru þó á sinn hátt
mikilvægar, því að þær kveða
algjörlega niður það sem bolsje-
víkar héldu fram — að þingið
væri andbyltingarsamkoma. Það
var einmitt byltingargjarnt —
næstum á við , bolsjevíkana. Á
þessum æðisgengnu síðustu mín-
útum tilveru sinnar, samþykkti
það vopnahlé við Þýzkaland, og
það samþykkti jarðeignaályktun,
sem var allt eins róttæk og nokk
uð það, sem bolsjevíkarnir höfðu
fundið upp. . (Raunverulega
höfðu bolsjevíkarnir tekið upp
jarðeignastefnu sósíalbyltingar-
manna, fyrst og fremst). Þingið
studdi og að kalla saman al-
þjóðaþing sósíalista, og ályktaði,
að Rússland skyldi vera lýðveldi.
Það eina, sem þingið vildi ekki
samþykkja, var einræði bolsje-
víkanna.
Meðan Chernov var að lesa
upp jarðeignaályktunina, kom
sjóliði til hans, lagði höndina á
arm hans og sagði honum, að nú
yrði að slíta þinginu, þar eð verð
irnir væru orðnir þreyttir. Cher-
nov svdraði, að það væru þing-
menn líka, en verkið, sem þeir
hefðu með höndum, þyldi enga
bið. Hann var að reyna að taka
til máls aftur, þegar öll ljós voru
slökkt.
Nú var svo komið, að eitt
riffilskot af handahófi hefði
getað orðið upphafið að blóðbaði,
og þá voru bolsjevíkarnir sjálfir
— líklega samkvæmt skipun frá
Lenin — sem björguðu málinu.
Þeir sem enn voru úti á göngun-
um, gátu einhvernveginn haft
hemil á hermönnunum og sjólið
unum, meðan sósíalbyltingar-
mönnunum var fylgt út úr hús-
inu í smáhópum. Þeir dreifðust
út í frostkalda nóttina, sumir
fóru í felur en aðrir burt úr
Rússlandi, alfarnir.
Hinn 19. janúar samþykkti
framkvæmdanefnd sovétþingsins
ályktun, þar sem þingið var leyst
upp, og verðir voru settir við
allar dyr Taurishallarinnar, svo
að engir þingmenn kæmust þar
inn aftur. Þingið kom aldrei sam
an aftur. Trotsky skrifaði síðar,
og kenndi nokkurrar ánægju:
„Þessi einfaldi, opinberi brott-
rekstur löggjafarþingsins, varð
lokahöggið á formlegt lýðræði,
sem það hefur aldrei náð sér
eftir“. Og er þetta mála sannast.
Nú hafði hjólið snúizt heilan
hring frá Nikulási til Lenins,
frá einræði, alla leiðina til ein-
ræðis aftur. Bolsjevíkarnir
höfðu nú svikið eða voru í þann
veginn að svíkja, hvert eitt og
einasta pólítiskt vígorð, sem
hafði fært þeim völdin. Þeir
höfðu boðað persónufrelsi, en
þess í stað höfðu þeir komið
á ritskoðun, bannað verkföll og
komið upp leynilögreglu. Þeir
höfðu lofað að virða rétt minni-
hlutaríkjanna, en höfðu nú þegar
sent her til þess að bæla niður
hið sjálfstæða lýðveldi Úkraníu.
Þeir höfðu fordæmt leynisamn-
inga keisarans og birt suma
þeirra í Izvestiya, og nú voru
þeir sjálfir að ganga til leyni-
makks við Þjóðverja. Þeir höfðu
lofað að stjórn með frjálskosnu
löggjafarþingi, og nú höfðu þeir
tvístrað því með ofbeldi.
„Brauð og friður" hafði verið
kjarninn í stefnu flokksins frá
fyrstu byrjun. En það, sem nú
beið Rússlands, var hungursneyð
KALLI KÚREKI

Teiknari; J. MORA
Thb waco k/d Fiíes powv
THE PBAW, TRTiKS- 70 SCABE
OUT WHATEVEBITWAS THAT
MOVEP !N THE BBUSH'"
Wazo Kid hleypur af skoti á runn-
ann, þar sem hann hafði orðið hreyf-
ingar var til þess að komast að, hvað
þar leyndist.
Þegar ekkert dýr bærði á sér þótt-
ist haryi viss um að einhver hefði
komizt á slóð hans og veitt honum
eftirför.
Kalli veit nú að bófinn hefur orðið
hans "var, en skúrkurinn hafði jafn-
framt komið upp um felustað sinn.
og borgarastyrjöld.
Vitanlega má alltaf segja — og
það gerði líka Lenin með miklu
offorsi á þessum tíma — að engin
stjórn hefði getað hangið við
völd, nema beita þessum hörku-
brögðum; þau voru nauðsynleg
meðan þetta vandræðaástand
hélzt. En svarið við þessu ,er
líklega það, að vandræðaástand-
ið hafi — likt-og Karl konungur
II — verið skammarlega lengi
að deyja, því að engu þessara
hafta á mannlegt frelsi hefur ver
ið aflétt, allt til þessa dags.
Þó var, þarna í janúar 1918,
eitt atriði, þar sem bolsjevikarnir
gátu staðið við orð sín: þeir
gátu samið frið við Þjóðverja. Og
að því verki gengu þeir í mesta
hasti, jafnvel í örvæntingu ■— því
að, sannast að segja, sáu þeir
sér enga lífsvon, nema bund-
inn væri endi á ófriðinn.
16. kafli.
Brest-Litovsk.
Þegar í nóvemberlok 1917
höfðu bolsjevíkarnir verið teknir
að leita hófanna um frið við
Fáskrúðsfjörður j
F R Ú Þórunn Pálsdóttir er
umboðsmaður Morgunblaðs-
ins á Fáskrúðsfirði og hefur
með höndum þjónustu við
kaupendur blaðsins í bæn-
um. í söluturni hjá Marteini
Þorsteinssyni er blaðið selt
i lausasölu.
Á öllum helzfu
áningastöðum---------
FERÐAFÓLKI skal á þaS
bent, að Morgunblaðið er til
sölu á öllum helztu áninga-
stöðum á hinum venjuiegu
ferðamannaslóðum, hvort
heldur er sunnan lands, á
vesturleiðum, norðan lands
eða austan.